Możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 lutego 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 26 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismami z 26 marca 2024 r. (wpływ 28 marca 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest osobą rozwiedzioną, samotną, ojcem dwóch synów: małoletniego A i małoletniego B, oboje ze związku małżeńskiego rozwiązanego wyrokiem sądu z dnia (…) grudnia 2019 r. Oboje rodzice posiadają pełną władzę rodzicielską, sąd ustalił stałe miejsce zamieszkania dzieci z matką.

Kontakty Wnioskodawcy z synami odbywają się w każdym tygodniu, co najmniej jedno popołudnie po szkole i noc w dni robocze spędzają z Wnioskodawcą w Jego mieszkaniu. Oprócz tego, co drugi tydzień synowie spędzają z Wnioskodawcą weekend – odbiera synów w piątek po pracy o 16-17 i odwozi do domu w niedzielę późnym popołudniem o godz. 18-19. Uczestniczy w edukacji synów poprzez codzienne odrabianie lekcji, jak synowie są z Nim odrabiają lekcje w Jego mieszkaniu, jak są u matki odrabiają lekcje przy użyciu elektronicznych komunikatorów z użyciem (…).

W ten sam sposób Wnioskodawca uczy się z nimi do sprawdzianów i tłumaczy im zagadnienia ze wszystkich przedmiotów ścisłych. Ponadto bierze udział w wywiadówkach i kontroluje ich edukację szkolną poprzez (…). Poprzez aktywność fizyczną dba o rozwój fizyczny synów, pokrywając w całości koszty gry w badmintona i pływalni małoletnich. Troszczy się o rozwijanie ich zainteresowań szkolnych i pozaszkolnych, jeździ ze starszym synem regularnie na mecze i rozgrywki drużyny, w której trenuje piłkę nożną. Wnioskodawca pokrywa w połowie koszty wycieczek szkolnych, organizuje wizyty u psychologa, w razie potrzeby chodzi z synami do lekarza i kupuje niezbędne leki.

Wnioskodawca poświęca wychowaniu synów maksymalnie dużą ilość czasu w dni „wyznaczone”, jak i poza nimi. Synowie w domu mają swoje obowiązki, jedzą posiłki dobrze zbilansowane. Obaj synowie są w okresie dojrzewania, Wnioskodawca dokłada wszelkich starań, aby ich rozwój, mimo wychowywania w niepełnej rodzinie, przebiegał prawidłowo.

Poza ww. terminami, Wnioskodawca spędza z synami połowę Świąt Wielkanocy i Bożego Narodzenia, połowę ferii zimowych (drugi tydzień) i połowę wakacji letnich. Zarówno w ferie jak i wakacje letnie, zapewnia synom wypoczynek, latem dwu tygodniowe wakacje zagraniczne.

Wnioskodawca osiąga od 2003 po dzień dzisiejszy przychody z tytułu umowy o pracę, opodatkowane zgodnie z ustawą z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT”).

Synowie uczą się i będą uczyć się dalej w szkole (szkoła podstawowa). Dzieci nie osiągają żadnych przychodów. Orzeczenie sądu o rozwodzie uprawomocniło się (…) grudnia 2019 r.

W stosunku do Wnioskodawcy oraz jego synów nie mają zastosowania przepisy art. 6 ust. 8 ustawy PIT, dotyczące podlegania przepisom art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym oraz ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego przemysłów komplementarnych.

Synowie uczy się i będą uczyć się dalej w szkole (szkoła podstawowa). Synowie nie osiągnęli dochodów w okresie będącym przedmiotem pytania. Synowie nie otrzymali dodatku pielęgnacyjnego oraz renty socjalnej.

Wnioskodawca oświadczył, że nie pobiera żadnych świadczeń z tytułu 500+ ani innych zapomóg, tym samym praktycznie całe obciążenie finansowe spada na Niego. Jest osobą w pełni odpowiedzialną i skupia się na zaspokajaniu potrzeb synów dotyczących miłości, bezpieczeństwa, aktywności, samorealizacji. W czasie, kiedy synowie są z Nim, zajmuje się nimi samodzielnie, bez niczyjej pomocy. Jest silnie związany z synami emocjonalnie, co sprzyja właściwemu kształtowaniu poczucia własności, przynależności oraz postaw w życiu.

W okresie, którego dotyczy wniosek, Wnioskodawca wykonywał i wykonuję zupełnie samodzielnie, bez wsparcia drugiego rodzica, władzę rodzicielską wobec małoletnich synów, kiedy synowie byli/są u Niego. Gdy synów z Wnioskodawcą nie było, matka synów wykonywała/wykonuje względem nich władzę rodzicielską.

Przez władzę rodzicielską należy rozumieć obowiązki, dzięki którym dzieci wychowywane są w sposób zapewniający ich prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny, a w szczególności sprawowanie faktycznej pieczy nad dziećmi i ich majątkiem, wychowanie dzieci, uczestniczenie w podejmowaniu istotnych decyzji dotyczących zdrowia, rozwoju oraz wychowania dzieci (tym samym, zapewnienie i zabezpieczenie wszystkich potrzeb od bytowych po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne, emocjonalne).

Powyżej przedstawiony stan faktyczny miał miejsce w roku podatkowym 2020 i w następnych latach i trwa nadal.

W piśmie z 26 marca 2024 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, udzielił Pan następujących odpowiedzi na zadane w wezwaniu organu pytania:

1.czy zgodnie z art. 3 ust. 1 oraz ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.), ma Pan nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce?

Odpowiedź: Zgodnie z art. 3 ust. 1 oraz ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.), Wnioskodawca ma nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce.

2.czy zawarte w opisie sprawy stwierdzenie, że jest Pan osobą „samotną” oznacza, że Pana stan cywilny po orzeczeniu rozwodu nie uległ zmianie i nie wstępował Pan ponownie w związek małżeński?

Odpowiedź: Wnioskodawca oświadcza, że jest osobą „samotną”, Jego stan cywilny po orzeczeniu rozwodu nie uległ zmianie i nie wstępował/nie wstępuje ponownie w związek małżeński.

3.czy oprócz dzieci, o których mowa we wniosku, jest Pan ojcem innego/innych dziecka/dzieci, które wychowuje Pan wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym?

Odpowiedź: Wnioskodawca oświadczył, że oprócz dzieci, o których mowa we wniosku, nie jest ojcem innego/innych dziecka/dzieci, które wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym.

4.czy w całym okresie, którego dotyczą pytania, Pana synowie uczyli się/uczą się/będą się uczyć w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie?

Odpowiedź: Wnioskodawca oświadczył, że w całym okresie, którego dotyczą pytania, Jego synowie uczyli się, uczą się, będą się uczyć w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej.

5.czy w okresie, którego dotyczy wniosek:

-Pana synowie byli/są/będą pod opieką naprzemienną? Czy obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowaniu dzieci? Jeżeli nie, to któremu z rodziców zostało ustalone?

Odpowiedź: W okresie, którego dotyczy wniosek synowie Wnioskodawcy nie byli, nie są, nie będą pod opieką naprzemienną. Świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowaniu dzieci zostało ustalone dla byłej żony Wnioskodawcy.

-faktycznie i samotnie wychowywał/wychowuje/będzie Pan wychowywać synów, bez udziału drugiego rodzica, tj. wykonywać władzę rodzicielską: stale troszczył się Pan o byt materialny i rozwój emocjonalny synów, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby?

Odpowiedź: W okresie którego dotyczy wniosek, w dniach w których Wnioskodawca zajmuje się dziećmi, oświadczył, że faktycznie i samotnie wychowywał, wychowuje, będzie wychowywać synów, bez udziału drugiego rodzica, tj. wykonywać władzę rodzicielską: stale troszcząc się o byt materialny i rozwój emocjonalny synów, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby.

-jakie obowiązki wobec Pana i Pan byłej żony względem synów wynikają z wyroku rozwodowego w sprawie ich wychowania i opieki, czy należycie wypełnia Pan i Pana była żona określone w tym wyroku obowiązki?

Odpowiedź: W okresie którego dotyczy wniosek, według wyroku Sądu Okręgowego z dnia (…) grudnia 2019, sąd wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dziećmi C i D, A urodzonym dnia (….) 2010 i B urodzonym dnia (…) 2011, powierzył obojgu rodzicom, ustalił stałe miejsce zamieszkania dzieci w miejscu zamieszkania matki z zastrzeżeniem, że na zmianę miejsca zamieszkania konieczna jest zgoda ojca, jednocześnie ustalił czas Jego osobistych kontaktów w następujących terminach:

I) w co drugim tygodniu od zakończenia nauki szkolnej w piątek do 18:00 w niedzielę z obowiązkiem odebrania dzieci ze szkoły i odwiezienia do ich miejsca zamieszkania,

II) w każdym tygodniu w jednym z dni uzgodnionych przez rodziców z obowiązkiem odebrania dzieci ze szkoły i odwiezienia ich do szkoły dnia następnego,

III) jeden tydzień ferii zimowych i 2 razy po 2 tygodnie w okresie wakacji letnich z obowiązkiem ustalenia czasu wakacji do końca marca w danym roku, a ferii z miesięcznym wyprzedzeniem,

IV) w 2020 roku i kolejnych latach oznaczonych cyfrą parzystą:

a) w okresie Świąt Bożego Narodzenia od 23 grudnia od 15:00 do 25 grudnia do 12:00,

b) w okresie Świąt Wielkanocnych od 10:00 w Poniedziałek Wielkanocny do 16:00 we wtorek,

V) w 2021 roku i kolejnych latach oznaczonych cyfrą nieparzystą:

a) w okresie Świąt Bożego Narodzenia od 25 grudnia od 18:00 do 26 grudnia do 18:00,

b) w okresie Świąt Wielkanocnych od 15:00 w Wielki Piątek do 15:00 w Niedzielę Wielkanocną,

a terminy i miejsca osobistych kontaktów ojca z dziećmi w dni świąteczne o mniejszym znaczeniu i dni wolne od pracy pozostawia do uzgadniania naprzemiennie między rodzicami z dwudniowym wyprzedzeniem.

VI) Kosztami utrzymania i wychowania małoletnich A i B, sąd obciążył obu rodziców i z tego tytułu zasądził od ojca na rzecz każdego z nich rentę alimentacyjną, płatną do rąk matki do dnia 15-go każdego miesiąca, z góry, z ustawowymi odsetkami w razie w opóźnienia w płatności każdej kwoty.

Wnioskodawca oświadczył, że wraz z byłą żoną, matką A i B, wykonują należycie obowiązki określone w wyroku Sądu Okręgowego z dnia (…) grudnia 2019.

Pytania

1.Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego i obowiązującego w 2020 i 2021 r. stanu prawnego Wnioskodawca spełnia warunki, zawarte w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT’), przewidziane dla osoby samotnie wychowującej dziecko, a w konsekwencji czy przysługuje mu prawo do preferencyjnego rozliczania się z podatku od osób fizycznych za rok 2020 i 2021, jako osobie samotnie wychowującej dzieci?

2.Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego i obowiązującego w 2020 i 2021 r. stanu prawnego Wnioskodawca spełnia warunki zawarte w art. 6 ust. 4 ustawy PIT przewidziane dla osoby samotnie wychowującej dziecko, a w konsekwencji czy przysługuje mu prawo do złożenia korekty rocznego rozliczenia podatkowego za 2020 i 2021 r. i do preferencyjnego rozliczania się z podatku dochodowego od osób fizycznych za 2020 i 2021 r., jako osobie samotnie wychowującej dzieci?

3.Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego i obowiązującego w 2022 i 2023 r. stanu prawnego Wnioskodawca spełnia warunki zawarte w art. 6 ust. 4c-4f ustawy PIT, przewidziane dla osoby samotnie wychowującej dziecko, a w konsekwencji czy przysługuje mu prawo do preferencyjnego rozliczania się z podatku od osób fizycznych za rok 2022 i 2023 i za lata następne do chwili zmiany stanu faktycznego lub zmian w prawie podatkowym, jako osobie samotnie wychowującej dzieci?

4.Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego i obowiązującego w 2022 r. stanu prawnego Wnioskodawca spełnia warunki zawarte w art. 6 ust. 4c-4f ustawy PIT przewidziane dla osoby samotnie wychowującej dziecko, a w konsekwencji czy przysługuje mu prawo do złożenia korekty rocznego rozliczenia podatkowego za 2022 r. i do preferencyjnego rozliczania się z podatku dochodowego od osób fizycznych za 2022 i 2023 r. i lata następne, jako osobie samotnie wychowującej dzieci?

Pana stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskującego spełnia on wszystkie przesłanki niezbędne do skorzystania z opodatkowania w sposób opisany art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2021 r. i w art. 6 ust. 4c-4f tej ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.

W przedmiotowej kwestii wielokrotnie wypowiadał się Naczelny Sąd Administracyjny, analizując tożsamy problem prawny m.in. w wyrokach z 5 kwietnia 2017 r., sygn. akt II FSK 573/15; 20 maja 2020 r., sygn. akt II FSK 383/20; z 6 maja 2021 r., sygn. akt II FSK 412/19 z14 lipca 2021 r., sygn. akt II FSK 3083/19 z 17 sierpnia 2021 r., sygn. akt II FSK 775/19 z2 grudnia 2021 r., sygn. akt II FSK 1513/19 z 3 lutego 2022 r., sygn. akt II FSK 2030/19 z dnia 20 kwietnia 2022 r., z 15 czerwca 2023 r., sygn. akt II FSK 42/21; z 7 lutego 2023 r., sygn. akt II FSK 1766/20.

Wskazać zatem należy, że w brzmieniu obowiązującym w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2021 r., przepis art. 6 ust. 4 ustawy PIT stanowił, że od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1) małoletnie,

2) bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3) do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż kraju państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej – podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Jak stanowił przepis art. 6 ust. 8 ustawy PIT, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Art. 6 ust. 4 ustawy PIT uzależnia prawo określonej w nim kategorii osób, w tym rozwiedzionego rodzica, do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego od tego, czy rodzic ten w roku podatkowym samotnie wychowywał małoletnie dziecko.

Istotne jest przy tym, że brzmienie tego przepisu nie uzależnia zaistnienia tego prawa od tego, czy podatnik był osobą samotnie wychowującą dziecko przez cały rok. Wystarczające jest bowiem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku.

Naczelny Sąd Administracyjny w swych wyrokach analizując znaczenie użytego w art. 6 ust. 4 ustawy PIT pojęcia „osoby samotnie wychowującej dzieci”, miał na uwadze nowelizację tego przepisu, która od dnia 1 stycznia 2011 r. nadała nową treść normatywną tej regulacji czyniąc nieaktualnym dotychczas prezentowane w doktrynie i orzecznictwie stanowisko.

W wyniku dokonanej nowelizacji w istotny sposób zmianie uległo brzmienie tego przepisu, a uchylając jego ust. 5, ustawodawca zrezygnował z legalnej definicji pojęcia „osoby samotnie wychowującej dzieci”. Umożliwiło to dokonanie nowej wykładni treści art. 6 ust. 4 ustawy PIT, uwzględniającej obecną sytuację społeczną i preferencje Państwa w zakresie prowadzonej polityki prorodzinnej.

Literalna wykładnia przepisu nie pozwala na ograniczenie takiego statusu wyłącznie do jednego z rodziców, bowiem przepis wskazuje tylko, że rodzic chcący skorzystać z określonej w nim preferencji musi „w roku podatkowym samotnie wychowywać dzieci”. Rezygnacja z legalnej definicji pojęcia „osoby samotnie wychowującej dzieci” w połączeniu z nowym brzmieniem art. 6 ust. 4 ustawy PIT wskazuje na zamierzony zabieg ustawodawcy, który uznał, że status „osoby samotnie wychowującej dzieci” od 1 stycznia 2011 r. może mieć każde z rodziców spełniających pozostałe określone w nim kryteria.

Podkreślenia wymaga, że przeciwieństwem pojęcia „samotnego wychowywania dziecka” jest pojęcie „wspólnego wychowywania dziecka”.

W przedstawionym stanie faktycznym rodzice nie wychowują i nie opiekują się dziećmi „wspólnie” (tj. w tym samym czasie i miejscu), ale każde z nich odrębnie, w wyznaczonym czasie, bez udziału drugiego z rodziców opiekuje się dzieckiem i zaspokaja jego życiowe potrzeby, tworząc mu dom i warunki rozwoju w miejscu swojego zamieszkania.

Przyjąć zatem należy, że proces wychowywania dziecka realizowany jest przez każdego z rodziców „samotnie”. Rodzic ten działa bez wsparcia drugiej osoby i samodzielnie dokonuje czynności związanych z wychowaniem i utrzymaniem dziecka, jednocześnie samodzielnie ponosząc przez cześć roku podatkowego koszty utrzymania dziecka, nie korzysta z prawa do łącznego rozliczenia podatku dochodowego z drugim małżonkiem, co miałoby miejsce w sytuacji dalszego istnienia związku małżeńskiego. O wspólnym wychowaniu dziecka nie świadczy fakt powierzenia władzy rodzicielskiej wspólnie obojgu małżonkom. Pojęcia te nie są tożsame, a pojęcie samotnego wychowania dziecka winno być rozpatrywane głównie w kontekście samodzielnego pokrywania przez podatnika kosztów związanych z wychowaniem i utrzymaniem dziecka. Zastosowana przez ustawodawcę preferencja ma bowiem kontekst finansowy.

W orzecznictwie sądów administracyjnych wskazuje się, że interpretacja zawartego w art. 6 ust. 4 ustawy PIT pojęcia „osoba samotnie wychowująca dzieci” musi uwzględniać nadrzędny interes dzieci, a tym samym nie może zmierzać do wyeliminowania jednego z rodziców z udziału w ich wychowaniu. Inna interpretacja tego przepisu niweczyłaby podstawowy cel, jakiemu ma służyć analizowany przepis i byłaby sprzeczna z prowadzoną polityką prorodzinną.

Normę z art. 6 ust. 4 ustawy PIT należy ponadto odczytywać przez pryzmat obowiązującej Konstytucji, jako konkretyzację jej zasad odnoszących się do szczególnej ochrony rodzin, w tym rodzin niepełnych.

Jak zauważył Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 9 października 2014 r., sygn. akt I SA/Wr 1917/14 zmiana analizowanego przepisu „jest wynikiem dostosowywania prawa do zmieniających się warunków społecznych, w których bardzo częstym zjawiskiem staje się wychowywanie dzieci w niepełnych rodzinach. Nie ma przy tym wątpliwości, że takie właśnie rodziny i wychowujące się w nich dzieci wymagają szczególnej ochrony i wsparcia ze strony Państwa, które deklaruje realizację zasady solidaryzmu i polityki prorodzinnej. Nasilające się zjawisko wychowywania dzieci w niepełnych rodzinach jest niepokojące i niekorzystne społecznie, zatem obowiązkiem ustawodawcy jest dostosowanie prawa do zmieniającej się rzeczywistości w taki sposób, aby zminimalizować negatywne jego skutki dla osób dotkniętych tym problemem, chroniąc w sposób szczególny interes dzieci”.

Niekorzystna dla podatnika interpretacja art. 6 ust. 4 ustawy PIT prowadzić może natomiast do nasilenia się niekorzystnych zjawisk, których skutki mogą bezpośrednio dotknąć dzieci. Taka wykładnia uzależnia bowiem skorzystanie z ulgi przez jednego z rodziców de facto od całkowitego wyeliminowania drugiego z rodziców z procesu opieki i wychowania dzieci, bowiem tylko w takiej sytuacji organ uznaje przesłanki tego przepisu za spełnione. W ocenie sądów administracyjnych, racjonalny ustawodawca, tworząc normę celu społecznego i realizując deklarowaną w Konstytucji politykę prorodzinną, mającą wspierać wychowanie dzieci, nie mógł uzależnić preferencji podatkowych od wyeliminowania jednego z rodziców z opieki i wychowania dzieci w sytuacji, gdy z różnych życiowych względów rodzice nie wychowują tych dzieci wspólnie (w tym samym miejscu i czasie).

Zgodnie z art. 71 ust. 1 zd. 2 Konstytucji RP „(...) rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych”.

Wprowadzona preferencja jest zatem wynikiem realizacji tej konstytucyjnej zasady oraz dostosowywania prawa do zmieniających się warunków społecznych, w których bardzo częstym zjawiskiem staje się wychowywanie dzieci w niepełnych rodzinach. Rodziny i wychowujące się w nich dzieci wymagają szczególnej ochrony i wsparcia ze strony Państwa, które deklaruje realizację zasady solidaryzmu i polityki prorodzinnej. Jeżeli zatem przez część czasu w roku dziecko zamieszkuje u jednego z rodziców, to rodzic ten w tym czasie samodzielnie, tj. bez wsparcia drugiego rodzica wychowuje dziecko, natomiast przez pozostały czas dziecko wychowuje drugi z rodziców.

Zatem każdy z rodziców sprawujących opiekę i wychowujących dziecko w tak ustalonym systemie jest osobą samotnie wychowującą dziecko. Kwestionowanie w takiej sytuacji prawa strony do preferencyjnego opodatkowania jej dochodów na podstawie art. 6 ust. 4 ustawy PIT jest sprzeczne z brzmieniem i celem analizowanego przepisu.

Przedstawione wyżej rozumienie art. 6 ust. 4 PDOFizU zostało też zaprezentowane m.in. w wyrokach Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 16 lutego 2018 r., sygn. akt I SA/Wr 1234/17; Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 czerwca 2018 r., sygn. akt III SA/Wa 2608/17 i z dnia 12 września 2017 r., sygn. akt III SA/Wa 2835/16, z dnia 9 stycznia 2019 r., sygn. akt I SA/Wa 43/18, Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 7 listopada 2018 r., sygn. akt I SA/Gd 831/18 oraz z dnia 12 lipca 2022 r. sygn. akt I SA/Gd 320/22, Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 20 czerwca 2023 r. sygn. akt I SA/Po 57/23.

W wyrokach tych podkreślono, że proces wychowywania dzieci jest realizowany samotnie przez każdego z rodziców w sytuacji, w której rodzice nie wychowują i nie opiekują się dziećmi wspólnie, lecz każdy z nich oddzielnie, w innym miejscu, w wyznaczonym czasie, bez udziału drugiego.

Jak potwierdziły sądy administracyjne, ustawodawca nie wprowadził żadnych ograniczeń czasowych uzasadniających skorzystanie z preferencji określonej w art. 6 ust. 4 ustawy PIT, co daje prawo do korzystania z niej zarówno osobom wychowującym dziecko samotnie przez znaczny okres czasu w roku podatkowym jak i osobom, które samotnie wychowują dziecko przez krótki okres roku podatkowego ani też nie powiązał zakresu prawa do skorzystania z preferencyjnego sposobu opodatkowania z czasem samotnego wychowania dziecka w roku podatkowym przez zastosowanie przy obliczaniu podatku korekty dostosowującej prawo do preferencji do faktycznego czasu samotnego wychowywania dziecka w roku podatkowym (przykładowo współczynnika procentowego).

Z analizowanej normy wynika, że rodzic samotnie wychowujący dziecko ma prawo do preferencji zawsze i w pełnej wysokości, niezależnie od czasu samotnego wychowywania dziecka w roku podatkowym. Prawo to, z woli ustawodawcy, przysługuje każdemu rodzicowi, który wychowuje dziecko samotnie przez choćby część roku podatkowego i nie rozlicza podatku dochodowego wspólnie z drugim małżonkiem.

Należy wyjaśnić, że po zlikwidowaniu ulgi 1 stycznia 2022 r., ustawodawca zdecydował się ponownie przywrócić ulgę dla osób samotnie wychowujących dzieci od 1 lipca 2022 r., decydując się jednocześnie na zmianę normatywną, która zgodnie z art. 6 ust. 4d ustawy PIT nie pozwala na preferencyjne opodatkowanie samotnych rodziców, którzy wychowują co najmniej jedno dziecko wspólnie, rozumiane także jako „naprzemienne” wykonywanie opieki nad dzieckiem. Znamienne jest, że nowa redakcja analizowanej ulgi nie modyfikuje ukształtowanego już w orzecznictwie rozumienia wyrażenia ustawowego dotyczącego „samotnego wychowywania dzieci”, zamieszczonego obecnie w art. 6 ust. 4c ustawy PIT, lecz wyklucza jedynie wspólne opodatkowanie w przypadku samotnego wychowywania dzieci w sytuacji wykonywania „opieki naprzemiennej” przez rodziców.

Wnioskodawca nie wykonuje opieki naprzemiennej.

Sądy administracyjne potwierdziły w swych wyrokach, że powyżej przedstawione uwagi co do interpretacji art. 6 ust. 4 ustawy PIT w brzmieniu do dnia 31 grudnia 2021 r. mają również zastosowanie do art. 6 ust. 4c-e obowiązujących od 1 stycznia 2022 r. (m.in. wyrok Wojewódzkiego Sadu Administracyjnego w Łodzi z dnia 29 maja 2023 r., sygn. akt I SA/Łd 324/23).

Z uwagi na powyższe należy stwierdzić, iż w świetle przedstawionego stanu faktycznego i obowiązującego w 2020 i 2021 r. stanu prawnego, Wnioskodawca spełnia warunki, zawarte w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT”), przewidziane dla osoby samotnie wychowującej dziecko, a w konsekwencji przysługuje mu prawo do preferencyjnego rozliczania się z podatku od osób fizycznych za rok 2020 i 2021, jako osobie samotnie wychowującej dzieci i do złożenia korekty rocznego rozliczenia podatkowego za 2020 i 2021 r.

Należy również stwierdzić, iż w świetle przedstawionego stanu faktycznego i obowiązującego w 2022 i 2023 r. stanu prawnego, Wnioskodawca spełnia warunki zawarte w art. 6 ust. 4c-4f ustawy PIT, przewidziane dla osoby samotnie wychowującej dziecko, a w konsekwencji przysługuje mu prawo do preferencyjnego rozliczania się z podatku od osób fizycznych za rok 2022 i 2023 i za lata następne do chwili zmiany stanu faktycznego lub zmian w prawie podatkowym, jako osobie samotnie wychowującej dzieci i do złożenia korekty rocznego rozliczenia podatkowego za 2022 r.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Z uwagi na to, że przedmiotem Pana zapytania jest możliwość rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko za rok 2020, 2021, 2022 i 2023 r., należy odnieść się do przepisów wstanie prawnym obowiązującym w ww. latach.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z jego treścią:

Jak stanowi art. 6 ust. 4 ww. ustawy – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Na mocy art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodanego przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1265) który to przepis stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.:

Stosownie do art. 6 ust. 4d dodanego przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw i mającego zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od1stycznia 2022 r.:

Art. 6 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodany przez art.1pkt1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw i mający zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r., stanowi, że:

W myśl art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodanego przez art.1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw i mającego zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:

Stosownie do przepisu ww. art. 6 ust. 4f tejże ustawy w brzmieniu obowiązującym od 16grudnia 2022 roku:

Na mocy art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Zgodnie z art. 6 ust. 9 ww. ustawy – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Stosownie do art. 6 ust. 8 omawianej ustawy w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105 ze zm.) i mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r. w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2022 r.:

Wyjaśnić przy tym należy, że na gruncie art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, dodanego przez art. 9 pkt 7 ustawy z dnia 9 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2427):

Art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2022 r. stanowi, że:

Natomiast z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw wynika, że:

Przystępując do oceny możliwości skorzystania przez Pana z preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych – za wskazany przez Pana okres, tj. za lata 2020-2023 – w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci, należy wyjaśnić, że każda preferencja podatkowa stanowi wyjątek od zasady równości i powszechności opodatkowania. Z przywołanych wyżej przepisów art. 6 ust. 4 i ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jednoznacznie wynika, że stanowią odstępstwo od generalnej zasady indywidualnego opodatkowania. Możliwość ich zastosowania obwarowana jest szeregiem warunków wyraźnie wskazanych w tej ustawie, które należy interpretować ściśle, co oznacza, że nie można dokonywać wykładni rozszerzającej ani też zawężającej. W konsekwencji, podatnikowi przysługuje prawo do jej zastosowania, jeśli spełni warunki dla niej określone, a w szczególności, jeśli spełnia wymogi definicji osoby samotnie wychowującej dziecko, a także jeśli w trakcie roku podatkowego faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców, wychowywał dziecko/dzieci.

Mając na uwadze powyższe należy wskazać, że art. 6 ust. 4 i ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym, określonym w tym przepisie, jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny.

Przepis art. 6 ust. 4 i ust. 4c ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby.

Brzmienie ww. przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych precyzuje pojęcie „osoby samotnie wychowującej dzieci” w taki sposób, aby nie budziło wątpliwości, iż prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów nie przysługuje wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione (o których mowa w tym przepisie), a wyłącznie jednemu z rodziców/opiekunów prawnych, tj. temu, który samotnie wychowuje dziecko/dzieci. Do skorzystania z tej preferencji, niewystarczające jest samo legitymowanie się określonym stanem cywilnym. Równie istotne jest samotne troszczenie się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka bez udziału innej osoby, tj. w szczególności ojca lub matki dziecka.

Natomiast, kiedy każdy rodzic jest zaangażowany w proces wychowawczy dziecka oznacza to, że w roku podatkowym dziecko wychowywane jest wspólnie przez oboje rodziców, a nie samotnie przez któregokolwiek z nich.

Przy wychowywaniu dziecka należy wziąć pod uwagę całokształt działań i czynności wykonywanych przez każdego z rodziców, w tym także tych o charakterze niewymiernym jak kształtowanie osobowości, światopoglądu, systemu wartości, postaw emocjonalnych. W sytuacji, gdy każdy z rodziców aktywnie oraz w porównywalnym stopniu uczestniczy w wychowywaniu dziecka – co przejawia się między innymi dzieleniem się wszelkimi obowiązkami związanymi z procesem wychowawczym dziecka, niezależnie od tego u kogo, pod czyją w danym momencie roku podatkowego opieką dziecko przebywa – nie można mówić o samotnym wychowywaniu dziecka przez któregokolwiek z rodziców.

Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dzieci” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko.

Podstawową kwestią jest zatem ustalenie, który z rodziców faktycznie wychowuje dziecko, gdy rodzice nie pozostają w związku małżeńskim i żadnemu z rodziców sąd nie ograniczył władzy rodzicielskiej, a jednocześnie ojciec (matka) dziecka wypełnia postanowienia wyroku sądowego w zakresie realizacji kontaktów z dzieckiem oraz świadczeń alimentacyjnych.

Wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do łożenia na jego utrzymanie oraz do czasowego (doraźnego) z nim przebywania. Wychowywanie dziecka obejmuje bowiem ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej, emocjonalnej i psychicznej wraz z materialną podstawą rozwoju. Oznacza to, że wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na tym, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami małoletniego dziecka, czyli podejmuje trud wykonywania wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.

W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. W sytuacji, gdy dziecko pozostaje pod stałą, codzienną opieką jednego rodzica, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (np. zgodnie z orzeczeniem sądu), status samotnego rodzica ma ten, który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Rodzic, o którym mowa w art. 6 ust. 4 i ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który w pojedynkę troszczy się o zaspokojenie bieżących potrzeb dziecka, nie traci statusu osoby samotnie wychowującej dziecko z racji utrzymywania sporadycznych kontaktów z dzieckiem przez drugiego rodzica lub płacenia przez niego alimentów.

Należy powtórzyć, że przepis art. 6 ust. 4 i ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być zatem odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci (posiadająca prawa rodzicielskie i je wykonujące) oraz znajdująca się w stanie wolnym lub w separacji jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Ponadto, wpływ na możliwość skorzystania z omawianej preferencji podatkowej w obecnym stanie prawnym ma również treść art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z przepisu tego wynika, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust 4d niema zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, zaś szczególną formą wspólnej opieki (która również wyłącza możliwość rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko) jest opieka naprzemienna, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

Przepis art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odnosi się do regulacji zawartej w art. 6 ust. 4d, a przez ten przepis także do art. 6 ust. 4c tej ustawy.

Wobec powyższego wykładni art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy dokonywać w powiązaniu z art. 6 ust. 4d oraz art. 6 ust. 4f tej ustawy (na co wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 24 maja 2023 r., sygn. akt VIII SA/Wa 182/23).

Z ww. przepisów wynika zatem jednoznacznie, że osoba, która wspólnie z drugim rodzicem wychowuje dziecko nie może skorzystać z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Samotne wychowywanie oznacza wychowywanie dziecka (dzieci) bez faktycznego udziału w procesie wychowawczym drugiego rodzica.

W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że:

Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 6 ust.4 i ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Zatem prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.

Z opisu sprawy wynika, że zgodnie z art. 3 ust. 1 oraz ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma Pan nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce. Jest Pan osobą rozwiedzioną, samotną, ojcem dwóch małoletnich synów, ze związku małżeńskiego rozwiązanego wyrokiem sądu z dnia (…) grudnia 2019 r. Orzeczenie sądu o rozwodzie uprawomocniło się (…) grudnia 2019 r. Oświadczył Pan, że jest osobą „samotną”, a Pana stan cywilny po orzeczeniu rozwodu nie uległ zmianie i nie wstępował/nie wstępuje Pan ponownie w związek małżeński. Oboje rodzice posiadają pełną władzę rodzicielską, sąd ustalił stałe miejsce zamieszkania dzieci z matką. Oprócz dzieci, o których mowa we wniosku, nie jest Pan ojcem innego/innych dziecka/dzieci, które wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym.

Pana kontakty z synami odbywają się w każdym tygodniu, co najmniej jedno popołudnie po szkole i noc w dni robocze spędzają z Panem w Pana mieszkaniu. Oprócz tego, co drugi tydzień synowie spędzają z Panem weekend. Uczestniczy Pan w edukacji synów poprzez codzienne odrabianie lekcji, jak synowie są z Panem odrabiają lekcje w Pana mieszkaniu, jak są u matki odrabiają lekcje przy użyciu elektronicznych komunikatorów z użyciem kamery. W ten sam sposób uczy się Pan z nimi do sprawdzianów i tłumaczy im zagadnienia ze wszystkich przedmiotów ścisłych. Ponadto bierze Pan udział w wywiadówkach i kontroluje ich edukację szkolną poprzez e-dziennik. Poprzez aktywność fizyczną dba Pan o rozwój fizyczny synów, pokrywając w całości koszty gry w badmintona i pływalni małoletnich. Troszczy się Pan o rozwijanie ich zainteresowań szkolnych i pozaszkolnych, jeździ ze starszym synem regularnie na mecze i rozgrywki drużyny, w której trenuje piłkę nożną. Pokrywa Pan w połowie koszty wycieczek szkolnych, organizuje wizyty u psychologa, w razie potrzeby chodzi z synami do lekarza i kupuje niezbędne leki. Poświęca Pan wychowaniu synów maksymalnie dużą ilość czasu w dni „wyznaczone”, jak i poza nimi. Synowie w domu mają swoje obowiązki, jedzą posiłki dobrze zbilansowane. Obaj synowie są w okresie dojrzewania, dokłada Pan wszelkich starań, aby ich rozwój, mimo wychowywania w niepełnej rodzinie, przebiegał prawidłowo. Poza ww. terminami, spędza Pan z synami połowę Świąt Wielkanocy i Bożego Narodzenia, połowę ferii zimowych (drugi tydzień) i połowę wakacji letnich. Zarówno w ferie jak i wakacje letnie, zapewnia Pan synom wypoczynek, latem dwu tygodniowe wakacje zagraniczne.

Osiąga Pan od 2003 po dzień dzisiejszy przychody z tytułu umowy o pracę, opodatkowane zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych. Synowie uczą się i będą uczyć się dalej w szkole (szkoła podstawowa), tj. w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej. Dzieci nie osiągają żadnych przychodów. W stosunku do Pana oraz synów nie mają zastosowania przepisy art. 6 ust. 8 ustawy PIT, dotyczące podlegania przepisom art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym oraz ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego przemysłów komplementarnych. Synowie nie otrzymali dodatku pielęgnacyjnego oraz renty socjalnej.

W okresie, którego dotyczy wniosek Pana synowie nie byli, nie są, nie będą pod opieką naprzemienną. Świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowaniu dzieci zostało ustalone dla Pana byłej żony. Oświadczył Pan, że nie pobiera żadnych świadczeń z tytułu 500+ ani innych zapomóg, tym samym praktycznie całe obciążenie finansowe spada na Pana. Oświadczył Pan także, że w okresie którego dotyczy wniosek, w dniach w których zajmuje się Pan dziećmi, faktycznie i samotnie wychowywał, wychowuje, będzie wychowywać synów, bez udziału drugiego rodzica, tj. wykonywać władzę rodzicielską: stale troszcząc się o byt materialny i rozwój emocjonalny synów, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby. W czasie, kiedy synowie są z Panem, zajmuje się Pan nimi samodzielnie, bez niczyjej pomocy. Jest Pan silnie związany z synami emocjonalnie, co sprzyja właściwemu kształtowaniu poczucia własności, przynależności oraz postaw w życiu. W okresie, którego dotyczy wniosek, wykonywał Pan i wykonuję zupełnie samodzielnie, bez wsparcia drugiego rodzica, władzę rodzicielską wobec małoletnich synów, kiedy synowie byli/są u Pana. Gdy synów z Panem nie było, matka synów wykonywała/wykonuje względem nich władzę rodzicielską. Wraz z byłą żoną, wykonujecie Państwo należycie obowiązki określone w wyroku Sądu Okręgowego z dnia (…) grudnia 2019.

Powyżej przedstawiony stan faktyczny miał miejsce w roku podatkowym 2020 i w następnych latach i trwa nadal.

Mając na uwadze omówione powyżej przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz fakt, że wychowywaniem dzieci zajmuje się zarówno Pan, jak i Pana była żona, to w świetle art. 6 ust. 4 oraz ust. 4c i ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie sposób uznać Pana za osobę samotnie wychowującą dzieci.

W sytuacji, gdy każdy z rodziców aktywnie oraz w porównywalnym stopniu uczestniczy w wychowywaniu dziecka – co przejawia się między innymi dzieleniem się wszelkimi obowiązkami związanymi z procesem wychowawczym dziecka, niezależnie od tego u kogo i pod czyją w danym momencie roku podatkowego opieką dziecko przebywa – nie można mówić o samotnym wychowywaniu dziecka przez któregokolwiek z rodziców.

Nie można zatem się zgodzić z Pana stwierdzeniem, że można Pana uznać za samotnego rodzica ze względu na fakt, że w czasie, kiedy dzieci przebywają z Panem, nikt Panu nie pomaga w tej opiece.

Należy podkreślić, że samodzielna opieka nad dziećmi nie jest równoznaczna z samotną opieką. Fakt, że każdy z rodziców zajmuje się dziećmi w ustalonym czasie, czyli samodzielne iw tym czasie drugi rodzic nie uczestniczy w ich wychowaniu, nie oznacza że mamy do czynienia z samotnym wychowaniem dziecka.

Wskazać także należy, że w rodzinach pełnych również rodzice nie wychowują dzieci równocześnie. Nie zawsze bowiem opiekują się dzieckiem w tym samym miejscu i czasie. Podczas sprawowania opieki przez rodziców pozostających w związku małżeńskim (podobnie jak rodziców stanu wolnego) może zachodzić taka sytuacja, że w pewnym momencie dnia (a w szczególnych sytuacjach nawet w określonych dniach) dzieckiem zajmuje się tylko matka, innym razem tylko ojciec, jednakże w takiej sytuacji nie ma mowy o samotnym wychowywaniu dziecka przez któregokolwiek z rodziców.

Przyjęcie odmiennej wykładni stałoby w sprzeczności z uzasadnieniem wprowadzenia tej ulgi, z którego jednoznacznie wynika, że ustawodawca kierował ją tylko do osób, które samotnie troszczą się o codzienne zaspokojenie potrzeb dzieci, posiadając ściśle określony status cywilny.

Prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez jakiegokolwiek udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.

Podsumowując, w świetle przedstawionego stanu faktycznego i obowiązującego w 2020 i 2021 r. stanu prawnego, nie spełnia Pan warunków, zawartych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przewidzianych dla osoby samotnie wychowującej dziecko, a w konsekwencji nie przysługuje Panu prawo do preferencyjnego rozliczania się z podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 2020 i 2021, jako osobie samotnie wychowującej dzieci. Zatem, nie przysługuje też Panu prawo do złożenia korekty rocznego rozliczenia podatkowego za 2020 i 2021 r. w związku z preferencyjnym rozliczaniem się z podatku dochodowego od osób fizycznych za 2020 i 2021 r., jako osoba samotnie wychowująca dzieci.

Również w świetle przedstawionego stanu faktycznego i obowiązującego w 2022 i 2023 r. stanu prawnego, nie spełnia Pan warunków zawartych w art. 6 ust. 4c-4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przewidzianych dla osoby samotnie wychowującej dziecko, a w konsekwencji, nie przysługuje Panu prawo do preferencyjnego rozliczania się z podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 2022 i 2023 i za lata następne do chwili zmiany stanu faktycznego lub zmian w prawie podatkowym, jako osobie samotnie wychowującej dzieci. Zatem, nie przysługuje też Panu prawo do złożenia korekty rocznego rozliczenia podatkowego za 2022 r. w związku z preferencyjnym rozliczaniem się z podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 2022, a za 2023 rok i lata następne do preferencyjnego rozliczania się z podatku dochodowego jako osoba samotnie wychowująca dzieci.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

-stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał wdacie zaistnienia zdarzenia oraz

-zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Końcowo wskazać należy, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisu sprawy przedstawionego we wniosku, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Odnosząc się do powołanych przez Pana wyroków sądów administracyjnych wskazać należy, że dotyczą wyłącznie konkretnych spraw, w danym stanie prawnym. Należy podkreślić, że rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i w świetle art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie mogą być wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację. Istotne jest również, że orzecznictwo sądów administracyjnych w omawianej kwestii nie jest jednolite i tak np. w wyrokach: z 17 grudnia 2013 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy sygn. akt I SA/Bd 893/13, Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 22 października 2019 r. sygn. akt I SA/Łd 475/19 oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 4 lipca 2019 r. sygn. akt I SA/Ol 378/19 – zostało zaprezentowane stanowisko odnoszące się do sposobu rozumienia pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko”, z którego wynika, że naprzemienne przebywanie dzieci raz u jednego, raz u drugiego z rodziców wynika z prawa rodziców do kontaktowania się ze swymi dziećmi. Tego faktu w żadnym przypadku nie można utożsamiać z samotnym wychowywaniem dzieci.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).