Interpretacja indywidualna z dnia 26 kwietnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.106.2024.1.AKU
Temat interpretacji
Możliwość skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
31 stycznia 2024 r. złożył Pan wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
Sąd Okręgowy w … w dniu 29 maja 2014 r. rozwiązał małżeństwo Wnioskodawcy z M. P., pozostawiając władzę rodzicielską obojgu rodzicom nad małoletnimi dziećmi: J. urodzonym w 2008 r. i H. urodzoną w 2007 r. i ustalił miejsce pobytu dzieci u matki. Jednocześnie zobowiązał obie strony do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania małoletnich dzieci, zasądzając alimenty na rzecz dzieci po 500 zł miesięcznie do rąk matki. Sąd odstąpił od orzekania o sposobie korzystania z mieszkania stron oraz o kontaktach ojca z dziećmi wobec porozumienia w tym zakresie rodziców ze sobą.
W toku sprawy rodzice złożyli do akt plan wychowawczy, w którym wskazali, że w razie sprzedaży wspólnego mieszkania Wnioskodawca będzie wyłącznie zajmował się dziećmi w poniedziałki i czwartki od zakończenia zajęć szkolnych do ich rozpoczęcia w dniu następnym, II i IV weekend miesiąca do soboty godzina 11.00, do niedzieli godzina 17.00, w okresie wakacji letnich od 1 do 31 sierpnia, pierwszy tydzień ferii zimowych, tydzień majowy co drugi rok od 30 kwietnia do 3 maja, drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia i Świąt Wielkanocnych w każdym roku. Wyrok rozwodowy uprawomocnił się 12 czerwca 2014 r.
Wobec sprzedaży wspólnego mieszkania, gdzie dotychczas rodzice zamieszkiwali zgodnie z dziećmi, a także wobec zmiany sytuacji zawodowej, rodzice zawarli ze sobą porozumienie, skuteczne od 1 stycznia 2019 r., dla celów dowodowych zawarte na piśmie, na mocy którego ustalili sposób kontaktów z dziećmi. Każdy z nich będzie cyklicznie sprawował osobistą opiekę nad dziećmi w miejscu swojego aktualnego pobytu od poniedziałku, od chwili odebrania dziecka z placówki wychowawczej lub oświatowej, do kolejnego poniedziałku do chwili zaprowadzenia dziecka do tej placówki, przy czym:
1)w okresie wakacji letnich, ferii zimowych, tak aby opieka każdego z rodziców w miarę możliwości stanowiła 50% czasu wolnego od nauki;
2)w okresie Świąt Bożego Narodzenia:
-w latach parzystych opieka należeć będzie do ojca,
-w latach nieparzystych opieka będzie należeć do matki;
3)w okresie Świąt Wielkanocnych:
-w latach parzystych: opieka będzie należeć do matki,
- w latach nieparzystych: opieka będzie należeć do ojca.
W przypadkach losowych rodzice zobowiązali się zastępować wzajemnie przy odbieraniu i dalszej opiece nad dziećmi, tak, by ich dobro nie ucierpiało. I w tym zakresie będą zawierali bieżące ustne porozumienia. Porozumienie to nie było zatwierdzane przez sąd w związku z tym, iż co do jego treści nie ma sporu między rodzicami. Ponadto, już w wyroku rozwodowym, wobec porozumienia rodziców w tym zakresie, sąd odstąpił od regulacji kontaktów z dziećmi w treści orzeczenia sądowego.
Każde z rodziców samodzielnie bez udziału drugiego rodzica w ww. czasie troszczyło się o fizyczny, duchowy i psychiczny rozwój dzieci, przygotowywało posiłki, chodziło na zajęcia pozalekcyjne (np. jazdę konną, korepetycje), prało, dbało o higienę dzieci, utrzymywało kontakt ze szkołą córki i syna, zapewniało opiekę medyczną, rozrywkę, aktywnie uczestniczyło w ich życiu i rozwoju, organizowało wakacje, urodziny i inne rodzinne uroczystości. W czasie, w którym dzieci przebywały u danego rodzica, to on ponosił wszystkie koszty ich utrzymania, w tym koszty wyposażenia i utrzymania części domu, związanej z ich pobytem i wychowaniem (własne pokoje dzieci). Wnioskodawca i Jego była żona starali się dzielić kosztami utrzymania dzieci po połowie. Była żona również zamierza rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko.
Wnioskodawca był opodatkowany dotychczas podatkiem dochodowym od osób fizycznych, na zasadach ogólnych według skali podatkowej. Dzieci nie osiągnęły żadnego dochodu w poprzednich latach i nadal nie osiągają żadnego dochodu. W okresie, którego dotyczył wniosek, Wnioskodawca uzyskiwał dochody opodatkowane na zasadach ogólnych. Do Wnioskodawcy i do dzieci w okresie, którego dotyczył wniosek, nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy o podatku tonażowym lub wynikające z ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Wnioskodawca nie wychowuje dzieci wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2022 r. poz. 1577 i 2140).
Wniosek dotyczył roku podatkowego 2022 oraz lat kolejnych.
W okresie, którego dotyczy wniosek, Strona była rozwodnikiem i od orzeczenia rozwodu stan cywilny się nie zmienił.
Pytanie
Czy Wnioskodawca może rozliczyć dochód na formularzu PIT w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci w roku 2022 i latach kolejnych?
Stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy, w definicji samotnego wychowywania dziecka ustawodawca nie uzależnił prawa podatnika od tego, czy przez cały rok podatkowy samotnie wychowuje dzieci. Aktualne brzmienie (do końca 2021 r.) przepisu art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierało zastrzeżenia, iż z takiego prawa może skorzystać tylko jedno z rodziców. Zajmowanie się w ciągu roku dziećmi w sposób samodzielny tak, jak wskazano w opisanym stanie faktycznym, dawało prawo do rozliczenia dochodu jako osobie samotnie wychowującej dzieci w 2020 r. i 2021 r.
Stanowisko takie potwierdzało orzecznictwo NSA sygn. akt II FSK 573/15, sygn. akt II FSK 383/20, wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych, sygn. akt III SA/Wa 2835/16, I SA/Gd 831/18.
Z przepisu wynikało, że rodzic ma prawo do ww. rozliczenia niezależnie od czasu samotnego wychowania dziecka w roku podatkowym. Prawo to przysługiwało każdemu z rodziców, który samotnie wychowuje dziecko przez choćby część roku podatkowego. Należy wskazać, iż Wnioskodawca złożył już wniosek o interpretacje podatkowe za lata 2019, 2020, 2021 w oparciu o analogiczny stan faktyczny i Wojewódzki Sąd Administracyjny w sprawach I SA/Sz 312/22 oraz I SA/Sz 198/21 podzielił Jego stanowisko o możliwości rozliczania się jako samotny rodzic (orzeczenie nieprawomocne).
Nadmienić należy, iż mimo zmiany stanu prawnego na rok 2022, również zapadają w analogicznych stanach prawnych korzystne dla podatników orzeczenia. Tytułem przykładu należy wskazać tu wyroki WSA we Wrocławiu sygn. akt I SA/Wr 561/23, sygn. akt I SA/Wr 126/23, WSA w Gorzowie Wielkopolskim sygn. akt I SA/Go 246/23, WSA w Łodzi sygn. akt SA/Łd 589/23.
W ocenie podatnika, w obowiązującym stanie prawnym, ma On możliwość rozliczania się podobnie jak Jego była żona, jako rodzic samotnie wychowujący dzieci.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):
Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
1)małoletnie,
2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie
– podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.
Stosownie do art. 6 ust. 4d ww. ustawy:
W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.
Na podstawie art. 6 ust. 4e ww. ustawy:
Przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym:
1)dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub
2)przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152
– w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 240 i 2476), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.
Art. 6 ust. 4f ww. ustawy stanowi:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2022 r. poz. 1577 i 2140).
W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:
1)stosuje przepisy:
a)art. 30c lub
b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy
– w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:
·posiadania przez rodzica statusu osoby samotnie wychowującej dzieci (dziecko),
·wychowywania przez rodzica samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecko),
·nieuzyskiwania przez rodzica i dzieci (dziecko) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń,
·nie podlegania przez rodzica i dzieci (dziecko) opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Przepis art. 6 ust. 4c w związku z art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w tym przepisie jest osobą samotnie wychowującą dziecko.
Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie, tj. w roku podatkowym, zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka. Jak wynika z powyższego, ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od spełnienia m.in. warunku samotnego wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka) wymienionych w art. 6 ust. 4c ww. ustawy. Przepis ten wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta w roku podatkowym musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.
Natomiast, kiedy każdy rodzic jest zaangażowany w proces wychowawczy dziecka oznacza to, że w roku podatkowym dziecko wychowywane jest wspólnie przez oboje rodziców, a nie samotnie przez któregokolwiek z nich.
Przy wychowywaniu dziecka należy wziąć pod uwagę całokształt działań i czynności wykonywanych przez każdego z rodziców, w tym także tych o charakterze niewymiernym jak kształtowanie osobowości, światopoglądu, systemu wartości, postaw emocjonalnych. W sytuacji, gdy każdy z rodziców aktywnie oraz w porównywalnym stopniu uczestniczy w wychowywaniu dziecka – co przejawia się między innymi dzieleniem się wszelkimi obowiązkami związanymi z procesem wychowawczym dziecka – nie można mówić o samotnym wychowywaniu dziecka przez któregokolwiek z rodziców.
Przyjęcie odmiennej wykładni stałoby w sprzeczności z uzasadnieniem wprowadzenia tej ulgi, z którego jednoznacznie wynika, że ustawodawca kierował ją tylko do osób, które samotnie troszczą się o codzienne zaspokojenie potrzeb dzieci, posiadając ściśle określony status cywilny.
Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.
Zatem prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.
Dodatkowo zauważyć należy, że celem art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od fizycznych jest wspieranie rodzin niepełnych, w których rodzic lub opiekun dziecka sprawuje nad nim ciągłą opiekę, samotnie. W ten sposób ustawodawca zrównał opodatkowanie dochodów małżonków z opodatkowaniem dochodów rodziców, którzy posiadając dzieci wychowują je w pojedynkę.
Pogląd ten potwierdza również wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy w wyroku z dnia 17 grudnia 2013 r., sygn. akt I SA/Bd 893/13, gdzie Sąd wskazał, że:
fakt, iż „czynności wychowawcze każdego z rodziców są dokonywane oddzielnie w innym miejscu i czasie nie oznacza jeszcze, że każde z tych rodziców może być uznane w rozumieniu przepisów podatkowych ustawy p.d.f. za osobę samotnie wychowującą dzieci. W ocenie Sądu, w odniesieniu do przepisu art. 6 ust. 4 ustawy p.d.f. mając na uwadze zasady wykładni tak językowej jak i celowościowej należy uznać, że brak jest jakichkolwiek racjonalnych przesłanek do stwierdzenia, że jedno dziecko w jednym roku podatkowym może być samotnie wychowywane przez oboje rodziców. Konsekwencją takiego poglądu jest fakt, że mimo osobistych starań wychowawczych każdego z rodziców podejmowanych wobec małoletnich dzieci w różnych okresach czasu tego samego roku podatkowego nie można uznać tych rodziców za osoby samotnie wychowujące dzieci, a zatem nie przysługuje im uprawnienie do preferencyjnego rozliczania się z podatku dochodowego od osób fizycznych.
Na uwagę zasługuje również uzasadnienie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 22 października 2019 r. w sprawie sygn. akt I SA/Łd 475/19, z którego wynika, że:
Sąd (…) w pełni podziela pogląd zaprezentowany w prawomocnym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 4 lipca 2019 r. o sygn. akt I SA/Ol 378/19 (publ. Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych), że naprzemienne przebywanie dzieci raz u jednego, raz u drugiego z rodziców wynika z prawa rodziców do kontaktowania się ze swymi dziećmi. Tego faktu w żadnym przypadku nie można utożsamiać z samotnym wychowywaniem dzieci. Dzieci wychowywane są wspólnie przez dwoje rodziców. Jest to tryb naprzemiennej pieczy nad dziećmi. Nie oznacza to, że w wykonywaniu władzy rodzicielskiej zachodzą dwa odrębne procesy wychowania, tj. osobny samotny proces przeprowadza ojciec „w swoim czasie”, a zupełnie inny proces wychowywania zachodzi, gdy dziecko zamieszkuje z matką. Wychowania dziecka nie da się „podzielić”, bowiem jest to ciągły i długotrwały proces, na który w tym przypadku składa się wspólna praca obojga rodziców. Piecza nad osobą dziecka wyróżnia się tym, iż charakteryzuje obowiązki i uprawnienia dotyczące elementu osobowego małoletniego, tj. dbanie o jego rozwój psychiczny i fizyczny, o zdrowie, o odpowiednie wychowanie i kierowanie małoletnim. Konkretyzując: piecza nad dzieckiem to obowiązek zapewnienia mu zarówno odpowiednich warunków bytowych, w których się wychowuje, a więc dbanie o jego należyte wyżywienie, ubranie, leczenie, kształcenie, ale także troska o jego rozwój w aspekcie intelektualnym poprzez kształtowanie osobowości dziecka i rozwijanie predyspozycji intelektualnych. Piecza oznacza zatem, że rodzic decyduje o miejscu pobytu dziecka, o jego zajęciach pozalekcyjnych, ogólnie nadzoruje tryb jego życia. W proces opieki i wychowania dzieci powinni być zaangażowani oboje rodzice. Stosownie do treści art. 71 Konstytucji RP, „Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych”. Za zgodną z konstytucyjnym postulatem polityki prorodzinnej należy uznać ocenę organu, że skorzystanie z ulgi przez jednego z rodziców jest możliwe tylko wówczas, gdy z procesu opieki i wychowania wyeliminowany został jeden z rodziców. Ulga ta przysługuje bowiem rodzinie niepełnej.
W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że:
Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie.
Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 tej ustawy.
Korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym przewidzianej w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.
Niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest, jak już wcześniej zaznaczono, aby osoba, która chce skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów w trakcie roku podatkowego – faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców wychowywała dzieci.
Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dzieci” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dzieci jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dzieci.
Z opisu sprawy wynika, że jest Wnioskodawca jest rozwiedziony. Orzeczenie rozwodowe uprawomocniło się 12 czerwca 2014 r. Po rozwodzie stan cywilny Wnioskodawcy nie zmienił się, cały czas jest rozwodnikiem. Wnioskodawca posiada dwójkę dzieci, syna urodzonego w 2008 r. i córkę urodzoną w 2007 r. Sąd ustalił miejsce pobytu dzieci u matki i jednocześnie zobowiązał obie strony do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania małoletnich dzieci, zasądzając alimenty na rzecz dzieci po 500 zł miesięcznie do rąk matki. Sąd odstąpił od orzekania o sposobie korzystania z mieszkania stron oraz o kontaktach ojca z dziećmi wobec porozumienia w tym zakresie rodziców ze sobą.
W toku sprawy rodzice złożyli do akt plan wychowawczy, w którym wskazali, że w razie sprzedaży wspólnego mieszkania Wnioskodawca będzie wyłącznie zajmował się dziećmi w poniedziałki i czwartki od zakończenia zajęć szkolnych do ich rozpoczęcia w dniu następnym, II i IV weekend miesiąca do soboty godzina 11.00, do niedzieli godzina 17.00, w okresie wakacji letnich od 1 do 31 sierpnia, pierwszy tydzień ferii zimowych, tydzień majowy co drugi rok od 30 kwietnia do 3 maja, drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia i Świąt Wielkanocnych w każdym roku. Wyrok rozwodowy uprawomocnił się 12 czerwca 2014 r.
Wobec sprzedaży wspólnego mieszkania, gdzie dotychczas rodzice zamieszkiwali zgodnie z dziećmi, a także wobec zmiany sytuacji zawodowej, rodzice zawarli ze sobą porozumienie, skuteczne od 1 stycznia 2019 r., dla celów dowodowych zawarte na piśmie, na mocy którego ustalili sposób kontaktów z dziećmi. Każdy z nich będzie cyklicznie sprawował osobistą opiekę nad dziećmi w miejscu swojego aktualnego pobytu od poniedziałku, od chwili odebrania dziecka z placówki wychowawczej lub oświatowej, do kolejnego poniedziałku do chwili zaprowadzenia dziecka do tej placówki. Został również ustalony czas przebywania dzieci z każdym z rodziców w okresie wakacji letnich i ferii zimowych, Świąt Bożego Narodzenia i Świąt Wielkanocnych. W przypadkach losowych rodzice zobowiązali się zastępować wzajemnie przy odbieraniu i dalszej opiece nad dziećmi, tak, by ich dobro nie ucierpiało. I w tym zakresie będą zawierali bieżące ustne porozumienia. Porozumienie to nie było zatwierdzane przez sąd w związku z tym, iż co do jego treści nie ma sporu między rodzicami. Ponadto, już w wyroku rozwodowym, wobec porozumienia rodziców w tym zakresie, sąd odstąpił od regulacji kontaktów z dziećmi w treści orzeczenia sądowego.
Każde z rodziców samodzielnie bez udziału drugiego rodzica w ww. czasie troszczyło się o fizyczny, duchowy i psychiczny rozwój dzieci, przygotowywało posiłki, chodziło na zajęcia pozalekcyjne (np. jazdę konną, korepetycje), prało, dbało o higienę dzieci, utrzymywało kontakt ze szkołą córki i syna, zapewniało opiekę medyczną, rozrywkę, aktywnie uczestniczyło w ich życiu i rozwoju, organizowało wakacje, urodziny i inne rodzinne uroczystości. W czasie, w którym dzieci przebywały u danego rodzica, to on ponosił wszystkie koszty ich utrzymania, w tym koszty wyposażenia i utrzymania części domu, związanej z ich pobytem i wychowaniem (własne pokoje dzieci). Wnioskodawca i Jego była żona starali się dzielić kosztami utrzymania dzieci po połowie. Była żona również zamierza rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko.
W okresie, którego dotyczył wniosek, Wnioskodawca uzyskiwał dochody opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych, według skali podatkowej. Dzieci nie osiągnęły żadnego dochodu w poprzednich latach i nadal nie osiągają żadnego dochodu. Do Wnioskodawcy i do dzieci w okresie, którego dotyczył wniosek, nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy o podatku tonażowym lub wynikające z ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Wnioskodawca stwierdził, że nie wychowuje dzieci wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2022 r. poz. 1577 i 2140). Wniosek dotyczy roku podatkowego 2022 oraz lat kolejnych.
Wobec powyższego bezsprzeczny pozostaje fakt, że w okresie, którego dotyczy wniosek nie wychowywał Pan dzieci samotnie, tzn. bez udziału drugiego z rodziców. Okoliczność, że dwie osoby wychowują te same dzieci wyklucza możliwość uznania, że którakolwiek z tych osób wychowuje dzieci samotnie. W przedstawionym we wniosku stanie faktycznym dzieci są wychowywane przez oboje rodziców wspólnie.
Nie można się zgodzić z twierdzeniem Pana, że zajmowanie się w ciągu roku dziećmi w sposób samodzielny daje Panu prawo do rozliczenia dochodu jako osoba samotnie wychowująca dzieci. Należy podkreślić, że samodzielna opieka nad dziećmi nie jest równoznaczna z samotną opieką. Fakt, że w przedstawionej sytuacji każdy z rodziców zajmuje się dziećmi w ustalonym czasie, czyli samodzielne, i w tym czasie drugi rodzic nie uczestniczy w ich wychowaniu, nie oznacza, że mamy do czynienia z samotnym wychowaniem dziecka. W przedstawionym stanie faktycznym należy zatem stwierdzić, że nie jest Pan zdany tylko na siebie podczas wychowania dzieci, gdyż ich matka w porównywalnym stopniu uczestniczy w tym procesie.
Nie sposób bowiem uznać, że w przedstawionym przez Pana stanie faktycznym, w tak zorganizowanym trybie wykonywania władzy rodzicielskiej, zachodzą dwa odrębne procesy wychowania, tj. osobny samotny proces przeprowadza matka, gdy przebywa z dziećmi, a zupełnie inny proces wychowywania zachodzi podczas, gdy dzieci są z Panem. Wychowania dziecka nie da się „podzielić”, bowiem jest to ciągły i długotrwały rozwój, na który w tym przypadku składa się wspólna praca obojga rodziców dzieci.
Wskazać także należy, że w rodzinach pełnych, złożonych z małżonków z dziećmi również zdarzają się sytuacje, w których rodzice nie wychowują dzieci równocześnie. Nie zawsze bowiem opiekują się dzieckiem w tym samym miejscu i czasie. Podczas sprawowania opieki przez rodziców pozostających w związku małżeńskim (podobnie jak rodziców stanu wolnego) może zachodzić taka sytuacja, że w pewnym momencie dnia (a w szczególnych sytuacjach nawet w określonych dniach) dzieckiem zajmuje się tylko matka, innym razem tylko ojciec, jednakże w takiej sytuacji nie ma mowy o samotnym wychowywaniu dziecka przez któregokolwiek z rodziców.
Mając na uwadze powyższe, nie spełnia Pan warunków określonych w art. 6 ust. 4c w związku z art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zatem nie może Pan zostać uznany za osobę samotnie wychowującą dzieci i nie przysługuje Panu prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia, o którym mowa w tym przepisie jako osobie samotnie wychowująca dzieci za rok 2022. Powyższe rozstrzygnięcie dotyczące preferencyjnego rozliczenia będzie miało zastosowanie również w kolejnych latach, jeżeli nie zmieni się stan faktyczny lub nie ulegną zmianie przepisy prawa podatkowego w tym zakresie.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.), opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Należy wskazać, że przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.
W odniesieniu do powołanych przez Pana wyroków sądów administracyjnych wskazać należy, że niewątpliwie wyroki sądów kształtują pewną linię wykładni obowiązującego prawa, jednak dotyczą wyłącznie konkretnych spraw, w danym stanie prawnym. Należy stwierdzić, że rozstrzygnięcia to zapadły w indywidualnej sprawie w odmiennym stanie prawnym, a w świetle art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie może być wiążące dla Organu wydającego przedmiotową interpretację.
Natomiast organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).