Skutki podatkowe sprzedaży przedsiębiorstwa w spadku.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

25 stycznia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 25 stycznia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, który dotyczy skutków podatkowych sprzedaży przedsiębiorstwa w spadku.

Uzupełnili go Państwo pismem z 7 marca 2024 r. (wpływ do organu 8 marca 2024 r.).

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania :

E. W.

(…)

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

B. W.

(…)

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Zainteresowana będąca stroną postępowania oraz Zainteresowana niebędąca stroną postępowania (dalej łącznie jako: Wnioskodawczynie) są polskimi rezydentkami podatkowymi. W dniu 18 października 2022 r. zmarł ojciec i mąż Wnioskodawczyń (dalej: Spadkodawca), który prowadził jednoosobową działalność gospodarczą (przedsiębiorstwo - stację obsługi pojazdów) opodatkowaną w formie skali podatkowej. Pomiędzy Spadkodawcą a jego małżonką, będącą jedną z Wnioskodawczyń, istniała wspólność majątkowa małżeńska. W skład majątku wspólnego wchodziło również ww. przedsiębiorstwo.

Po śmierci Spadkodawcy ½ majątku wchodzącego wcześniej w skład wspólności majątkowej małżeńskiej przypadła małżonce, natomiast ½  weszła w skład spadku. W oparciu o akt poświadczenia dziedziczenia, spadek nabyły zgodnie z zasadami ustawowymi Wnioskodawczynie, po ½  każda z nich. Nabyty majątek Wnioskodawczynie zgłosiły do właściwego urzędu skarbowego na formularzach SD- Z2, w wyniku czego miały prawo do zwolnienia z podatku od spadków i darowizn.

Wnioskodawczynie ustanowiły w dniu 8 listopada 2022 r. zarządcę sukcesyjnego przedsiębiorstwa w spadku. Ustanowienie zarządu sukcesyjnego miało na celu zapewnić Wnioskodawczyniom czas na podjęcie decyzji, czy chcą kontynuować działalność gospodarczą po Spadkodawcy, czy też nie. Z uwagi na brak wiedzy i umiejętności potrzebnych do prowadzenia stacji kontroli pojazdów, Wnioskodawczynie nigdy nie rejestrowały ani nie prowadziły osobiście działalności gospodarczej, osiągając przychody wyłącznie ze stosunku pracy i emerytury. Wszystkie czynności związane z bieżącym funkcjonowaniem przedsiębiorstwa były dokonywane przez zarządcę sukcesyjnego.

Z uwagi na złą kondycję finansową przedsiębiorstwa, Wnioskodawczynie zdecydowały się sprzedać całość przysługujących im udziałów w przedsiębiorstwie w spadku. W tym celu w dniu 27 października 2023 r. zawarta została umowa sprzedaży w formie aktu notarialnego. Kwota została zapłacona w dwóch ratach, przelewem na rachunek bankowy Wnioskodawczyń.

W skład sprzedanego przedsiębiorstwa w spadku wchodził zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do wykonywania działalności gospodarczej, stanowiący przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610, z późn. zm.), w szczególności:

1)  prawo własności zabudowanej nieruchomości niemieszkalnej,

2)  działka zabudowana budynkiem stacji kontroli pojazdów, zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego położona na terenie przeznaczonym pod obiekty obsługi rolnictwa, obiekty drobnej wytwórczości konfekcjonowania produktów, bazy budowlane i transportowe, składy,

3)  ruchomości,

4)  środki pieniężne,

5)  prawa i obowiązki wynikające z umów o pracę,

6)  wierzytelności i zobowiązania wynikające z bieżącej działalności,

7)  wszelkie księgi, akta, informacje, bazy danych osobowych i inne dokumenty, w tym zasoby elektroniczne, związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa,

8)  wszelkie koncesje, zezwolenia, pozwolenia, licencje, relacje handlowe, tajemnice handlowe - związane z działalnością przedsiębiorstwa, w zakresie, w jakim było to dopuszczalne w świetle powszechnie obowiązujących przepisów, decyzja o wpisie przedsiębiorcy do rejestru przedsiębiorców prowadzących stacje kontroli pojazdów,

9)  wszelkie inne składniki majątkowe dotyczące przedsiębiorstwa lub użytkowane w ramach przedsiębiorstwa oraz wszelkie inne składniki niemajątkowe związane z przedsiębiorstwem.

Zbycie nastąpiło po upływie:

1) 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym Spadkodawca nabył nieruchomości wchodzące w skład przedsiębiorstwa,

2) 6 miesięcy licząc od końca miesiąca, w którym Wnioskodawczynie nabyły ruchomości wchodzące w skład przedsiębiorstwa.

Na podstawie art. 59 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 170, dalej: ustawa o zarządzie sukcesyjnym) z chwilą zbycia przedsiębiorstwa w spadku nastąpiło wykreślenie działalności gospodarczej z CEIDG.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Wnioskodawczynie nie przeprowadziły działu spadku po Spadkodawcy. W związku z powyższym odpowiedź na pytania 2-8 jest bezprzedmiotowa.

Zainteresowane nie dokonały sprzedaży udziału w spadku w rozumieniu art. 1051 Kodeksu cywilnego.

Z aktu notarialnego wynika, że między Wnioskodawczyniami a nabywcą przeniesiono własność udziałów (równych odpowiednio % i %) w przedsiębiorstwie w spadku, jako zorganizowanym zespole składników niematerialnych i materialnych przeznaczony m do prowadzenia działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2023 roku, poz. 1610).

W skład tego przedsiębiorstwa wchodziło m.in. prawo własności ruchomości i nieruchomości oraz pozostałe prawa i obowiązki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Konkretne składniki majątku, zarówno materialne, jak i niematerialne, wchodzące w skład przedsiębiorstwa w spadku, zostały wymienione szczegółowo w akcie notarialnym i jego załącznikach.

Strony umowy sprzedaży oświadczyły, iż od dnia 27 października 2023 r. na nabywcę przeszły wszystkie korzyści i ciężary związane z wykonywaniem prawa własności nabytego przedsiębiorstwa.

Z uwagi na brak działu spadku, w momencie sprzedaży Wnioskodawczynie zbyły przysługujące im udziały w prawie własności nieruchomości i ruchomości oraz wszelkie inne prawa i obowiązki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, które razem tworzyły przedsiębiorstwo w spadku. Wnioskodawczynie przeniosły zatem, przysługujące im w odpowiednich częściach, prawo własności zabudowanej nieruchomości niemieszkalnej, ruchomości, środków pieniężnych oraz inne składniki materialne i niematerialne związane z przedsiębiorstwem (wskazane we wniosku o interpretację).

Pytania

Czy opisane wyżej zbycie przedsiębiorstwa w spadku będzie opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawczyń opisane wyżej zbycie przedsiębiorstwa w spadku nie będzie opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na upływ 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym Spadkodawca nabył nieruchomości wchodzące w skład przedsiębiorstwa i upływ 6 miesięcy od końca miesiąca, w którym Wnioskodawczynie nabyły ruchomości wchodzące w skład przedsiębiorstwa.

W świetle art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d) innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Art. 10 ust. 5 ustawy o PIT określa, że w przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Natomiast zgodnie z art. 10 ust. 6 ustawy o PIT w przypadku odpłatnego zbycia po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, nabytych do majątku wspólnego małżonków lub wybudowanych w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej nieruchomości lub nabytych do majątku wspólnego małżonków praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie do majątku wspólnego małżonków lub ich wybudowanie w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej.

Celem wprowadzenia przepisów o zarządzie sukcesyjnym było zapewnienie ciągłości jednoosobowej działalności gospodarczej w przypadku śmierci przedsiębiorcy, do momentu, w którym właściciele przedsiębiorstwa w spadku podejmą decyzję co do jego dalszych losów. Należy podkreślić, że okres funkcjonowania zarządu sukcesyjnego stanowił jedynie okres przejściowy, w którym Wnioskodawczynie mogły podjąć decyzję co do dalszych losów przedsiębiorstwa w spadku. Sprzedaż posiadanych przez Wnioskodawczynie udziałów była jednoznaczna z podjęciem decyzji o niekontynuowaniu działalności gospodarczej po Spadkodawcy.

Po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego Wnioskodawczynie dopełniły obowiązków związanych z wykreśleniem działalności gospodarczej.

Czynności podejmowane przez Wnioskodawczynie nie noszą znamion działalności gospodarczej: nie miały zorganizowanego ani powtarzalnego charakteru. Wnioskodawczynie nie rejestrowały własnych działalności gospodarczych. Środki uzyskane ze sprzedaży zostały ponadto przelane na rachunek prywatny, z zamiarem przeznaczenia ich na potrzeby prywatne. W konsekwencji dochód uzyskany ze zbycia przedsiębiorstwa w spadku przez Wnioskodawczynie należy zakwalifikować jako dochód ze sprzedaży prywatnej (poza działalnością gospodarczą).

Biorąc po uwagę, że zbycie składników przedsiębiorstwa stanowi sprzedaż prywatną i nastąpiło po upływie:

1)  5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym Spadkodawca nabył nieruchomości wchodzące w skład przedsiębiorstwa,

2)  6 miesięcy licząc od końca miesiąca, w którym Wnioskodawczynie nabyły ruchomości wchodzące w skład przedsiębiorstwa

- należy uznać, że opisane wyżej zbycie przez Wnioskodawczynie przedsiębiorstwa w spadku nie będzie opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe wnioski znajdują swoje potwierdzenie w rozstrzygnięciu wydanym w zbliżonym stanie faktycznym:

Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 16 listopada 2017 r., sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.348.2017.1.MM:

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego oraz obowiązujące regulacje prawne stwierdzić należy, że na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych dokonanie przez Wnioskodawczynię czynności sprzedaży składników majątku nabytych w drodze spadku (...), należy zakwalifikować, jako sprzedaż innych rzeczy, która nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej. Opisane we wniosku składniki majątku, należą bowiem do majątku osobistego (prywatnego) Wnioskodawczyni (oraz Jej małoletnich dzieci), nie zostały nabyte w celu dalszej odsprzedaży (w celach handlowych). Wnioskodawczyni nie kontynuuje działalności gospodarczej męża, a zamiar ich zbycia wynika z sytuacji osobistej w jakiej się znalazła. Ww. transakcje należy więc rozpatrywać przez pryzmat uregulowań przywołanego wyżej przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Przepisy ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (Dz. U. z 2021 r. poz. 170 ze zm.), zwanej dalej ustawą o zarządzie sukcesyjnym, wprowadziły specyficzny rodzaj podatnika, jaki stanowi przedsiębiorstwo w spadku.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Stosownie do art. 2 ust. 2 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Jak stanowi art. 2 ust. 3 ww. ustawy:

Z kolei zgodnie z art. 3 cytowanej ustawy:

Zgodnie z art. 29 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Stosownie do art. 21 ust. 1 powyższej ustawy:

Zgodnie z art. 25 ww. ustawy:

W myśl zaś art. 59 ust. 1 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Z kolei art. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) stanowi, że:

Natomiast na mocy art. 1a ust. 1 – ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych reguluje również opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów przedsiębiorstwa w spadku.

Zgodnie z art. 1a ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W myśl art. 49 pkt 1 ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwa osoby fizycznej:

Zgodnie z art. 5a pkt 43 ww. ustawy:

Stosownie do treści art. 7a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 7a ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przedsiębiorstwo w spadku jest podatnikiem z tytułu dochodów osiąganych w przypadku ustanowienia zarządu sukcesyjnego – w okresie od otwarcia spadku do dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego, który jest równoznaczny z likwidacją działalności gospodarczej (art. 7a ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Stosownie do art. 3 pkt 16 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r., poz. 2383 ze zm.):

Zgodnie natomiast z art. 7a § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

Stosownie do art. 97 § 1a ustawy – Ordynacja podatkowa:

Z powyższych przepisów wynika, że przedsiębiorstwo w spadku jest podatnikiem z tytułu dochodów osiąganych w okresie od otwarcia spadku, czyli śmierci przedsiębiorcy, aż do wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego albo uprawnienia do jego powołania. Wprawdzie przedsiębiorstwo w spadku nie posiada zdolności prawnej, posiada jednak podmiotowość prawnopodatkową, jako jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, w zakresie podatków związanych z działalnością tego przedsiębiorstwa, w tym m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych.

Prawa i obowiązki wynikające z przepisów prawa podatkowego powstałe za życia spadkodawcy wykonuje w tym przypadku zarządca sukcesyjny. Powyższe regulacje wykluczają więc podatkowe następstwo prawne spadkobierców w okresie funkcjonowania zarządcy sukcesyjnego, ponieważ takim sukcesorem jest wyłącznie przedsiębiorstwo w spadku. Działalność przedsiębiorstwa w spadku stanowi pozarolniczą działalność gospodarczą, tym samym jest odrębnym źródłem przychodów na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że:

• 18 października 2022 r. zmarł ojciec/mąż Zainteresowanych;
• w oparciu o akt poświadczenia dziedziczenia Zainteresowane nabyły w spadku  przedsiębiorstwo;
• Zainteresowane ustanowiły w dniu 8 listopada 2022 r. zarządcę sukcesyjnego przedsiębiorstwa w spadku. Wszystkie czynności związane z bieżącym funkcjonowaniem przedsiębiorstwa były dokonywane przez zarządcę sukcesyjnego.
• Zainteresowane nie dokonały działu spadku.
• Z uwagi na złą kondycję finansową przedsiębiorstwa, Zainteresowane zdecydowały się sprzedać całość przysługujących im udziałów w przedsiębiorstwie w spadku. W tym celu w dniu 27 października 2023 r. zawarta została umowa sprzedaży w formie aktu notarialnego. Kwota została zapłacona w dwóch ratach, przelewem na rachunek bankowy Zainteresowanych.
• W skład sprzedanego przedsiębiorstwa w spadku wchodził zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do wykonywania działalności gospodarczej, stanowiący przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

 Zgodnie art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do przepisów tej ustawy:

Z kolei, w myśl art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do treści art. 14 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy:

W przedstawionym stanie faktycznym mamy do czynienia z sytuacją, w której na skutek śmierci osoby fizycznej prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą, powstało przedsiębiorstwo w spadku zarządzane przez zarządcę sukcesyjnego. Przedsiębiorstwo to zostało sprzedane.

Wobec powyższego stwierdzam, że zbycie przedsiębiorstwa w spadku  będzie generować dla Zainteresowanych przychód ze źródła, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Regulacje art. 10 ust. 1 pkt 8 cyt. ustawy nie znajdują zastosowania w niniejszej sprawie, bowiem zarząd sukcesyjny nie wygasł (nie dokonano działu spadku), wobec tego nie będzie to sprzedaż składników majątku prywatnego spadkodawców. Natomiast przychodami przedsiębiorstwa w spadku są wszystkie przychody związane z działalnością prowadzoną przez to przedsiębiorstwo, w tym również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku wchodzących w skład przedsiębiorstwa w spadku, niezależnie od tego, kiedy zostały nabyte przez zmarłego przedsiębiorcę.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy  stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2838 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

E. W. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2838 ze zm.).