Interpretacja indywidualna z dnia 29 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.9.2024.2.TR
Temat interpretacji
Opodatkowanie kwot otrzymanych z OC sprawcy wypadku
Interpretacja indywidualna - stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe w części dotyczącej zwrotu zapłaconego podatku za rok 2017 i prawidłowe w pozostałej części.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
3 stycznia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 3 stycznia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 9 marca 2024 r. (wpływ 9 marca 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Jest Pan po wypadku komunikacyjnym, który miał miejsce we wrześniu 2017 r. Jechał Pan rowerem i został Pan potrącony przez auto. Winnym jest kierowca - jest prawomocny wyrok (sprawa z automatu).
Po wypadku jest Pan osobą niepełnosprawną. Ma Pan orzeczoną częściową niezdolność do pracy - nie może Pan wykonywać pracy w takim zakresie jak przed wypadkiem.
Otrzymywał Pan i częściowo otrzymuje Pan z ubezpieczalni X z tytułu ubezpieczenia OC sprawcy utracone dochody, czyli dochody, które mógłby Pan uzyskiwać po wypadku, gdyby nie doszło do wypadku (w kwotach wyliczonych przez ubezpieczalnię X).
Płaci Pan od tych kwot (od kwot przelanych przez ubezpieczalnię X z tego tytułu) podatek dochodowy.
Ubezpieczalnia X wypłaca Panu kwoty, które sama przed wypłaceniem umniejsza o wyliczoną przez siebie wysokość podatku twierdząc, że podatku od otrzymanych kwot nie musi Pan płacić (zwraca Pan uwagę, że zgodnie z informacją od ubezpieczalni X - X nie odprowadza tego podatku do urzędu).
W rezultacie kwoty jakimi może Pan dysponować są dwukrotnie pomniejszone o podatek dochodowy.
Zwraca Pan uwagę, że pieniądze te nie są zadośćuczynieniem lub odszkodowaniem określonym w ugodzie lub wyroku sądu - nie było wyroku ani ugody w tej sprawie. Sprawa sądowa, o której Pan pisał, była to sprawa karna dotycząca wyłącznie sprawcy wypadku i nie były w niej podejmowane kwestie utraconych dochodów. Kwoty są wyliczone i określone wyłącznie przez X na podstawie ich wewnętrznych wyliczeń.
Pytania
1)Czy miał Pan i ma Pan obowiązek płacić podatek od kwot otrzymanych od X (tytułem zwrotu utraconego w wyniku wypadku dochodu)?
2)Jeśli nie ma Pan obowiązku, to czy może Pan wystąpić o zwrot zapłaconego przez Pana podatku od 2017 r.?
Pana stanowisko w sprawie
W Pana ocenie, odnośnie do Pana pierwszego pytania, uważa Pan, że nie miał Pan i nie ma Pan obowiązku płacić podatku od kwot otrzymanych od X
Odnośnie do Pana drugiego pytania, uważa Pan, że może Pan wystąpić o zwrot zapłaconego przez Pana podatku od 2017 r.
Wyjaśniając Pana sytuację: w wyniku wypadku komunikacyjnego (jadąc rowerem został Pan potrącony przez auto), w którym był Pan poszkodowanym (sprawca wypadku został osądzony przez sąd), przez bardzo długi czas, był Pan w ogóle wyłączony z życia społecznego i zawodowego. Nie mógł Pan w ogóle pracować, potem i do dziś może Pan pracować tylko w ograniczonym zakresie (orzeczono częściową niezdolność do pracy).
Sprawca wypadku był ubezpieczony w ubezpieczalni X - posiadał obowiązkową polisę OC i właśnie z tej polisy ubezpieczalnia X wypłacała Panu część utraconych dochodów.
Pisze Pan część, ponieważ utracone przez Pana dochody były znacznie wyższe, aniżeli wypłaty od X, ale to jest odrębnym Pana problemem, o którym myśli Pan, że nie ma powodu szczegółowo pisać (od wielu lat toczy się sprawa sądowa z X- jak dotąd nie było jeszcze żadnej rozprawy w tej sprawie).
X wg własnych wyliczeń (krzywdzących dla Pana) określiła wysokość dochodów jakie by Pan osiągał, gdyby nie było wypadku komunikacyjnego, następnie wartość tę umniejszyli o podatek dochodowy i tę pomniejszoną wartość otrzymywał Pan na konto.
Od tej wartości, pomimo że uważa Pan, że nie powinien płacić, to płacił Pan podatek dochodowy, gdyż bał się Pan sytuacji, że jak nie będzie Pan płacił, a okaże się, że powinien Pan, to będzie Pan musiał zapłacić dużą kwotę wstecz wraz z odsetkami, co byłoby dla Pana ogromnym problemem.
Gdy pytał Pan X, czy odliczony podatek dochodowy odprowadzili do urzędu skarbowego, odpowiedzieli, że nie, odpowiedzieli również, że nie musi Pan tego podatku płacić.
Pan jednak, jak pisał wyżej, boi się nie płacić tego podatku, gdyż boi się Pan sytuacji, że zostanie Pan zmuszony do zapłaty go wraz z odsetkami.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest fizycznych jest nieprawidłowe w części dotyczącej zwrotu zapłaconego podatku za rok 2017 i prawidłowe w pozostałej części.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Z kolei art. 11 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Jednym ze źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są wskazane w pkt 9 tego przepisu inne źródła.
Jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 tej ustawy. W związku z tym, każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.
Świadczenia takie stanowią zatem – co do zasady – przychód w rozumieniu cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie te świadczenia są opodatkowane. Niektóre z nich – wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 cytowanej ustawy – korzystają ze zwolnienia od podatku.
Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:
a)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
b)dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.
W przepisie tym ustawodawca posługuje się zwrotem „kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń”.
W związku z powyższym, jeżeli świadczenie wypłacone jest z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, a nie mieści się ono w punktach a) i b) przepisu, to takie świadczenie podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Przez kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń objęte dyspozycją ww. przepisu rozumie się świadczenia, do wypłaty których zobowiązany jest ubezpieczyciel w związku z zawartą umową ubezpieczenia.
Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzam, że skoro przedmiotowe świadczenie jest Panu wypłacane przez ubezpieczyciela z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy, to świadczenie to jest wolne od podatku dochodowego na mocy zwolnienia uregulowanego w cyt. art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W konsekwencji, nie miał Pan i nie ma Pan obowiązku płacić podatku dochodowego od otrzymanych przedmiotowych kwot.
Natomiast na podstawie art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie od dnia 15 lutego do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Zeznania złożone przed początkiem terminu uznaje się za złożone w dniu 15 lutego roku następującego po roku podatkowym.
Z kolei z art. 81 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) wynika, że:
Jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację.
Przy tym, zgodnie z art. 3 pkt 5 ww. ustawy:
Ilekroć w ustawie jest mowa o deklaracjach - rozumie się przez to również zeznania, wykazy, zestawienia, sprawozdania oraz informacje, do których składania obowiązani są, na podstawie przepisów prawa podatkowego, podatnicy, płatnicy i inkasenci.
Natomiast stosownie do art. 81 § 2 ww. ustawy:
Skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji.
Korekta deklaracji może dotyczyć każdej jej pozycji, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Skorygowanie deklaracji polega na ponownym poprawnym wypełnieniu formularza z zaznaczeniem, że w tym przypadku mamy do czynienia z korektą uprzednio złożonej deklaracji.
Przepisy ustawy Ordynacja podatkowa nie określają szczególnych terminów, w których przysługuje powyższe uprawnienie. Należy więc powiązać tę możliwość z zobowiązaniem podatkowym, którego deklaracja (zeznanie) dotyczy. Prawo do korekty deklaracji (zeznania) istnieje tak długo, jak długo istnieje zobowiązanie podatkowe, czyli 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku (art. 70 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa).
Jak stanowi bowiem art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej:
Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.
Stosownie do art. 79 § 2 Ordynacji podatkowej:
Prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty oraz wniosku o zwrot nadpłaty wygasa po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, chyba że ustawy podatkowe przewidują inny tryb zwrotu podatku.
W myśl art. 72 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej:
Za nadpłatę uważa się kwotę nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku.
W rozumieniu art. 73 § 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej:
Nadpłata powstaje z dniem złożenia zeznania rocznego - dla podatników podatku dochodowego.
Reasumując: na gruncie analizowanej sprawy przysługuje Panu prawo zwrotu nadpłaconego podatku, ale poczynając od podatku nienależnie zapłaconego za rok 2018, natomiast nie przysługuje Panu takie prawo w odniesieniu do podatku nienależnie zapłaconego za rok 2017, ponieważ w przypadku zobowiązania podatkowego za rok 2017, a płatnego w roku 2018, termin ten upłynął z końcem roku 2023.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).