Określenie przychodu w informacji PIT-8C z tytułu zbycia udziałów.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 stycznia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 19 stycznia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązków płatnika i określenia przychodu z tytułu zbycia udziałów w informacji PIT-8C.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca w lutym 2023 r. działając na podstawie art. 3a ust. 1 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (dalej „ukur”) w zw. z art. 598 § 2 kc (…) Oddział (…) w (…) wykonał prawo pierwokupu udziałów spółki z o.o. będącej właścicielem nieruchomości rolnych o powierzchni co najmniej 5 ha. Zbywcami udziałów były osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Oświadczenia o wykonaniu prawa pierwokupu zostały, zgodnie z art. 3a ust. 4 w zw. z art. 3 ust. 10 i 11 ukur, przesłane do zbywców oraz opublikowane na stronie podmiotowej Wnioskodawcy - z datą publikacji na (…) własność udziałów przeszła na (…), na rzecz którego działa Wnioskodawca.

Po wykonaniu prawa pierwokupu Oddział wystąpił do właściwych sądów na podstawie art. 3 ust. 8 w zw. z art. 3a ust. 4 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego o ustalenie ceny udziałów, uznając, że ta określona w umowach warunkowych sprzedaży udziałów jest rażąco zawyżona w stosunku do wartości rynkowej udziałów. W związku z wystąpieniem do sądów Oddział nie dokonał dotychczas zapłaty za nabyte udziały. Oddział dysponuje raportem z wyceny wartości udziałów C. Sp. z o.o., sporządzonym na zlecenie Wnioskodawcy, który potwierdza rażące zawyżenie ceny w ww. umowach warunkowych.

W związku z powyższym cena nabycia przez Wnioskodawcę udziałów znana będzie dopiero po prawomocnym zakończeniu postępowań sądowych w wyniku których sąd albo oddali powództwa, potwierdzając prawidłowość ceny wskazanej w warunkowych umowach sprzedaży, albo w wyroku ustali cenę udziałów, jeżeli uzna, że ta podana w warunkowych umowach sprzedaży jest rażąco zawyżona w stosunku do wartości rynkowej udziałów.

W opisanym stanie faktycznym, w związku z nabyciem udziałów, Wnioskodawca jest zobowiązany do wystawienia zbywcom udziałów deklaracji PIT- 8C, w których powinien podać wysokość przychodu z tytułu odpłatnego zbycia udziałów.

Pytanie

Czy wysokość przychodu z odpłatnego zbycia udziałów, którą należy wskazać w wystawionej podatnikowi informacji-deklaracji PIT-8C stanowi ich cena określona w warunkowej umowie sprzedaży, czy też cena wskazana przez Wnioskodawcę w pozwach o ustalenie ceny wytoczonych na podstawie art. 3 ust. 8 w zw. z art. 3a ust. 4 ukur, która została określona na podstawie zleconego przez Oddział raportu z wyceny wartości udziałów?

Państwa stanowisko w sprawie

Przychód z odpłatnego zbycia udziałów na dzień wystawienia PIT-8C stanowi cena udziałów wynikająca z warunkowych umów sprzedaży tych udziałów. W przypadku ustalenia przez Sąd, na skutek wniesionych przez Wnioskodawcę pozwów, innej ceny niż wskazana w tych umowach, Wnioskodawcę na podstawie prawomocnego wyroku sporządzi korektę PIT- 8C.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) przy czym zgodnie z art. 17 ust. 1ab pkt 1) przychód ten powstaje w momencie przeniesienia na nabywcę własności udziałów (akcji). Jak wskazał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydanej na wniosek Wnioskodawcy interpretacji indywidualnej z dnia 13 listopada 2019 r. znak 0114-KDIP3-2.4011.458.2019.1.MZ, ustawa nie uzależnia wartości ani momentu rozpoznania przychodu z odpłatnego zbycia akcji (udziałów) od wymagalności ceny zbycia. Wynika to zarówno z cywilistycznego znaczenia pojęcia „wymagalności”, nieznanego na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak i pośrednio z art. 11 ust. 1 tej ustawy, który wyłącza zasadę uznawania za przychód pieniędzy faktycznie otrzymanych lub pozostawionych do dyspozycji w odniesieniu do przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji). Nie ulega zatem wątpliwości, że pomimo braku zapłaty i istnienia stanu niepewności co do ostatecznej wysokości ceny zbycia, Wnioskodawca jest zobligowany do wystawienia zbywcom (podatnikom) deklaracji PIT-8C.

Stosownie do dyspozycji art. 17 ust. 2 w zw. z art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub innych praw majątkowych jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Wyłączną kompetencję do kwestionowania tej ceny, jako rażąco zawyżonej, posiada organ podatkowy (art. 19 ust. 1 in fine). A contrario, podważanie zasadności tej ceny jako rażąco zawyżonej, na drodze postępowania cywilnego, nie ma, zdaniem Wnioskodawcy, do czasu zapadnięcia prawomocnego orzeczenia, wpływu na zasady ustalania wysokości przychodu na gruncie podatkowym.

Mając na uwadze powyższe, chociaż cena określona w warunkowych umowach sprzedaży udziałów jest kwestionowana przez Wnioskodawcę i jej ustalenie stanowi obecnie przedmiot postępowań sądowych, to w ocenie Wnioskodawcy brak obecnie podstawy do wskazania w wystawianych deklaracjach PIT-8C jakiejkolwiek innej wartości przychodu. Podawana przez Wnioskodawcę w pozwach cena udziałów odpowiadająca, zdaniem Wnioskodawcy, ich wartości rynkowej, wynika wyłącznie z prywatnej wyceny powstałej na zlecenie Wnioskodawcy. Z tego względu jej wykorzystanie dla obliczenia wysokości przychodu na potrzeby deklaracji PIT-8C nie znajduje uzasadnionej podstawy.

Podkreślenia wymaga, że do czasu prawomocnego zakończenia postępowań sądowych, ostateczna cena udziałów nie będzie znana. Jednocześnie Wnioskodawca jest zobligowany do wystawienia deklaracji PIT-8C w określonych terminach przypadających bezspornie przed sądowym ustaleniem ceny udziałów. Również i ta okoliczność przemawia za określenie wysokości przychodu w oparciu o cenę udziałów zawartą w warunkowych umowach ich sprzedaży.

Jednocześnie, zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku prawomocnego ustalenia przez Sąd innej, niż wynikająca z umów warunkowych, ceny udziałów, Wnioskodawca zobligowany będzie do dokonania stosownej korekty deklaracji PIT-8C.

Uzyskanie interpretacji organów skarbowych w powyższych kwestiach zapewni prawidłowość postępowania Wnioskodawcy w zakresie wystawienia deklaracji podatkowych PIT-8C w sprawach będących aktualnie przedmiotem 130 postępowań sądowych o ustalenie ceny udziałów. W załączeniu Wnioskodawca przesłał przykładowe:

• warunkową umowę sprzedaży udziałów,
• oświadczenie Wnioskodawcy o wykonaniu prawa pierwokupu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Artykuł 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy stanowi, iż:

Ogólne wyjaśnienie pojęcia „przychodów” zawarto w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem:

Jak wynika z treści powołanego przepisu, pojęcie przychodu wiąże się z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami są co do zasady pieniądze i wartości pieniężne oraz świadczenia o charakterze niepieniężnym (świadczenia w naturze i inne nieodpłatne świadczenia), które zostały:

• „faktycznie otrzymane” przez podatnika, czyli rzeczywiście przez niego uzyskane, objęte w posiadanie przez podatnika jako właściciela/uprawnionego do uzyskania świadczeń;
• „postawione do dyspozycji” podatnika, czyli udostępnione do objęcia/wykorzystania przez podatnika jako właściciela/uprawnionego do uzyskania świadczeń; takie, którymi podatnik może dysponować, rozporządzać jak właściciel/uprawniony do uzyskania świadczeń.

Jednocześnie, ustawodawca wprowadził wyjątki od powyższej zasady – zastrzeżenia dotyczące sytuacji, gdy jako przychód są rozpoznawane wartości które nie zostały faktycznie otrzymane przez podatnika ani nie zostały postawione podatnikowi do dyspozycji. Wyjątki te obejmują sytuacje wskazane w art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy, tj. m.in. odpłatne zbycia udziałów (akcji).

Przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) są uznawane za przychody z kapitałów pieniężnych (art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy).

Na mocy art. 17 ust. 2 ustawy:

Stosownie do art. 19 ust. 1 w zw. z art. 17 ust. 2:

Jak wynika z powołanego przepisu art. 19 ust. 1 zdanie pierwsze w zw. z art. 17 ust. 2 ustawy, określenie przychodu z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) wymaga uwzględnienia dwóch elementów:

• wartości tych udziałów (akcji) określonej przez strony umowy jako cena zbycia;
• kosztów odpłatnego zbycia, tj. kosztów koniecznych dla przeprowadzenia czynności odpłatnego zbycia, kosztów bezpośrednio związanych z transakcją odpłatnego zbycia, niezbędnych dla dojścia tej transakcji do skutku (np. koszty sporządzenia umowy w wymaganej prawem formie, prowizje pośredników w sprzedaży, koszty wyceny przedmiotu zbycia przez rzeczoznawcę, opłaty sądowe i administracyjne ponoszone w związku ze zbyciem).

Datę powstania omawianego rodzaju przychodu określa art. 17 ust. 1ab pkt 1 omawianej ustawy. W myśl tego przepisu, przychód z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) powstaje w momencie przeniesienia własności udziałów (akcji) na nabywcę.

Przychody, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają opodatkowaniu w trybie określonym w art. 30b tej ustawy. Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 30b ust. 1 pkt 2 tego artykułu – z zastrzeżeniem art. 30b ust. 4 ustawy (tj. z zastrzeżeniem sytuacji, gdy zbycie udziałów albo akcji następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej) – od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Dochód, o którym mowa w powołanym przepisie ustala się na zasadach określonych w art. 30b ust. 2 pkt 4 ustawy. Zgodnie z tym przepisem:

W myśl art. 39 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie z art. 3a ust. 1 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (tj. Dz. U. z 2022 r., poz. 2569 ze zm.):

Stosownie do art. 3a ust. 4 ww. ustawy

Zgodnie z art. 596 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r., poz. 1610 ze zm.):

Na podstawie art. 597 ww. ustawy:

Stosownie do art. 598 ustawy Kodeks Cywilny:

Zgodnie z art. 600 § 1 tej ustawy:

Pierwokup, zgodnie z założeniami przyjętymi w art. 596 i następnych kodeksu cywilnego, polega na zastrzeżeniu pierwszeństwa kupna oznaczonej rzeczy na wypadek, gdyby właściciel chciał dokonać sprzedaży na rzecz osoby trzeciej.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca w lutym 2023 r. działając na podstawie art. 3a ust. 1 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego w zw. z art. 598 § 2 Kodeksu cywilnego wykonał prawo pierwokupu udziałów spółki z o.o. będącej właścicielem nieruchomości rolnych o powierzchni co najmniej 5 ha. Zbywcami udziałów były osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Oświadczenia o wykonaniu prawa pierwokupu zostały przesłane do zbywców oraz opublikowane. Po wykonaniu prawa pierwokupu Oddział wystąpił do właściwych sądów na podstawie art. 3 ust. 8 w zw. z art. 3a ust. 4 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego o ustalenie ceny udziałów, uznając, że ta określona w umowach warunkowych sprzedaży udziałów jest rażąco zawyżona w stosunku do wartości rynkowej udziałów. W związku z wystąpieniem do sądów Oddział nie dokonał dotychczas zapłaty za nabyte udziały. W związku z powyższym cena nabycia przez Wnioskodawcę udziałów znana będzie dopiero po prawomocnym zakończeniu postępowań sądowych w wyniku których sąd albo oddali powództwa, potwierdzając prawidłowość ceny wskazanej w warunkowych umowach sprzedaży, albo w wyroku ustali cenę udziałów, jeżeli uzna, że ta podana w warunkowych umowach sprzedaży jest rażąco zawyżona w stosunku do wartości rynkowej udziałów.

Tak jak opisują Państwo w zdarzeniu przyszłym i jak wynika z zacytowanych przepisów są Państwo zobowiązani wystawić zbywcom udziałów (osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej) PIT-8C.

O tym, co jest przychodem z odpłatnego zbycia udziałów przesądza wskazany wyżej art. 17 ust. 2 w zw. z art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jest to wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Fakt zakwestionowania tej ceny przez Państwa nie ma wpływu na ustalenie przychodu zbywców, bowiem samo wniesienie pozwu o ustalenie ceny sprzedaży nie jest jednoznaczne ze skuteczną „zmianą” ceny sprzedaży udziałów. Przychód z odpłatnego zbycia udziałów stanowi zatem cena udziałów określona w warunkowej umowie sprzedaży, nie zaś cena wskazana przez Państwa w pozwach o ustalenie ceny.

Stanowisko Państwa należy uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny /zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenie przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).