Brak możliwości preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci ze względu na nieposiadanie określonego stanu cywilnego, tj. pozostawanie w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy.

 Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 lutego 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwania – pismami z 3 i 7 marca 2024 r. (data wpływu).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Ma Pani dwoje nieletnich dzieci. Urodziła je Pani będąc żoną ich ojca.

Po rozwodzie dzieci zamieszkały z Panią i to Pani opiekuje się nimi codziennie.

Po paru latach ponownie wyszła Pani za mąż.

Ojciec dzieci nie jest pozbawiony praw rodzicielskich, ani nie ma ich ograniczonych. Nie sprawuje jednak nad nimi opieki. Obecny mąż nie jest ojcem dzieci, nie sprawuje nad nimi opieki i w żaden sposób nie uczestniczy w ich wychowaniu ani też nie łoży na nie nakładów finansowych. Pani i dzieci nie mieszkacie z Pani drugim mężem. Ma Pani z nim rozdzielność majątkową.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Pani wątpliwości w zakresie przedstawionego zdarzenia odnoszą się do roku podatkowego 2023.

W okresie, którego dotyczy wniosek, podlegała Pani na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Uzyskiwała Pani dochody opodatkowanego według skali podatkowej.

Orzeczenie sądu o rozwodzie między Panią a Pani byłym mężem, który jest ojcem wskazanych we wniosku dzieci uprawomocniło się 3 października 2015 r.

Ponownie wstąpiła Pani w związek małżeński 21 maja 2019 r. Ten związek nie został rozwiązany prawomocnym orzeczeniem sądu i nie została przez sąd orzeczona separacja na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Pani dzieci urodziły się 22 stycznia 2007 r. i 26 lutego 2008 r.

Sąd powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dziećmi obojgu rodzicom ustalając, że miejscem zamieszkania dzieci będzie każdorazowe miejsce zamieszkania matki.

Wyłącznie Pani sprawuje opiekę nad dziećmi, wychowuje je. Samodzielnie i wyłącznie uczestniczy Pani w umawianiu wizyt i odbywaniu wizyt lekarskich, dentystycznych oraz jako jedyny rodzic posiada Pani dostęp do mobidzienników w szkołach. Chodzi Pani na wywiadówki, zebrania i konsultacje. Zajmuje się Pani potrzebami dzieci w zakresie opieki psychologicznej, kiedy jest potrzebna. Organizuje Pani i opłaca wyjazdy weekendowe, wyjazdy na wczasy, wyjścia do kina, fryzjera itp. Samodzielnie opłaca Pani wycieczki szkolne, kiermasze, korepetycje i inne szkolne potrzeby.

W okresie, którego dotyczy wniosek, wyłącznie Pani sprawuje opiekę nad dziećmi i je wychowuje.

O świadczenie wychowawcze (tzw. 500+) występowała jedynie Pani jako opiekun dzieci i rodzic, na którym spoczywa obowiązek wychowania i zapewnienia dzieciom ich utrzymania.

Nie była Pani i nie jest matką dla innego dziecka i nie wychowuje Pani nikogo wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem.

W okresie, którego dotyczy wniosek, w stosunku do Pani bądź do Pani dzieci nie miały zastosowania przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem przepisów dotyczących najmu prywatnego) – w zakresie osiągniętych w roku podatkowych przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń.

W okresie, którego dotyczy wniosek, w stosunku do Pani bądź do Pani dzieci nie miały zastosowania przepisy z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Pytanie

Czy może Pani rozliczyć się z dziećmi jako matka samotnie je wychowująca?

Pani stanowisko w sprawie

Uważa Pani, że może Pani rozliczyć się na zasadach przysługujących samotnym matkom w rozumieniu obowiązujących przepisów prawa. Nie zamieszkuje Pani z ojcem dzieci i nie jest on Pani partnerem. Nie zajmuje się dziećmi i w kwestiach codziennych sama Pani boryka się z wszystkimi problemami i trudnościami.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1)małoletnie,

2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie

–podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.

Na podstawie art. 6 ust. 4d wskazanej ustawy:

W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

Art. 6 ust. 4e cytowanej ustawy stanowi, że:

Przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym:

1)dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub

2)przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152

-w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 240 i 2476), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.

Stosownie do art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2019 r. poz. 2407 oraz z 2021 r. poz. 1162, 1981 i 2270).

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:

1)stosuje przepisy:

a)art. 30c lub

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

–w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Z przywołanych przepisów wynika, że aby korzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów na zasadach w nich przewidzianych należy mieć ściśle określony stan cywilny oraz wychowywać samotnie dzieci.

Do skorzystania z tej preferencji, istotne jest więc zarówno legitymowanie się określonym stanem cywilnym, gdyż nie przysługuje ona wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione jak i samotne ich wychowywanie czyli troszczenie się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka bez udziału innej osoby, tj. w szczególności ojca lub matki dziecka.

Z uwagi na to, że ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się do jego definicji słownikowych.

„Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

Wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do „jego utrzymania” czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim, lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju.

Co istotne, osobami samotnie wychowującymi dziecko są przede wszystkim ci rodzice (przysposabiający) lub opiekunowie, którzy pozostają w stanie wolnym. Dotyczy to zarówno osób, które nigdy nie zawierały związku małżeńskiego (panna, kawaler), osób, których związek małżeński ustał wskutek śmierci współmałżonka (wdowa, wdowiec) jak i osób, których związek małżeński został rozwiązany poprzez orzeczenie rozwodu (rozwódka, rozwodnik).

Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dzieci. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Mając na uwadze powyższe przepisy prawa i przedstawiony opis stanu faktycznego stwierdzić należy, że mimo samotnego wychowywania dzieci nie posiada Pani statusu „osoby samotnie wychowującej dziecko”, bowiem od 21 maja 2019 r. pozostaje Pani w związku małżeńskim, a tym samym nie spełnia Pani warunku posiadania określonego stanu cywilnego. W konsekwencji, nie przysługuje Pani prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych za 2023 r., według zasad określonych w art. 6 ust. 4c i 4d tej ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.