Skutki podatkowe zniesienia współwłasności nieruchomości w drodze umowy notarialnej bez spłat i dopłat.

Interpretacja indywidualna

 – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 stycznia 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 15 marca 2024 r. (wpływ 20 marca 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

(...) 2014 r. (posługując się wówczas nazwiskiem A. Z) nabyła Pani 1/4 część spadku po B. Z, na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzonego przez Notariusza N. N.

W skład masy spadkowej wchodziły:

a)udział 1/2 części w nieruchomości niezabudowanej położonej w A, (...);

b)prawo własności nieruchomości położonych w B (...);

c)prawo własności nieruchomości położonej w C (...);

d)udział 1/2 części w nieruchomości zabudowanej położonej w D (...);

e)samochód osobowy E;

f)motorower F.

Dział spadku nie został dokonany, zniesiona została jedynie współwłasność dwóch nieruchomości, w tym będącej przedmiotem wniosku o interpretację.

Pani oraz pozostali spadkobiercy w dalszym ciągu pozostają współwłaścicielami nieruchomości, które na dzień złożenia wniosku nie zostały podzielone.

Dalsze elementy stanu faktycznego i pytanie dotyczą czynności związanych z nieruchomością położoną w A objętą księgą wieczystą (...), wskazaną w lit. a).

Nieruchomość ta nabyta została przez spadkobiercę B. Z w 1988 r.

(...) 2019 r. przed notariuszem N. N zawarto umowę darowizny i umowę nieodpłatnego zniesienia współwłasności jednej z nabytych nieruchomości, tj. nieruchomości położonej w A objętej księgą wieczystą (...) wpisaną do (...).

W skład tej nieruchomości wchodziły następujące działki:

1/100 o powierzchni (...) m2

1/101 o powierzchni (...) m2

1/102 o powierzchni (...) m2

1/103 o powierzchni (...) m2

1/104 o powierzchni (...) m2

1/105 o powierzchni (...) m2

1/106 o powierzchni (...) m2

1/107 o powierzchni (...) m2^.

Na mocy powyższej umowy przekazała Pani w formie darowizny swój udział w działkach 1/105 i 1/106 wynoszący (...) części. Jednocześnie w tej samej umowie dokonano nieodpłatnego zniesienia współwłasności działek nr 1/100 do 1/104 oraz 1/107 w ten sposób, że Pani stała się wyłączną właścicielką działki nr 1/102 oraz (...) części działki 1/107, nie dokonując żadnych spłat ani dopłat.

W konsekwencji dokonanych w umowie czynności, z nieruchomości (...) odłączono działkę 1/102, której właścicielem została Pani i założono dla niej nową księgę wieczystą (...). Nieodpłatne zniesienie współwłasności nie podlegało podatkowi dochodowemu od osób fizycznych, podlegało też zwolnieniu z tytułu podatku od spadków i darowizn zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 15 tej ustawy.

Podsumowując, w wyniku zniesienia współwłasności stała się Pani wyłączną właścicielką działki 1/102 o powierzchni (...) m2 oraz współwłaścicielką (...) udziału w działce 1/107 o powierzchni (...) m2.

Dla ustalenia pełnego stanu faktycznego wskazać należy, że suma powierzchni działek 1/100 - 1/106 przed dokonaniem zniesienia współwłasności wynosiła (...) m², z czego udział wynoszący (...), przypadający na Panią, liczony arytmetycznie, wyniósłby (...) m².

W wyniku zniesienia współwłasności otrzymała Pani działkę o powierzchni (...) m2. Podobnie udział wynoszący (...) w działce 1/107 odpowiadałby (...) m², w wyniku zniesienia współwłasności otrzymała Pani udział wynoszący (...) co odpowiadałby (...) m². Tym samym licząc arytmetycznie, otrzymała Pani ponad udział (...) na wyłączną własność (...) m² oraz powierzchnię odpowiadającą (...) m² w ramach współwłasności.

Wartość działek: nr 1/102 oraz (...) części działki nr 1/107 otrzymanych w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności, mieściła się w udziale jaki przysługiwał Pani w spadku i nie przekraczała jego wartości.

(...) 2023 r. zawarła Pani mowę sprzedaży działki nr 1/102 objętej księgą (...) oraz (...) nieruchomości stanowiącej działkę numer 1/107, objętej księgą (...).

W umowie wskazano łączną cenę za obie działki, określając ją według wartości rynkowej na kwotę (...) zł. Sprzedaż nieruchomości nie była związana z działalnością gospodarczą. W chwili nabycia spadku była Pani stanu wolnego. W chwili sprzedaży była Pani mężatką, w małżeństwie obowiązywał ustrój wspólności małżeńskiej, jednak nieruchomości wchodziły w skład majątku osobistego, środki uzyskane z ich sprzedaży również weszły do majątku osobistego.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia.

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani:

1)W skład spadku nabytego (...) 2014 roku wchodziło m.in. 5 nieruchomości:

•Udział części w nieruchomości niezabudowanej położonej w A ((...)),

•Prawo własności nieruchomości położonych w B ((...)),

•Prawo własności nieruchomości położonej w C ((...)),

•Udział części w nieruchomości zabudowanej położonej w D (...).

Dział spadku nie został dokonany.

Współwłasność nieruchomości określonej w pkt a), położonej w A została zniesiona (...) 2019 roku.

Współwłasność nieruchomości położonej D (...) zniesiona została w drodze umów darowizn na rzecz jednego ze spadkobierców, C. Z (...) 2016  roku, zawartych przed Notariuszem N. N (...) .

2)Zniesienie współwłasności nieruchomości położonej w D ((...)) polegało na dokonaniu darowizn przez spadkobierców na rzecz jednego z nich, C. Z. Pani darowała swój udział w nieruchomości, wynoszący (...) tej nieruchomości. Nie dokonywała Pani innych czynności związanych z tą nieruchomością.

3)W wyniku zniesienia współwłasności nieruchomości położonej w D nie otrzymała Pani udziałów w innych gruntach ani nieruchomościach.

4)W wyniku umowy zawartej przed notariuszem (...) 2019 r. poczynione zostały następujące czynności:

•Czynności dokonane przed Notariuszem w umowie z dnia (...) 2019 r., dotyczącej zniesienia współwłasności w nieruchomości będącej przedmiotem wniosku o interpretację, dotyczyły umowy darowizny i umowy zniesienia współwłasności i zostały dokonane w tej samej czynności prawnej. Umowa darowizny wskazana została w § 3 umowy a umowa zniesienia współwłasności w § 4 umowy.

•Przedmiotowa nieruchomość (...) składała się z działek 1/105 obszaru (...) ha i 1/106 obszaru (...) ha, Pani jako spadkobierczyni posiadała (...) udziałów w tych działkach, z czego (...) udziałów przekazała Pani w formie darowizny jednemu ze spadkobierców – D. Z.

•Dodatkowo nieruchomość ta składała się z działek 1/100, 1/101,1/102, 1/103, 1/104, 1/107, z czego Pani nabyła w wyniku podziału działkę 1/102 oraz udział wynoszący (...) w działce 1/107.

5)Księga wieczysta założona dla nieruchomości objętej zniesieniem współwłasności, będąca przedmiotem wniosku miała numer (...).

6)Działka 1/107 objęta jest księgą numer (...).

Odnosząc się do pytania dotyczącego tego, czy działka 1/107 objęta jest tą samą księgą co cała nieruchomość położona w A wyjaśnia Pani, że początkowo w powyższej księdze wpisane były wszystkie działki objęte zniesieniem współwłasności, tj. 1/100, 1/101, 1/102, 1/103, 1/104, 1/107. Po dokonaniu podziału działek między spadkobiercami w umowie (...) 2019 r., dla tak podzielonych działek założono osobne księgi: np. Pani otrzymała działkę 1/102 a następnie założyła dla niej osobną KW nr (...). Podobnie zrobili pozostali współwłaściciele. Tym samym w KW (...), po założeniu ksiąg wieczystych dla innych działek, pozostała tylko działka 1/107, w której każdy ze spadkobierców (współwłaścicieli) posiadał udziały. Spowodowane to było tym, że działka ta była drogą dojazdową do pozostałych działek, a więc każdy z właścicieli tych wyodrębnionych działek miał udziały w tej działce będącej drogą, co umożliwiało dojazd do działek.

7)Stała się Pani właścicielką działek 1/105 oraz 1/106 na podstawie ww. spadku nabytego (...) 2014 r. Działki te wchodziły w skład KW (...).

8)Udziały w działkach 1/105 i 1/106 przekazane zostały przez Panią na podstawie umowy darowizny zawartej w umowie z (...) 2019, o której mowa w pkt 5. Działki te w chwili darowizny nie były objęte odrębną księgą wieczystą, wchodziły w skład nieruchomości KW (...), w której Pani miała udział wynikający z nabycia spadku, a następnie dokonała darowizny udziału w tych działkach w sposób opisany w pkt 5.

9)W wyniku zniesienia współwłasności nabyła Pani udział w wysokości (...) działki nr 1/107 i w związku z tym stała się właścicielką udziału wynoszącego (...) tej działki.

10)Łączna wartość działki nr 1/102, udziału w działce nr 1/107, udziału w działkach 1/105 i 1/106 miały mniejszą wartość niż wartość udziału w masie spadkowej.

11)Łączna wartość wszystkich działek oraz udziałów w działkach, które Pani otrzymała w wyniku zniesienia współwłasności oraz które przekazała Pani w drodze darowizny miały mniejszą wartość niż wartość udziału w masie spadkowej.

Pytanie doprecyzowane w wyniku wezwania

Czy w sytuacji nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości w drodze umowy notarialnej bez spłat i dopłat, ale przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło zniesienie współwłasności, będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, jeżeli wartość działki mieści się w udziale jaki przysługiwał Pani w spadku?

W uzupełnieniu wniosku wyjaśniła Pani, że Pani intencją jest otrzymanie interpretacji indywidualnej dotyczącej wyjaśnienia „od jakiego czasu należy liczyć nabycie działek 1/102 oraz (...) części działki nr 1/107- czy jest to data nabycia spadku, czy data zniesienia współwłasności w drodze aktu notarialnego w sytuacji, gdy wartość nabytych nieruchomości w wyniku nieodpłatnego zniesienia współwłasności nie przekracza wartości udziału w spadku, a w konsekwencji czy w przedstawionym stanie faktycznym uznać należy, że zbyła Pani nieruchomość po upływie 5 lat od dnia jej nabycia”.

Pani stanowisko w sprawie uzupełnione w wyniku wezwania

Pani zdaniem, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy - źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2: - nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, - spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, - prawa wieczystego użytkowania gruntów, - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis ustawy formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego.

Tym samym, jeżeli sprzedaż nieruchomości jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiła po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie – nie stanowi źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Istotne w niniejszej sprawie jest to, kiedy nastąpiło nabycie sprzedanej nieruchomości – działki nr 1/102 oraz udziału w działce nr 1/107.

W sprawie teoretycznie możliwe są następujące rozwiązania:

1)Nabyła Pani całe wymienione nieruchomości dopiero w chwili zniesienia współwłasności, tj. (...) 2019 r.

2)Nabyła Pani wymienione nieruchomości w dniu otwarcia spadku (dnia śmierci spadkodawcy), tj. (...) 2014 r.

W Pani ocenie prawidłowe jest drugie rozwiązanie.

Stosownie do art. 195 ustawy Kodeks cywilny - współwłasność jest instytucją prawa cywilnego polegającą na tym, że własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom.

W myśl art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej Kodeksu cywilnego, o czym stanowi art. 196 § 2 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 210 ww. Kodeksu, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

Stosownie do treści art. 220 ww. Kodeksu roszczenie o zniesienie współwłasności nie ulega przedawnieniu.

W myśl art. 211 i 212 Kodeksu zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia rzeczy, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbył się bez spłat i dopłat.

Za datę nabycia nieruchomości należy zatem przyjąć datę jej pierwotnego nabycia, gdy wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości mieści się w udziale, jaki przysługiwał jej przed dokonaniem tej czynności oraz zniesienie współwłasności nastąpiło bez spłat i dopłat.

Zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia dopiero, gdy w wyniku tego zniesienia podatnik otrzymuje nieruchomość, której wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał i tylko w zakresie tego przysporzenia. Dla celów podatku dochodowego bieg terminu pięcioletniego dla udziału w nieruchomości nabytego w ramach udziału – dniem nabycia jest dzień nabycia udziału (w niniejszej sprawie dzień spadkobrania), a chwilą nabycia części nabytej ponad udział we współwłasności jest dzień nabycia w drodze zniesienia współwłasności (podobnie np. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 7 maja 2021 r. nr 0115- KDIT2.4011.148.2021.1.MD).

Podsumowując, uważa Pani, że nieruchomość w odpowiadającym jej udziale nabyła (...) 2014 r. Dodatkowo w Pani ocenie to, czy nabyła Pani nieruchomość ponad jej udział należy oceniać w odniesieniu do całości spadku, a nie osobno dla każdej nieruchomości. Nawet więc jeśli nabyła Pani większy udział w jednej z nieruchomości będącej przedmiotem spadku, tak jak miało to miejsce w niniejszej sprawie, to o tym, czy jego wartość przekracza udział w spadku decyduje wartość całego spadku, a nie każdej z nieruchomości osobno. Może Pani bowiem otrzymać większą część niż przysługująca jej z tytułu spadku w jednej z nieruchomości wchodzącej w skład tego spadku, a jednocześnie w innej nieruchomości otrzymać proporcjonalnie mniejszą część. O tym, czy ostatecznie otrzymała Pani większą wartość niż jej przysługująca, decyduje więc odniesienie się do całej masy spadkowej, a nie każdorazowo do nieruchomości, co do której zniesiono współwłasność. Odnosząc się do niniejszej sprawy, ponieważ nie nastąpił dział spadku, nie zniesiono współwłasności wszystkich nieruchomości, a wartość nieruchomości objętej wnioskiem, którą Pani otrzymała w wyniku zniesienia współwłasności nie przekracza wartości udziału w spadku, jak również z uwagi na to, że nabyła Pani udział w spadku (i w nieruchomości) (...) 2014 r., a więc przed upływem 5 lat od dnia jej sprzedaży, która nastąpiła (...) 2023, nie powstało zobowiązanie podatkowe.

Uzupełniając własne stanowisko wskazuje Pani, że w jej ocenie jako datę nabycia należy uznać datę nabycia spadku, tj. (...) 2014. Łączna wartość działek nr 1/102 oraz 1/107, jak również przekazanych przez Panią w formie darowizny udziałów w działkach 1/105 i 1/106, oraz przekazanego przez Panią udziału w nieruchomości położonej w D opisanej w pkt 2, nie przekroczyły wartością Pani udziału w spadku.

W konsekwencji, ponieważ wartość nabytych działek (oraz udziałów przekazanych w formie darowizny) nie przekroczyły wartością udziału, który otrzymała Pani w spadku, nabycie należy liczyć od chwili nabycia spadku, w związku z czym ich sprzedaż nastąpiła po upływie 5 lat od dnia ich nabycia, nie wystąpił więc przychód i nie powstał obowiązek podatkowy kreujący zobowiązanie podatkowe.

Skutki podatkowe wystąpiłyby dopiero w chwili, gdyby Pani otrzymała w wyniku zniesienia współwłasności aktem notarialnym z (...) 2019 r. udziały w nieruchomości przekraczające swoją wartością udział w spadku, a sytuacja taka nie miała miejsca w przedstawionym stanie faktycznym.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d)innych rzeczy,

‒jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonywaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 10 ust. 5 ww. ustawy:

W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Zatem ustalenie daty nabycia nieruchomości, ich części oraz udziału w nieruchomości i ww. praw majątkowych ma istotne znaczenie dla określenia skutków podatkowych ich odpłatnego zbycia.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji pojęcia „spadek” ani też „nabycie w drodze spadku”, dlatego też zasadnym jest odwoływanie się do regulacji zawartych w ustawie z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Zgodnie z art. 922 § 1 tej ustawy:

Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

Z kolei, art. 924 ustawy Kodeks cywilny stanowi, że:

Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.

Stosownie do art. 925 powołanej ustawy Kodeks cywilny:

Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Natomiast z art. 195 tego Kodeksu wynika, że:

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Współwłaścicielom przysługują części wspólnego prawa własności (tzw. udziały), którymi mogą swobodnie rozporządzać. Dopóki więc istnieje współwłasność można mówić tylko o istnieniu udziałów w tym prawie, o ich nabywaniu i zbywaniu, nigdy – o prawie do części rzeczy, o jej zbywaniu, bądź nabywaniu w częściach. Współwłaściciele mają swoje udziały w prawie, ale nie w rzeczy.

W świetle art. 196 § 1 i § 2:

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.

Na mocy art. 210 § 1 ww. Kodeksu cywilnego:

Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.

W myśl art. 211 Kodeksu cywilnego:

Każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Jednym ze sposobów zniesienia współwłasności jest fizyczny podział rzeczy wspólnych między współwłaścicielami. Następuje to w drodze przyznania każdemu ze współwłaścicieli wyodrębnionych (podzielonych) rzeczy wspólnych. Celem postępowania o zniesienie współwłasności jest zatem nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, które stanowią przedmiot współwłasności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia rzeczy, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbył się bez spłat i dopłat. Zatem, jeżeli zniesienie współwłasności odbyło się bez spłat i dopłat, a wielkość (wartość) przyznanych w wyniku zniesienia współwłasności rzeczy (nieruchomości) odpowiada wielkości (wartości) udziału we współwłasności, to zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia. Za datę nabycia nieruchomości lub prawa – w przypadku ich sprzedaży, które przypadły danej osobie w wyniku zniesienia współwłasności, należy przyjąć datę ich pierwotnego nabycia, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa w wyniku zniesienia współwłasności mieści się w udziale, jaki przysługiwał tej osobie w majątku objętym współwłasnością oraz zniesienie współwłasności zostało dokonane bez spłat i dopłat. Gdy w wyniku zniesienia współwłasności udział danej osoby ulega powiększeniu mamy do czynienia z nabyciem, gdyż zwiększa się stan jej majątku osobistego.

Z opisu zdarzenia wynika, że:

•(...) 2014 r. nabyła Pani 1/4 część spadku po B. Z, na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzonego przez notariusza. W skład masy spadkowej wchodził m.in. udział 1/2 części w nieruchomości niezabudowanej położonej w A, (...). Dział spadku nie został dokonany, zniesiona została jedynie współwłasność dwóch nieruchomości, w tym będącej przedmiotem wniosku o interpretację. Pani oraz pozostali spadkobiercy w dalszym ciągu pozostają współwłaścicielami nieruchomości, które na dzień złożenia wniosku nie zostały podzielone. Nieruchomość nabyta została przez spadkobiercę B. Z w 1988 r. (...) 2019 r. przed notariuszem zawarto umowę darowizny i umowę nieodpłatnego zniesienia współwłasności jednej z nabytych nieruchomości: tj. nieruchomości położonej w A objętej księgą wieczystą (...) wpisaną do (...). W skład tej nieruchomości wchodziły następujące działki: 1/100 o powierzchni (...) m2; 1/101 o powierzchni (...) m2; 1/102 o powierzchni (...) m2^{; 1/103 o powierzchni (...) m2; 1/104 o powierzchni (...) m2; 1/105 o powierzchni (...) m2; 1/106 o powierzchni (...) m2; 1/107 o powierzchni (...) m2.}

•Na mocy powyższej umowy przekazała Pani w formie darowizny swój udział w działkach 1/105 i 1/106 wynoszący (...) części. Jednocześnie w tej samej umowie dokonano nieodpłatnego zniesienia współwłasności działek nr 1/100 do 1/104 oraz 1/107 w ten sposób, że Pani stała się wyłączną właścicielką działki nr 1/102 o powierzchni (...) m2 oraz współwłaścicielką (...) udziału w działce 1/107 o powierzchni (...) m2. Wartość działek nr 1/102 oraz (...) części działki nr 1/107 otrzymanych w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności, mieściła się w udziale jaki przysługiwał Pani w spadku i nie przekraczała jego wartości. (...) 2023 r. zawarła Pani mowę sprzedaży działki nr 1/102 oraz (...) nieruchomości stanowiącej działkę numer 1/107. Sprzedaż nieruchomości nie była związana z działalnością gospodarczą.

•Współwłasność nieruchomości położonej D (...) zniesiona została w drodze umów darowizn na rzecz jednego ze spadkobierców, C. Z (...) 2016  roku, zawartych przed Notariuszem N. N (...) . Zniesienie współwłasności nieruchomości położonej D ((...)) polegało na dokonaniu darowizn przez spadkobierców na rzecz jednego z nich, C. Z. Pani darowała swój udział w nieruchomości, wynoszący (...) tej nieruchomości. Nie dokonywała Pani innych czynności związanych z tą nieruchomością. W wyniku zniesienia współwłasności nieruchomości położonej D nie otrzymała Pani udziałów w innych gruntach ani nieruchomościach.

•Łączna wartość działki nr 1/102, udziału w działce nr 1/107, udziału w działkach 1/105 i 1/106 miały mniejszą wartość niż wartość udziału w masie spadkowej oraz łączna wartość wszystkich działek oraz udziałów w działkach, które Pani otrzymała w wyniku zniesienia współwłasności oraz które przekazała Pani w drodze darowizny miały mniejszą wartość niż wartość udziału w masie spadkowej.

Zatem – jak wskazała Pani w opisie zdarzenia – że łączna wartość działki nr 1/102, udziału w działce nr 1/107, udziału w działkach 1/105 i 1/106 miały mniejszą wartość niż wartość udziału w masie spadkowej oraz łączna wartość wszystkich działek oraz udziałów w działkach, które Pani otrzymała w wyniku zniesienia współwłasności oraz które przekazała Pani w drodze darowizny miały mniejszą wartość niż wartość udziału w masie spadkowej a także, iż zniesienia współwłasności dokonano bez żadnych spłat i dopłat, uznać należy, że w wyniku tych czynności nie doszło do nowego nabycia przez Panią działki gruntu nr 1/102 oraz udziału w działce gruntu nr 1/107.

Przyjmując zatem Pani wyjaśnienia, że łączna wartość nabytych przez Panią składników majątkowych, w wyniku zniesienia współwłasności, nie przekroczyła wartości posiadanego przez Panią udziału w masie spadkowej, to uznać należy, że majątek Pani nie uległ zwiększeniu.

Wobec tego, stwierdzić należy, że zniesienie współwłasności opisanych we wniosku nieruchomości nie stanowi dla Pani ich nabycia, w rozumieniu przepisu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem okres 5-letni, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy liczyć od końca 1988 r., tj. od końca roku kalendarzowego, w którym B. Z nabył te nieruchomości.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że sprzedaż przez Panią działki gruntu nr 1/102 oraz (...) części działki gruntu nr 1/107 – nabytych przez spadkodawcę w 1988 r., nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Sprzedaż ww. działek gruntu nastąpiła bowiem po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie przez spadkodawcę (B. Z), tj. w 1988 r. W konsekwencji, sprzedaż przez Panią działki gruntu nr 1/102 oraz (...) części działki gruntu nr 1/107 nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a tym samym nie jest Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu tej sprzedaży.

Nieprawidłowość stanowiska polega na tym, że błędnie Pani przyjęła, iż okres 5-letni, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy liczyć od daty nabycia spadku, tj. (...) 2014 r. W stanowisku swoim nie uwzględniła Pani art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi:

W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Niniejszą interpretację wydałem w oparciu o informacje zawarte w opisie zdarzenia, że wartość działek nr 1/102 oraz (...) części działki nr 1/107 otrzymanych przez Panią w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności, mieściła się w udziale jaki przysługiwał Pani w spadku i nie przekraczała jego wartości oraz że zniesienia współwłasności ww. działek dokonano bez żadnych spłat i dopłat.

Zaznaczam również, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego czy kontrolnego. Wydając interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa, opieramy się wyłącznie na opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym we wniosku – nie prowadzimy postępowania dowodowego. Przy wydawaniu tej interpretacji dokonaliśmy więc wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawione we wniosku stan faktyczny/zdarzenie przyszłe jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego.

To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny różnić się będzie od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pani chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•  Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).