Możliwość skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci.

Interpretacja indywidualna   – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 stycznia 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 7 stycznia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem złożonym 7 marca 2024 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pani matką trójki dzieci, w tym dwójki dzieci w wieku 9 i 12 lat, których ojcem jest Pani były mąż. Rozwiodła się Pani z mężem w 2018 r.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w (…), (…) Wydział Cywilny, sygn. akt (…) z (…) 2018 r.:

·oboje z Pani byłym mężem macie wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi – A.W. urodzoną (…) 2011 r. w (…) i K.W. urodzonym (…) 2014 r. w (…), ustalając, że miejscem zamieszkania A.W. i K.W. będzie każdorazowe miejsce zamieszkania ich matki, M.W.;

·oboje jesteście obciążeni kosztami wychowania i utrzymania dzieci. Sąd ustalił udział ojca D.W. w kosztach utrzymania dzieci na kwotę po 1 000 zł (jeden tysiąc złotych) miesięcznie, płatną z góry do 10-go dnia każdego miesiąca do rąk matki – M.W., wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminu płatności którejkolwiek z rat, przy czym w miesiącach lipiec i sierpień każdego roku ustala udział ojca D.W. w kosztach utrzymania dzieci na kwotę po 500 zł (pięćset złotych) miesięcznie, płatną z góry do 10-go dnia miesiąca do rąk matki – M.W., wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminu płatności którejkolwiek z rat;

·Sąd nie orzekł o utrzymywaniu przez D.W. kontaktów z córką A.W. i synem K.W.

Kwestię kontaktów ojca z dziećmi podczas rozwodu uregulowaliście Państwo w umowie mediacyjnej.

W związku ze zmianą Pani miejsca zamieszkania w 2021 r., ustaliliście Państwo zmianę warunków widywania się ojca z dziećmi i w 2023 r. były to:

·weekendy tygodni nieparzystych (piątki wieczór lub soboty rano do niedzieli wieczór);

·wakacje – 2 tygodnie lipca i 2 tygodnie sierpnia;

·ferie – 1 tydzień;

·Święta typu Boże Narodzenie/Wielkanoc – naprzemiennie od 2018 r.

Ojciec dziecka wywiązuje się z obowiązku alimentacyjnego i spotykał się z dziećmi według założonego planu.

Aktualnie jest Pani w związku partnerskim z ojcem trzeciego dziecka, które urodziło się w czerwcu 2022 r. Pani partner nie ingeruje w proces wychowywania dzieci, których nie jest biologicznym ojcem, a także nie łoży na ich utrzymanie. Razem z partnerem, Waszym wspólnym dzieckiem i dziećmi z pierwszego związku mieszkacie razem.

W 2023 r. nie prowadziła Pani działalności gospodarczej. Jedynym Pani źródłem dochodu w 2023 r. był dochód z umowy o pracę.

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że podlega Pani na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Daty urodzenia Pani dzieci to: (…) 2011 r., (…) 2014 r., (…) 2022 r.

Orzeczenie sądu o Pani rozwodzie uprawomocniło się (…) 2018 r.

Nie została orzeczona przez sąd opieka naprzemienna nad Pani dziećmi z poprzedniego związku, w związku z którą Pani i ojcu dzieci, zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

W 2023 r. zarówno Pani, jak i ojciec Pani dzieci z poprzedniego związku, posiadaliście pełną władzę rodzicielską wobec dzieci.

W 2023 r. miejscem zamieszkania Pani dzieci z poprzedniego związku było każdorazowo Pani miejsce zamieszkania.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „czy w 2023 r. była Pani: wdową, rozwódką, albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności?”, wskazała Pani, że tak.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „czy w 2023 r. to wyłącznie Pani (tj. bez udziału ojca dzieci z poprzedniego związku) faktycznie wykonywała władzę rodzicielską w stosunku do dzieci, tj. uczestniczyła Pani w wychowaniu dzieci, dbała o prawidłowy rozwój dzieci kształtując ich właściwe zachowania, rozwijała ich zainteresowania, sprawowała nad nimi pieczę/opiekę, ponosiła koszty ich utrzymania, troszczyła się o rozwój fizyczny i duchowy, zabezpieczała potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne, ponosiła wydatki związane z wypoczynkiem, brała czynny udział w sprawach dotyczących dzieci związanych z ich kształceniem, dodatkowymi zajęciami itp.?”, wskazała Pani, że tak.

Dzieci spędzały czas z ojcem według ustalonego planu opieki, zazwyczaj spotkania co drugi tydzień od piątku wieczór do niedzieli wieczór. Podczas dni spotkań dzieci spędzały czas z ojcem, co przekłada się na ponoszenie wydatków na dzieci w tych dniach i wykonywaniu władzy rodzicielskiej. Podczas przerw w nauce szkolnej, tj. 1 tydzień ferii, 2 tygodnie wakacji w lipcu i 2 tygodnie w sierpniu, ojciec także ponosił koszty ich utrzymania oraz ponosił koszty związane z wypoczynkiem – wspólny wyjazd z ojcem na wakacje. Poza alimentami nie jest Pani świadoma innych kosztów ponoszonych przez ojca dzieci związanych z ich utrzymaniem i wychowaniem.

Pani dzieci w 2023 r. uczęszczały do państwowej szkoły podstawowej.

W 2023 r. Pani dzieci z poprzedniego związku nie otrzymywały zasiłku (dodatku) pielęgnacyjnego lub renty socjalnej.

W 2023 r. w stosunku do Pani i Pani dzieci z poprzedniego związku nie miały zastosowania:

• przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym) lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem przepisów dotyczących najmu prywatnego) – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
• przepisy z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Pytanie

Czy wobec dwójki dzieci, których ojcem jest Pani były mąż, posiada Pani status samotnie wychowującej matki w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i tym samym, czy może Pani dokonywać wspólnego rozliczenia się z nimi (po spełnieniu innych przesłanek ustawowych, takich jak wiek, objęcie nauczaniem) za 2023 r.?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, obowiązek codziennego wychowania dzieci spoczywa na Pani, dzieci pozostają pod Pani stałą, codzienną opieką, ich ojciec jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dziećmi doraźnie (według Państwa uzgodnienia).

Według Pani oceny, przysługuje Pani status samotnego rodzica jako tego, który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Rodzic, który jest stanu cywilnego, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w pojedynkę troszczy się o zaspokojenie bieżących potrzeb dziecka, nie traci statusu osoby samotnie wychowującej dziecko z racji utrzymywania sporadycznych kontaktów z dzieckiem przez drugiego rodzica lub płacenia przez niego alimentów.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Stosownie do art. 6 ust. 4d ww. ustawy:

Na podstawie art. 6 ust. 4e ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym w 2023 r.:

Art. 6 ust. 4f ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym w 2023 r., stanowi:

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

·posiadania przez rodzica lub opiekuna prawnego statusu osoby samotnie wychowującej dziecko (dzieci);

·wychowywania przez rodzica lub opiekuna prawnego samotnie w roku podatkowym dziecka (dzieci);

·nieuzyskiwania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko (dzieci) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem najmu prywatnego – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

·niepodlegania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko (dzieci) opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że:

Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy.

Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

W konsekwencji, aby skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów, na zasadach przewidzianych w art. 6 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy mieć ściśle określony stan cywilny oraz wychowywać samotnie dzieci.

Jednocześnie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Podkreślić należy, że w art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodanym przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw i mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r., ustawodawca zastrzegł, że ww. preferencyjne opodatkowanie dochodów nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

Zatem osoba, która wspólnie z drugim rodzicem wychowuje co najmniej jedno dziecko, nie może skorzystać z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko, począwszy od zeznania podatkowego składanego za 2022 r.

Jak wynika z przedstawionego przez Panią opisu sprawy, jest Pani matką trójki dzieci, w tym dwójki dzieci – A.i K., których ojcem jest Pani były mąż. Rozwiodła się Pani z mężem w 2018 r. Aktualnie jest Pani w związku partnerskim z ojcem trzeciego dziecka, które urodziło się w czerwcu 2022 r. Pani partner nie ingeruje w proces wychowywania dzieci, których nie jest biologicznym ojcem, a także nie łoży na ich utrzymanie. Razem z partnerem, Waszym wspólnym dzieckiem i dziećmi z pierwszego związku mieszkacie razem.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny i powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że – w związku z wychowywaniem w 2023 r. z obecnym partnerem wspólnego dziecka urodzonego w 2022 r. – nie spełnia Pani warunków określonych w art. 6 ust. 4c w związku z art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji, nie może zostać Pani uznana za osobę samotnie wychowującą dwoje dzieci z poprzedniego związku (A.i K.) za 2023 r.

Wobec powyższego, jako matka sprawująca opiekę nad małoletnimi dziećmi, o których mowa we wniosku, mimo że nie zawarła Pani związku małżeńskiego z obecnym partnerem, który nie ingeruje w proces wychowywania Pani dwojga dzieci z poprzedniego związku, a także nie łoży na ich utrzymanie, nie może Pani rozliczyć swoich dochodów za 2023 r., na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c i ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.), opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Należy wskazać, że przy wydawaniu interpretacji Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Pani w zakresie przedstawionego stanu faktycznego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).