Skutki podatkowe zawarcia umowy powiernictwa.

Interpretacja indywidualna

 – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

31 stycznia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych zawarcia umowy powiernictwa. Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania: A. A;

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania: B. B (B 1, C).

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca p. A. A zawarła umowę powierniczą jako powiernik (dalej: „Wnioskodawca”, „Powiernik”) z Zainteresowanym B. B jako powierzającym (dalej: „Powierzający”). Na podstawie umowy powierniczej Wnioskodawca zobowiązał się objąć w imieniu własnym, ale na rzecz i rachunek Powierzającego udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

W wykonaniu tego zobowiązania powstała spółka Z sp. z o.o. z siedzibą w D, KRS: (...) (dalej: „Spółka”), w której Wnioskodawca objął wszystkie udziały we własnym imieniu, ale na rzecz i rachunek Powierzającego.

Objęcie udziałów w Spółce zostało sfinansowane ze środków Powierzającego.

Zgodnie z zawartą umową powierniczą Wnioskodawca zobowiązał się do:

 (...)

Wnioskodawca zobowiązał się także do przekazywania na rzecz Powierzającego wszelkich przysporzeń otrzymanych w związku z posiadaniem udziałów w Spółce. W szczególności Wnioskodawca został zobowiązany przekazać Powierzającemu:

-kwoty dywidendy lub zaliczki na wypłatę dywidendy;

-kwoty wypłat z kapitału zapasowego lub rezerwowego;

-kwotę ceny zbycia udziałów w Spółce, kwotę zaliczek lub zadatków na poczet zobowiązań do zbycia udziałów w Spółce.

Jednocześnie Wnioskodawca na mocy umowy powierniczej zobowiązał się, że bez zgody Powierzającego:

(...)

Na mocy zawartej umowy powierniczej Powierzający jest uprawniony żądać w każdym czasie od Powiernika zwrotnego przeniesienia udziałów w Spółce. Celem zabezpieczenia zwrotnego przeniesienia udziałów w Spółce przez Powiernika Powierzający złożył Powiernikowi nieodwołalną ofertę nieodpłatnego przeniesienia na Powierzającego udziałów w Spółce. Powiernik udzielił z kolei Powierzającemu nieodwołalne pełnomocnictwo do rozporządzania udziałami w Spółce.

W podsumowaniu relacji umownej pomiędzy Wnioskodawcą a Powierzającym można stwierdzić, że Wnioskodawca posiada pełną swobodę działania w Spółce i wykonywania uprawnień właścicielskich, w tym podejmowania uchwał wspólników, według własnego uznania i w tym zakresie nie jest zobowiązany do uzgadniania postępowania z Powierzającym ani pozyskiwania jego zgody na poszczególne działania (za wyjątkiem zbycia, obciążenia udziałów, obniżenia kapitału zakładowego Spółki). Natomiast zobowiązania Wnioskodawcy wynikające z umowy powierniczej zasadniczo dotyczą obowiązków informacyjnych oraz rozliczenia się z Powierzającym z korzyści uzyskanych ze spółki.

Możliwa jest zatem sytuacja, w której w trakcie trwania umowy powierniczej Wnioskodawca otrzyma od Spółki dywidendę lub Spółka wypłaci dywidendę związaną z udziałami/akcjami posiadanymi przez Wnioskodawcę bezpośrednio do Powierzającego. Zgodnie z zawartą umową powierniczą Wnioskodawca będzie zobowiązany przekazać wypłaconą dywidendę Powierzającemu, albowiem jak zostało wskazane, nabył udziały w Spółce we własnym imieniu, ale na rzecz Powierzającego.

Pytania

1.Czy w przypadku wypłaty dywidendy przez Spółkę na rzecz Powierzającego w trakcie obowiązywania Umowy powierniczej bezpośrednio do Wnioskodawcy, wypłacona dywidenda będzie opodatkowana po stronie Wnioskodawcy?

2.Czy w przypadku wypłaty dywidendy przez Spółkę na rzecz Powierzającego w trakcie obowiązywania Umowy powierniczej bezpośrednio do Powierzającego, wypłacona dywidenda będzie opodatkowana po stronie Wnioskodawcy?

3.Czy przekazanie Powiernikowi przez Powierzającego środków pieniężnych na objęcie udziałów w spółce oraz zwrotne przeniesienie udziałów na Powierzającego jest, z uwagi na jedynie pośrednie nabycie przez niego udziałów w spółce, czynnością, która powinna być neutralna z punktu widzenia podatku dochodowego dla Wnioskodawcy (Powiernika)?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Zainteresowanych – w zakresie pytania 1 – w przypadku wypłaty dywidendy przez Spółkę na rzecz Powierzającego, która zostanie wypłacona bezpośrednio Wnioskodawcy w trakcie obowiązywania umowy powierniczej, wypłata dywidendy będzie neutralna podatkowo dla Wnioskodawcy, tj. nie będzie opodatkowana po stronie Wnioskodawcy.

Zdaniem Zainteresowanych – w zakresie pytania 2 – w przypadku wypłaty dywidendy przez Spółkę na rzecz Powierzającego w trakcie obowiązywania Umowy powierniczej bezpośrednio do Powierzającego, wypłata dywidendy będzie neutralna podatkowo dla Wnioskodawcy, tj. nie będzie opodatkowana po stronie Wnioskodawcy.

Zdaniem Zainteresowanych – w zakresie pytania 3 – przekazanie Powiernikowi przez Powierzającego środków pieniężnych w związku z zawartą umową powiernictwa w celu objęcia udziałów w spółce oraz zwrotne przeniesienie udziałów na Powierzającego jest, z uwagi na jedynie pośrednie nabycie przez niego udziałów w spółce, czynnością, która będzie neutralna z punktu widzenia podatku dochodowego dla Wnioskodawcy (Powiernika).

Uzasadnienie

Jak wskazano w stanie faktycznym, umowa zawarta przez Wnioskodawcę i Powierzającego ma charakter umowy powiernictwa. Jako czynność powiernicza składa się z dwóch elementów:

1)przeniesienia przez Powierzającego na powiernika (Wnioskodawcę) jakiegoś prawa, albo zobowiązanie powiernika do nabycia tego prawa i przekazanie Mu przez powierzającego środków na ten cel, w następstwie czego powiernik może korzystać z tego prawa względem osób trzecich w wyznaczonym zakresie;

2)zobowiązania Powiernika wobec Powierzającego, że będzie przestrzegał wyznaczonego zakresu korzystania z uzyskanego prawa (w szczególności, że powierzone prawo powróci do Powierzającego pod określonymi warunkami) oraz zobowiązanie Powiernika do przekazywania Powierzającemu wszelkich przysporzeń związanych z tym prawem.

Z charakteru umowy powiernictwa wynika, że działania Wnioskodawcy (Powiernika) w odniesieniu do udziałów w Spółce, a także korzyści z tych udziałów odnoszą skutek na majątku Powierzającego, a nie na majątku Powiernika.

W związku z takim ukształtowaniem umowy powierniczej w odniesieniu do praw udziałowych okolicznościami związanymi z nią, które mogłyby ewentualnie wywołać skutki podatkowe, są co do zasady:

1)przekazanie przez Powierzającego Wnioskodawcy jako Powiernikowi środków pieniężnych na nabycie udziałów w Spółce w ramach wykonania umowy powierniczej;

2)zwrotne przekazanie udziałów w spółce przez Wnioskodawcę jako Powiernika na rzecz Powierzającego.

Czynność przekazania powiernikowi środków pieniężnych na nabycie lub objęcie udziałów przez Powierzającego nie ma charakteru definitywnego, a jest jedynie formą pośredniego nabycia udziałów w Spółce przez Powierzającego (Powiernik jest zobowiązany do nabycia udziałów, a także do ich przekazania Powierzającemu w określonym momencie zgodnie z umową powiernictwa). Czynność ta powinna być zatem neutralna z punktu widzenia podatku dochodowego dla Wnioskodawcy jako dla Powiernika.

Również przeniesienie własności udziałów w spółce przez Powiernika Powierzającemu w wykonaniu zobowiązania Powiernika wynikającego z umowy powierniczej należy uznać za neutralne podatkowo dla Wnioskodawcy-Powiernika z punktu widzenia podatku dochodowego, ponieważ w ramach tego przeniesienia własności następuje de facto otrzymanie przez Wnioskodawcę swoich własnych aktywów.

W odniesieniu do czynności zwrotnego przeniesienia udziałów na Powierzającego oraz sprzedaży udziałów w Spółce osobie trzeciej, zarówno w doktrynie prawa podatkowego, orzecznictwie sądów administracyjnych, jak i licznych interpretacjach podatkowych uznaje się, że konsekwencje podatkowe takiego zbycia należy rozpoznawać po stronie Powierzającego. Tak m.in.:

‒M. Chudzik, Opodatkowanie czynności powierniczych, Monitor Podatkowy 2/2006;

‒wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 listopada 2004 r., sygn. akt: III S.A. 3031/03;

‒interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 22 czerwca 2023 r., sygn. akt: 0113-KDIPT2-3.4011.318.2023.1.NM; z dnia 2 sierpnia 2022 r., sygn. akt 0113-KDIPT2-3.4011.372.2022.1.IR; z dnia 23 listopada 2021 r., sygn. akt: 0113-KDIPT2-3.4011.870.2021.1.KS.

W ocenie Wnioskodawcy, wypłatę dywidendy przez Spółkę, której udziały posiada w danym momencie Powiernik, należy interpretować według tych samych zasad jak sprzedaż udziałów osobie trzeciej.

Zatem wprawdzie podmiotem, który uzyskuje formalnie dywidendę od Spółki jest Powiernik, ale zgodnie z umową powierniczą dywidenda ta powinna zostać przekazana Powierzającemu. Przysporzenie majątkowe z tytułu dywidendy następuje więc po stronie Powierzającego, a nie po stronie Wnioskodawcy - Powiernika. W konsekwencji skutki podatkowe wypłaty dywidendy należy również rozpoznawać po stronie Powierzającego, a nie po stronie Wnioskodawcy.

W opinii Wnioskodawcy, wypłacenie przez Spółkę dywidendy na ręce Wnioskodawcy - Powiernika i przekazanie jej następnie Powierzającemu w ramach wykonania umowy powierniczej nie wykazuje różnic, istotnych z podatkowego punktu widzenia, w porównaniu do zapłaty ceny, wynikającej z umowy sprzedaży, Powiernikowi, a następnie przekazania jej Powierzającemu w ramach wykonania umowy powierniczej. W obu przypadkach przekazanie środków pieniężnych, choć dokonane przez pośrednika (Wnioskodawcę - powiernika), następuje ostatecznie do rąk Powierzającego.

W świetle tego podobieństwa oraz wskazanych wyżej wniosków należy uznać, że właściwym podejściem do wypłacenia przez Spółkę dywidendy na podstawie uchwały o podziale zysku podjętej przez Powiernika w ramach wykonania umowy powierniczej jest rozpoznanie skutków podatkowych uzyskania dywidendy po stronie Powierzającego.

Okoliczność ta zachodzi, zdaniem Wnioskodawcy, niezależnie od tego, czy wypłata dywidendy nastąpi bezpośrednio do Powierzającego, czy też odbędzie się za pośrednictwem Wnioskodawcy.

Zdaniem Wnioskodawcy na taką kwalifikację podatkową wypłaty dywidendy nie ma wpływu sposób podjęcia decyzji o wypłacie dywidendy, a w szczególności to, czy ta decyzja zostanie podjęta przez Wnioskodawcę samodzielnie, czy w uzgodnieniu z Powierzającym. Zakres swobody decyzyjnej Powiernika nie ma bowiem wpływu na to, że skutki majątkowe jego działań odnoszą się do majątku Powierzającego i jako takie powinny zostać opodatkowane po stronie Powierzającego.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami są, co do zasady, otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne.

W kontekście Umowy i jej celu otrzymanie przez powiernika środków finansowych (dywidendy) powinno być utożsamione z postawieniem tych środków do dyspozycji Powierzającego. W konsekwencji przychód dla Wnioskodawcy nie powstanie już w momencie otrzymania dywidendy przez niego jako Powiernika.

Z kolei przekazanie dywidendy przez Powiernika Powierzającemu, wynikające z umowy powierniczej, będzie również czynnością neutralną podatkowo.

Podsumowując, wypłata dywidendy przez Spółkę Wnioskodawcy - Powiernikowi nie będzie stanowiła dochodu Wnioskodawcy, jako Powiernika, ponieważ nie będzie opodatkowana u niego jako jego dochód z udziału w zyskach osób prawnych, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 24 ust. 5 ww. ustawy, dochód ten osiągnie Powierzający. Okoliczność ta pozostaje aktualna także w przypadku bezpośredniej wypłaty dywidendy Powierzającemu przez Spółkę. Także zwrotne przeniesienia udziałów w spółce przez Wnioskodawcę-Powiernika na rzecz Powierzającego w wykonaniu umowy powiernictwa będzie neutralne podatkowo dla Powiernika.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego oceny Państwa stanowiska.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W interpretacji dokonaliśmy wyłącznie oceny prawnej Państwa stanowiska w zakresie objętym zadanymi pytaniami, tj. na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pani ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.