Skutki podatkowe sprzedaży nieruchomości. - Interpretacja - 0114-KDIP3-2.4011.1146.2023.2.MT

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 22 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.1146.2023.2.MT

Temat interpretacji

Skutki podatkowe sprzedaży nieruchomości.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Dnia 30 grudnia 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 29 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie– pismem z 9 lutego 2024 r. (wpływ 9 lutego 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Planuje Pan wraz z małżonką dokonać transakcji zbycia nieruchomości wspólnej. Pan i Pana małżonka jesteście współwłaścicielami nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem o charakterze mieszkalno-biurowo-magazynowym w (…). Powyższą nieruchomość nabył Pan z żoną do ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej w 1996 r. Prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą pod nazwą A. NIP: (…). Nieruchomość powyższa jest wykorzystywana przez Pana w działalności gospodarczej.

Nieruchomość w ramach prowadzonej przez Pana jednoosobowej działalności gospodarczej była wynajmowana na rzecz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, na podstawie zawartej umowy najmu.

Prawomocnym postanowieniem Sądu (…) z dnia 6 czerwca 2022 r. został Pan całkowicie ubezwłasnowolniony, z uwagi na Pana stan zdrowia. W momencie uprawomocnienia się powyższego postanowienia nastąpiło ustanie z mocy prawa ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej. Po ustaniu ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej nie doszło do podziału majątku pomiędzy Panem i Pana żoną, w związku z czym staliście się współwłaścicielami w częściach ułamkowych, w równych częściach, przedmiotowej nieruchomości.

Planuje Pan wraz z żoną dokonać sprzedaży powyższej nieruchomości na początku przyszłego roku. W momencie przeznaczenia nieruchomości do sprzedaży została rozwiązana umowa najmu z najemcą. Na dzień składania wniosku nieruchomość nie została wycofana z Pana działalności gospodarczej.

W związku ze sprzedażą budynku została zawarta umowa przedwstępna w formie aktu notarialnego w dniu 5 września 2023 r. (Rep A nr (…)). W umowie przedwstępnej został zawarty warunek zawieszający związany z koniecznością uzyskania przez Pana opiekuna prawnego prawomocnego postanowienia właściwego sądu rejonowego obejmującego zgodę na dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu majątkiem ubezwłasnowolnionego, w szczególności na zawarcie umowy sprzedaży.

Uzupełnienie i doprecyzowanie zdarzenia przyszłego

Wskazał Pan, że:

  • Posiada Pan nieograniczony obowiązek podatkowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
  • Prowadzi Pan działalność gospodarczą od 1 lutego 1992 r. Pana działalność gospodarcza polega głównie na produkcji filmów, nagrań wideo i produkcji telewizyjnej (PKD: 59.11.Z).
  • Przychody z działalności gospodarczej rozlicza Pan zgodnie z art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tzw. podatek liniowy).
  • Prowadzi Pan księgi rachunkowe zgodnie z ustawą o rachunkowości.
  • Umowa najmu nieruchomości będącej przedmiotem wniosku została rozwiązana z dniem 1 sierpnia 2023 r.
  • Po uprawomocnieniu się postanowienia o całkowitym ubezwłasnowolnieniu nieruchomość była częściowo wykorzystywana na cele mieszkalne (16,3%), w części wykorzystywana była do Pana własnej działalności gospodarczej (50,7%), a część była wynajmowana w ramach Pana działalności gospodarczej (33%).
  • Budynek był wynajmowany w okresie od 2 stycznia 2003 r. do 31 lipca 2023 r.
  • Po uprawomocnieniu się postanowienia o ubezwłasnowolnieniu wykorzystywał Pan budynek na podstawie umowy użyczenia z prawem do czerpania pożytków z tytułu wynajmu nieruchomości.
  • Budynek będący przedmiotem przedmiotowego wniosku został wprowadzony do ewidencji środków trwałych.
  • Budynek został sklasyfikowany do pozycji 122 Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowalnych.
  • Budynek został w ewidencji środków trwałych zaklasyfikowany do grupy 105.
  • W przedmiotowym budynku nie ma wyodrębnionych lokali mieszkalnych stanowiących odrębne nieruchomości. Przestrzeń wykorzystywana na cele mieszkaniowe stanowi 16,3%.

Pytania

1.Czy przychód uzyskany z planowanej sprzedaży nieruchomości, wykorzystywanej przez jednego z małżonków w swojej działalności gospodarczej, a będącej we współwłasności w częściach ułamkowych małżonków, która powstała po ustaniu ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej, powinien zostać przypisany każdemu z małżonków w sposób proporcjonalny do posiadanego udziału w przedmiotowej nieruchomości?

2.Czy przychód uzyskany przez Pana z tytułu zbycia przedmiotowej nieruchomości należy zaklasyfikować do źródła przychodów z tytułu działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

Ad. 1

Przychód uzyskany z planowanej sprzedaży nieruchomości należącej do współmałżonków na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych powinien zostać przypisany każdemu z małżonków w stosunku do posiadanego przez każdego z nich udziału.

W związku z postanowieniem Sądu (…) o Pana całkowitym ubezwłasnowolnieniu doszło z mocy prawa do ustania ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej na podstawie art. 53 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. W tym momencie współwłasność łączna przekształciła się we współwłasność w częściach ułamkowych określoną w art. 196 § 1 i 2 Kodeksu Cywilnego.

Zgodnie z art. 207 Kodeksu Cywilnego pożytki i przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielowi w stosunku do wielkości udziału.

Art. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdza, iż przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.

Tym samym każdy z małżonków powinien odrębnie ująć uzyskany przez siebie przychód do właściwego źródła przychodów, uwzględniając indywidulną sytuację każdego z nich.

Ad. 2

Przychód uzyskany ze sprzedaży udziału w nieruchomości wspólnej uzyskany przez Pana należy zaklasyfikować do źródła przychodów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych rozróżnia bowiem źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Przychodem z działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są m.in. przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących:

a.środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,

b.składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1 ustawy o PIT, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 22g ustawy o PIT nie przekracza 1 500 zł,

c.składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,

Jednocześnie przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stosuje się do odpłatnego zbycia składników majątku, związanych z działalnością gospodarczą, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat (art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Biorąc pod uwagę fakt, że wykorzystywał Pan przedmiotową nieruchomość w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej oraz ujął ją Pan w ewidencji środków trwałych, a od momentu rozwiązania umowy najmu nie upłynęło 6 lat, przychód z tytułu zbycia przedmiotowej nieruchomości powinien zostać zaklasyfikowany jako przychód z Pana działalności gospodarczej podatnika. Na sposób kwalifikacji tego przychodu nie będzie miało wpływu ewentualne wycofanie składnika z ewidencji przed dokonaniem sprzedaży.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. 2022 r. poz. 2647 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Wyszczególnienia źródeł przychodów osiągniętych przez osoby fizyczne ustawodawca dokonał w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d. innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Odrębnym źródłem przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

W myśl art. 10 ust. 2 pkt 3 ww. ustawy:

Przepisów ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do odpłatnego zbycia składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, z zastrzeżeniem ust. 3, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat.

Jednak stosownie do art. 10 ust. 3 ww. ustawy:

Przepisy ust. 1 pkt 8 mają zastosowanie do odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej: budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie.

Zatem, aby przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości mógł zostać zaliczony do źródła przychodów określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, powinny zostać spełnione co najmniej dwie podstawowe przesłanki:

  • nieruchomość nie może być przedmiotem odpłatnego zbycia w wykonywaniu działalności gospodarczej,
  • nieruchomość nie może być składnikiem majątku, o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (z wyjątkiem nieruchomości mieszkalnych).

Jak już wcześniej wspomniano, klasyfikacja przychodu do danego źródła przychodów powoduje określone konsekwencje podatkowe, w tym również w zakresie możliwości wyboru formy opodatkowania. Możliwość wyboru formy opodatkowania mają m.in. podatnicy osiągający przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, tj. ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Zgodnie natomiast z treścią art. 14 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy:

Przychodem z działalności gospodarczej są również:

1)przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących:

a)środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,

b)składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 22g nie przekracza 1500 zł,

c)składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,

d)składnikami majątku stanowiącymi spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub udział w takim prawie, które zgodnie z art. 22n ust. 3 nie podlegają ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych

- wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.

W myśl art. 14 ust. 2c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Do przychodów, o których mowa w ust. 2 pkt 1, nie zalicza się przychodów z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej: budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie. Przepis art. 30e stosuje się odpowiednio.

Z treści przytoczonych przepisów wynika zatem, że przychodami z działalności gospodarczej są zarówno przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą składników majątku używanych aktualnie w działalności gospodarczej (z wyjątkiem nieruchomości mieszkalnych wymienionych w art. 14 ust. 2c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), jak i przychody uzyskane ze sprzedaży tych składników majątku, które zostały z działalności gospodarczej z różnych względów wycofane. Jeżeli jednak między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności, i dniem ich odpłatnego zbycia upłynęło 6 lat, to przychód ze sprzedaży tych składników majątku nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej.

Podkreślić też należy, że wskazany wyżej przepis art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie reguluje ani kwestii kwalifikowania składnika majątku do kategorii środków trwałych, ani obowiązku ujmowania go w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Reguluje on wyłącznie kwestię skutków podatkowych zbycia wskazanych w nim składników majątku, podlegających ujęciu w ewidencji środków trwałych.

Ze złożonego przez Pana wniosku wynika, że planuje Pan wraz z małżonką dokonać transakcji zbycia nieruchomości wspólnej o charakterze mieszkalno-biurowo-magazynowym. Budynek został sklasyfikowany do pozycji 122 Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowalnych, a w ewidencji środków trwałych zaklasyfikowany do grupy 105. Powyższą nieruchomość nabył Pan z żoną do ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej w 1996 r. Prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą. Nieruchomość powyższa jest wykorzystywana przez Pana w działalności gospodarczej i wpisana do ewidencji środków trwałych. Nieruchomość w ramach prowadzonej przez Pana jednoosobowej działalności gospodarczej była wynajmowana na rzecz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, na podstawie zawartej umowy najmu (umowa najmu została rozwiązana z dniem 1 sierpnia 2023 r.). Prawomocnym postanowieniem Sądu (…) z dnia 6 czerwca 2022 r. został Pan całkowicie ubezwłasnowolniony, z uwagi na Pana stan zdrowia. W momencie uprawomocnienia się powyższego postanowienia nastąpiło ustanie z mocy prawa ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej. Po ustaniu ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej nie doszło do podziału majątku pomiędzy Panem i Pana żoną, w związku z czym staliście się współwłaścicielami w częściach ułamkowych, w równych częściach, przedmiotowej nieruchomości. Po uprawomocnieniu się postanowienia o ubezwłasnowolnieniu wykorzystywał Pan budynek na podstawie umowy użyczenia z prawem do czerpania pożytków z tytułu wynajmu nieruchomości. W związku ze sprzedażą budynku została zawarta umowa przedwstępna w formie aktu notarialnego w dniu 5 września 2023 r. W umowie przedwstępnej został zawarty warunek zawieszający związany z koniecznością uzyskania przez Pana opiekuna prawnego prawomocnego postanowienia właściwego sądu rejonowego obejmującego zgodę na dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu majątkiem ubezwłasnowolnionego, w szczególności na zawarcie umowy sprzedaży.

Powziął Pan wątpliwość, czy przychód uzyskany z planowanej sprzedaży nieruchomości, wykorzystywanej przez Pana w swojej działalności gospodarczej, a będącej we współwłasności w częściach ułamkowych małżonków, która powstała po ustaniu ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej, powinien zostać przypisany każdemu z małżonków w sposób proporcjonalny do posiadanego udziału w przedmiotowej nieruchomości i czy powinien Pan go zaklasyfikować do źródła przychodów z tytułu działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości. Podkreślić należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela.

Na podstawie art. 198 Kodeksu cywilnego, ze względu na charakter udziału:

Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.

Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Należy w tym miejscu zauważyć, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.).

Stosownie do art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

W myśl art. 36 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego :

§ 1 Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.

§ 2 Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego :

Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Zgodnie z art. 50 § 1 ww. Kodeksu:

W razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Stosownie do art. 53 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Rozdzielność majątkowa powstaje z mocy prawa, w razie ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków.

Jak stanowi art. 53 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W razie uchylenia ubezwłasnowolnienia, a także umorzenia, ukończenia lub uchylenia postępowania upadłościowego, między małżonkami powstaje ustawowy ustrój majątkowy.

Kwestia określenia podatnika podatku od towarów i usług, w sytuacji, gdy jest on osobą ubezwłasnowolnioną, wymaga dodatkowych wyjaśnień.

Zgodnie z art. 135 ustawy Ordynacja podatkowa:

Zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych w sprawach podatkowych ocenia się według przepisów prawa cywilnego, jeżeli przepisy prawa podatkowego nie stanowią inaczej.

Zdolność prawna to zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków. Zdolność do czynności prawnych to zdolność do nabywania praw i obowiązków poprzez własne działania lub zaniechania (w drodze czynności prawnych).

Zgodnie z art. 12 ustawy Kodeks cywilny:

Nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły lat trzynastu, oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie.

Z dyspozycji art. 14 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że

Czynność prawna dokonana przez osobę, która nie ma zdolności do czynności prawnych, jest nieważna.

Zatem, w imieniu takiej osoby czynność prawna może zostać dokonana przez jej przedstawiciela ustawowego (rodzica, opiekuna lub kuratora).

Tym samym, w przedmiotowej sprawie – skoro od 6 czerwca 2022 r. w Pana małżeństwie obowiązuje ustrój rozdzielności majątkowej – w momencie planowanego zbycia opisanej nieruchomości nie będzie ona stanowić wspólności majątkowej małżonków (rozumianej jako wspólność bezudziałowa). Wspólność majątkowa przekształciła się bowiem z mocy prawa z chwilą ustanowienia rozdzielności majątkowej we współwłasność w częściach ułamkowych, z równymi udziałami małżonków.

Innymi słowy, zniesienie wspólności ustawowej kreuje prawo małżonków do majątku wspólnego na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych, które z reguły jest stanem przejściowym i prowadzi do podziału majątku.

Z opisu sprawy wynika jednak, że nie dokonaliście Państwo podziału majątku, ale planujecie dokonanie sprzedaży nieruchomości opisanej we wniosku.

Zatem, skoro momencie sprzedaży nieruchomości opisanej we wniosku pomiędzy Panem i Pana żoną będzie obowiązywał ustrój rozdzielności majątkowej, to przychód uzyskany z planowanej sprzedaży powinien zostać rozpoznany przez Pana jedynie w części przypadającej na posiadany przez Pana udział we współwłasności tej nieruchomości.

Zatem Pana stanowisko w zakresie pytania Nr 1 jest prawidłowe.

Z uwagi na fakt, że sprzedawana nieruchomość była wykorzystywana w działalności gospodarczej prowadzonej przez Pana do 31 lipca 2023 r. (ww. stanowiła środek trwały w Pana działalności gospodarczej), planowane w 2024 r. odpłatne zbycie stanowić będzie, zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, podlegający w opodatkowaniu zgodnie z wybraną formą opodatkowania dochodów z tego źródła proporcjonalnie do posiadanego udziału w tej nieruchomości.

Zatem Pana stanowisko w zakresie pytania Nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny/zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny/zdarzenie przyszłe jest zgodny ze stanem rzeczywistym. W ramach postępowania o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego organ nie przeprowadza postępowania dowodowego, lecz opiera się jedynie na stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).