Skutki podatkowe odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego   stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 grudnia 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 19 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Pani ojciec (…) (syn (…) i (…)) oraz Pani matka (…) (córka (…) i (…)) nabyli prawo własności nieruchomości położonej w miejscowości (…), gmina (…), w obrębie nr (…), (…), województwo (…), składającej się z działki ewidencyjnej nr  (…) o powierzchni 0,23 ha, w całości na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej, na podstawie umowy sprzedaży z 16 stycznia 2015 r.,  akt notarialny (…) (nr księgi wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy (…) IV Wydział Ksiąg Wieczystych: (…). Nieruchomość jest zabudowana budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym, w zabudowie wolnostojącej oraz budynkiem gospodarczym niezamieszkałym (stodołą). Opisana nieruchomość w danych ewidencji gruntów leży na terenach użytków oznaczonych jako tereny orne (R IIIa) o powierzchni 0,08 ha, grunty orne zabudowane (B-R IIIa) o powierzchni 0,15 ha. Pod ww. adresem nie jest prowadzona ani nie jest zarejestrowana działalność gospodarcza, nie była siedzibą żadnego podmiotu. Nieruchomość była zabudowana budynkiem mieszkalnym, w którym od zakupu aż do śmierci mieszkali Pani ojciec i matka.

5 maja 2018 r. zmarł Pani ojciec i spadek po nim na podstawie testamentu notarialnego z 11 marca 2016 r., Rep. (…), zgodnie z zarejestrowanym aktem poświadczenia dziedziczenia z 14 września 2018 r., sporządzonym w Kancelarii Notarialnej w (…), (…), przed notariuszem (…), Rep. (…), w całości nabyła Pani matka.

1 września 2020 r. zmarła Pani matka i nie pozostawiła żadnych testamentów, a spadek po niej, zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego (…) z 4 grudnia 2020 r., sygn. akt (…), na podstawie ustawy nabyły dzieci spadkodawczyni: J., Wnioskodawczyni, B. i D., po 1/4 części każde z nich. Sprawę dziedziczenia po śmierci matki w imieniu wszystkich spadkobierców prowadziła radca prawny (…).

26 lutego 2021 r. w Kancelarii Notarialnej w (…), przed notariuszem (…), Rep. (…), doszło do sprzedaży przez spadkobierców ww. nieruchomości. Dom został sprzedany za 210 000 zł.

Pytanie

Czy nie ma Pani obowiązku zgłaszania spadku oraz nie ma obowiązku zapłaty podatku od transakcji?

Pani stanowisko w sprawie

Prosi Pani o potwierdzenie, że nie ma obowiązku zgłoszenia spadku oraz nie obowiązuje opłata podatkowa transakcji. Swoje stanowisko opiera Pani na interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej nr 0113-KDIPT2-2.4011.220.2023.2.EC oraz informacji uzyskanej w trakcie rozmowy z infolinią podatkową. Z treści wskazanej przez Panią interpretacji podatkowej wynika, że nieruchomość nabyta w drodze spadku nie podlega podatkowi dochodowemu od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128):

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy:

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że nienastępująca w wykonaniu działalności gospodarczej sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Zatem, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z  2018  r. poz. 2159) do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dodano art. 10 ust. 5.

W myśl art. 10 ust. 5 ww. ustawy:

Do wyliczenia 5-letniego okresu, od którego uzależnione jest opodatkowanie odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku, wliczany jest zatem nie tylko okres własności nieruchomości (praw majątkowych) spadkobiercy, który dokonuje odpłatnego zbycia, ale także okres własności nieruchomości (praw majątkowych) spadkodawcy. Jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę,   do momentu odpłatnego zbycia nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę upłynęło 5 lat – to odpłatne zbycie nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego w przypadku odpłatnego zbycia nabytych w spadku nieruchomości istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia tej nieruchomości przez spadkodawcę.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Pani ojciec oraz Pani matka nabyli na podstawie umowy sprzedaży z 16 stycznia 2015 r., na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej, prawo własności nieruchomości położonej  składającej się z działki o powierzchni 0,23 ha. Nieruchomość jest zabudowana budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym, w zabudowie wolnostojącej oraz budynkiem gospodarczym niezamieszkałym (stodołą).

5 maja 2018 r. zmarł Pani ojciec i spadek po nim, na podstawie testamentu notarialnego z 11 marca 2016 r., w całości nabyła Pani matka.

1 września 2020 r. zmarła Pani matka i nie pozostawiła testamentu. Spadek po niej, zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego, na podstawie ustawy nabyły dzieci spadkodawczyni: J., Wnioskodawczyni, B. i D., po 1/4 części każde z nich.

26 lutego 2021 r. doszło do sprzedaży przez spadkobierców ww. nieruchomości z domem za 210 000 zł.

Stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia   25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809). 

Przepis art. 31 § 1 ww. Kodeksu stanowi, że:

Z ww. przepisu wynika, że wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego. Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością ustawową, definitywne nabycie w czasie jej trwania nieruchomości oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale. Konsekwentnie, w przypadku sprzedaży tego prawa, każdy z małżonków zbywałby je w całości, a nie w określonym udziale.

Kwestia określenia momentu nabycia nieruchomości i praw majątkowych była przedmiotem uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, w której sąd stwierdził, że: „Dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176, ze zm.) nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków”. W uzasadnieniu uchwały Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że w przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej  i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Wspólność małżeńska (łączna) to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Nie mogą także rozporządzać udziałem w jakimkolwiek przedmiocie należącym do tego majątku.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku. Dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku – w momencie jego poniesienia – nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości.

W myśl art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r.,  poz. 1610, z późn. zm.):

Zgodnie z art. 924 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 925 ww. ustawy:

W myśl art. 926 § 1 powołanej ustawy:

Stosownie do art. 1025 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Stosownie do art. 1035 Kodeksu cywilnego:

W świetle powyższego, za datę nabycia przez Panią udziału w nieruchomości, który nabyła Pani w spadku po zmarłej matce, należy uznać datę nabycia nieruchomości przez Pani ojca i matkę do majątku wspólnego małżonków (2015 r.).

Wobec powyższego, w związku z odpłatnym zbyciem nieruchomości, przewidziany w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych okres pięciu lat, w myśl art. 10 ust. 5 tej ustawy, należy liczyć od końca roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości przez spadkodawcę.

Zważywszy na powołane powyżej przepisy oraz w związku z faktem, że nieruchomość wchodziła w skład spadku po Pani matce, która prawo do nieruchomości nabyła do majątku wspólnego małżonków, stwierdzić należy, że okres pięciu lat określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, niewątpliwie minął. Zatem, nienastępująca w wykonywaniu działalności gospodarczej, sprzedaż udziału w nieruchomości dokonana 26 lutego 2021 r. nie stanowi dla Pani źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, nie ciąży na Pani obowiązek zapłaty podatku dochodowego z tytułu sprzedaży w 2021 r. udziału w nieruchomości nabytego w spadku po zmarłej matce. Zatem, nie jest Pani zobowiązana do złożenia zeznania PIT-39 za 2021 r., w związku ze sprzedażą ww. nieruchomości.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa   (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli w toku ewentualnego postępowania podatkowego organ podatkowy uzna, że opisany we wniosku stan faktyczny różni się od stanu występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pani chroniła.

Końcowo wskazać należy, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym, niniejsza interpretacja dotyczy Pani, jako osoby Zainteresowanej, natomiast nie wywiera natomiast skutku prawnego dla pozostałych współwłaścicieli nieruchomości.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

-Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm).