W zakresie rozliczenia przychodu i kosztów uzyskania przychodu z tytułu umorzonego zobowiązania kredytowego. - Interpretacja - 0114-KDIP3-2.4011.1045.2023.3.MN

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 14 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.1045.2023.3.MN

Temat interpretacji

W zakresie rozliczenia przychodu i kosztów uzyskania przychodu z tytułu umorzonego zobowiązania kredytowego.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 listopada 2023 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy rozliczenia przychodu i kosztów uzyskania przychodu z tytułu umorzonego zobowiązania kredytowego. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismami z 21 grudnia 2023 r. (wpływ 21 grudnia 2023 r.) oraz z 31 stycznia 2024 r. (wpływ 31 stycznia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego wraz z uzupełnieniem

Pana rezydencja podatkowa znajduje się w Polsce, w USA też rozlicza się Pan podatkowo jako rezydent.

Kredyt został zaciągnięty (…) 2006 roku w (…) oddział (…). Kredyt był denominowany w CHF, a wypłata nastąpiła w PLN.

Pan i Pana żona jesteście jedynymi kredytobiorcami tego kredytu.

Kredyt nie został zaciągnięty w ramach prowadzonej działalności gospodarczej ani na cele prowadzonej działalności gospodarczej.

Kredyt w całości został zaciągnięty i przeznaczony na zakup nieruchomości gruntowej, nie stanowi ona ani nigdy nie stanowiła środka trwałego w działalności gospodarczej.

Odsetki były i są spłacane tylko przez Pana i Pana żonę.

Do tego kredytu została w dniu (…) bieżącego roku zawarta bankowa ugoda, której stronami jest jedynie Pan i Pana żona oraz Bank.

W ramach ugody nastąpiło także przewalutowanie kredytu. Przewalutowanie nastąpiło po średnim kursie NBP CHF/PLN z dnia poprzedzającego dzień ugody, tj. (…). Przewalutowanie polegało na przeliczeniu na PLN kapitału pozostałego do spłaty oraz zmianę stopy oprocentowania z właściwej dla CHF na WIBOR 3M oraz zmianie marży w wyniku czego wzrosła wartość płaconych odsetek. Kredyt będzie dalej spłacany w równych miesięcznych ratach kapitałowych w terminach wynikających z umowy kredytowej. Przewalutowanie nastąpiło w ramach istniejącej umowy w drodze aneksu.

W ramach ugody doszło do umorzenia części pozostałego do spłaty kapitału oraz (…) zł zawieszonych w okresie pandemii COVID odsetek, nie doszło do zwrotu jakichkolwiek kwot ze strony banku ani po stronie kapitału ani odsetek.

Pozostała po umorzeniu część kapitału była i jest spłacana tylko przez Pana i Pana żonę w ratach miesięcznych w terminach wynikających z umowy kredytowej, tj. do roku 2036.

Do kosztów uzyskania przychodów chce Pan zaliczyć tylko tę część kapitału, która odpowiada nadwyżce kapitału spłaconego nad kwotą kredytu otrzymanego, nie zamierza Pan wliczać do kosztów zapłaconych odsetek.

Przedmiotem zapytania jest zasadniczo rok 2023, aczkolwiek stanowisko obejmuje również lata spłaty kredytu po roku 2023 - zakładając, że obowiązywać będzie aktualny stan prawny.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

Ma Pan obowiązek rozliczać się z dochodu osiągniętego na całym świecie w Polsce.

Kredyt został wzięty na zakup dwóch działek rolnych, dla których kilka lat później wydano warunki zabudowy. Nic nie zostało do tej pory na tych działkach wybudowane.

W związku z zawartą z bankiem ugodą nie dokonywał Pan żadnej dodatkowej (niewynikającej z harmonogramu) spłaty raty kapitałowej ani odsetkowej.

Nie ubiega się Pan o zaniechanie poboru podatku w oparciu o Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym na cele mieszkaniowe.

Pytania

1.Czy zasadne jest wykazywanie w zeznaniu rocznym podatkowym za rok 2023 przypadającej na Pana kwoty przychodu odpowiadającego całości kwoty umorzenia kapitału kredytu jednorazowo pomimo, że umorzenie dotyczy kredytu mającego być spłacanym jeszcze przez 13 lat?

2.Czy zasadne jest niewykazywanie w tymże zeznaniu podatkowym przypadających na Pana kosztów uzyskania przychodu wynikających z umorzenia części kapitału pomimo, że spłacany kredyt będzie wyższy niż kwota otrzymanego kredytu waloryzowanego do kursu CHF?

Pana stanowisko w sprawie

Stan prawny wynikający z ustawy PIT określają poniższe przepisy:

  • art. 9.1. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem /…/;
  • art. 9.2. Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
  • art. 11.1 Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń;
  • art. 23.1 pkt 8a, który w części drugiej stanowi, że kosztem uzyskania przychodów są wydatki na spłatę pożyczki (kredytu) w przypadku, gdy pożyczka (kredyt) była waloryzowana kursem waluty obcej, jeżeli: - pożyczkobiorca (kredytobiorca) w związku ze spłatą pożyczki (kredytu) zwraca kwotę kapitału większą niż kwota otrzymanej pożyczki (kredytu) – w wysokości różnicy pomiędzy kwotą zwrotu kapitału a kwotą otrzymanej pożyczki (kredytu).

Przedstawiony powyżej stan prawny pozwala wysnuć następujące wnioski.

Art. 11 ust. 1 ustawy PIT jednoznacznie określa, że przedmiotem opodatkowania są dochody osiągnięte w konkretnym roku kalendarzowym. Umorzenie części kredytu dotyczy kwoty obejmującej 13 lat, w czasie których kredyt będzie spłacany. Wykazywanie więc przychodu tylko w roku 2023 jest nieuzasadnione i pozbawione podstawy prawnej. „Ulga” w spłacie kredytu nie dotyczy bowiem kwoty, którą mieli Państwo spłacić w 2023 roku, a w całym pozostałym okresie kredytowania.

Łącznie przychodem jest kwota (…) PLN i winna być rozdzielona na poszczególne lata proporcjonalnie do spłacanego w danym roku kapitału. Wykazywanie przychodu (…) PLN jako ulgi otrzymanej realnie w roku 2023 w okolicznościach, gdy do spłaty w roku 2023 mieliby Państwo około (…) PLN (przed umorzeniem) jest całkowicie absurdalne. Przedmiotem opodatkowania jest osiągnięty w roku kalendarzowym dochód, jak to określa art. 9.1. Jak wynika z treści cytowanego art. 23 ust. 1 pkt 8a, w przypadku kredytu waloryzowanego – a takim był Państwa kredyt – spłata kredytu w części kapitałowej w wielkości przewyższającej wartość złotową otrzymanego kredytu stanowi koszt uzyskania przychodu.

Przy zawieraniu ugody konieczna była zgoda na przewalutowanie kredytu, z czym wiązało się określenie z góry spłacanej w PLN kwoty kredytu. Było to konieczne dla zawarcia ugody. Nadwyżka ta wyniosła (…) PLN i na podstawie cytowanego przepisu stanowiła koszt uzyskania przychodu wynikającego z umorzenia. Ze względu na wieloletni charakter przychodu i kosztu oraz obowiązek rozliczania kosztu adekwatnie do wielkości związanego z nim przychodu, również i on powinien być rozliczany i wykazywany w poszczególnych latach proporcjonalnie do kwoty wykazywanego przychodu.

Ponieważ, jak wykazał Pan w opisie stanu faktycznego – ponoszą Państwo - pomimo umorzenia w ramach ugody - ogólnie rzecz biorąc stratę w wysokości (…) zł, to strata ta winna być analogicznie jak przychód również rozliczana w poszczególnych latach spłaty kredytu.

Przypadająca na Pana część przychodów i kosztów równa jest - z uwagi na wspólność majątkową z Pana żoną - połowie wielkości opisywanych wcześniej.

Reasumując, uważa Pan, że w Pana zeznaniu podatkowym za rok 2023 winien Pan uwzględnić przypadający na Pana przychód oraz koszty uzyskania tego przychodu w wysokości wynikającej z proporcji opisanej powyżej. Podobnie winien Pan wypełnić zeznania w tej części w latach następnych aż do spłaty kredytu, o ile stan prawny się nie zmieni.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Pojęcie „nieodpłatne świadczenie” było m.in. przedmiotem interpretacji Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w uchwale podjętej w składzie siedmiu sędziów w dniu 18 listopada 2002 r., sygn. akt FSP 9/02 stwierdził, że:

Dla celów podatkowych pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” (…) ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono nie tylko świadczenie w cywilistycznym znaczeniu (działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony - por. art. 353 Kc), ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2002 r., III RN 106/01, jeszcze nie publ., a także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 sierpnia 1999 r., III RN 31/99 - OSNAPU 2000 nr 13 poz. 496).

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Źródła przychodów

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłami przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Przedstawił Pan informacje, z których wynika, że:

1.zaciągnął Pan kredyt w CHF na zakup dwóch działek rolnych;

2.bank zaproponował Panu zawarcie ugody, na mocy której umorzy Panu część istniejącego zadłużenia;

3.nie dokonywał Pan żadnej dodatkowej spłaty rat kredytu – pozostała do spłaty część kredytu będzie spłacana w comiesięcznych ratach.

Powziął Pan wątpliwość, w jaki sposób powinien Pan rozliczyć uzyskany z tytułu umorzenia przychód oraz czy może Pan wykazać w zeznaniu podatkowym koszty uzyskania przychodu wynikające z umorzenia części kapitału.

Umorzenie kredytu

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Pojęcie „umorzenie zobowiązania” nie zostało zdefiniowane w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dlatego zasadne jest odwołanie się w tym zakresie do reguł wykładni językowej.

„Umorzenie” wg Słownika Języka Polskiego PWN oznacza: „zmniejszenie lub zlikwidowanie zobowiązania pieniężnego poprzez uzyskanie zrzeczenia się należności przez wierzyciela lub spłatę stopniową długu. Umorzyć dług. Umorzyć podatek, należność”. Skutkiem umorzenia jest zmniejszenie lub zlikwidowanie w części lub w całości zobowiązania dłużnika w stosunku do wierzyciela, za jego zgodą, co prowadzi do wygaśnięcia w całości lub w części zobowiązania.  

Stosownie do art. 353 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien żądanie spełnić.

Instytucję zwolnienia z długu reguluje art. 508 Kodeksu cywilnego, w myśl którego:

Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Niewątpliwie w sytuacji, w której na skutek umowy o zwolnienie z długu dochodzi do umorzenia zobowiązania – świadczeniobiorca uzyskuje przysporzenie, skutkujące powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu. Osiąga bowiem korzyść majątkową o konkretnym wymiarze, gdyż zmniejsza się zobowiązanie jakie musiałby zapłacić gdyby nie umorzenie.

Wskazał Pan, że w wyniku zawarcia ugody z bankiem, bank umorzył Panu część zadłużenia.

Zatem niewątpliwie umorzona kwota jest dla Pana przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Moment powstania przychodu

Jak wynika z wcześniej cytowanego art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przez pojęcie „otrzymane” – zgodnie ze Słownikiem języka polskiego – należy rozumieć takie pieniądze i wartości, które zostały podatnikowi dane.

Natomiast „postawionymi do dyspozycji” są takie pieniądze i wartości, które podatnik – wykazując określoną aktywność – ma możliwość włączyć do swojego władztwa. Innymi słowy, podatnik ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy, a nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone środki do dyspozycji.

W przypadku, gdy wypłata świadczeń następuje w formie pieniężnej, za datę powstania przychodu, uważa się moment wypłaty należności.

Natomiast w przypadku świadczeń niepieniężnych, datą powstania przychodu jest data umorzenia, zwolnienia z długu.

Jak bowiem wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 18 maja 2012 r. sygn. akt II FSK 2633/10:

Pogląd, że umorzona pożyczka (lub kredyt) stanowi dla pożyczkobiorcy (kredytobiorcy) przychód (o którym mowa w art. 11 ust. 1 PDoFizU) ze źródła wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 PDoFizU, nie budzi w orzecznictwie wątpliwości (por. wyroki NSA: z dnia 10 grudnia 2007 r., sygn. akt II FPS 3/07, ONSAiWSA 2008, nr 3, poz. 45 oraz z dnia 18 września 2007 r., sygn. akt II FSK 984/06). Z chwilą bowiem umorzenia wierzytelności z tego tytułu, kredyt (pożyczka) traci swój zwrotny charakter i staje się trwałym (definitywnym) przysporzeniem majątkowym dłużnika. Czynność umorzenia kredytu stanowi, więc niewątpliwie inne źródło przychodu.

Zatem momentem powstania przychodu jest dzień podpisania z bankiem ugody dotyczącej umorzenia.

Co za tym idzie, przychód ten w części przypadającej na Pana powinien Pan w całości wykazać w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w których powstał ten przychód, tj. w roku, w którym zostanie podpisana z bankiem ugoda dotycząca umorzenia kredytu.

Umorzenie odnosi się bowiem do istniejącego na dany dzień zadłużenia, natomiast raty kredytu, które pozostaną Panu do spłaty, będą Pana bieżącym zobowiązaniem wobec banku.

Na aprobatę nie zasługuje zatem Pana stanowisko, że przychód z tytułu umorzenia powinien Pan rozliczać w kolejnych latach podatkowych, w których będzie spłacany kredyt.

Pana stanowisko w kwestii wynikającej z pytania nr 1 jest więc nieprawidłowe.

Koszty uzyskania przychodów

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Możliwość zaliczenia konkretnego wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodów została uzależniona od istnienia związku przyczynowo-skutkowego, tzn. poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów bądź funkcjonowanie tego źródła przychodów. Kosztami uzyskania przychodów są zarówno koszty bezpośrednio, jak i pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, pod warunkiem że podatnik wykaże, że zostały one w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów oraz nie zostały wymienione w art. 23 ustawy zawierającym katalog wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów.

Zatem, aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu, musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

  • musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
  • nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów,
  • musi być należycie udokumentowany.

Odnosząc się do Pana zapytania o możliwość wykazania w zeznaniu podatkowym kosztów uzyskania przychodu wynikających z umorzenia części kapitału należy wskazać, że zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów), z tym że kosztem uzyskania przychodów są wydatki na spłatę pożyczki (kredytu) w przypadku, gdy pożyczka (kredyt) była waloryzowana kursem waluty obcej, jeżeli:

  • pożyczkobiorca (kredytobiorca) w związku ze spłatą pożyczki (kredytu) zwraca kwotę kapitału większą niż kwota otrzymanej pożyczki (kredytu) – w wysokości różnicy pomiędzy kwotą zwrotu kapitału a kwotą otrzymanej pożyczki (kredytu),
  • pożyczkodawca (kredytodawca) otrzymuje środki pieniężne stanowiące spłatę kapitału w wysokości niższej od kwoty udzielonej pożyczki (kredytu) – w wysokości różnicy pomiędzy kwotą udzielonej pożyczki (kredytu) a kwotą zwróconego kapitału.

Wskazany przepis reguluje zatem skutki podatkowe, jakie wywołuje w zakresie kosztów uzyskania przychodów spłata kredytów waloryzowanych kursem waluty obcej.

Co do zasady, dla kredytobiorcy zwracana kwota kredytu (kwota pożyczonego kapitału, bez odsetek) nie może stanowić kosztów uzyskania przychodu. Wyjątek stanowi sytuacja, w której podatnik zaciągnął kredyt waloryzowany kursem waluty obcej, a zwrócona przez niego kwota kapitału jest większa niż kwota otrzymanego kredytu. Różnica ta (będąca skutkiem zmiany kursu waluty, według której waloryzowany był kredyt) może stanowić koszt uzyskania przychodu, o ile spełnia pozostałe przesłanki wynikające z cyt. art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie powyższego artykułu podatnicy spłacający kredyty waloryzowane kursem waluty obcej mają obowiązek wykazać przychód podatkowy w przypadku, gdy zwracają środki pieniężne stanowiące spłatę kapitału w wysokości niższej od kwoty otrzymanej pożyczki (kredytu) i odpowiednio prawo do rozpoznania kosztu uzyskania przychodu, w przypadku, gdy zwracają kwotę kapitału większą niż kwota otrzymanej pożyczki (kredytu).

Z opisu sprawy wynika, że w związku z zawartą ugodą nie doszło z Pana strony do spłaty kapitału, a jedynie do umorzenia części kapitału pozostałego do spłaty.

Sama rata kapitałowa wynikająca z harmonogramu kredytu i spłacana na bieżąco co do zasady nie może być zaliczona do kosztów podatkowych.

Zatem art. 23 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajdzie w Pana przypadku zastosowania, ponieważ jak sam Pan wskazał – w ramach ugody zawartej z bankiem nie dokonał Pan zwrotu kapitału pozostałego do spłaty. Kapitał ten będzie Pan nadal spłacał w ratach miesięcznych w terminach wynikających z umowy kredytowej.

Pana stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest więc nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Istotą interpretacji indywidualnej jest rozstrzygnięcie, czy prawidłowo postrzega Pan, jakie skutki prawne na gruncie określonych przepisów prawa podatkowego wywołuje przedstawiony przez Pana stan faktyczny. W polskim systemie prawa podatkowego obowiązuje zasada samoobliczenia podatku. Wydanie interpretacji indywidualnej nie zwalnia podatnika z obowiązku obliczenia podstawy opodatkowania oraz zobowiązania podatkowego. Stąd też Organ interpretacyjny nie analizował przedstawionych przez Pana kwot.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).