Interpretacja indywidualna z dnia 14 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.953.2023.1.MB
Temat interpretacji
Zwolnienie z opodatkowania środków przeznaczonych na zaspokojenie potrzeb utrzymania rodziny.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
28 grudnia 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 28 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani pismami (wpływ 2 stycznia 2024 r., 4 stycznia 2024 r. oraz 10 stycznia 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Jest Pani mężatką pozostającą w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej. Z małżeństwa tego pochodzi dwoje małoletnich dzieci. Żyje Pani z mężem w rozłączeniu od 2021 r. i nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego. Dzieci mieszkają z Panią.
Obydwoje z mężem pracujecie Państwo zawodowo i przyczyniacie się do zaspokajania kosztów utrzymania rodziny. W dniu (...) 2021 r. złożyła Pani do Sądu Okręgowego w (...) pozew rozwodowy. Sprawa rozwodowa jest w toku. (...) 2023 r. SO w (...) wydał postanowienie tytułem zabezpieczenia kosztów utrzymania rodziny na czas trwania postępowania rozwodowego i w pkt 1. postanowienia zasądził od pozwanego, Pani męża, na Pani rzecz, kwotę (...) zł miesięcznie, płatną do 15-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności począwszy od lutego 2023 r.
Ponadto tym samym postanowieniem w pkt 2. Sąd zasądził od pozwanego, Pani męża, kwotę (...) zł tytułem kosztów utrzymania rodziny za okres od (...) 2022 r. do (...) 2023 r. płatne do (...) 2023 r. Postanowieniu została nadana klauzula wykonalności w zakresie pkt. 1 w dniu wydania postanowienia.
Z uzasadnienia do postanowienia wynika, że zostało ono wydane na podstawie art 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Na powyższe postanowienie strony złożyły zażalenie. Postanowieniem Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia (...) 2023 r. Sąd Apelacyjny utrzymał orzeczoną w pkt 1. postanowienia SO w (...) wysokość świadczenia, zmienił natomiast zaskarżone postanowienie SO w (...) w ten sposób, że zasądzoną w pkt. 2 kwotę od pozwanego na rzecz powódki (Pani) tytułem kosztów utrzymania rodziny za okres od (...) 2022 r. do (...) 2023 r. obniżył do (...) zł. Orzeczenie SA w (...) jest prawomocne.
Pani mąż czyli pozwany wypełnia zasądzone świadczenie i przelewa kwotę miesięczną (...) zł począwszy od (...) 2023 r. oraz przelał kwotę (...) zł na Pani konto (...) 2023 r. Pani mąż pozwem z (...) 2023 r. złożonym w Sądzie Rejonowym w (...) wniósł o ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy Państwem z datą wniesienia pozwu, z uwagi na okoliczność, że żyjecie Państwo w rozłączeniu i nie współpracujecie ze sobą. Sprawa aktualnie jest w toku.
Pytanie
Czy po ustanowieniu rozdzielności majątkowej w świetle wyższej opisanej sytuacji od środków przekazanych przez Pani męża na zaspokojenie potrzeb utrzymania rodziny będzie Pani musiała odprowadzić podatek dochodowy od osób fizycznych?
Pani stanowisko w sprawie
Pani zdaniem, przepis art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyłącza z opodatkowania świadczenia na zaspokojenie potrzeb rodziny objęte małżeńską wspólnością majątkową. Z uwagi jednak, że z judykaturze dominuje pogląd, że wszelkie zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady i nie należy ich interpretować rozszerzająco ani zawężająco, nie można wskazanego zwolnienia zastosować po ustanowieniu rozdzielności majątkowej małżeńskiej.
Wobec powyższego zasądzona i przekazywana przez Pani męża kwota świadczenia tytułem zaspokojenia potrzeb rodziny w ustroju rozdzielności majątkowej, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych od dnia ustanowienia tej rozdzielności.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Z treści tego przepisu wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy, bądź od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia.
W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie między innymi w pkt 9 wymieniono „inne źródła”.
Zgodnie natomiast z art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w tym przepisie. Zatem o przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Natomiast, zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przepisów tej ustawy nie stosuje się do świadczeń na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objętych wspólnością majątkową małżeńską.
Z literalnego brzmienia powołanego przepisu wynika zatem, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają wyłącznie świadczenia na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objęte wspólnością majątkową małżeńską.
Kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).
Stosownie do art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.
Obowiązek ten – jako wynikający z przepisu powszechnie obowiązującego – powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa i gaśnie z chwilą jego ustania, orzeczenia separacji lub unieważnienia. Rodzaj i zakres potrzeb, które powinny zostać zaspokojone, zależą od uzasadnionych indywidualnych okoliczności dotyczących każdego z członków rodziny.
Zgodnie z art. 31 § 1 ww. Kodeksu:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
W myśl art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej.
Według art. 52 § 2 ww. Kodeksu:
Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.
Możliwość skorzystania z wyłączenia określonego w art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzależniona jest od łącznego spełnienia wszystkich zawartych w tym przepisie przesłanek, a mianowicie:
- przyznane świadczenie musi być przeznaczone na zaspokojenie potrzeb rodziny,
- potrzeby rodziny muszą być zgodne z określonymi w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,
- świadczenie musi być objęte wspólnością majątkową małżeńską.
Wszelkie wyłączenia i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy ich dotyczące powinny być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest w tym przypadku zastosowanie wykładni rozszerzającej, jak i zawężającej.
Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że:
- złożyła Pani pozew o rozwód, sprawa rozwodowa jest w toku, jednocześnie sąd wydał postanowienie tytułem zabezpieczenia (na Pani rzecz) kosztów utrzymania rodziny na czas trwania postępowania rozwodowego;
- z uzasadnienia do postanowienia wynika, że zostało ono wydane na podstawie art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego;
- Pani mąż pozwem z (…) 2023 r. złożonym w sądzie wniósł o ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy Państwem.
W Pani sprawie – ponieważ zakres pytania dotyczy zdarzenia przyszłego, tj. momentu ustanowienia rozdzielności majątkowej – nie będą zachodzić przesłanki do wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych otrzymywanego przez Panią świadczenia z tytułu zaspokajania kosztów utrzymania rodziny, bowiem ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy Panią a małżonkiem wykluczy istnienie między małżonkami wspólności majątkowej, a zatem nie zostanie spełniony jeden z warunków koniecznych dla skorzystania z ww. wyłączenia.
W konsekwencji, uzyskiwane przez Panią od męża po ustanowieniu rozdzielności majątkowej świadczenie na zaspokajanie kosztów utrzymania rodziny będzie stanowiło dla Pani przychód z innych źródeł określony w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zatem świadczenie to będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych, tj. według skali podatkowej.
Tym samym, uzyskiwane przez Panią świadczenie będzie stanowiło przychód z innych źródeł podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym, który należy wykazać w zeznaniu podatkowym o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) składanym za rok, w którym nastąpiła jego wypłata na zasadach ogólnych według skali podatkowej zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wraz z innymi dochodami uzyskanymi w tym roku.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).