Interpretacja indywidualna z dnia 9 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT2.4011.571.2023.2.KC
Temat interpretacji
Możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości i preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
5 grudnia 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 4 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości i preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 21 stycznia 2024 r. (data wpływu 24 stycznia 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
Od (...) stycznia 2015 r. jest Pani rozwiedziona (wyrok (...)). Zamieszkuje Pani pod adresem ul. A 1 w B wraz z dwójką swoich małoletnich dzieci A. A (ur. (...) 2007 r.) oraz B. A (ur. (...) 2009 r.). Pani były mąż nie zamieszkuje z nimi od (...) stycznia 2014 r. Przebywa pod adresem ul. C 2 w B. Opiekę nad dziećmi sprawuje wyłącznie Pani, poza kilkoma godzinami w tygodniu i trzema tygodniami w roku kalendarzowym w okresie ferii zimowych i wakacji kiedy są pod opieką swojego ojca. Poniżej przedstawia Pani, jak w skali roku kalendarzowego, wygląda czas sprawowania opieki nad dziećmi przez ich ojca:
–2 godziny w środę - od 17.00 do 19.00 (zgodnie z wyrokiem, w rzeczywistości od ok. dwóch lat w tym dniu nie widują się z ojcem) oraz 3 godziny w sobotę - od 13.00 do 16.00;
–w czasie świąt Wielkanocnych - 4 godziny;
–w okresie świąt Bożego Narodzenia - 3 godziny w Wigilię i 4 godziny w Pierwszy lub Drugi Dzień Świąt;
–1 tydzień w czasie ferii zimowych:
–2 tygodnie w czasie wakacji.
W ciągu całego roku kalendarzowego wynosi to 32 dni i 11 godzin. Ponadto, płaci alimenty i nie jest pozbawiony praw rodzicielskich. Na tym jego rola - jako ojca, się kończy.
To na Pani spoczywa opieka nad dziećmi każdego dnia. Odpowiedzialność za zapewnienie im dachu nad głową – spłaca Pani kredyt hipoteczny, za mieszkanie w którym mieszkacie - opłat związanych z mieszkaniem, czynsz, gaz, prąd, bieżących napraw w mieszkaniu, zapewnienie sprzętu AGD itp. Codzienne obowiązki jak pranie, gotowanie, sprzątanie, robienie zakupów należą do Pani. Obowiązki związane z życiem szkolnym dzieci również należą do Pani. To Pani kupuje podręczniki i wszystkie akcesoria szkolne. Chodzi Pani na zebrania do szkoły, loguje się do dziennika elektronicznego, wyraża zgodę na wycieczki szkolne, pomaga w odrabianiu lekcji (...). To Pani z nim przez cały okres szkoły podstawowej prawie każdego dnia odrabiała lekcje i pomagała w nauce. Ojciec nie odrobił z nim nigdy, żadnego zadania domowego.
Również opieka zdrowotna dzieci spoczywa tylko na Pani. Regularnie uczęszczają na kontrole u stomatologa, ortodonty, okulisty (...). Córka posiada aparat na rozszerzenie podniebienia, po zdjęciu którego będzie miała założony aparat prostujący zęby. To wymaga regularnych wizyt u ortodonty (co 4-6 tygodni). Syn ze (...). We wszystkich tych wizytach lekarskich nigdy nie uczestniczył ojciec dziecka, natomiast od Pani wymagały często brania urlopu w pracy, by móc je wykonać.
W miarę możliwości finansowych stara się Pani zapewnić dzieciom różne rozrywki, wyjścia do kina, zajęcia dodatkowe (...), zakup komputerów, telefonów, codzienne przyjemności. Staracie się również, chociaż na tydzień w każde wakacje wyjechać nad morze. Wszystkie te obowiązki spoczywają na Pani. Dba również Pani każdego dnia o zapewnienie im poczucia bezpieczeństwa, jak również mogą liczyć na Pani wsparcie psychiczne i fizyczne.
Informuje Pani, iż nie rozlicza się jako rodzic samotnie wychowujący dziecko, a ulgę na dzieci rozlicza tylko w połowie, gdyż w połowie rozlicza ją ojciec dzieci.
Uważa Pani, że cała ulga z podatku powinna przysługiwać Pani, gdyż tylko Pani faktycznie wykonuje władzę rodzicielską i troszczy się o dzieci, zajmuje każdego dnia, a ojciec dzieci realizuje jedynie ustalone kontakty, które odbywają się zaledwie kilka godzin w tygodniu. W obecnym stanie niesprawiedliwym jest rozliczenie ulgi po połowie, chociażby ze względu na zakres Pani obowiązków w ramach władzy rodzicielskiej. Poza tym jest znaczna dysproporcja w czasie, kiedy dzieci przebywają z Panią, a tym ile czasu spędzają u ojca. Z postanowienia wyroku sądu wynika, że miejscem zamieszkania małoletnich dzieci jest miejsce zamieszkana przy matce, co według Pani jest oczywiste, że to Pani wykonuje władzę rodzicielską w większym zakresie niż ojciec, który ma jedynie ustalone kontakty. Według Pani władza rodzicielska Pani byłego męża jest tylko teoretyczna, bo trudno sobie wyobrazić, że przez tak krótki okres czasu można brać czynny udział w wychowywaniu dzieci. Ulga podatkowa służy temu by lepiej sprawować faktyczną opiekę nad dziećmi i by środki finansowe przeznaczyć na dzieci, na ich zdrowie, rozwój i naukę.
Pani zdaniem, może Pani skorzystać z preferencyjnego rozliczenia dla samotnych rodziców, ponieważ jest Pani rozwiedziona, wychowuje dzieci bez udziału drugiego rodzica, a rodzice nie mają przyznanej opieki naprzemiennej.
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego
Chciałaby Pani skorzystać z ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości i rozliczenia się jako matka samotnie wychowująca dziecko za lata 2018-2022 poprzez możliwość złożenia korekty zeznań podatkowych oraz za rok 2023. Pani wniosek dotyczy lat 2018-2022 (stan faktyczny) i 2023 r. (zdarzenie przyszłe)
W okresie, którego dotyczy Pani wniosek, podlegała Pani i będzie podlegać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.
W okresie, którego dotyczy wniosek, uzyskiwała i będzie Pani uzyskiwać dochody opodatkowane według skali podatkowej.
Wyrok rozwodowy sygn. akt (...) z (...) stycznia 2015 r. uprawomocnił się (...) lutego 2015 r.
Nie zawarła Pani ponownie związku małżeńskiego.
Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dziećmi sąd powierzył Pani, ograniczając władzę rodzicielską ojcu dzieci do prawa współdecydowania o istotnych życiowych sprawach dzieci takich jak: wybór szkoły, zawodu, sposobu leczenia.
W okresie, którego dotyczy wniosek, sama wychowywała i sprawowała Pani opiekę nad dziećmi.
Świadczenie wychowawcze tzw. 500+ w pełnej wysokości jest wypłacane Pani, czyli matce dziecka, gdyż dzieci zamieszkują tylko z Panią i tylko Pani sprawuje nad nimi opiekę.
W okresie, którego dotyczy wniosek, oprócz dzieci wymienionych we wniosku, nie była i nie jest Pani matką dla innego dziecka.
Pomiędzy Panią, a ojcem dzieci nie doszło do porozumienia co do sposobu podziału ulgi prorodzinnej za okres, którego dotyczy wniosek. Ulga jest rozliczana w częściach równych przez Panią i ojca dziecka.
W okresie, którego dotyczy wniosek ojciec dzieci nie wykonywał i nie wykonuje władzy rodzicielskiej, gdyż czas, który im poświęca, można ewentualnie nazwać tylko widywaniem się z dziećmi.
Poniżej przedstawia Pani, jak w skali roku kalendarzowego, wygląda czas widywania dzieci przez ich ojca:
• rok 2018 i 2019:
-w środę - od 17.00 do 19.00;
-w sobotę - od 13.00 do 16.00;
-w czasie Świąt Wielkanocnych - 4 godziny;
-w okresie Świąt Bożego Narodzenia - 3 godziny w Wigilię i 4 godziny w Pierwszy lub Drugi Dzień Świąt;
-tydzień w czasie ferii zimowych;
-dwa tygodnie w czasie wakacji.
• rok 2020 i 2021:
-w środę - od 17.00 do 19.00;
-w sobotę - od 13.00 do 17.00;
-w czasie Świąt Wielkanocnych - 4 godziny;
-w okresie Świąt Bożego Narodzenia - 3 godziny w Wigilię i 4 godziny w Pierwszy lub Drugi Dzień Świąt;
-tydzień w czasie ferii zimowych;
-dwa tygodnie w czasie wakacji.
• rok 2022 i 2023:
-w sobotę - od 13.00 do 17.00;
-w czasie Świąt Wielkanocnych - 4 godziny;
-w okresie Świąt Bożego Narodzenia - 3 godziny w Wigilię i 4 godziny w Pierwszy lub Drugi Dzień Świąt;
-tydzień w czasie ferii zimowych;
-dwa tygodnie w czasie wakacji.
Biorąc pod uwagę, zawarte ww. informacje, które Pani zdaniem są tylko sporadycznym widywaniem się z dziećmi, uważa Pani, że tylko Pani - sama bez udziału drugiego rodzica - wykonywała i wykonuje względem małoletnich dzieci władzę rodzicielską w okresie, którego dotyczy wniosek.
W okresie, którego dotyczy wniosek, dzieci nie były na podstawie orzeczenia sądu umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.
W latach 2018-2020 w stosunku do dzieci, o których mowa we wniosku, nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Od 2021 r. w stosunku do dzieci, o których mowa we wniosku:
·nie miały zastosowania przepisy art. 30c (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym) lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem przepisów dotyczących najmu prywatnego) – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
·nie miały zastosowania przepisy z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Pytania:
1.Czy ulgę prorodzinną może Pani rozliczać w całości na dwoje dzieci?
2.Czy przysługuje Pani rozliczenie jako samotny rodzic?
3.Czy jeżeli może Pani rozliczać ulgę prorodzinną w całości na dwoje dzieci i rozliczać się jako rodzic samotnie wychowujący dzieci, czy może Pani również złożyć korekty zeznań podatkowych za poprzednie pięć lat?
Pani stanowisko w sprawie
W Pani ocenie, cała ulga z podatku powinna przysługiwać Pani, gdyż tylko Pani faktycznie wykonuje władzę rodzicielską i troszczy się o dzieci, zajmuje każdego dnia, a ojciec dzieci realizuje jedynie ustalone kontakty, które odbywają się zaledwie kilka godzin w tygodniu. W obecnym stanie niesprawiedliwym jest rozliczenie ulgi po połowie, chociażby ze względu na zakres Pani obowiązków w ramach władzy rodzicielskiej. Poza tym jest znaczna dysproporcja w czasie, kiedy dzieci przebywają z Panią, a tym ile czasu spędzają u ojca. Z postanowienia wyroku sądu wynika, że miejscem zamieszkania małoletnich dzieci jest miejsce zamieszkana przy matce, co według Pani jest oczywiste, że to Pani wykonuje władzę rodzicielską w większym zakresie niż ojciec, który ma jedynie ustalone kontakty. Według Pani władza rodzicielska Pani byłego męża jest tylko teoretyczna, bo trudno sobie wyobrazić, że przez tak krótki okres czasu można brać czynny udział w wychowywaniu dzieci. Ulga podatkowa służy temu by lepiej sprawować faktyczną opiekę nad dziećmi i by środki finansowe przeznaczyć na dzieci, na ich zdrowie, rozwój i naukę.
Może Pani skorzystać z preferencyjnego rozliczenia dla samotnych rodziców, ponieważ jest Pani rozwiedziona, wychowuje dzieci bez udziału drugiego rodzica, a rodzice nie mają przyznanej opieki naprzemiennej.
Może Pani rozliczać ulgę prorodzinną w całości na dwoje dzieci i rozliczać się jako rodzic samotnie wychowujący dzieci składając stosowne korekty zeznań podatkowych za poprzednie lata 2018-2022.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 27f ust. 1 ww. ustawy:
•w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.
Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:
1)wykonywał władzę rodzicielską;
2)pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3)sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
•w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.
Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:
1)wykonywał władzę rodzicielską;
2)pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3)sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
Na mocy art. 27f ust. 2 ww. ustawy:
•w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych do 31 grudnia 2021 r.
Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:
1)jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
a)pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
b)niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
2)dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3)trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:
a)92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
b)166,67 zł na trzecie dziecko,
c)225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.
•w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.
Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:
1)jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
a)pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
b)niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4c i 4g, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
2)dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3)trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:
a)92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
b)166,67 zł na trzecie dziecko,
c)225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.
W myśl art. 27f ust. 2a ww. ustawy:
•w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych do 31 grudnia 2021 r.
Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.
•w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.
Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a oraz art. 30c ust. 2 pkt 2.
Stosownie do art. 27f ust. 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka.
Zgodnie z art. 27f ust. 2c ww. ustawy:
Odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:
1)na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;
2)wstąpiło w związek małżeński.
Z art. 27f ust. 3 ww. ustawy wynika, że:
W przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.
Stosownie do art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
•w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych do 31 grudnia 2020 r.
Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.
•w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.
Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę podatnicy mogą odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku braku porozumienia między podatnikami, którzy zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim - kwotę tę podatnicy odliczają w częściach równych. W pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.
Zgodnie z art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):
Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.
Z art. 26 ww. Kodeksu wynika, że:
§ 1 Miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej.
§ 2 Jeżeli władza rodzicielska przysługuje na równi obojgu rodzicom mającym osobne miejsce zamieszkania, miejsce zamieszkania dziecka jest u tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa. Jeżeli dziecko nie przebywa stale u żadnego z rodziców, jego miejsce zamieszkania określa sąd opiekuńczy.
W myśl art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:
1)odpis aktu urodzenia dziecka;
2)zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3)odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4)zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
Jak stanowi art. 27f ust. 7 omawianej ustawy:
•w brzmieniu od 1 stycznia 2022 r.
Przepis art. 6 ust. 8 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.
•w brzmieniu do 31 grudnia 2021 r.
Przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.
Podkreślenia wymaga przy tym, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią odstępstwo od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 84 Konstytucji RP oraz art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dlatego też możliwość skorzystania z ulgi podatkowej to przywilej, z którego podatnik chcąc skorzystać musi spełnić ściśle określone przez ustawodawcę warunki. Niedopełnienie natomiast któregokolwiek z tych warunków skutkuje utratą prawa do ulgi.
Z literalnego brzmienia art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że warunkiem zastosowania przez rodzica ulgi na małoletnie dziecko jest wykonywanie w stosunku do tego dziecka władzy rodzicielskiej. Wobec tego, zasadnym jest odniesienie się do ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2808 ze zm.).
Z art. 92 ww. ustawy wynika, że:
Dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską.
Zgodnie z art. 93 § 1 ww. ustawy:
Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom.
Stosownie do art. 95 § 1 ww. ustawy:
Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.
W myśl art. 97 § 1 tejże ustawy:
Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.
Zgodnie zaś z treścią art. 107 ww. Kodeksu:
§ 1 Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.
§ 2 W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.
Samo posiadanie władzy rodzicielskiej jest niewystarczające do zastosowania przedmiotowej preferencji. Dla nabycia prawa do ulgi konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie.
O wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem.
Obowiązek alimentacyjny jest bowiem niezależny od
władzy rodzicielskiej, a co za tym idzie spoczywa także na rodzicach, którzy zostali
pozbawieni tej władzy.
Dla nabycia prawa do ulgi konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie, czyli wykonywanie wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko wychowywane jest w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, w szczególności sprawowanie faktycznej pieczy nad dzieckiem i jego wychowywanie, troszczenie się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka, a więc zapewnienie/zabezpieczenie wszystkich potrzeb dziecka od bytowych, po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne. Realizacja prawa wykonywania władzy rodzicielskiej może następować przykładowo poprzez osobiste kontakty z nauczycielami, interesowanie się stanem zdrowia dziecka i pomoc w jego leczeniu, zapewnianie wsparcia w nauce, interesowanie się sposobem spędzania wolnego czasu.
Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka. Co istotne, samo tylko uiszczanie alimentów na rzecz dziecka, czy też sporadyczne spotkania z dzieckiem nie wypełniają tak rozumianego określenia wykonywanie władzy rodzicielskiej.
Jak już wyżej wyjaśniono, ulga na małoletnie dzieci przysługuje rodzicom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską. Ponadto w myśl art. 27 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych do 31 grudnia 2020 r. – odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Przy czym, jak wynika z 27 ust. 4 ww. ustawy – w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r. – kwotę przysługującej ulgi rodzice mogą odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku braku porozumienia między podatnikami, którzy zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców – kwotę tę podatnicy odliczają w częściach równych. W pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.
W świetle przedstawionego zdarzenia oraz zacytowanych wyżej przepisów prawa uznać należy, że skoro w okresie, którego dotyczy wniosek, ojciec dzieci nie wykonywał i nie wykonuje władzy rodzicielskiej, gdyż czas, który im poświęca, można ewentualnie nazwać tylko widywaniem się z dziećmi, to wyłącznie Pani przysługuje za lata 2018-2022 oraz za rok 2023 prawo do dokonania odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej, wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w pełnej wysokości, tj. 100% kwoty, ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Odnosząc się z kolei do Pani wątpliwości dotyczących możliwości skorzystania z preferencyjnego opodatkowania jako osoba samotnie wychowująca dziecko wyjaśnić należy, że jak stanowi art. 6 ust. 4 ww. ustawy:
•w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2018 r.:
Od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
1)małoletnie,
2)bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3)do ukończenia 25. roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej
-podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.
•w brzmieniu obowiązującym od 1 października 2018 r. do 31 lipca 2019 r.:
Od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
1)małoletnie,
2)bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3)do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej
-podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.
•w brzmieniu obowiązującym od 1 sierpnia 2019 r. do 31 grudnia 2021 r.:
Od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
1)małoletnie,
2)bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3)do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub uzyskały przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej
-podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.
Na mocy art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodanego przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1265) który to przepis stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.:
Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
1)małoletnie,
2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie
-podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.
Stosownie do art. 6 ust. 4d dodanego przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw i mającego zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:
W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.
Art. 6 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodany przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw i mający zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r., stanowi, że:
Przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym:
1)dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub
2)przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152
-w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. z 2022 r. poz. 240), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.
W myśl art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodanego przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw i mającego zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2019 r. poz. 2407 oraz z 2021 r. poz. 1162, 1981 i 2270).
Na mocy art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Zgodnie z art. 6 ust. 9 ww. ustawy – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:
Zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Stosownie do art. 6 ust. 8 omawianej ustawy w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105 ze zm.):
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków:
1)stosuje przepisy:
a)art. 30c lub
b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy
-w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Wyjaśnić przy tym należy, że na gruncie art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, dodanego przez art. 9 pkt 7 ustawy z dnia 9 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2427):
W przypadku opodatkowania dochodów uzyskanych w 2021 r., o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2021 r., przepis art. 6 ust. 8 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się odpowiednio do osoby samotnie wychowującej dzieci i jej dziecka.
Art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, stanowi, że:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:
1)stosuje przepisy:
a)art. 30c lub
b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy
-w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Natomiast z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw wynika, że:
Przepisy art. 6 ust. 4c–4h, 8 (…) ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, (…) stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.
Należy jednak wskazać, że przepis art. 6 ust. 4 i ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym, określonym w tym przepisie, jest osobą samotnie wychowującą dziecko.
Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny.
Przepis art. 6 ust. 4 i ust. 4c ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby.
Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.
Prawo do omawianej preferencji podatkowej przysługuje jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym. Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.
Na mocy art. 6 ust. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1.
Jednakże przepis ten został uchylony przez art. 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2195). Zmiana ta ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2018 r.
W świetle przedstawionego zdarzenia oraz zacytowanych wyżej przepisów prawa uznać należy, że skoro Pani – jako rozwódka – w okresie, którego dotyczy wniosek, sama wychowywała i sprawowała opiekę nad dziećmi to ma Pani prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko, o którym mowa w art. 6 ust. 4, ust. 4c i ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za lata 2018-2022 i oraz za rok 2023.
Z art. 81 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) wynika, że:
Jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację.
Przy czym, zgodnie z art. 3 pkt 5 ww. ustawy:
Ilekroć w ustawie jest mowa o deklaracjach – rozumie się przez to również zeznania, wykazy, zestawienia, sprawozdania oraz informacje, do których składania obowiązani są, na podstawie przepisów prawa podatkowego, podatnicy, płatnicy i inkasenci.
Natomiast stosownie do art. 81 § 3 ww. ustawy:
Skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji.
Korekta deklaracji może dotyczyć każdej jej pozycji, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Skorygowanie deklaracji polega na ponownym poprawnym wypełnieniu formularza z zaznaczeniem, że w tym przypadku mamy do czynienia z korektą uprzednio złożonej deklaracji.
Przepisy ustawy Ordynacja podatkowa nie określają szczególnych terminów, w których przysługuje powyższe uprawnienie. Należy więc powiązać tę możliwość z zobowiązaniem podatkowym, którego deklaracja (zeznanie) dotyczy. Prawo do korekty deklaracji (zeznania) istnieje tak długo, jak długo istnieje zobowiązanie podatkowe, czyli 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku (art. 70 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa).
Wobec powyższego, w świetle przepisów obowiązującego prawa, zgodzić należy się z Panią, że może Pani złożyć korekty zeznań podatkowych za poprzednie lata 2018-2022 w celu skorzystania z ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości oraz preferencyjnej formy rozliczenia dla osoby samotnie wychowującej dziecko.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”.
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).