Interpretacja indywidualna z dnia 6 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.896.2023.2.DA
Temat interpretacji
Skutki podatkowe umorzenia kredytu mieszkaniowego.
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:
·prawidłowe − w części dotyczącej zaniechania poboru podatku z tytułu umorzenia kwoty kapitału,
·nieprawidłowe − w części dotyczącej zaniechania poboru podatku z tytułu umorzenia kwoty ubezpieczenia niskiego wkładu własnego oraz z tytułu podwyżki marży wynikającej z brakującego wkładu własnego.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
27 listopada 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 19 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zaniechania poboru podatku z tytułu umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu zaciągniętego na cele mieszkaniowe. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 23 stycznia 2024 r. (data wpływu 25 stycznia 2024 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
W 2008 r. Pani wspólnie z mężem zaciągnęli jeden kredyt hipoteczny denominowany we frankach szwajcarskich na kwotę 150 000 PLN na zakup wspólnego mieszkania. Zgodnie z umową kredytu hipotecznego kwota 125 000 PLN została przeznaczona na zakup nieruchomości, a kwota 25 000 PLN na remont tego mieszkania. Przez cały okres trwania małżeństwa pozostawała Pani z mężem we wspólności majątkowej, a zakupione mieszkanie było przeznaczone na cele mieszkaniowe, w którym od 2008 r. mieszkali Państwo razem.
W 2014 r. ze względów życiowych została Pani zmuszona definitywnie wyprowadzić się z ww. mieszkania. Bezpośrednią przyczyną była przemoc ze strony Pani męża − na tą okoliczność posiada Pani obdukcję lekarską po pierwszym przypadku. Do 2014 r. wielokrotnie musiała Pani uciekać z domu do rodziców i zdarzało się, że mieszkała Pani u nich po kilka miesięcy. Posiada Pani również zdjęcia mieszkania po jednej z sytuacji, w której Pani były mąż dostał furii i zdemolował mieszkanie. Z tychże względów, po podjęciu decyzji o rozwodzie, była Pani zmuszona opuścić swoje mieszkanie. W 2014 r. doszło do rozwodu. Od 2015 r. trwa sprawa o podział majątku. W tym czasie Pani były mąż wymienił zamki w mieszkaniu, co efektywnie uniemożliwiło Pani korzystanie z mieszkania.
… lipca 2023 r. podpisała Pani wspólnie z byłym mężem oraz z bankiem ugodę (dalej: „Ugoda”), w ramach której umorzono Pani i byłemu mężowi kwotę kredytu w wysokości 117 747,31 PLN − na dzień zawarcia Ugody wartość niespłaconego kapitału wynosiła 36 987,57 CHF, co po przeliczeniu na PLN po kursie średnim NBP z dnia … lipca 2023 r. wynosiło 167 509,31 PLN, a w ramach prowadzonych rozmów udało się Pani i byłemu mężowi uzgodnić kwotę kapitału pozostałą do spłaty w wysokości 49 762,00 PLN. Do tej pory nigdy nie korzystała Pani z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż przedmiotowa inwestycji mieszkaniowej.
Uzupełnienie opisu stanu faktycznego
Na wstępie chce Pani sprostować informacje podane we wniosku, że w istocie koszt zakupu mieszkania wynosił 125 000 PLN natomiast kwota 25 000 PLN została wpłacona ze środków własnych jako wkład własny, natomiast przedmiotowy kredyt zaciągnięty na kwotę 150 000 PLN finansował zakup mieszkania w kwocie 100 000 PLN i koszty remontowe w kwocie 50 000 PLN.
Ponadto wskazuje Pani, że umowa o kredyt hipoteczny została zawarta … kwietnia 2008 r. z bankiem (...).
Przedmiotowy kredyt to kredyt mieszkaniowy zaciągnięty na Pani cele mieszkaniowe zgodnie z art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.).
W przedmiotowej umowie kredytowej cel kredytu to: zakup na rynku wtórnym spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, położonego w … przy ul. … oraz finansowanie kosztów remontu przedmiotowej nieruchomości. Zaciągnięty kredyt został w całości przeznaczony na zakup ww. mieszkania i jego remont.
Wydatki remontowe pokryte ze środków pochodzących z przedmiotowego kredytu sfinalizowane zostały w okresie od 9 kwietnia 2008 r. do 30 czerwca 2008 r. i były następujące: stolarka zewnętrzna (drzwi, okna), instalacje wewnętrzne – wodno-kanalizacyjne, elektryczne (wymiana wszystkich kabli), gazowe, tynki wewnętrzne, gładzie i płyty kartonowo-gipsowe (sufity podwieszane), instalacje wewnętrzne-osprzęt − wodno-kanalizacyjny, elektryczny, podłogi, cyklinowanie parkietu, glazura i terakota, roboty malarskie, meble wbudowane, drzwi wewnętrzne. Nie posiada Pani dokumentów potwierdzających te wydatki, gdyż upłynęło prawie 15 lat, natomiast w postanowieniach umowy o kredyt hipoteczny Bank zastrzegł w ramach zobowiązań kredytobiorcy, że ww. prace winny zostać udokumentowane przez przedstawienie faktur lub/i notatek z inspekcji wraz z dokumentacją zdjęciową przedmiotowej nieruchomości dokonanej przez pracownika Banku do dnia 30 czerwca 2008 r. i to zobowiązanie zostało wypełnione.
Przedmiotowe mieszkanie, tj. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego zostało nabyte 10 marca 2008 r. Na dzień dzisiejszy jest Pani współwłaścicielem ww. nieruchomości (w toku jest sprawa o podział majątku, która trwa od 2015 r.)
Zgodnie z zawartą umową kredytową Pani wspólnie z byłym mężem odpowiadają za spłatę kredytu solidarnie, a więc do pełnej wysokości.
Przedmiotowy kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej.
Ww. kredyt zabezpieczony został hipoteką na przedmiotowej nieruchomości (spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego) położonej w … przy ul. ….
W treści Ugody z Bankiem z dnia … lipca 2023 r. nie ma podanej podstawy prawnej; są jedynie zastrzeżenia, że zachowana zostaje tożsamość i ciągłość wierzytelności wynikającej z umowy oraz jej zabezpieczeń z uwzględnieniem zmian, które wynikają z Aneksu z dnia … lipca 2023 r. do umowy z dnia … kwietnia 2008 r., oraz że zawarcie tej Ugody nie stanowi odnowienia w rozumieniu art. 506 Kodeksu cywilnego. W związku z powyższym przypuszcza Pani, że Ugoda oparta była o ogólne przepisy Kodeksu cywilnego.
Bank umorzył zadłużenie kredytobiorców z tytułu kapitału kredytu w kwocie 117 747,31 PLN, umorzenie części kapitału dotyczy wszystkich współkredytobiorców odpowiadających za dług solidarnie, czyli Pani oraz Pani byłego męża.
Kilka dni po podpisaniu Ugody, tj. … lipca 2023 r. pozostałą część kredytu w kwocie 49 762 PLN plus nieistotne odsetki (do 5 PLN) spłaciła Pani wspólnie z byłym mężem w częściach równych.
Na umorzoną kwotę 117 747,31 PLN składa się kwota kapitału w wysokości 117 509,31 PLN oraz opłacony koszt ubezpieczenia niskiego wkładu własnego oraz z tytułu podwyżki marży wynikającej z brakującego wkładu własnego (opłata warunkująca zawarcie umowy kredytu) w wysokości 238 PLN − na dzień zawarcia Ugody kwota niespłaconego kapitału w CHF wynosiła 36 987,57 CHF, co w przeliczeniu na PLN stanowiło kwotę 167 509,31. Według ugody kapitał został obniżony do 49 762 PLN. W skład umorzonej kwoty nie wchodziły odsetki karne.
Pytanie
Czy w ramach przedstawionego stanu faktycznego i w świetle rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe spełnia Pani wymogi do skorzystania z zaniechania poboru podatku dochodowego pomimo, że po 6 latach od zaciągnięcia kredytu ustała wspólność majątkowa z Pani mężem, a Pani została zmuszona zmienić miejsce zamieszkania?
Pani stanowisko w sprawie
W Pani ocenie, spełnia Pani wymogi prawne przedstawione w rozporządzeniu, ponieważ w momencie zaciągania kredytu pozostawała Pani z byłym mężem we wspólności majątkowej, oboje kupowali mieszkanie w celu wspólnego zamieszkania i prowadzenia jednego gospodarstwa domowego, w którym mieszkali wspólnie przez 6 lat. Natomiast nie mogła Pani w żaden sposób przewidzieć przyszłych wydarzeń spowodowanych czynnikami od Pani niezależnymi, a § 1 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia, mówi jedynie o tym, aby kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej i to miało miejsce w Pani przypadku.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Reguły dotyczące opodatkowania
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.
Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Źródła przychodów
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłami przychodów są inne źródła.
Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Umorzenie kredytu
Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy,
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Wskazała Pani, że w wyniku zawarcia ugody z bankiem, bank umorzył zadłużenie kredytobiorców.
Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zaniechanie poboru podatku
Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592) zmienionym Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2022 r. (Dz. U. 2022 poz. 2743):
1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1) umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
2) otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
2.Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego
5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1)jednego gospodarstwa domowego albo
2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043).
6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.
Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:
a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Zatem, zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:
·kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;
·kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;
·kredyt był zabezpieczony hipotecznie;
·kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.
Przedstawiła Pani informacje, z których wynika, że:
·… kwietnia 2008 r. zaciągnęła Pani wraz z mężem w banku kredyt hipoteczny denominowany we frankach szwajcarskich na zakup mieszkania i jego remont;
·ww. kredyt zabezpieczony został hipoteką na ww. mieszkaniu;
·w mieszkaniu tym mieszkała Pani wraz z mężem do 2014 r. (w 2014 r. doszło do rozwodu; od 2015 r. trwa sprawa o podział majątku);
·… lipca 2023 r. podpisała Pani wspólnie z byłym mężem oraz z bankiem, ugodę do umowy kredytowej, na mocy której, bank umorzył zadłużenie kredytobiorców z tytułu kapitału kredytu w kwocie 117 747,31 PLN;
·na umorzoną kwotę 117 747,31 PLN - składa się oprócz kwoty kapitału również kwota stanowiąca koszty ubezpieczenia niskiego wkładu własnego oraz kwota podwyżki marży wynikającej z brakującego wkładu własnego;
·w przeszłości nie korzystała Pani z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż przedmiotowa inwestycji mieszkaniowej.
Powzięła Pani wątpliwość czy od umorzonej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego powinna Pani zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych.
Skutki podatkowe z tytułu umorzenia przez bank wierzytelności
Jedną z przesłanek skorzystania z zaniechania poboru podatku jest przeznaczenie tego kredytu na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wskazać również należy, że rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, przewiduje zaniechanie poboru podatku dla kredytobiorców niezależnie od tego, czy realizują własne cele mieszkaniowe, czy nie. Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wydatkowanie przychodu na własne cele mieszkaniowe oznacza, według stanowiska prezentowanego w orzecznictwie i doktrynie, że celem podatnika jest realizacja potrzeby zapewnienia sobie tzw. „dachu nad głową”.
Z opisu sprawy wynika, że kredyt został przeznaczony na nabycie mieszkania (tj. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego), które zostało zakupione 10 marca 2008 r. oraz na jego remont. Wydatki remontowe były następujące: stolarka zewnętrzna (drzwi, okna), instalacje wewnętrzne – wodno-kanalizacyjne, elektryczne (wymiana wszystkich kabli), gazowe, tynki wewnętrzne, gładzie i płyty kartonowo-gipsowe (sufity podwieszane), instalacje wewnętrzne-osprzęt − wodno-kanalizacyjny, elektryczny, podłogi, cyklinowanie parkietu, glazura i terakota, roboty malarskie, meble wbudowane, drzwi wewnętrzne. W mieszkaniu tym mieszkała Pani wraz z ówczesnym mężem do 2014 r. W 2014 r. była Pani zmuszona wyprowadzić się z mieszkania, a następnie rozwiodła się z mężem.
Wskazując jako cel mieszkaniowy wydatki poniesione na nabycie lokalu mieszkalnego, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie określa, kiedy i jak długo podatnik powinien mieszkać w nabytym lokalu mieszkalnym, żeby nastąpiła realizacja celu mieszkaniowego. Tym samym brak jest podstaw do uznania, że podatnik nie realizuje celu mieszkaniowego w przypadku, gdy nabył lokal mieszkalny w celu zamieszkania w nim, ale w lokalu tym – z różnych powodów – zamieszkiwał tylko czasowo.
Ponadto należy stwierdzić, że wskazane przez Panią wydatki remontowe wraz z wydatkami na meble wbudowane, jeżeli charakteryzuje je trwały związek z lokalem mieszkalnym i zostały wykonane na indywidualne zlecenie, mieszczą się w pojęciu wydatków na własne cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zatem, przesłanka dotycząca wydatkowania środków z kredytu na własny cel mieszkaniowy została spełniona.
Należy jednak mieć na uwadze, że z literalnego brzmienia cytowanego wcześniej § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe wynika, że kwotami wierzytelności, które mogą korzystać z zaniechania są kwoty kapitału, odsetek, prowizji i opłat niezbędnych do zawarcia kredytu mieszkaniowego, zaś „koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń” nie mogą z tego zaniechania skorzystać.
Zatem z zaniechania może skorzystać kwota umorzonego zadłużenia z tytułu kapitału kredytu.
W tym zakresie Pani stanowisko należało uznać za prawidłowe.
Natomiast do kwoty umorzonej wierzytelności w części dotyczącej kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu własnego oraz z tytułu podwyżki marży wynikającej z brakującego wkładu własnego nie ma zastosowania § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.
Kwota ta stanowi dla Pani przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
W tym zakresie Pani stanowisko należało więc uznać za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).