Opodatkowanie dochodów i rozliczenie kosztów uzyskania przychodów z tyt. robót budowlanych wykonywanych na terytorium Niemiec.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanych zdarzeń przyszłych w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Dnia 14 września 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 14 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 21 listopada 2023 r. (wpływ 21 listopada 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzeń przyszłych

Jako osoba fizyczna (posiadająca wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej oraz będąca czynnym podatnikiem VAT Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie (…).

Wskazane roboty głównie wykonywane są na terytorium Niemiec na rzecz kontrahentów (podmiotów) niemieckich.

Przychody z działalności gospodarczej Wnioskodawca opodatkowuje na zasadach wynikających z ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Wnioskodawca przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co do zasady krócej niż 183 dni w roku podatkowym, jednak z uwagi na posiadanie w Polsce ośrodka interesów życiowych, opodatkowuje całość swoich dochodów w Polsce.

Wnioskodawca posiada wieloletnie doświadczenie w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, w szczególności na rzecz kontrahentów zagranicznych oraz posiada liczne kontakty handlowe. W ramach wskazanej prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej Wnioskodawca zawiera indywidualną umowę z kontrahentem – co do zasady zagranicznym, głównie z Niemiec, na wykonanie określonych robót budowlanych – kontraktu, którego czas realizacji jest zróżnicowany i bardzo często zależny od zaangażowania również innych pozostałych podmiotów, a w szczególności od ilości tych podmiotów uczestniczących w realizacji danego przedsięwzięcia. Wskazany kontrahent (podmiot) zagraniczny zawiera wówczas umowę z każdym zaangażowanym w realizację zleconego przedsięwzięcia podmiotem. Kontrahenci zagraniczni w ramach dotychczasowej współpracy cenią sobie specjalistyczne umiejętności Wnioskodawcy i jakość w wykonywaniu zleconych robót, a w związku z tym Wnioskodawca może liczyć na lepsze warunki płacowe w zawieranych umowach niż niektórzy pozostali usługobiorcy kontrahentów zewnętrznych. Niemniej jednak w wielu przypadkach z uwagi na deficyt podmiotów gospodarczych, jak i pracowników o wysokospecjalistycznych umiejętnościach, kontrahenci zagraniczni mają problem przy większych zlecanych przez siebie kontraktach z pozyskaniem odpowiedniej ilości zleceniobiorców do realizacji całego przedsięwzięcia – wykonania zlecenia, przy którym musi brać udział większa ilość wyspecjalizowanych podmiotów/pracowników. W interesie bowiem kontrahenta zagranicznego jest, aby zlecenie było co do zasady wykonane w jak najszybszym czasie. Natomiast, jeśli taki zleceniodawca zagraniczny znajdzie odpowiednią ilość wykonawców na zlecone przez siebie zadanie, to z każdym z nich musi wówczas zawrzeć oddzielną umowę, na różnych w większości przypadków warunkach w kontekście przedmiotu zlecenia, aspektów technicznych wykonania zlecenia, wynagrodzenia, etc. Następnie z każdym wykonawcą po wykonaniu zlecenia/zrealizowania kontraktu, zleceniodawca robót musi się następnie rozliczyć w zakresie tych warunków, co stanowi istotne dla niego angażowanie dodatkowych własnych zasobów osobowych – kadry technicznej i personelu kadrowo-płacowego. Z tego też względu kontrahenci zagraniczni wykazują zainteresowanie zawieraniem umów przede wszystkim z większymi podmiotami gospodarczymi mogącymi zrealizować wykonanie całego przedsięwzięcia kompleksowo, niż z pojedynczymi osobami prowadzącymi jednoosobową działalność gospodarczą, ponieważ dla kontrahentów zagranicznych stanowi to oszczędność czasu oraz angażowania własnych zasobów kadrowych do koordynacji współpracy z wieloma pojedynczymi podmiotami, a przez to w ostatecznym rozrachunku powoduje to także oszczędność środków finansowych. Powoduje to również dla zleceniodawcy – kontrahenta zagranicznego istotne ułatwienie, gdyż rozliczenie zadania odbywać się będzie tylko w oparciu o jedną fakturę wystawioną przez jedynego wykonawcę, zamiast wielu rozliczeń z wieloma pojedynczymi wykonawcami.

Z powyższych względów Wnioskodawca planuje zawiązanie spółki jawnej z siedzibą w Polsce (zwaną dalej jako „spółka”), w której będzie jako jeden z dwóch wspólników partycypować w zyskach/stratach w proporcji 50% udziałów. Spółka jawna nie jest podatnikiem podatku dochodowego, w związku z czym uzyskiwane przez Wnioskodawcę dochody w spółce jako dochody z działalności gospodarczej planuje opodatkowywać na zasadach ogólnych lub w ramach podatku liniowego. W ramach spółki prowadzona będzie działalność zbieżna z dotychczasową działalnością Wnioskodawcy opodatkowaną tzw. ryczałtem ewidencjonowanym (…).

Działając jako wspólnik (wraz z drugim wspólnikiem) spółki jawnej Wnioskodawca będzie w imieniu i na rzecz spółki zawierać stosowne umowy z kontrahentami (zleceniodawcami – przeważnie zagranicznymi) jako główny wykonawca. Z kolei w ramach zawieranych przez Wnioskodawcę (wraz z drugim wspólnikiem) umów ze wskazaną spółką jawną, jako podwykonawca (podwykonawcy) spółki będzie również świadczyć na rzecz tej spółki usługi (roboty budowlane) w ramach własnej jednoosobowej działalności gospodarczej.

Oprócz tego, przy większych zleceniach, działając poprzez spółkę, Wnioskodawca będzie z drugim wspólnikiem korzystać także z usług innych podwykonawców (podmiotów niepowiązanych). Wszyscy podwykonawcy będą wystawiać spółce faktury z tytułu wykonanych usług. Spółka natomiast, jako główny wykonawca zlecenia, będzie wystawiać fakturę zleceniodawcy, przeważnie którym będzie podmiot zagraniczny. Wskazane roboty co do zasady wykonywane będą przez spółkę na terytorium Niemiec na rzecz kontrahentów niemieckich, choć nie należy wykluczać terytoriów innych państw, w tym Polski. Realizacja przez spółkę zleconego pojedynczego zadania na rzecz zagranicznego kontrahenta (inwestora) nie będzie przekraczać 12 miesięcy.

Pomimo działania jako wspólnik spółki Wnioskodawca będzie również przy pojedynczych i mniejszych otrzymywanych indywidualnych zleceniach nadal działać w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej na rzecz innych niż spółka podmiotów, a przychody z tych zleceń nadal będzie opodatkowywać na dotychczasowych zasadach wg ryczałtu ewidencjonowanego. Tym samym, działając już w formie spółki jawnej, zwiększona zostanie konkurencyjność i atrakcyjność dla potencjalnych kontrahentów, bowiem jako spółka będzie ona dla kontrahentów pożądanym podmiotem gospodarczym mogącym wykonać całość zleconego przedsięwzięcia rozliczanego w oparciu o jedną fakturę i wówczas to na spółce będą ciążyć obowiązki dotychczas spoczywające na zleceniodawcy, a związane m.in. z obsługą, wykonaniem i rozliczeniem poszczególnych części całego przedsięwzięcia. W związku z posiadanymi kontaktami handlowymi oraz odpowiednią renomą spółka jawna, działając poprzez wspólników, będzie mogła wynegocjować dla siebie korzystne wynagrodzenie, na poziomie nie niższym od dotychczas uzyskiwanego przez Wnioskodawcę w ramach indywidualnej działalności gospodarczej.

Z kolei przy realizacji całości otrzymanego zlecenia, spółka korzystałaby – jak już wskazano, z usług innych podwykonawców (głównie osób fizycznych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze mające siedzibę na terytorium RP), którym wypłacałaby odpowiednio do zawartej umowy wynagrodzenie, przykładowo w oparciu o stawki, jakie dotychczas otrzymywali oni od kontrahenta zagranicznego, a zatem w wielu przypadkach na poziomie niższym niż wynagrodzenie samych wnioskodawców (co wynikało m.in. z niższych kwalifikacji, doświadczenia, renomy, umiejętności czy jakości wykonywanych prac tych innych osób/podmiotów). Model biznesowy spółki jako głównego wykonawcy zleceń opierałby się więc o uzyskiwanie dochodów w postaci różnicy pomiędzy wynagrodzeniem otrzymanym od zleceniodawcy, a wypłaconym wynagrodzeniem zleceniobiorcom (podwykonawcom), w tym i na rzecz Wnioskodawcy i drugiego wspólnika jako osób fizycznych prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.

Reasumując, w ramach nadal prowadzonej odrębnie działalności gospodarczej Wnioskodawca będzie świadczyć również usługi (roboty) na rzecz spółki jawnej (w której będzie wspólnikiem) w związku z zawieranymi przez tą spółkę umowami z innymi kontrahentami i przychody z tego tytułu nadal będzie opodatkowywać ryczałtem ewidencjonowanym. Wynagrodzenie za te usługi (roboty) pomiędzy Wnioskodawcą a spółką jawną będzie określane na warunkach rynkowych. Spółka jawna ze swoimi podwykonawcami będzie rozliczać się na podstawie faktur otrzymywanych od podwykonawców, z kolei spółka będzie wystawiać fakturę kontrahentowi zagranicznemu (inwestorowi głównie z Niemiec) z tytułu wykonania całości zrealizowanej inwestycji. Zarówno spółka jawna nie będzie posiadała na terytorium Niemiec filii, biura, oddziału, fabryki, warsztatu czy kopalni. Do działania w imieniu spółki będzie upoważniony Wnioskodawca oraz drugi wspólnik. Kluczowe decyzje w zakresie zawieranych kontraktów, umów handlowych mogą zapadać zarówno na terytorium Niemiec, jak i Polski. Tak samo na terytorium Niemiec, jak i Polski może dochodzić do zawierania umów i kontraktów. Prowadząc działalności w formie spółki, będzie ona mogła posiadać bądź wynajmować np. kontener, hangar, lokal na terenie realizowanych robót lub w innym określonym miejscu w Niemczech, do składowania narzędzi i urządzeń niezbędnych do realizacji świadczonych przez siebie usług.

W ramach spółki Wnioskodawca nie planuje zatrudniać pracowników na terytorium Niemiec, a jedynie korzystać z usług podwykonawców – osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą lub innych podmiotów gospodarczych, przede wszystkim z Polski. Księgowość spółki będzie prowadzona w Polsce, za wyjątkiem rozliczeń podatku od wartości dodanej obowiązującego w Niemczech.

Zaangażowanie Spółki w działalność w Niemczech będzie miała charakter z definicji czasowy, ponieważ realizacja przez spółkę poszczególnych, pojedynczych zleceń, kontraktów, inwestycji związanych z nieruchomościami na terytorium Niemiec nie będzie wykraczać poza okres 12 miesięcy. Spółka co do zasady będzie przyjmować wynagrodzenie i regulować należności z rachunku w banku polskim. Spółka nie będzie posiadać również kontroli nad personelem podwykonawców. Zgodnie z zawartymi umowami podwykonawcy sami będą decydować o składzie osobowym (będą mieć jedynie obowiązek zapewnienia wykwalifikowanego personelu) i będą ponosić odpowiedzialność wobec Spółki (na ogólnych zasadach prawa cywilnego) za należyte wykonanie umowy. Z uwagi na skalę przedsięwzięcia, konieczność koordynacji robót i zapewnienia bezpieczeństwa BHP oraz odpowiedzialność Spółki wobec zleceniodawcy niemieckiego, osoby wykonujące roboty budowlane (pracownicy podwykonawcy) będą musieli stosować się do decyzji osób kierujących budową (wspólników spółki jawnej, tj. wnioskodawców). Nie oznacza to jednak możliwości wydawania bezpośrednich poleceń podwykonawcom, którzy będą odpowiedzialni za samodzielną organizację prac w powierzonym im zakresie. Czynności organizacyjne spółki na terenie Niemiec będą podyktowane realizacją zawartych umów.

W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku udzielił Pan odpowiedzi na następujące pytania:

Czy posiada Pan siedzibę działalności lub stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium Niemiec?

Tak jak wskazał Pan we wniosku – posiada Pan rezydencję podatkową (nieograniczony obowiązek podatkowy) w Polsce oraz ma Pan zarejestrowaną jednoosobową działalność gospodarczą w Polsce, zatem uważa Pan, że nie ma siedziby działalności w Niemczech. Nie wie Pan natomiast w Pana przypadku jak należy w istocie rozumieć „stałe miejsce prowadzenia działalności”. Odpowiedź na to pytanie nie stanowi przedstawienia stanu faktycznego czy przyszłego – bo to już dotychczas Pan uczynił, lecz stanowi odpowiedź w ramach oceny prawnej, tj. subsumcji stanu faktycznego i przyszłego pod określoną normę prawną. „Stałe miejsce prowadzenia działalności” jest pojęciem składającym się na normę prawnopodatkową zawartą w przepisach o podatku od towarów i usług. Definicja z kolei stałego miejsca prowadzenia działalności została określona w art. 11 Rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiające środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U.UE. L. 2011.77.1 z późn. zm.) zgodnie z którym, „Na użytek stosowania art. 44 dyrektywy 2006/112/WE „stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej” oznacza dowolne miejsce – inne niż miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika, o którym mowa w art. 10 niniejszego rozporządzenia – które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić mu odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej”. Tym samym pytanie dotyczy wprost nie opisu stanu sprawy, tylko dokonania subsumpcji stanu faktycznego pod określony przepis prawa. Informuje Pan, iż na terytorium Niemiec w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej, nie zatrudniając żadnego pracownika i nie korzystając z usług podwykonawców, świadczy Pan samodzielnie usługi (…). Wskazane roboty głównie wykonywane są na terytorium Niemiec na rzecz kontrahentów (podmiotów) niemieckich. Przychody z działalności gospodarczej opodatkowuje Pan na zasadach wynikających z ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Przebywa Pan na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co do zasady krócej niż 183 dni w roku podatkowym, jednak z uwagi na posiadanie w Polsce ośrodka interesów życiowych, opodatkowuje Pan całość swoich dochodów w Polsce. W ramach wskazanej prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zawiera Pan indywidualną umowę z kontrahentem – co do zasady zagranicznym, głównie z Niemiec na wykonanie określonych robót budowlanych – kontraktu, którego czas realizacji jest zróżnicowany i bardzo często zależny od zaangażowania również innych pozostałych podmiotów. Roboty budowlane są wykonywane w różnych miejscach na terenie obiektów budowlanych (…) na terytorium całych Niemiec. Na podstawie opisanego przez Pana stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego, to sam Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej powinien odpowiedzieć, czy posiada i będzie Pan posiadać stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium Niemiec. Niemniej jednak, dokonując oceny, czy ma Pan na terytorium Niemiec stałe miejsce prowadzenia działalności uważa Pan, że wobec tak wykonywanych i planowanych czynności, w Pana ocenie nie ma Pan stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Niemiec, pomimo faktu, iż usługi wykonuje Pan zasadniczo na terytorium Niemiec.

Czy Spółka jawna, na rzecz której zamierza Pan świadczyć opisane we wniosku usługi, będzie posiadała siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium Niemiec?

Na pierwszą część pytania, odpowiedź zawarta jest w opisie sprawy przedstawionym we wniosku cyt. „Z powyższych względów planuję zawiązanie spółki jawnej, z siedzibą w Polsce (...)”. Z opisu tego jednoznacznie zatem wynika, że siedzibą Spółki jawnej nie będzie terytorium Niemiec. Ponownie zatem wskazuje Pan, że zawiązana w przyszłości spółka jawna będzie mieć siedzibę w Polsce.

Przechodząc do drugiej części pytania, wskazuje Pan na uwagi tak jak w przypadku poprzedniej odpowiedzi, że w Pana opinii Spółka jawna – podobnie jak Pan – nie będzie miała stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Niemiec, ale nie należy wykluczyć również tego, że Spółka jawna jednak w ocenie chociażby organów podatkowych będzie miała stałe miejsca prowadzenia działalności na terytorium Niemiec. Zatem prosi Pan o odpowiedź warunkową w tym zakresie, chyba że nie będzie takiej potrzeby, jeśli uwzględniony zostanie szczegółowo przedstawiony przez Pana we wniosku opis zdarzenia przyszłego dotyczący przyszłej Spółki jawnej.

Czy poszczególne prace budowlane realizowane na terenie Niemiec będą stanowiły całość w sensie handlowym i geograficznym, czy też nie będą ze sobą powiązane i będą odrębnymi pracami budowlanymi?

Jeżeli prace budowlane, o których mowa we wniosku, będą tworzyły całość z ekonomicznego i handlowego punktu widzenia, prosimy wskazać, czy ich realizacja na terenie Niemiec będzie trwała łącznie przez okres dłuższy niż 12 miesięcy?

Jeżeli poszczególne prace budowlane nie będą ze sobą powiązane i będą odrębnymi przedsięwzięciami, prosimy wskazać czy te poszczególne prace będą trwały na terenie Niemiec przez okres dłuższy niż 12 miesięcy?

Realizowane prace budowlane na terytorium Niemiec będą co do zasady odrębnymi pod względem handlowym i ekonomicznym poszczególnymi przedsięwzięciami. Spółka jawna, na chwilę obecną, będzie realizowała szereg poszczególnych, indywidualnych zleceń budowlanych na rzecz jednego Kontrahenta (Zleceniodawcy) z Niemiec, w różnych miejscach na terytorium Niemiec. W przyszłości planowane będzie powiększanie kręgu Kontrahentów (Zleceniodawców). Prace budowlane realizowane będą w różnych obiektach budowlanych (…) na terytorium całych Niemiec. Każde realizowane zlecenie stanowić będzie pod względem technicznym i handlowym odrębne przedsięwzięcie budowlane, przy czym w jednym czasie może być realizowanych kilka poszczególnych, odrębnych zleceń (prac budowlanych) na rzecz tego samego Zleceniodawcy. Każde z poszczególnych prac budowlanych na terytorium Niemiec realizowanych będzie przez okres krótszy niż 12 miesięcy. Natomiast suma okresów realizacji tych poszczególnych prac budowlanych na terytorium Niemiec powinna przekroczyć okres 12 miesięcy.

Pytania

1.Czy dochody uzyskane przez Wnioskodawcę ze spółki jawnej w wyniku realizacji robót budowlanych na terytorium Niemiec będą uznane za dochody osiągane przez zakład położony na terytorium Niemiec, a tym samym nie będą dochodami opodatkowanymi w Polsce?

2.Czy wydatki poniesione przez przyszłą spółkę jawną z tytułu nabycia od Wnioskodawcy, jak i od drugiego wspólnika specjalistycznych usług – robót budowlanych, udokumentowanych fakturami wystawionymi przez Wnioskodawcę, jak i drugiego wspólnika, stanowić będą dla Wnioskodawcy jako wspólnika w tej spółce opodatkowującego dochody z tej spółki wg skali podatkowej lub na zasadach podatku liniowego, koszty uzyskania przychodów z tytułu uczestnictwa w spółce proporcjonalnie do udziału w zysku określonego w umowie spółki?

Pana stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy – w odniesieniu do pytania nr 1 – uzyskiwane przez Wnioskodawcę dochody w ramach realizowanych przez spółkę jawną robót budowlanych na terytorium Niemiec, w oparciu o art. 3 ust. 1 i ust. 1a pkt 1 i 2 i art. 4a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 4, 5 i 7 umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania dochodów pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Federalną Republiką Niemiec, nie będą stanowiły dochodów osiąganych poprzez zakład położony na terytorium Niemiec, a tym samym będą w całości podlegały opodatkowaniu w Polsce.

Zgodnie z przepisem art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (zwanej dalej „PDOFizU”) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Natomiast art. 3 ust. 1a ww. ustawy precyzuje, że za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1)posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2)przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Z kolei art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy). Z uwagi na posiadanie w Polsce ośrodka interesów życiowych, Wnioskodawca opodatkowuje w Polsce całość swoich dotychczasowych dochodów osiąganych w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej (w tym dochodów uzyskiwanych na terytorium Niemiec).

Uznanie osoby fizycznej za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przesądza jednak o uznaniu tej osoby za osobę podlegającą w Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Ocena, czy podatnik podlega w Rzeczypospolitej Polskiej ograniczonemu, czy nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, powinna być dokonana w każdym przypadku indywidualnie z uwzględnieniem postanowień odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Zgodnie bowiem z art. 4a PDOFizU przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Wątpliwości dotyczą natomiast tego, czy planując świadczenie usług budowlanych w formie spółki jawnej, osiągane przez spółkę jawną dochody (a zatem i uzyskiwane przez Wnioskodawcę dochody jako wspólnika spółki jawnej) będą opodatkowane na terytorium Niemiec z uwagi na uznanie prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności w formie spółki jawnej poprzez położony na terytorium Niemiec zakład.

W niniejszej sprawie należy powołać zapisy Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. (dalej: Umowa polsko-niemiecka).

Zgodnie z art. 8 ust. 1 PDOFizU przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.

Stosownie do art. 9 ust. 1 PDOFizU opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Źródła przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wśród nich ustawodawca wyodrębnił m.in. pozarolniczą działalność gospodarczą (art. 10 ust. 1 pkt 3 tej ustawy).

Zgodnie z definicją zawartą w art. 5a pkt 6 powołanej ustawy: ilekroć jest w niej mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej, oznacza to działalność zarobkową:

1)wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,

2)polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,

3)polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

– prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się, w myśl art. 5b ust. 1 ww. ustawy, czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1)odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności;

2)są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności;

3)wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.

Zgodnie z zasadą wynikającą z art. 7 ust. 1 Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku zyski przedsiębiorstwa Umawiającego się Państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi działalność gospodarczą w drugim Umawiającym się Państwie poprzez położony tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo wykonuje działalność w ten sposób, to zyski przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w drugim Państwie, jednak tylko w takiej mierze, w jakiej mogą być przypisane temu zakładowi.

Należy wskazać, że określenie „zakład” oznacza stałą placówkę, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa (art. 5 ust. 1 Umowy polsko-niemieckiej).

Zgodnie z art. 5 ust. 2 ww. Umowy określenie „zakład” obejmuje w szczególności:

1)miejsce zarządu,

2)filię,

3)biuro,

4)fabrykę,

5)warsztat i

6)kopalnię, źródło ropy naftowej lub gazu ziemnego, kamieniołom albo inne miejsce wydobywania zasobów naturalnych.

Plac budowy lub prace budowlane albo instalacyjne stanowią zakład tylko wtedy, jeżeli trwają one dłużej niż dwanaście miesięcy (art. 5 ust. 3 ww. Umowy polsko-niemieckiej).

Jednocześnie w art. 5 ust. 4 Umowy polsko-niemieckiej zostało zastrzeżone, że bez względu na poprzednie postanowienia tego artykułu, określenie „zakład” nie obejmuje:

a)użytkowania placówek, które służą wyłącznie do składowania, wystawiania lub dostarczania dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa;

b)utrzymywania zapasów dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa wyłącznie w celu składowania, wystawiania lub dostarczania;

c)utrzymywania zapasów dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa wyłącznie w celu obróbki lub przerobu przez inne przedsiębiorstwo;

d)utrzymywania stałej placówki wyłącznie w celu zakupu dóbr lub towarów albo zbierania informacji dla przedsiębiorstwa;

e)utrzymywania stałej placówki wyłącznie w celu prowadzenia dla przedsiębiorstwa jakiejkolwiek innej działalności o charakterze przygotowawczym lub pomocniczym;

f)utrzymywania stałej placówki wyłącznie w celu prowadzenia któregokolwiek rodzaju działalności, o których mowa pod literami od a) do e), pod warunkiem jednak, że całkowita działalność stałej placówki, wynikająca z takiego połączenia rodzajów działalności, ma charakter przygotowawczy lub pomocniczy.

Analiza zapisu art. 7 ust. 1 Umowy polsko-niemieckiej wskazuje m.in., że dochód przedsiębiorstwa, co do zasady, opodatkowany jest w państwie rezydencji (czyli w Polsce), natomiast w państwie zakładu (w Niemczech) opodatkowany jest wyłącznie dochód uzyskany z tego zakładu. W konsekwencji, przedsiębiorstwo mające siedzibę w jednym państwie, a prowadzące działalność na terytorium drugiego, co do zasady, podlega opodatkowaniu w państwie swojej siedziby. Państwu, w którym prowadzona jest działalność, służy prawo do opodatkowania zysków osiąganych przez przedsiębiorstwo pochodzące z innego kraju, pod warunkiem, że przedsiębiorstwo to prowadzi działalność w tym państwie w formie zakładu. W przeciwnym przypadku, dochody przedsiębiorstwa zagranicznego podlegają opodatkowaniu w państwie jego siedziby.

By uznać, że spółka posiada w Niemczech zakład w rozumieniu art. 5a pkt 22 PDOFizU oraz art. 5 ust. 1, 2 oraz 4 umowy polsko-niemieckiej, muszą zostać spełnione łącznie następujące przesłanki:

-istnieje placówka (miejsce), gdzie działalność jest prowadzona,

-placówka ma charakter stały (tj. można jej przypisać określony stopień trwałości),

-działalność gospodarcza danego przedsiębiorstwa jest w całości albo przynajmniej w części prowadzona za pośrednictwem tej stałej placówki, tj. za pośrednictwem osób zatrudnionych przez przedsiębiorstwo lub inny personel otrzymujący instrukcję od przedsiębiorstwa,

-rodzaj działalności gospodarczej przedsiębiorstwa nie został wymieniony w art. 5 ust. 4 umowy polsko-niemieckiej.

Niespełnienie któregokolwiek spośród wymienionych warunków oznacza, iż nie powstanie zakład podatkowy w postaci stałej placówki.

W niniejszej sprawie brak jest podstaw do uznania, że spółka jawna, wykonując na terytorium Niemiec roboty budowlane jako jedyny przedmiot swojej działalności, posiadać będzie w Niemczech zakład. Spółka będzie wykonywała roboty (prace) budowlane w ramach zawieranych kontraktów (umów) i zleceń, a czas tych robót w ramach realizowanego każdego kontraktu, zlecenia niepowiązanego funkcjonalnie z innym kontraktem, zleceniem nie będzie przekraczać 12 miesięcy.

Tym samym nie dojdzie w myśl art. 5 ust. 3 umowy polsko-niemieckiej do powstania w Niemczech zakładu.

Mając powyższe na względzie, w sytuacji gdy Wnioskodawca posiada na terenie Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych oraz nie posiada na terytorium Niemiec zakładu w rozumieniu art. 5 ww. umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, uznać należy, że przychód uzyskany z tytułu usług świadczonych na terytorium Niemiec, w ramach spółki jawnej zarejestrowanej w Polsce, podlega opodatkowaniu wyłącznie w Polsce wg wybranej przez Wnioskodawcę formy opodatkowania dochodów uzyskiwanych w związku z udziałem w spółce jawnej. Wobec powyższego, uznać należy, że miejscem opodatkowania wszystkich przychodów (dochodów) włącznie z uzyskanymi na terenie Niemiec jest Polska.

W ocenie Wnioskodawcy – w odniesieniu do pytania nr 2 – poniesione przez spółkę wydatki na wypłatę zarówno jednemu i drugiemu wspólnikowi wynagrodzenia z tytułu świadczonych usług, udokumentowane fakturami, będą stanowiły dla każdego ze wspólników koszty uzyskania przychodu z tytułu uczestnictwa w spółce, proporcjonalnie do posiadanego udziału w zysku określonego w umowie spółki.

Stosownie do treści art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Z powyższego przepisu wynika, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty, a więc bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwaniem przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 powołanej ustawy.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy koszt poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Zatem warunkiem uznania wydatku poniesionego przez podatnika za koszt uzyskania przychodów jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

-wydatek został poniesiony przez podatnika,

-jest definitywny, a więc bezzwrotny,

-pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

-poniesiony został w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,

-został właściwie udokumentowany,

-nie jest kosztem wymienionym w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki niebędącej osobą prawną – także małżonków i małoletnich dzieci wspólników tej spółki; kosztem uzyskania przychodów jest jednak wynagrodzenie małżonka podatnika i małoletnich dzieci podatnika, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki niebędącej osobą prawną – także małżonków i małoletnich dzieci wspólników tej spółki, należne z tytułów określonych w art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 2, 8 i 9 lub z tytułu odbywania praktyk absolwenckich, o których mowa w ustawie z 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich, z zastrzeżeniem pkt 55 i art. 22 ust. 6ba.

W art. 1 § 2 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych wskazano, że: spółkami handlowymi są: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, prosta spółka akcyjna i spółka akcyjna.

W myśl art. 4 § 1 pkt 1 cyt. ustawy: użyte w ustawie określenia oznaczają: spółka osobowa - spółkę jawną, spółkę partnerską, spółkę komandytową i spółkę komandytowo-akcyjną.

Stosownie do art. 8 § 1 i § 2 Kodeksu spółek handlowych:

§ 1. Spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana.

§ 2. Spółka osobowa prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 22 § 1 Kodeksu spółek handlowych: spółką jawną jest spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową. Należy zauważyć, że w sytuacji, gdy wspólnik spółki jawnej świadczy usługi dla tej spółki, jako odrębny podmiot prowadzący działalność gospodarczą na własny rachunek, to transakcje zawierane z tą spółką następują na podstawie stosunku prawnego łączącego dwa odrębne podmioty gospodarcze.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewidują ograniczenia w zakresie możliwości zawierania umów między odrębnymi podmiotami gospodarczymi, w których ta sama osoba fizyczna prowadząca indywidualną działalność gospodarczą świadczy usługi na rzecz spółki jawnej, w której jest również wspólnikiem. Sam fakt, że wspólnikiem spółki jawnej jest ta sama osoba, która świadczy usługi na rzecz spółki, nie stanowi przeszkody do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wspólników spółki jawnej wydatków na nabycie usług od wspólnika, świadczonych przez niego w ramach prowadzonej odrębnie indywidualnej działalności gospodarczej. W rozpatrywanej sprawie świadczenie usług nastąpi na podstawie stosunku prawnego łączącego dwa odrębne podmioty gospodarcze – wspólnika (jako osobę prowadzącą indywidualną działalność gospodarczą) oraz spółkę. Dlatego też wykonywanie usług w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej nie może być uznane za pracę własną w rozumieniu przepisu art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stwierdzić zatem należy, że wydatki spółki na nabycie usług świadczonych przez jednego wspólnika w ramach prowadzonej działalności gospodarczej mogą stanowić koszty uzyskania przychodów, o ile w istocie wydatki te spełniać będą przesłanki wskazane w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Analogicznie, wydatki spółki na nabycie usług świadczonych przez drugiego wspólnika w ramach prowadzonej działalności gospodarczej mogą stanowić koszty uzyskania przychodów. Przy czym dla każdego ze wspólników ww. wydatki będą mogły stanowić koszty podatkowe, proporcjonalnie do posiadanego przez każdego z nich udziału w zysku spółki.

Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.

W myśl art. 8 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy: zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewidują ograniczenia w zakresie możliwości zawierania umów między odrębnymi podmiotami gospodarczymi, w których ta sama osoba fizyczna prowadząca indywidualną działalność gospodarczą świadczy usługi na rzecz spółki jawnej, w której jest również wspólnikiem. Jednak zawieranie tego typu transakcji podporządkowane jest określonym wymogom uregulowanym w rozdziale 4b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do treści art. 23m ust. 1 pkt 4 lit. c) ww. ustawy: ilekroć w niniejszym rozdziale jest mowa o podmiotach powiązanych – oznacza to spółkę niebędącą osobą prawną i jej wspólnika.

Natomiast w myśl art. 23o ust. 2 powoływanej ustawy: jeżeli w wyniku istniejących powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane, i w wyniku tego podatnik wykazuje dochód niższy (stratę wyższą) od tego, jakiego należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały, organ podatkowy określa dochód (stratę) podatnika bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Zatem sam fakt, że wspólnikami spółki jawnej są te same osoby, które świadczą usługi na rzecz tej Spółki, nie stanowi przeszkody do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów tej spółki wydatków na nabycie usług wspólników – świadczonych przez nich w ramach prowadzonych odrębnych indywidualnych działalności gospodarczych. Jednak ustalając warunki ww. usług, należy uwzględniać zapisy wskazanego powyżej art. 23o ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na względzie powołane wyżej przepisy oraz treść wniosku, stwierdzić należy, że poniesione przez spółkę wydatki na wypłatę zarówno jednemu oraz drugiemu wspólnikowi wynagrodzenia z tytułu świadczonych usług, udokumentowane fakturami, będą stanowiły dla Wnioskodawcy, jako wspólnika, koszty uzyskania przychodu z tytułu uczestnictwa w spółce, proporcjonalnie do posiadanego przez Wnioskodawcę udziału w zysku określonego w umowie spółki.

Przedstawione stanowisko znajduje swoje potwierdzenie i źródło m.in. w wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej indywidualnych interpretacjach: z dnia 5 sierpnia 2022 r. 0113-KDIPT2-1.4011.305.2022.2.MGR; z dnia 28 października 2020 r. nr 0114-KDWP.4011.70.2020.2.KP; z dnia 8 listopada r. nr 0115-KDIT2-3.4011.378.2019.2.MJ; z dnia 12 maja 2020 r. nr 0115-KDIT3.4011.263.2020.2.AW; z dnia 19 maja 2020 r. nr 0113-KDIPT2-3.4011.242.2020.1.RR; z dnia 3 lipca 2020 r. nr 0114-KDIP3-1.4011.360.2020.1.EC; z dnia 3 lipca 2020 r. nr 0112-KDIL2-2.4011.398.2020.1.KP; z dnia 5 maja r. 0113-KDIPT2-3.4011.247.2020.MS; z dnia 16 października 2019 r. nr 0112-KDIL3-3.4011.265.2019.6.WS.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych, które Pan przedstawił, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pana wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług podlegał odrębnemu rozstrzygnięciu.

W odniesieniu do powołanych przez Pana interpretacji stwierdzam, że zapadły one w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego tę interpretację.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzeń przyszłych i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.