Zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zapłaconej kwoty odstępnego. - Interpretacja - 0114-KDIP3-1.4011.857.2023.1.EC

Shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 27 grudnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-1.4011.857.2023.1.EC

Temat interpretacji

Zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zapłaconej kwoty odstępnego.

Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 września 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 28 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zapłaconej kwoty odstępnego.

Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 30 listopada 2023 r. (data wpływu 30 listopada 2023 r.) oraz pismem z 6 grudnia 2023 r. (data wpływu 6 grudnia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pan przedsiębiorcą prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą "A." na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Przeważającym, przedmiotem działalności gospodarczej jest 64.99.Z Pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych. Podlega Pan w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów i rozlicza podatek dochodowy wg metody liniowej. Jest czynnym podatnikiem VAT. Rozszerzył Pan swoją działalność o handel autami używanymi pozyskanymi z leasingów. Zawiera Pan umowy cesji do umowy leasingu operacyjnego samochodów osobowych i ciężarowych z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą i czynnymi podatnikami VAT. W ramach porozumienia ze zbywcą płaci dodatkowo odstępne na podstawie zawartej umowy porozumienia, następnie wykupuje auto z leasingu i sprzedaje w celu zarobkowym. Kwota odstępnego nie wynikała z umowy leasingu i została uzgodniona przez Pana i poprzedniego korzystającego odrębnie i była płatna przez Pana na podstawie zawartego porozumienia na rachunek bankowy poprzedniego korzystającego.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

W uzupełnieniu wniosku z 30 listopada 2023r. wskazał Pan, że:

Wartości umów samochodów osobowych i ciężarowych nie przekraczają kwoty 150 000 zł.

Umowa leasingu, o której mowa we wniosku, spełnia warunki określone w art. 23b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest to tradycyjna umowa leasingu operacyjnego.

Po przejęciu cesji leasingu, auto nadal będzie leasingowane do momentu wykupu. Wykup auta najwcześniej po osiągnięciu 24 miesięcy amortyzacji, od początku obowiązywania umowy leasingowej.

Odstępne udokumentowane jest za pomocą porozumienia o odstępnym. Treść przykładowego porozumienia znajduje się do wglądu poniżej. Zawiera ono miejsce i datę zawarcia porozumienia, tytuł: porozumienie o odstępnym za cesję leasingu, nazwa firmy przekazującej cesję, adres tejże firmy, NIP tej firmy, imię nazwisko reprezentanta tej firmy, numer pesel reprezentanta, numer dowodu reprezentanta, takie same dane przejmującego czyli Pana i Pana działalności, informacja w jakim banku dokonywana jest cesja, numer umowy leasingowej cedowanej, marka, model i numer rejestracyjny cedowanego pojazdu, wysokość odstępnego, rodzaj jego zapłaty (gotówka, przelew), jeśli przelew to numer konta bankowego wskazany przez przekazującego leasing, podpisy przekazującego i przejmującego leasing. Jeśli płatność jest tylko na konto bankowe - potwierdzenie bankowe przelania pieniędzy na wskazane konto. Jeśli odstępne płatne jest w gotówce przekazujący cesję na dokumencie dodatkowo własnoręcznie pisze że dnia tego i tego otrzymał w gotówce daną kwotę pieniędzy i kwotuje to też podpisem. Jeśli na dokumencie występuje płatność łączona przelew+gotówka, jako potwierdzeniem opłaty są zarówno potwierdzenie bankowe, jak też adnotacja przekazującego o otrzymaniu gotówki. Jednak przeważnie w 90% mówimy o potwierdzeniach przelewu bankowego.

Wrocław dnia 11-10-2022

Porozumienie o odstępnym za cesję leasingu

Zawarte pomiędzy firmą:

Nazwa i adres , numer NIP: xxxxxxxxx, reprezentowaną przez (imię nazwisko) pesel: xxxxxxxx, nr. Dowodu osobistego: xxxxxxxx, zwanym dalej przekazującym leasing,

Oraz firmą:

„A.”, ul. (…), (…), numer NIP: (…), reprezentowaną przez (…), pesel: (…), nr. Dowodu osobistego: (…) zwanym dalej przejmującym leasing.

Obie firmy ustaliły że dokonają cesji leasingu w (nazwa banku). Cesja dotyczy umowy leasingu o numerze (numer umowy leasingowej) do której przypisany jest samochód ciężarowy do (marka pojazdu) o numerze rejestracyjnym xxxxxxxxx. Obie firmy ustaliły, że za cesję umowy leasingu o której mowa powyżej, przejmujący leasing zapłaci przekazującemu leasing kwotę 17 000 zł odstępnego. Odstępne płatne będzie w gotówce w wysokości 2 000 zł, oraz 15 000 zł na konto nr: (numer konta), po podpisaniu cesji leasingu, oraz po przekazaniu auta, oraz wszelkich dokumentów związanych z autem w tym oryginału umowy leasingowej. Porozumienie zostało sporządzone w 2 egzemplarzach, po 1 dla każdej ze stron.

W uzupełnieniu wniosku z 6 grudnia 2023r. wskazał Pan, że:

Na ten moment dokumenty nie zostały rozliczone, i to jest właśnie problem. Metoda

Rozliczania - uproszczona.

Dokonane, ale nie rozliczone jeszcze transakcje:

Transakcja 1 - 07/2022 (…) - kwota łączna transakcji 3 000 zł, całość płatne gotówką. Potwierdzone podpisem na porozumieniu przez przejmującego gotówkę.

Transakcja 2 - 08/2022 (…) - kwota łączna transakcji 15 000 zł, całość płatne gotówką. Potwierdzone podpisem na porozumieniu przez przejmującego gotówkę.

Transakcja 3 - 10/2022 (…) - kwota łączna transakcji 17 000 zł, 15 000 zł płatne na konto, 2 000 zł płatne gotówką potwierdzone podpisem na porozumieniu przez przejmującego gotówkę.

Transakcja 4 - 11/2022 (…) - kwota łączna transakcji 20 000 zł, całość płatne na konto.

Transakcja 5 - 02/2023 (…) - kwota łączna transakcji 5 500 zł, całość płatne gotówką. Potwierdzone podpisem na porozumieniu przez przejmującego gotówkę.

Transakcja 6 - 02/2023 (…) - kwota łączna transakcji 15 000 zł, całość płatne gotówką, potwierdzone podpisem na porozumieniu przez przejmującego gotówkę.

Transakcja 7 - 07/2023 (…) - kwota łączna transakcji 8 250 zł, całość płatne na konto.

Transakcja 8 - 08/2023 (…) - kwota łączna transakcji 12 500 zł, 7 500 zł płatne na konto, 5 000 zł płatne gotówką potwierdzone podpisem na porozumieniu przez przejmującego gotówkę.

Pytanie

Czy podatnik ma prawo zaliczyć w koszty zapłaconą kwotę odstępnego na podstawie zawartego porozumienia i potwierdzenia dokonanej zapłaty jeśli nie otrzymał Faktury VAT?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, zgodnie z § 12 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, podstawą zapisów w księdze są inne dowody księgowe, wymienione w § 13 i 14, stwierdzające fakt dokonania operacji gospodarczej zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem ma Pan prawo do zaliczenia w koszty zapłaconej kwoty w całości porozumienia odstępnego w koszty działalności na podstawie dowodu księgowego jakim jest umowa i dowód zapłaty.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Powyższy przepis ma charakter ogólny. Z tego względu - każdy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy badać istnienie związku przyczynowego między poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli między jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu, winien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:

  • pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
  • nie znajdować się na liście wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
  • być właściwie udokumentowany.

Przesłankę celowości kosztu uważa się za spełnioną, gdy istnieje związek przyczynowy między poniesieniem danego kosztu a powstaniem lub realną szansą powstania przychodów podatkowych bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Nie ma przy tym znaczenia, czy dany wydatek przyniósł oczekiwany skutek w postaci osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła. Istotne jest, czy w momencie jego ponoszenia podatnik mógł - obiektywnie oceniając - oczekiwać takiego efektu.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu wydatków enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 23 ust. 1 omawianej ustawy, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Zatem do kosztów uzyskania przychodów podatnik ma prawo zaliczyć wszystkie koszty, zarówno te bezpośrednio, jak i pośrednio związane z przychodami, o ile zostały one prawidłowo udokumentowane, za wyjątkiem kosztów ustawowo uznanych za niestanowiące kosztów uzyskania przychodów.

Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Zatem to podatnik jest zobowiązany wykazać, że poniesione wydatki pozostają w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą i z uzyskiwanymi przez niego przychodami, a jednocześnie wydatki te nie mogą znajdować się w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 22p ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

Podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców:

1) została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

W ustępie 2 cytowanego powyżej artykułu wskazano, że:

W przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców została dokonana z naruszeniem ust. 1, podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą w tej części:

1) zmniejszają koszty uzyskania przychodów albo

2) w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów - zwiększają przychody

- w miesiącu, w którym odpowiednio została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego, został zlecony przelew albo płatność została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności.

Art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (t. j. Dz.U. z 2021 r. poz. 162 - publikator obowiązujący na dzień zaistnienia zdarzenia) stanowi, że:

Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz

2) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Zestawienie tych dwóch przepisów prowadzi do wniosku, że w przypadku każdej transakcji o wartości przekraczającej 15 000 zł, istnieje obowiązek dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, przy czym naruszenie tego obowiązku, a więc dokonanie płatności w całości lub w części z pominięciem takiego rachunku, oznacza brak możliwości zaliczenia kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca tej transakcji została dokonana z pominięciem rachunku płatniczego. Przepisy nie wyłączają zatem z kosztów jedynie nadwyżki płatności ponad wartość 15 000 zł, lecz każdą płatność (bez względu na jej wartość - kwotę) dokonaną z pominięciem rachunku bankowego, jeżeli jest dokonywana w ramach transakcji o wartości przekraczającej 15 000 zł.

Skoro w sytuacji, o której mowa w pytaniu, dokonał Pan zapłaty za odstępne (w ramach transakcji przekraczającej 15 000 zł) poprzez zapłatę w całości gotówką potwierdzone podpisem na porozumieniu, to wydatków za zapłatę odstępnego nie powinien zaliczać do kosztów uzyskania przychodów. Również w przypadku gdy zapłata odstępnego nastąpiła poprzez zapłatę: w części poprzez konto bankowe, a w części zapłata gotówką - do kosztów można zaliczyć tylko kwotę, która nastąpiła poprzez zapłatę na konto bankowe. Do kosztów uzyskania przychodów można natomiast zaliczyć wydatki na odstępne, które nie przekraczały kwoty 15 000 zł.

Kwestie dotyczące zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z umowami leasingu zostały przez ustawodawcę uregulowane w rozdziale 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do treści art. 23a pkt 1 tej ustawy

Ilekroć w rozdziale jest mowa o umowie leasingu - rozumie się przez to umowę nazwaną w kodeksie cywilnym, a także każdą inną umowę, na mocy której jedna ze stron, zwana dalej „finansującym”, oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie, zwanej dalej „korzystającym”, podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty oraz prawo wieczystego użytkowania gruntów.

W myśl art. 23b ust. 1 powołanej ustawy:

Opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowią przychód finansującego i odpowiednio w przypadku, o którym mowa w pkt 1, koszt uzyskania przychodów korzystającego, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, jeżeli:

1)umowa leasingu, w przypadku gdy korzystającym nie jest osoba wymieniona w pkt 2, została zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli przedmiotem umowy leasingu są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo została zawarta na okres co najmniej 5 lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości;

2)umowa leasingu, w przypadku gdy korzystającym jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, została zawarta na czas oznaczony;

3)suma ustalonych opłat w umowie leasingu, o której mowa w pkt 1 lub 2, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, a w przypadku zawarcia przez finansującego następnej umowy leasingu środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej będących uprzednio przedmiotem takiej umowy odpowiada co najmniej jego wartości rynkowej z dnia zawarcia następnej umowy leasingu; przepis art. 19 stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z art. 23b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jeżeli finansujący w dniu zawarcia umowy leasingu korzysta ze zwolnień w podatku dochodowym przysługujących na podstawie:

1)art. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,

2)przepisów o specjalnych strefach ekonomicznych,

3)art. 23 i 37 ustawy z dnia 14 czerwca 1991 r. o spółkach z udziałem zagranicznym (Dz. U. z 1997 r. poz. 143, z 1998 r. poz. 1063 oraz z 1999 r. poz. 484 i 1178)

- do umowy tej stosuje się zasady opodatkowania określone w art. 23f-23h.

Na mocy art. 23 ust. 1 pkt 47a omawianej ustawy

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dotyczących samochodu osobowego opłat wynikających z umowy leasingu, o której mowa w art. 23a pkt 1, umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, z wyjątkiem opłat z tytułu składek na ubezpieczenie samochodu osobowego, w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150 000 zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem tej umowy.

Celem wprowadzenia powyższej regulacji było ujednolicenie zasad podatkowego rozliczania przez podatników wykorzystywania w prowadzonej działalności samochodów osobowych, niezależnie od rodzaju umowy, na podstawie której podatnik korzysta z takiego samochodu. W przepisie tym zakłada się wprowadzenie limitu zaliczania do kosztów uzyskania przychodów rat leasingowych w tej części, która stanowi spłatę wartości samochodu osobowego na podstawie umowy leasingu, najmu, dzierżawy oraz innej umowy o podobnym charakterze.

Zgodnie bowiem z art. 23 ust. 5c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W przypadku samochodu osobowego oddanego do używania na podstawie umowy leasingu, o której mowa w art. 23a pkt 1, ograniczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 47a, stosuje się do tej części opłaty, która stanowi spłatę wartości samochodu osobowego.

Zatem podatnik, który zawarł umowę leasingu operacyjnego samochodu osobowego o wartości wyższej niż 150 000 zł, do kosztów uzyskania przychodów może zaliczyć opłaty w wysokości nieprzekraczającej ich części ustalonej w takiej proporcji, w jakiej kwota 150 000 zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem tej umowy.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że rozszerzył Pan działalność gospodarczą o handel autami używanymi pozyskanymi z leasingów. Wartość aut nie przekracza kwoty 150 000 zł. Zawiera Pan umowy cesji do umowy leasingu operacyjnego samochodów osobowych i ciężarowych z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą i czynnymi podatnikami VAT. W ramach porozumienia ze zbywcą płaci dodatkowo odstępne na podstawie zawartej umowy porozumienia, następnie wykupuje auto z leasingu i sprzedaje w celu zarobkowym. Kwota odstępnego nie wynikała z umowy leasingu i została uzgodniona przez Pana i poprzedniego korzystającego odrębnie i była płatna przez Pana na podstawie zawartego porozumienia na rachunek bankowy poprzedniego korzystającego.

Odstępne z tytułu cesji umowy leasingu to kwota, którą wypłaca dotychczasowemu korzystającemu przejmujący przedmiot leasingu. Pozwala to poprzedniemu korzystającemu na odzyskanie części środków finansowych włożonych w przedmiot leasingu. Co do zasady wysokość odstępnego jest „wyrównaniem” do wartości rynkowej przedmiotu leasingu. Dzieje się tak przeważnie w sytuacji, kiedy pozostałe do końca raty przejmowanej umowy leasingowej są niższe niż wartość rynkowa samochodu. Wydatki z tytułu odstępnego stanowią formę opłaty za przejęcie umowy leasingu.

Zatem zapłata przez Pana odstępnego z tytułu cesji umowy leasingu może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, z uwzględnieniem art. 22p ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 24a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Osoby fizyczne, przedsiębiorstwa w spadku, spółki cywilne osób fizycznych, spółki cywilne osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej ,,księgą”, z zastrzeżeniem ust. 3, 5 i 5a, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o.

Szczegółowe warunki, jakie musi spełniać dokument, aby mógł stanowić podstawę wpisu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, określają przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. 2019 r. poz. 2544).

Stosownie do treści § 11 ust. 3 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów:

Podstawą zapisów w księdze są dowody księgowe, którymi są:

1) faktury, faktury VAT RR, rachunki oraz dokumenty celne, zwane dalej „fakturami”, wystawione zgodnie z odrębnymi przepisami, lub

2) dokumenty określające zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów lub zwiększenie przychodów na podstawie art. 22p ustawy o podatku dochodowym, zawierające co najmniej:

a) datę wystawienia dokumentu oraz miesiąc, w którym dokonuje się zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów lub zwiększenia przychodów,

b) wskazanie faktury, a jeżeli nie istniał obowiązek wystawienia faktury, wskazanie umowy albo innego dokumentu, stanowiących podstawę do zaliczenia kosztu do kosztów uzyskania przychodów,

c) wskazanie kwoty, o którą podatnik zmniejsza koszty uzyskania przychodów lub zwiększa przychody,

d) podpis osoby sporządzającej dokument, lub

3) inne dowody, wymienione w § 12 i § 13, stwierdzające fakt dokonania operacji gospodarczej zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem i zawierające co najmniej:

a) wiarygodne określenie wystawcy lub wskazanie stron (nazwę i adresy) uczestniczących w operacji gospodarczej, której dowód dotyczy,

b) datę wystawienia dowodu oraz datę lub okres dokonania operacji gospodarczej, której dowód dotyczy, z tym że jeżeli data dokonania operacji gospodarczej odpowiada dacie wystawienia dowodu, wystarcza podanie jednej daty,

c) przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość oraz ilościowe określenie, jeżeli przedmiot operacji jest wymierny w jednostkach naturalnych,

d) podpisy osób uprawnionych do prawidłowego udokumentowania operacji gospodarczych

- oznaczone numerem lub w inny sposób umożliwiający powiązanie dowodu z zapisami księgowymi dokonanymi na jego podstawie.

Natomiast § 12 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów stanowi, że:

Za dowody księgowe uważa się również:

1) dzienne zestawienia dowodów (faktur dotyczących sprzedaży) sporządzone do zaksięgowania ich zbiorczym zapisem;

2) noty księgowe, sporządzone w celu skorygowania zapisu dotyczącego operacji gospodarczej, wynikającej z dowodu obcego lub własnego, otrzymane od kontrahenta podatnika lub przekazane kontrahentowi;

3) dowody przesunięć;

4) dowody opłat pocztowych i bankowych;

5) inne dowody opłat, w tym dokonywanych na podstawie książeczek opłat, oraz dokumenty zawierające dane, o których mowa w § 11 ust. 3 pkt 3.

Zgodnie z § 11 ust. 4 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów:

Dowód księgowy jest sporządzany w języku polskim. Treść dowodu jest pełna i zrozumiała; dopuszczalne jest stosowanie skrótów ogólnie przyjętych. Jeżeli w dowodzie jest podane wartościowe określenie operacji gospodarczej tylko w walucie obcej, podatnik posiadający ten dowód jest obowiązany przeliczyć walutę obcą na złote, zgodnie z zasadami określonymi w stawie o podatku dochodowym. Wynik przeliczenia należy zamieścić w wolnych polach dowodu lub w załączniku do dowodu sporządzonego w walucie obcej.

Na podstawie zacytowanych przepisów stwierdzam, że dokumentem będącym podstawą do ujęcia operacji gospodarczych w podatkowej księdze przychodów i rozchodów powinna być, co do zasady, faktura bądź rachunek, o których mowa w § 11 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Podstawą zapisów w księdze mogą być również inne dowody księgowe stwierdzające fakt dokonania operacji gospodarczej. Ważne natomiast, aby dowody te posiadały co najmniej elementy wskazane w § 11 ust. 3 ww rozporządzenia:

  • nazwy i adresy stron uczestniczących w operacji gospodarczej, której dowód dotyczy;
  • datę wystawienia dowodu oraz datę/okres dokonania operacji gospodarczej;
  • przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość;
  • podpisy osób uprawnionych.

Potwierdzenie dokonanej zapłaty spełnia wymogi uznania go za dowód księgowy zgodnie z w § 12 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Odnosząc powyższe uregulowania do przedstawionego we wniosku opisu sprawy stwierdzam, że do kosztów uzyskania przychodów nie może Pan zaliczyć wydatków na odstępne w ramach transakcji przekraczającej 15 000 zł, które były zapłacone gotówką. W przypadku wydatków zapłaconych za pośrednictwem rachunku bankowego oraz o wartości transakcji poniżej 15 000 zł, wydatek poniesiony, spełniający przesłanki wynikające z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, udokumentowany umową i potwierdzeniem dokonanej zapłaty, może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej. Jednak należy wyjaśnić, że to na Panu spoczywa obowiązek prawidłowego udokumentowania wydatku, który może zostać skontrolowany w ewentualnym postępowaniu kontrolnym lub podatkowym.

Stanowisko uznano za nieprawidłowe, gdyż Pana zdaniem może Pan zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów całą kwotę odstępnego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...), ul. (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).