Opodatkowanie środków uzyskanych z tytułu polisy ubezpieczneiowej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanych stanów faktycznych w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 września 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 29 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 12 grudnia 2023 r. (wpływ 12 grudnia 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanów faktycznych

Wnioskodawca posiadał i posiada miejsce zamieszkania dla celów podatkowych na terytorium Polski i podlegał oraz podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

W dniu 19 kwietnia 2010 r. Wnioskodawca zawarł z A (dalej jako „A”) umowę ubezpieczenia na życie – ubezpieczenie emerytalne nr (…) (dalej jako „Umowa 1”).

W dniu 12 października 2010 r. Wnioskodawca zawarł z A następną umowę ubezpieczenia na życie – ubezpieczenie emerytalne nr (…) (dalej jako „Umowa 2”). (Umowa 1 i Umowa 2 dalej łącznie jako „Umowy”).

Do Umów zastosowanie miały przepisy ustawy z dnia 23 listopada 2007 r. o umowach ubezpieczeniowych ((...)).

Zgodnie z Umową 1 potwierdzoną w polisie ubezpieczeniowej, okres ubezpieczenia trwał od dnia 1 maja 2010 r. do dnia 1 maja 2022 roku. Jednorazowa składka ubezpieczeniowa wyniosła (…) euro i została przez Wnioskodawcę zapłacona w terminie.

Zgodnie z Umową 2, potwierdzoną w polisie ubezpieczeniowej, okres ubezpieczenia trwał od dnia 1 listopada 2010 r. do dnia 1 listopada 2022 roku. Jednorazowa składka ubezpieczeniowa wyniosła (…) euro i została przez Wnioskodawcę zapłacona w terminie.

Rodzaj ubezpieczenia wybrany przez Wnioskodawcę został określony przez A w Umowach jako (…).

Ponieważ wypłata świadczeń była uwarunkowana dożyciem przez Wnioskodawcę dnia zakończenia okresów ubezpieczenia, Wnioskodawca mógł otrzymywać po ich upływie (według swojego wyboru):

1)     comiesięczną gwarantowaną emeryturę w wysokości: - w przypadku Umowy 1 – (…) euro, - w przypadku Umowy 2 – (…) euro,

2) albo jednorazową wypłatę gwarantowanego kapitału (określoną łącznie z wpłaconą składką) w kwocie: - w przypadku Umowy 1 – (…) euro, - w przypadku Umowy 2 – (…) euro. Dodatkowo, powyższe jednorazowe świadczenia należne Wnioskodawcy miały zostać zwiększone o udziały w zyskach A.

Wnioskodawca zdecydował się na jednorazowe wypłaty środków w całości, w związku z czym otrzymał od A następujące kwoty:

1)z tytułu Umowy 1 kwotę w łącznej wysokości (…) euro, na którą składały się: - kwota (…) euro tytułem gwarantowanego kapitału (łącznie z wpłaconą składką) oraz - kwota (…) euro tytułem udziału w zyskach; dodatkowo, ubezpieczyciel potrącił od wypłacanego świadczenia kwotę (…) euro tytułem podatku dochodowego i dodatku solidarnościowego, stanowiącego 25% zysku uzyskanego przez Wnioskodawcę,

2)z tytułu Umowy 2 kwotę w łącznej wysokości (…) euro, na którą składały się: - kwota (…) euro tytułem gwarantowanego kapitału (łącznie z wpłaconą składką) oraz - kwota (…) euro tytułem udziału w zyskach; dodatkowo, ubezpieczyciel potrącił od wypłacanego świadczenia kwotę (…) euro tytułem podatku dochodowego i dodatku solidarnościowego, stanowiącego 25% zysku uzyskanego przez Wnioskodawcę.

Według wiedzy Wnioskodawcy, każda ze składowych wypłaconego świadczenia ma inny charakter i nie mogą być one traktowane w sposób jednolity.

Jeżeli chodzi o kapitał gwarantowany, to, jak wskazano powyżej:

• zgodnie z treścią Umowy 1 Wnioskodawca miał otrzymać gwarantowane środki w wysokości (…) euro (łącznie z wpłaconą składką). Zgodnie z zaświadczeniem A otrzymał z tego tytułu kwotę (…) euro, a zatem o (…) euro więcej.
• zgodnie z treścią Umowy 2 Wnioskodawca miał otrzymać gwarantowane środki w wysokości (…) euro (łącznie z wpłaconą składką). Zgodnie z zaświadczeniem A otrzymał z tego tytułu kwotę (…) euro, a zatem o (…) euro więcej.

Dodatkowe świadczenia wynikają z postanowień punktu 1.4 w zw. z pkt 1.1 Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (dalej jako (…)), w którym wskazano, że gwarantowane świadczenie podlega dodatkowej kalkulacji opartej o tabelę śmiertelności oraz zmienny procent Wnioskodawcy.

Wnioskodawca nie zna szczegółów kalkulacji. Z powyższego wynika, że:

• otrzymane przez Wnioskodawcę z tytułu Umowy 1 gwarantowane świadczenie w części w wysokości (…) euro (…) euro kapitału gwarantowanego określonego w Umowie 1 pomniejszonego o (…) euro składki wpłaconej przez Wnioskodawcę), oraz
• otrzymane przez Wnioskodawcę z tytułu Umowy 2 gwarantowane świadczenie w części w wysokości (…) euro (…) euro kapitału gwarantowanego określonego w Umowie 2 pomniejszonego o (…) składki wpłaconej przez Wnioskodawcę),

zostały określone z góry już w Umowach i nie były obliczone w oparciu o żadne indeksy, wartości bazowe, ani nie były zależne od zysków uzyskiwanych przez ubezpieczyciela (A) - w pytaniach i stanowisku Wnioskodawcy jako „Kapitał Gwarantowany”.

Natomiast:

• otrzymane przez Wnioskodawcę z tytułu Umowy 1 gwarantowane świadczenie w części w wysokości (…) euro, czyli nadwyżka kapitału gwarantowanego faktycznie naliczonego (…) euro) nad kwotą kapitału gwarantowanego określonego w Umowie 1 ((…) euro)
• otrzymane przez Wnioskodawcę z tytułu Umowy 2 gwarantowane świadczenie w części w wysokości (…) euro, czyli nadwyżka kapitału gwarantowanego faktycznie naliczonego ((…) euro) nad kwotą kapitału gwarantowanego określonego w Umowie 2 ((…) euro)

obliczone zostały w oparciu o indeks w postaci tabeli śmiertelności sporządzanej przez ubezpieczyciela (A) - w pytaniach i stanowisku Wnioskodawcy jako „Nadwyżka Kapitału”.

Z kolei, w przypadku otrzymanych przez Wnioskodawcę świadczeń z tytułu udziału w zyskach (tzw. (...)) w kwocie: - (…) euro na podstawie Umowy 1 oraz – (…) euro na podstawie Umowy 2, są to kwoty wynikające z przypadającego na Wnioskodawcę procenta partycypacji w zyskach ubezpieczyciela, które są przydzielane na dany rodzaj polisy ubezpieczeniowej. Wysokość procenta udziałów jest wskazywana każdorazowo w rocznym sprawozdaniu finansowym ubezpieczyciela A. W przypadku Umów zawartych przez Wnioskodawcę, w roku 2022 jego udział w zyskach A wynosił 0,05%. Jak zostało wskazane w punkcie 2.1 OWU, ubezpieczeni uczestniczą w nadwyżkach i rezerwach wyceny ubezpieczyciela (A) zgodnie z regulacją § 153 ww. ustawy o umowach ubezpieczeniowych.

§ 153 ust. 1 ustawy o umowach ubezpieczeniowych reguluje: „Ubezpieczający ma prawo do udziału w nadwyżce i w rezerwach z wyceny (podział zysku), chyba że podział zysku został wyłączony w drodze wyraźnej umowy; udział w zyskach można wykluczyć jedynie w całości”. Ponieważ w przypadku ubezpieczeń wykupionych przez Wnioskodawcę udział w zyskach nie został wyłączony, w punkcie 2.1.1.b) OWU wskazano, że „nadwyżki będą określane zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych oraz ustalane w naszych rocznych sprawozdaniach finansowych”. W dniach zawarcia Umów ubezpieczenia Wnioskodawca nie został poinformowany o przewidywanej wysokości udziałów w zyskach, które zostaną mu wypłacone po zakończeniu Umów. W polisach wskazano, że wysokość udziałów w zyskach nie może zostać zagwarantowana. Wnioskodawca corocznie otrzymywał od A informację o aktualnym poziomie przypadających na niego udziałów w zyskach. Otrzymane przez Wnioskodawcę świadczenia w wysokości (…) euro i (…) euro zależne były zatem od zysków ubezpieczyciela (A) - w pytaniach i stanowisku Wnioskodawcy jako „Udział w Zyskach”.

Wnioskodawca wskazuje także, że Umowy 1 i 2 nie były w okresie ich obowiązywania zmieniane lub odnawiane. Ponadto, w zakresie pobranego w Niemczech przez A podatku dochodowego i dodatku solidarnościowego, Wnioskodawca wystąpił z wnioskami o ich zwrot, ale nie jest przedmiotem niniejszego wniosku o interpretację indywidualną.

W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku wskazano, że:

• umowy ubezpieczenia, o których mowa we wniosku nie były związane z funduszami kapitałowymi,
• wpłacane przez Wnioskodawcę składki nie były dzielone na część ubezpieczeniową i inwestycyjną.

Pytania

1.Czy otrzymane przez Wnioskodawcę świadczenia na podstawie Umów z tytułu ubezpieczenia emerytalnego w części odpowiadającej kwocie Kapitału Gwarantowanego, podlegają w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a jeżeli tak, to na podstawie jakich przepisów i w jakiej wysokości?

2.Czy otrzymane przez Wnioskodawcę świadczenia na podstawie Umów z tytułu ubezpieczenia emerytalnego w części odpowiadającej kwocie Nadwyżki Kapitału, podlegają w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a jeżeli tak, to na podstawie jakich przepisów i w jakiej wysokości?

3.Czy otrzymane przez Wnioskodawcę świadczenia na podstawie Umów z tytułu ubezpieczenia emerytalnego w części odpowiadającej Udziałowi w Zyskach, podlegają w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a jeżeli tak, to na podstawie jakich przepisów i w jakiej wysokości?

Pana stanowisko w sprawie

Na podstawie przedstawionego stanu faktycznego, zdaniem Wnioskodawcy:

1.Otrzymane przez Wnioskodawcę świadczenia na podstawie Umów z tytułu ubezpieczenia emerytalnego w części odpowiadającej kwocie Kapitału Gwarantowanego, stanowią dla Wnioskodawcy przychód, który korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwzględnieniem art. 10 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1328 ze zm.).

2.Otrzymane przez Wnioskodawcę świadczenia na podstawie Umów z tytułu ubezpieczenia emerytalnego w części odpowiadającej kwocie Nadwyżki Kapitału, stanowią dla Wnioskodawcy przychód, który korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwzględnieniem art. 10 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1328 ze zm.).

3.Otrzymane przez Wnioskodawcę świadczenia na podstawie Umów z tytułu ubezpieczenia emerytalnego w części odpowiadającej kwocie Udziałowi w Zyskach, stanowią dla Wnioskodawcy przychód, który korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwzględnieniem art. 10 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1328 ze zm.).

Uzasadnienie.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej jako „ustawa o PDOF”), osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 3 ust. 1a ustawy o PDOF, za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1)posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2)przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Natomiast zgodnie z art. 3 ust. 2a ustawy o PDOF, osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Ponadto, stosownie do art. 4a ustawy o PDOF, przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

W myśl art. 22 ust. 1 umowy z dnia 14 maja 2003 r. zawartej między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90), dochody osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, bez względu na to, gdzie są osiągane, a które nie są objęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej umowy, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie.

Ponieważ miejscem zamieszkania Wnioskodawcy było i jest terytorium Polski, dochód z tytułu świadczeń uzyskanych od A podlega w jego ocenie opodatkowaniu w Polsce.

Dalej należy zauważyć, iż zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PDOF, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy o PDOF, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jednakże, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PDOF, wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

a)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,

b)dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.

Przy czym, zgodnie z art. 24 ust. 15 ustawy o PDOF, dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.

Z kolei zgodnie z art. 24 ust. 15a ustawy o PDOF, dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie, zawartą na podstawie odrębnych przepisów, w której świadczenie zakładu ubezpieczeń z tytułu dożycia jest:

1)ustalane na podstawie określonych indeksów lub innych wartości bazowych albo

2)równe składce ubezpieczeniowej powiększonej o określony w umowie ubezpieczenia wskaźnik

- jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a składką wpłaconą do zakładu ubezpieczeń.

Zatem, w świetle art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b) ustawy o PDOF, zwolnieniu od podatku dochodowego nie podlegają kwoty otrzymane m.in. z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi.

Stosownie do art. 5a pkt 14 ustawy o PDOF, przez fundusze kapitałowe należy rozumieć fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

W świetle powyższych przypisów, w ocenie Wnioskodawcy, do świadczeń otrzymanych przez niego od A na podstawie Umowy 1 i Umowy 2, nie ma zastosowania art. 24 ust. 15a ustawy o PDOF, bowiem zostały one zawarte przed wejściem w życie przepisów, które dodały ten przepis do ustawy o PDOF, jak również wyjątek w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PDOF.

Wynika to z brzmienia art. 10 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, który stanowi że:

• ust. 1 - Zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy wymienionej w art. 2, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie przepisów, o których mowa w art. 17 pkt 6, stosuje się do dochodów uzyskanych z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie, w której świadczenie zakładu ubezpieczeń jest ustalane na podstawie określonych indeksów lub innych wartości bazowych albo świadczenie jest równe składce ubezpieczeniowej powiększonej o określony w umowie ubezpieczenia wskaźnik, jeżeli umowa ta została zawarta do dnia wejścia w życie przepisów, o których mowa w art. 17 pkt 6. Jeżeli po dniu 31 grudnia 2014 r. umowa ta została zmieniona lub odnowiona, zwolnienia tego nie stosuje się do dochodów przypadających za okres od dnia zmiany lub odnowienia tej umowy; podatek, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 5a ustawy wymienionej w art. 2, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, określa się od tej części dochodów, jaka przypada na okres umowy po jej zmianie lub odnowieniu proporcjonalnie do całego okresu obowiązywania umowy.
• ust. 2 - Jeżeli wypłata dochodów z tytułu, o którym mowa w ust. 1, wynika z umów zawartych, zmienionych lub odnowionych od dnia wejścia w życie przepisów, o których mowa w art. 17 pkt 6, do dnia 31 grudnia 2014 r., zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy wymienionej w art. 2, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie przepisów, o których mowa w art. 17 pkt 6, stosuje się do dnia 31 grudnia 2014 r., z tym że podatek, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 5a ustawy wymienionej w art. 2, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, określa się od tej części dochodów, jaka przypada na okres od dnia 1 stycznia 2015 r. proporcjonalnie do całego okresu obowiązywania umowy.

Wnioskodawca zwraca także uwagę, że umowy ubezpieczenia na życie jakie zawarł z A nie były w sposób bezpośredni powiązane z funduszami kapitałowymi, natomiast kwoty świadczeń należnych Wnioskodawcy były co do zasady zależne od spełnienia warunków opisanych w Umowie 1 i Umowie 2.

W szczególności, świadczenia odpowiadające kwocie Kapitału Gwarantowanego zostały określone z góry już w Umowach i nie były obliczone w oparciu o żadne indeksy, wartości bazowe, ani nie były zależne od zysków uzyskiwanych przez ubezpieczyciela.

Zatem w tym zakresie, w ocenie Wnioskodawcy świadczenie to korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PDOF, z uwzględnieniem art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw.

W ocenie Wnioskodawcy, podobnie należy ocenić skutki podatkowe otrzymania świadczenia od A w części odpowiadającej kwocie Nadwyżki Kapitału, bowiem jak przedstawiono to w opisie stanu faktycznego, według wiedzy Wnioskodawcy świadczenia te obliczone zostały w oparciu o indeks w postaci tabeli śmiertelności sporządzanej przez ubezpieczyciela (A).

Z kolei, ze względu na datę zawarcia Umów, w ocenie Wnioskodawcy do świadczenia odpowiadającego Nadwyżce Kapitału zastosowanie znajduje przepis przejściowy, tj. art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw.

Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku dochodowego świadczenia zakładu ubezpieczeń jeżeli:

• wypłacane świadczenie ustalane jest na podstawie określonych indeksów lub innych wartości bazowych oraz
• umowa ubezpieczenia zawarta została do dnia wejścia w życie przepisów.

Oba warunki wynikające z art. 10 ust. 1 ww. ustawy zostały spełnione w zakresie świadczenia odpowiadającego Nadwyżce Kapitału.

W przypadku świadczenia otrzymanego przez Wnioskodawcę odpowiadającego Udziałowi w Zyskach, w ocenie Wnioskodawcy, również byłoby ono objęte zwolnieniem od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PDOF, bowiem świadczenie te stanowią kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń osobowych, jak również świadczenia te nie mieszczą się w wyjątkach przewidzianych w lit. a) i b) tego przepisu tj.: - nie stanowią one odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c, - nie stanowią dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a ustawy o PDOF.

Świadczenia odpowiadające Udziałowi w Zyskach nie stanowią w ocenie Wnioskodawcy dochodu w rozumieniu art. 24 ust. 15 ustawy o PDOF, bowiem są to kwoty wynikające z przypadającego na Wnioskodawcę procenta partycypacji w zyskach ubezpieczyciela, które są przydzielane na dany rodzaj polisy ubezpieczeniowej. Zatem trudno dopatrzyć się tu spełnienia warunku wynikającego z tego przepisu, tj. wypłaty świadczeń z tytułu umowy ubezpieczenia związanej z funduszami kapitałowymi w rozumieniu art. 5a pkt 14 ustawy o PDOF.

Podobnie w ocenie Wnioskodawcy, do świadczeń odpowiadających Udziałowi w Zyskach, nie ma zastosowania art. 24 ust. 15a ustawy o PDOF, bowiem Umowy zostały zawarte w 2010 roku i nie były one następnie zmieniane ani odnawiane. Natomiast świadczenia te zostały wyliczone jako procent partycypacji w zyskach ubezpieczyciela (udział w nadwyżkach i rezerwach wyceny ubezpieczyciela), co jest zależne od sytuacji na rynku finansowym, a więc świadczenia te zostały ustalone na podstawie określonych indeksów lub innych wartości bazowych w rozumieniu art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

W myśl art. 4a ww. ustawy:

Z opisu zdarzenia wynika, że jako polski rezydent podatkowy w dniach 19 kwietnia oraz 12 października 2010 r. zawarł Pan dwie umowy ubezpieczenia emerytalnego z A. Do Umów zastosowanie miały przepisy ustawy z dnia 23 listopada 2007 r. o umowach ubezpieczeniowych ((...)). Zgodnie z treścią umów zdecydował się Pan na jednorazowe wypłaty środków w całości. W związku z tym otrzymał Pan od A następujące kwoty: 1 z tytułu Umowy 1 kwotę w łącznej wysokości (…) euro, na którą składały się: - kwota (…) euro tytułem gwarantowanego kapitału (łącznie z wpłaconą składką) oraz - kwota (…) euro tytułem udziału w zyskach; dodatkowo, ubezpieczyciel potrącił od wypłacanego świadczenia kwotę (…) euro tytułem podatku dochodowego i dodatku solidarnościowego, stanowiącego 25% zysku uzyskanego przez Wnioskodawcę, 2) z tytułu Umowy 2 kwotę w łącznej wysokości (…) euro, na którą składały się: - kwota (…) euro tytułem gwarantowanego kapitału (łącznie z wpłaconą składką) oraz - kwota (…) euro tytułem udziału w zyskach; dodatkowo, ubezpieczyciel potrącił od wypłacanego świadczenia kwotę (…) euro tytułem podatku dochodowego i dodatku solidarnościowego, stanowiącego 25% zysku uzyskanego przez Wnioskodawcę. Dodatkowe świadczenia wynikają z postanowień punktu 1.4 w zw. z pkt 1.1 Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (dalej jako „OWU”; dokument: (…), w którym wskazano, że gwarantowane świadczenie podlega dodatkowej kalkulacji opartej o tabelę śmiertelności oraz zmienny procent Wnioskodawcy. Z kolei, w przypadku otrzymanych przez Wnioskodawcę świadczeń z tytułu udziału w zyskach (tzw. (...)) w kwocie: - (…) euro na podstawie Umowy 1 oraz – (….) euro na podstawie Umowy 2, są to kwoty wynikające z przypadającego na Wnioskodawcę procenta partycypacji w zyskach ubezpieczyciela, które są przydzielane na dany rodzaj polisy ubezpieczeniowej. Wysokość procenta udziałów jest wskazywana każdorazowo w rocznym sprawozdaniu finansowym ubezpieczyciela (A). Umowy nie były w okresie ich obowiązywania zmieniane lub odnawiane. Ww. umowy ubezpieczenia z funduszami kapitałowymi, a wpłacane przez Pana składki nie były dzielone na część ubezpieczeniową i inwestycyjną.

Skoro – jak Pan wskazał – otrzymane kwoty stanowiły wypłatę z ubezpieczenia na życie – ubezpieczenia emerytalnego, które nie było związane z funduszami kapitałowymi to w sprawie zastosowanie znajdzie art. 22 ust. 1 Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, podpisanej w Berlinie 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 12 poz. 90).

Na podstawie tego przepisu:

W konsekwencji świadczenie wypłacone z Niemiec z tytułu ubezpieczenia na życie – ubezpieczenia emerytalnego niezwiązanego z funduszem kapitałowym wypłacone osobie mającej miejsce zamieszkania w Polsce, podlega opodatkowaniu tylko w Polsce.

Do opodatkowania takiego świadczenia w Polsce stosuje się przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jednakże, stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

We wskazanym przepisie art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, ustawodawca posługuje się zwrotem „kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń”. W związku z powyższym, jeżeli świadczenie wypłacone zostało z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, a nie mieści się ono w punktach a i b przepisu, to takie świadczenie podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Przez kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń objęte dyspozycją ww. przepisu rozumie się świadczenia, do wypłaty których zobowiązany jest ubezpieczyciel w związku z zawartą umową ubezpieczenia.

Zgodnie z brzmieniem art. 24 ust. 15 ww. ustawy:

Natomiast stosownie do art. 24 ust. 15a cytowanej ustawy:

Zatem, treść art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w obecnie obowiązującym brzmieniu, wyklucza ze zwolnienia od podatku dochodowego, dochód z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, o którym mowa w art. 24 ust. 15 ww. ustawy oraz wyklucza ze zwolnienia od podatku dochodowego dochód z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie, zawartą na podstawie odrębnych przepisów, w której świadczenie zakładu ubezpieczeń z tytułu dożycia jest ustalane na podstawie określonych indeksów lub innych wartości bazowych albo równe składce ubezpieczeniowej powiększonej o określony w umowie ubezpieczenia wskaźnik.

Skoro zatem – jak Pan twierdzi – zakupiony produkt nie był związany z funduszami kapitałowymi, to w odniesieniu do otrzymanych świadczeń nie ma zastosowania art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto zauważyć należy, że do 17 października 2014 r. przepis art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazywał, że:

Zmianę tego przepisu, poprzez dodanie w lit. b wyłączenia ze zwolnienia dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15a, wprowadzono na mocy art. 2 pkt 8 lit. c ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1328; dalej: ustawa zmieniająca). Zmiana weszła w życie 18 października 2014 r.

Zgodnie bowiem z art. 17 pkt 6 ww. ustawy zmieniającej, ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2015 r., z wyjątkiem przepisów: art. 2 pkt 8 lit. c, pkt 14 lit. g, pkt 21 lit. a tiret drugie i pkt 29 oraz art. 10 i art. 15, które wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Z treści art. 10 ust. 1 i ust. 2 tej ustawy zmieniającej wynika natomiast, że:

Skoro zatem umowy ubezpieczenia na życie – ubezpieczenia emerytalnego zawarł Pan w 2010 r. i umowy ta nie były następnie zmieniane ani odnawiane, a otrzymane przez Pana świadczenia zostały wypłacone w wysokości wpłaconej przez Pana kwoty powiększonej o wskazane we wniosku kwoty, to do otrzymanego przez Pana świadczenia należy zastosować art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie przepisów ustawy zmieniającej.

W konsekwencji, świadczenia (wymienione we wniosku objęte pytaniami) które otrzymał Pan jako wypłatę z tytułu ubezpieczenia na życie – ubezpieczenia emerytalnego, które – jak Pan wskazał – nie było związane z funduszami kapitałowymi, w całości korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 tej ustawy w brzmieniu obowiązującym do dnia 17 października 2014 r. Oznacza to, że dochód o którym mowa w art. 24 ust. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w Pana sytuacji również korzysta ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 tej ustawy w brzmieniu obowiązującym do dnia 17 października 2014 r. Tym samym stanowisko zajęte przez Pana we wniosku należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanów faktycznych, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).