Interpretacja indywidualna z dnia 12 grudnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT2.4011.444.2023.3.ŁS
Temat interpretacji
Skutki podatkowe wypłaty środków zgromadzonych na rachunku Otwartego Funduszu Emerytalnego w związku z podziałem majątku wspólnego.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
21 września 2023 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych wypłaty środków zgromadzonych na rachunku Otwartego Funduszu Emerytalnego w związku z podziałem majątku wspólnego. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie organu – pismem z 29 listopada 2023 r. (wpływ). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wyrokiem Sądu po podziale majątku zostały Pani przyznane środki (50%) z II filaru emerytalnego X.
W X utworzono dla Pani rachunek, na który po przejściu na emeryturę przelano zgodnie z Pani dyspozycją 50% środków zgromadzonych na koncie byłego męża.
Wielokrotnie pytała Pani w korespondencji z X czy ma płacić Pani od udzielonej kwoty podatek dochodowy. Przysłano Pani pisma – odpowiedzi – przeczące sobie wzajemnie (w załączeniu przekazuje Pani kopie owych pism od X). W ostatniej korespondencji przeproszono Panią za liczne pomyłki. Natomiast dalej nie wie Pani czy ma płacić ów podatek dochodowy od osób fizycznych czy nie.
Jest Pani osobą, która nigdy nie uchylała się od płatności wobec Urzędu Skarbowego. Skoro jednak w pierwszym piśmie od X stwierdzono, że nie musi płacić Pani podatku od przelanej kwoty i nie wystawia się PIT-11, zrozumiała Pani to jasno, że nie musi Pani zostawić pieniędzy na uregulowanie podatku. Ma Pani niską emeryturę (ok. 1000 zł).
Po jakimś czasie X zmieniło zdanie i wysłało PIT-11 z koniecznością uregulowania podatku. Zwróciła się Pani z prośbą do swojego Urzędu Skarbowego o umorzenie wraz z odsetkami należnego podatku. Rozmawiała Pani również z Naczelnikiem i szczegółowo naświetliła Pani temat podpierając się dowodami, czyli korespondencją od X.
Odsetki Pani narastają, a błąd nie leży po Pani stronie. Skoro urzędnicy instytucji (w tym X) poruszają się w przepisach jak przysłowiowi „pijani we mgle” to dlaczego Pani ma odpowiadać za ich brak kompetencji i bałagan w firmie X.
Uzupełnienie opisu stanu faktycznego
Przyznane Pani wyrokiem Sądu środki, o których mowa we wniosku, pochodziły z podziału majątku wspólnego Pani i Pani męża, które uprzednio były zgromadzone na rachunku OFE Pani męża w okresie istnienia małżeńskiej wspólności majątkowej.
W wyniku rozwiązania małżeństwa przez rozwód, przypadające Pani środki zgromadzone na rachunku OFE Pani byłego męża w okresie istnienia małżeńskiej wspólności majątkowej zostały przekazane w ramach wypłaty transferowej na Pani rachunek w otwartym funduszu.
X OFE – zgodnie z art. 128 ustawy z 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych – utworzył dla Pani rachunek w celu przekazania ww. środków. Zgodnie z art. 129a ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych X OFE – na Pani wniosek – dokonał jednorazowej wypłaty tych środków na Pani konto bankowe. Jednorazowa wypłata ww. środków na Pani rachunek bankowy nastąpiła w listopadzie 2021 r.
Pytanie
Czy w ogóle zasadny jest podatek dochodowy od osób fizycznych w związku z przelaną kwotą od X?
Pani stanowisko w sprawie
Pani zdaniem, absolutnie nie powinno się obciążać Pani osoby ewentualnym podatkiem od osób fizycznych.
Jako obywatelka w niczym Pani nie zawiniła i nigdy nie uchylała się Pani świadomie od płacenia należnych podatków. Nie powinna Pani ponosić skutków bałaganu i braku kompetencji pracowników firmy X.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Stosunki między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U z 2020 r. poz. 1359 ze zm.).
Stosownie do art. 31 § 1 ww. Kodeksu:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością.
Zgodnie bowiem z treścią z art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
Dopiero z chwilą ustania małżeństwa wspólność ta ulega przekształceniu. Z chwilą ustania wspólności ustawowej małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym stanowiącym ich dorobek.
Stosownie do art. 43 § 1 ww. Kodeksu:
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym
Następnie małżonkowie mogą zdecydować o sposobie podziału majątku wspólnego. Opisany ustrój majątkowy trwa do ustania lub unieważnienia małżeństwa albo orzeczenia separacji, chyba że w czasie trwania związku małżeńskiego:
1)z ważnych powodów na żądanie jednego z małżonków sąd orzekł zniesienie wspólności,
2)wspólność ustała z mocy prawa na skutek ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków,
3)małżonkowie zawarli małżeńską umowę majątkową.
Zniesienie wspólności ustawowej kreuje prawo małżonków do majątku wspólnego na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych, które z reguły jest stanem przejściowym i prowadzi do podziału majątku.
W myśl art. 31 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – w brzmieniu obowiązującym do 25 września 2023 r.:
Do majątku wspólnego należą w szczególności:
1)pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
2)dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
3)środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
4)kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 266, 321, 568, 695 i 875).
Zgodnie natomiast z art. 1037 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.) w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.
W opisie stanu faktycznego wniosku wskazano, że wyrokiem Sądu po podziale majątku zostały Pani przyznane środki (50%) z II filaru emerytalnego X. Przyznane Pani wyrokiem Sądu środki pochodziły z podziału majątku wspólnego Pani i Pani męża, które uprzednio były zgromadzone na rachunku OFE Pani męża w okresie istnienia małżeńskiej wspólności majątkowej. W wyniku rozwiązania małżeństwa przez rozwód, przypadające Pani środki zgromadzone na rachunku OFE Pani byłego męża w okresie istnienia małżeńskiej wspólności majątkowej zostały przekazane w ramach wypłaty transferowej na Pani rachunek w otwartym funduszu. W X – zgodnie z art. 128 ustawy z 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych – utworzono dla Pani rachunek, na który po przejściu na emeryturę przelano zgodnie z Pani dyspozycją 50% środków zgromadzonych na koncie byłego męża. Zgodnie z art. 129a ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych X OFE – na Pani wniosek – dokonał jednorazowej wypłaty tych środków na Pani konto bankowe. Jednorazowa wypłata tych środków na Pani rachunek bankowy nastąpiła w listopadzie 2021 r.
W tym miejscu wskazać należy, że w myśl art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):
Przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.
Z literalnego brzmienia powołanego przepisu wynika zatem, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej. Wartość majątku oraz wartość spłat uzyskanych z tego tytułu przez małżonków nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Wobec powyższego, w świetle opisanego stanu faktycznego stwierdzić należy, że uzyskane przez Panią przychody – w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków w związku z ustaniem wspólności majątkowej na skutek rozwiązania małżeństwa – z tytułu jednorazowej wypłaty środków zgromadzonych na rachunku Otwartego Funduszu Emerytalnego (OFE), nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, na mocy powołanego powyżej art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego, stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pani chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.
W związku z załączeniem do wniosku dokumentów wskazuje się, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany ani uprawniony do oceny załączonych dokumentów; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy Ordynacja podatkowa. Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”.
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.