Skutki podatkowe wymiany udziałów.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 października 2023 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych wymiany udziałów. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest udziałowcem Spółki pod firmą X Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Spółka) posiadającym w ww. Spółce ... udziałów o wartości nominalnej ... zł, co przekłada się na 11,53% udziałów w kapitale zakładowym ww. Spółki.

Obok Wnioskodawcy udziałowcami Spółki są:

-X SA posiadająca w kapitale zakładowym Spółki ... udziały o wartości nominalnej ... zł co przekłada się na 30% udziałów w kapitale zakładowym ww. Spółki;

-Udziałowiec 1 posiadający w kapitale zakładowym Spółki ... udziałów o wartości nominalnej ... zł, co przekłada się na 19,10% udziałów w kapitale zakładowym ww. Spółki;

-Udziałowiec 2 posiadający w kapitale zakładowym Spółki ... udziałów o wartości nominalnej ... zł, co przekłada się na 3,50% udziałów w kapitale zakładowym ww. Spółki;

-Udziałowiec 3 posiadający w kapitale zakładowym Spółki ... udziały o wartości nominalnej ... zł, co przekłada się na 5,11% udziałów w kapitale zakładowym ww. Spółki;

-Udziałowiec 4 posiadający w kapitale zakładowym Spółki ... udziałów o wartości nominalnej ... zł, co przekłada się na 7,69% udziałów w kapitale zakładowym ww. Spółki;

-Udziałowiec 5 posiadający w kapitale zakładowym Spółki ... udziałów o wartości nominalnej ... zł, co przekłada się na 22,21% udziałów w kapitale zakładowym ww. Spółki;

-Udziałowiec 6 posiadający w kapitale zakładowym Spółki ... udziałów o wartości nominalnej ... zł, co przekłada się na 0,84% udziałów w kapitale zakładowym ww. Spółki.

Posiadane przez Wnioskodawcę udziały w Spółce nie zostały objęte w wyniku transakcji wymiany udziałów, ani też nie były przydzielone w wyniku łączenia lub podziału podmiotów. Wnioskodawca posiada miejsce zamieszkania na terytorium Polski i jest polskim rezydentem podatkowym podlegającym w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów niezależnie od miejsca ich osiągania.

Zarówno X (Spółka), jak i X SA mają swoje siedziby w Polsce, są polskimi rezydentami podatkowymi i podlegają w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Obecnie, ze względu na chęć koncentracji działalności w strukturze holdingowej, X SA oraz Udziałowcy X (w tym Wnioskodawca) rozważają zmianę struktury kapitałowej grupy, którą tworzą X SA, X oraz zależna w 100% od X spółka pod firmą Y Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. X SA, jako spółka publicznie notowana na rynku regulowanym ..., ma stać się główną spółką grupy i posiadać udziały w pozostałych podmiotach tworzących tę grupę (m.in. X). Ma to dać możliwość scentralizowania funkcji w ramach grupy X i zapewnić jednolitość procesów i decyzji strategicznych, tworzenia spójnych planów rozwoju grupy, ułatwienia procesów biznesowych, a w efekcie przyczynić się do wzrostu biznesu i wygenerowania korzyści w zakresie ograniczenia kosztów działalności grupy oraz zwiększenia jej potencjału przychodowego.

W konsekwencji Udziałowcy X (w tym X SA oraz Wnioskodawca) rozważają transakcję polegającą na wymianie udziałów i zwiększeniu zaangażowania X SA w kapitale zakładowym X przy jednoczesnym uzyskaniu przez Udziałowców X (w tym Wnioskodawcy) akcji w kapitale zakładowym X SA.

Planowana transakcja polegać będzie na wniesieniu aportem – w ramach jednej transakcji, udokumentowanej jednym aktem notarialnym – udziałów posiadanych przez Wnioskodawcę oraz Udziałowców 1-6 do X SA, posiadanych przez ww. podmioty udziałów w X.

Planowany aport udziałów obejmie ponad 50% udziałów w całym kapitale zakładowym X posiadanych przez Wnioskodawcę oraz Udziałowców 1-6, w ten sposób, iż:

-Wnioskodawca wniesie do X SA aportem 1516 udziałów (wszystkie posiadane przez Wnioskodawcę udziały w X);

-Udziałowiec 1 wniesie do X SA aportem 2511 udziałów (wszystkie posiadane przez Udziałowca 1 udziały w X);

-Udziałowiec 2 wniesie do X SA aportem 460 udziałów (wszystkie posiadane przez Udziałowca 2 udziały w X);

-Udziałowiec 3 wniesie do X SA aportem 672 udziały (wszystkie posiadane przez Udziałowca 3 udziały w X);

-Udziałowiec 4 wniesie do X SA aportem 1011 udziałów (wszystkie posiadane przez Udziałowca 4 udziały w X);

-Udziałowiec 5 wniesie do X SA aportem 2920 udziałów (wszystkie posiadane przez Udziałowca 5 udziały w X);

-Udziałowiec 6 wniesie do X SA aportem 111 udziałów (wszystkie posiadane przez Udziałowca 6 udziały w X).

W efekcie opisanej powyżej transakcji X SA, zwiększając ilość posiadanych w X udziałów z 30% do 100% uzyska bezwzględną większość głosów w X, czyli w Spółce, której udziały będą wnoszone aportem przez Wnioskodawcę oraz Udziałowców 1-6 w ramach transakcji opisanej powyżej.

Jednocześnie X SA podwyższy kapitał zakładowy i wyemituje akcje, które – w zamian za wnoszony aport w postaci udziałów w X – obejmie Wnioskodawca oraz Udziałowcy 1-6.

W wyniku rozważanej transakcji X SA stanie się jedynym (stuprocentowym) udziałowcem X i będzie jej przysługiwała bezwzględna większość głosów w X. Wnoszone przez Wnioskodawcę oraz Udziałowców 1-6 do X SA udziały w X stanowić będą wkład niepieniężny, który przeznaczony będzie w całości lub w części na podwyższenie kapitału zakładowego X SA. W ramach transakcji Wnioskodawca oraz Udziałowcy 1-6 obejmą akcje w X SA bez dodatkowej zapłaty w gotówce.

Wartość kosztów objęcia lub nabycia akcji X SA nabytych przez Wnioskodawcę, która pozostanie w Jego rachunku podatkowym do rozliczenia dla celów podatkowych jako koszty uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych akcji nie będzie wyższa niż wartość udziałów w X, jaka byłaby przyjęta przez Wnioskodawcę do rozliczenia dla celów podatkowych jako koszty uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia udziałów w tej Spółce, gdyby nie doszło do wymiany udziałów.

Pytanie

Czy w świetle art. 24 ust. 8a i 8b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w rezultacie wniesienia przez Wnioskodawcę swojego pakietu udziałów w X do X SA wraz z pozostałymi udziałowcami X (w tym samym momencie, na podstawie jednego aktu notarialnego), w rezultacie czego X SA obejmie większościowy pakiet akcji X (bezwzględną większość praw głosów), po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód podlegający opodatkowaniu?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle art. 24 ust. 8a i 8b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w rezultacie wniesienia przez Wnioskodawcę swojego pakietu udziałów w X do X.SA wraz z pozostałymi udziałowcami X (w tym samym momencie, na podstawie jednego aktu notarialnego), w rezultacie czego X SA obejmie większościowy pakiet udziałów X (bezwzględną większość praw głosów), po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu.

Warunki niezbędne do uznania danej operacji za wymianę udziałów zostały określone w art. 24 ust. 8a-8c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 24 ust. 8a ww. ustawy, jeżeli spółka nabywa od wspólnika innej spółki udziały (akcje) tej innej spółki oraz w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje jej wspólnikowi własne udziały (akcje) albo w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje wspólnikowi tej innej spółki własne udziały (akcje) wraz z zapłatą w gotówce w wysokości nie wyższej niż 10% wartości nominalnej własnych udziałów (akcji), a w przypadku braku wartości nominalnej - wartości rynkowej tych udziałów (akcji), oraz jeżeli w wyniku nabycia:

-spółka nabywająca uzyska bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) są nabywane, albo

-spółka nabywająca, posiadająca bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) są nabywane, zwiększa ilość udziałów (akcji) w tej spółce  – do przychodów nie zalicza się wartości udziałów (akcji) przekazanych wspólnikowi tej innej spółki oraz wartości udziałów (akcji) nabytych przez spółkę, pod warunkiem, że podmioty biorące udział w tej transakcji podlegają w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągnięcia (wymiana udziałów).

Dodatkowe warunki niezbędne do uznania operacji wnoszenia aportem udziałów spółki jako tzw. wymianę udziałów określone zostały w art. 24 ust. 8b cytowanej ustawy.

Zgodnie z przepisem, art. 24 ust. 8b ww. ustawy ma zastosowanie, jeśli:

-spółka nabywająca oraz spółka, której udziały (akcje) są nabywane, są podmiotami wymienionymi w załączniku nr 3 do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub są spółkami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, w innym niż państwo członkowskie Unii Europejskiej państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego;

-wspólnik jest podatnikiem podatku dochodowego i wnoszone przez niego udziały (akcje) stanowią wkład niepieniężny przeznaczony w całości lub części na podwyższenie kapitału zakładowego spółki nabywającej;

-wnoszone przez wspólnika udziały (akcje) nie zostały nabyte lub objęte w wyniku transakcji wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku łączenia lub podziału podmiotów;

-wartość nabywanych przez wspólnika udziałów (akcji) przyjęta dla celów podatkowych jest nie wyższa niż wartość wnoszonych przez tego wspólnika udziałów (akcji), jaka byłaby przyjęta dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do wymiany udziałów.

Stosownie natomiast do art. 24 ust. 8c ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepis ust. 8a stosuje się również w przypadku, gdy spółka nabywa udziały (akcje) od tego samego wspólnika w ramach więcej niż jednej transakcji przeprowadzonych w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy liczonych począwszy od miesiąca, w którym nastąpiło pierwsze ich nabycie, jeżeli w wyniku tych transakcji są spełnione warunki określone w tym przepisie. Przepis ten uległ zmianie w ramach nowelizacji.

Niemniej nie będzie mieć on zastosowania w przedmiotowej sprawie, gdyż wniesienie pakietu udziałów przez Wnioskodawcę oraz pozostałych udziałowców X nastąpi w tym samym momencie, na podstawie jednego aktu notarialnego, w ramach jednej transakcji. Tym samym dla oceny możliwości zachowania naturalności operacji wniesienia udziałów X przez Wnioskodawcę (wraz z pozostałymi Udziałowcami 1-6) do X SA należy skupić się na brzmieniu przepisów art. 24 ust. 8a i 8b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca podkreśla, iż opisywane zdarzenie przyszłe dotyczy jednoczesnego wniesienia udziałów przez wszystkich wspólników X. W wyniku powyższej operacji X SA uzyska bezwzględną większość praw głosu w X (oraz stanie się wyłącznym udziałowcem Spółki). Jak zasygnalizowano wyżej, transakcja wniesienia przez Wnioskodawcę oraz pozostałych Udziałowców 1-6 udziałów Spółki do X SA zostanie przeprowadzona jednocześnie, w tym samym dniu oraz zostanie udokumentowana jednym aktem notarialnym. W analizowanej sytuacji spełnione zostaną więc warunki uznania transakcji za wymianę udziałów, o których mowa w art. 24 ust. 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto, jak wskazał Wnioskodawca, spełnione zostaną wszystkie przesłanki dla neutralności wskazane w art. 24 ust. 8b ww. ustawy, tj. spółki biorące udział w wymianie są spółkami wskazanymi w Załączniku nr 3 do analizowanej ustawy, Wnioskodawca jest podatnikiem podatku dochodowego w Polsce, udziały w X nie zostały objęte w wyniku reorganizacji, jak również nie dojdzie do wzrostu bazy podatkowej (z perspektywy Wnioskodawcy).

Powyższa operacja spełnia zatem warunki do uznania za neutralnie podatkową wymianę udziałów na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jest to zresztą spójne z celem wprowadzenia tego przepisu.

Praktyka organów podatkowych i sądów

Takie podejście potwierdził również w interpretacji ogólnej z dnia 7 maja 2021 r. Minister Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej, sygn. DD7.8203.1.2021 (brak możliwości pełnego zastosowania tej interpretacji ogólnej w sprawie z uwagi na nowelizację przepisów):

(...) Uwzględniając stanowisko prezentowane w judykaturze należy zatem przyjąć za prawidłową taką interpretację przepisów art. 24 ust. 8a-8c ustawy PIT oraz art. 12 ust. 4d, 11 i 12 ustawy CIT, która dopuszcza ich stosowanie również w modelu, w którym większość głosów w spółce nabywanej jest uzyskiwana przez spółkę nabywającą w wyniku nabycia udziałów (akcji) w tej spółce od większej liczby udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki w drodze odrębnych transakcji zawartych w okresie 6 miesięcy (...).

Zgodnie z tym stanowiskiem, regulacje zawarte w ustawie o PIT w zakresie neutralności wymiany udziałów należy interpretować z uwzględnieniem tego, iż stanowią one implementację Dyrektywy 2009/133/WE z 19 października 2009 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku łączenia, podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów dotyczących spółek różnych państw członkowskich oraz przeniesienia statutowej siedziby SE lub SCE z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego (dalej: Dyrektywa 2009/133/WE). Zgodnie z regulacjami unijnymi w celu umożliwienia niezakłóconego funkcjonowania rynku wewnętrznego należy zapewnić neutralną podatkowo wymianę udziałów.

Podobne stanowisko zostało wskazane w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 października 2018 r., sygn. akt II FSK 753/18, z 11 lipca 2019 r., sygn. akt II FSK 2524/17, z 22 listopada 2019 r., sygn. akt II FSK 3886/17, z 19 września 2019 r., sygn. akt II FSK 3393/17, z 28 października 2020 r., sygn. akt II FSK 988/18.

Analogiczne stanowisko przedstawiono w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 9 lutego 2021 r., nr 0113-KDIPT2-3.4011.904.2020.2.ID:

„ (...) W świetle powyższego - transakcja w ramach której Spółka Holdingowa nabędzie od Wnioskodawcy i pozostałych Wspólników udziały Spółki z o.o. i akcje Spółki S.A. dające jej bezwzględną większość praw głosów w Spółce z o.o. i Spółce S.A. w zamian za przekazanie na rzecz Wnioskodawcy własnych akcji w podwyższonym kapitale zakładowym, będzie stanowiła „wymianę udziałów” określoną w art. 24 ust. 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w konsekwencji wartość akcji otrzymanych od Spółki Holdingowej przez Wnioskodawcę w ramach wymiany udziałów nie będzie zaliczona do przychodów Wnioskodawcy (...)”.  

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Stosownie do treści art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy:

Co do zasady więc wniesienie wkładu niepieniężnego do spółki z o.o., spółki akcyjnej – spółki w rozumieniu art. 5a pkt 28 ustawy – skutkuje powstaniem przychodu podatkowego.

Jednakże ustawodawca przewidział w tej sytuacji wyłączenie pewnych wartości z przychodów – o ile spełnione są szczególne warunki określone w ustawie.

I tak, zgodnie z art. 24 ust. 8a ww. ustawy:

Z powołanego przepisu wynika, że efekt w postaci neutralnej podatkowo wymiany udziałów (akcji) dotyczy sytuacji, gdy wspólnik spółki wniesie posiadane udziały (akcje) do spółki, a podmiot wraz z nabytymi udziałami (akcjami) otrzyma bądź zwiększy bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) zostały wniesione. Przepis ten znajduje zastosowanie wówczas, gdy w wymianie uczestniczą już istniejące podmioty.

Warunki zastosowania powołanego przepisu określa art. 24 ust. 8b ustawy:

Według natomiast art. 24 ust. 8c ustawy:

W świetle tej regulacji, pomimo tego, że wniesienie udziałów zostanie dokonane jednocześnie (tą samą transakcją oraz zostanie udokumentowane jednym aktem notarialnym), sytuację każdego ze wspólników należy oceniać osobno.

Z kolei stosownie do art. 24 ust. 8dc ustawy:

Jak wynika przy tym z art. 24 ust. 19 analizowanej ustawy, przepisu ust. 8a nie stosuje się w przypadkach, gdy głównym lub jednym z głównych celów wymiany udziałów jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Ocena skutków podatkowych Pani sytuacji

W opisanym zdarzeniu przyszłym pomimo tego, że wniesienie udziałów zostanie dokonane jednocześnie (tą samą transakcją), sytuację każdego ze wspólników należy oceniać osobno. Ponieważ w wyniku wniesienia przez Panią aportu spółka nabywająca (X SA) nie uzyska bezwzględnej większości praw głosu w Spółce, której udziały będą przedmiotem aportu, w przypadku Pani nie znajdzie zastosowania wyłączenie z przychodów, o którym w art. 24 ust. 8a ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wyroki powołane przez Panią dotyczą indywidualnych spraw odrębnych podmiotów. Niemniej jednak w toku rozważań nad sposobem rozstrzygnięcia wniosku organ miał na względzie także prezentowane w nich stanowiska i argumenty.

Natomiast cytowaną w uzasadnieniu Pani stanowiska interpretację indywidualną wydano na tle odmiennego stanu prawnego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).