Możliwość rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko. - Interpretacja - 0115-KDIT2.4011.459.2023.2.KC

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 30 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT2.4011.459.2023.2.KC

Temat interpretacji

Możliwość rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 września 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 29 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 13 listopada 2023 r. (data wpływu). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Podlega Pani nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Mieszka Pani w Polsce oraz osiąga tylko przychody opodatkowane w ramach skali podatkowej (obecnie umowa o pracę). Dodatkowo:

1.nie stosuje Pani i nie będzie stosować przepisów art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2.nie podlega Pani i nie będzie podlegać opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Jest Pani obecnie kobietą poślubioną po raz wtóry, po rozwodzie, mającą na wychowaniu jedną córkę niepełnoletnią/małoletnią z pierwszego małżeństwa. Dziecko ma 14 lat, nie osiąga żadnych przychodów.

Pozostawała Pani w związku małżeńskim z pierwszym mężem: (A) w okresie od (...) 2008 r. do (...) 2013 r. Z tego małżeństwa posiada Pani dziecko: B ur. (...) 2009 r. Pani były mąż wyprowadził się ze wspólnego domu w sierpniu 2011 r. pozostawiając córkę B pod Pani opieką. Od tego czasu córka jest pod Pani opieką.

(...) 2013 r. odbyła się rozprawa sądowa, na której sąd rozwiązał małżeństwo bez orzekania o winie, wraz z powierzeniem władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem Pani, ograniczając ojcu władzę rodzicielską do współdecydowania o wszystkich istotnych sprawach dziecka, w szczególności w sprawach wychowania, edukacji i zdrowia. Zostały zasądzone alimenty w wysokości 500 zł i kolejno od 1 lipca 2013 r. w wysokości 700 zł, które ojciec dziecka płaci regularnie. 7 maja 2013 r. uprawomocniło się orzeczenie sądu o rozwodzie.

We wczesnym okresie - od czasu rozwodu - ojciec dziecka odwiedzał córkę zgodnie z wytycznymi sądu, z czasem je ograniczając z własnej inicjatywy. Od roku niemal brak kontaktu.

Pani były mąż posiada drugie dziecko na wychowaniu z drugą partnerką.

Od początku ustanowienia świadczenia wychowawczego (500+) pobiera je Pani w całości do teraz.

Córka B jest jedynym, do tego małoletnim dzieckiem, nad którym sprawuje Pani opiekę. Nie jest Pani matką lub opiekunem prawnym innych dzieci. Nie wychowuje Pani innych dzieci ani nie współwychowuje z ich drugim rodzicem lub opiekunem prawnym.

Wykonuje Pani w stosunku do dziecka nieprzerwanie władzę rodzicielską. Sprawuje pieczę nad dzieckiem i jego majątkiem, uczestniczy w podejmowaniu istotnych decyzji dotyczących zdrowia, rozwoju oraz wychowania dziecka. Zapewnia i zabezpiecza wszystkie jego potrzeby: bytowe, edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne, emocjonalne. Ojciec dziecka nie wykonuje w stosunku do dziecka władzy rodzicielskiej. Nie wykonuje obowiązków, dzięki którym dziecko wychowywane było w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny. Ojciec nie sprawuje pieczy nad dzieckiem i jego majątkiem, nie zajmuje się wychowaniem dziecka. Nie uczestniczy w podejmowaniu istotnych decyzji dotyczących zdrowia, rozwoju oraz wychowania dziecka. Nie zabezpiecza i nie zapewnia wszystkich jego potrzeb: bytowych, edukacyjnych, rozwojowych, zdrowotnych, emocjonalnych.

Obecny Pani mąż nie przyjął pod opiekę, na wychowanie małoletniej B. Nie uczestniczy w sprawowaniu pieczy nad nią czy jej majątkiem, nie uczestniczy w wychowaniu dziecka. Nie uczestniczy w podejmowaniu istotnych decyzji dotyczących zdrowia, rozwoju oraz wychowania dziecka. Nie zabezpiecza i nie zapewnia wszystkich jego potrzeb: bytowych, edukacyjnych, rozwojowych, zdrowotnych, emocjonalnych.

Dodatkowo z obecnym mężem posiada Pani rozdzielność majątkową.

Rozwiodła się Pani (...) 2013 r., z niniejszego związku posiada jedną córkę (B), której wychowaniem zajmuje się Pani. Przez ten okres (od 2013 r. do 2022 r.) rozliczała się Pani jako samotna matka, zgodnie z art. 6 pkt 4c i 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W poprzednim roku – 14 maja 2022 r. wyszła Pani ponownie za mąż (ślub cywilny) jednocześnie zachowując rozdzielność majątkową ustanowioną z dniem 9 maja 2022 r. Pani nowy mąż nie przyjął na wychowanie Pani córki i nie bierze faktycznie w nim udziału.

Podsumowując:

1.podlega Pani nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2.osiąga Pani dochody tylko z umowy o pracę;

3.jest Pani osobą rozwiedzioną;

4.sprawuje Pani opiekę nad małoletnim dzieckiem, w stosunku do którego sąd:

powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej;

nie ustalił pieczy naprzemiennej, jedynie umożliwił doraźne widzenia;

zasadził alimenty, które ojciec dziecka płaci regularnie;

5.wyszła Pani ponownie za mąż, jednak nadal jest osoba rozwiedzioną.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

14 maja 2022 r. ponownie zawarła Pani związek małżeński. Jednocześnie nadal pozostaje Pani osoba rozwiedzioną, tzw. rozwódką. Fakt ponownego wyjścia za mąż nie anulował tego stanu.

Pytanie:

Czy może Pani nadal rozliczać się (w roku bieżącym i kolejnych latach w tożsamym stanie faktycznym) jako samotna matka - zgodnie z art. 6 pkt 4c i 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, może rozliczać się Pani w bieżącym roku (oraz kolejnych latach przy zachowaniu stanu faktycznego) jako samotna matka - zgodnie z art. 6 pkt 4c i 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Osiąga Pani przychody opodatkowane według skali, czyli zgodnie z art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie zachodzą przesłanki wyłączające możliwość zastosowania niniejszego preferencyjnego rozliczenia.

Zgodnie ze wskazanym przepisem art. 6 pkt 4c i 4d od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 6 pkt 4c , będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1)małoletnie,

2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalna,

3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie

podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.

Stosownie do art. 6 ust. 4d ww. ustawy w przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

Artykuł 6 ust. 4f wskazanej ustawy stanowi, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2022 r. poz. 1577 i 2140).

Nie ulega wątpliwości, iż samotnie wychowuje Pani córkę, która obecnie jest małoletnia. Od momentu uprawomocnienia rozwodu definitywnie ojciec dziecka nie wykonuje władzy rodzicielskiej w stosunku do córki. Były mąż nie interesuje się zdrowiem dziecka, zachowaniem i ocenami w szkole, czy ma problemy poza szkołą, jakie jest zachowanie córki w domu, jakie są jej relacje z rówieśnikami. Kontakt ojca z córką jest ograniczony zarówno z nakazu sądowego jak i faktycznie.

Brzmienie art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych precyzuje pojęcie „osoby samotnie wychowującej dzieci” w taki sposób, aby nie budziło wątpliwości, iż prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów nie przysługuje wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione (o których mowa w tym przepisie), a wyłącznie jednemu z rodziców/opiekunów prawnych, tj. temu, który samotnie wychowuje dziecko/dzieci.

Do skorzystania z tej preferencji, istotne jest samotne troszczenie się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka bez udziału innej osoby, tj. w szczególności ojca lub matki dziecka. Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie, tj. w roku podatkowym, sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka. Wskazany wyżej przepis wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się do bycia określoną osobą wychowującą dzieci, jak również do tego, że osoba ta w roku podatkowym musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.

Z uwagi na to, że ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do „jego utrzymania” czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim, lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju.

Oznacza to, że wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na tym, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami małoletniego dziecka, czyli podejmuje trud wykonywania wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dzieci” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko. W przypadku, gdy żaden z rodziców nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był całkowicie wyeliminowany z opieki i wychowania dziecka.

W sytuacji, gdy dziecko zamieszkując wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (np. zgodnie z orzeczeniem sądu), status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Rodzic, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który w pojedynkę troszczy się o zaspokojenie bieżących potrzeb dziecka, nie traci statusu osoby samotnie wychowującej dziecko z racji utrzymywania sporadycznych kontaktów z dzieckiem przez drugiego rodzica lub płacenia przez niego alimentów.

Definicja osoby samotnie wychowującej dziecko jest definicją legalną rozwiniętą przez orzecznictwo zarówno organów podatkowych, jak i sądów administracyjnych. Interpretacja przepisów w tym zakresie została dokonana poprzez wykładnię funkcjonalną.

Większość interpretacji indywidualnych opiera się na znaczeniu wyrażenia „samotne wychowywanie dzieci”. Na przykład według Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie „Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis art. 6 ust. 4 ustawy wymienia osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dziecko, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dziecko, jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dziecko samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.” (interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 28 kwietnia 2015 r., znak IPPB4/4511-106/15-4/JK3).

Nie ulega też wątpliwości, iż Pani jest osobą po rozwodzie, czyli rozwódką, dzięki czemu wypełnia warunki stawiane do zastosowania ulgi określonej w art. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wzięła Pani rozwód z ojcem dziecka (...) 2013 r. Faktycznie, 14 maja 2022 r. ponownie wyszła Pani za mąż, jednakże nadal pozostaje osobą po rozwodzie, czyli rozwódką.

Stan cywilny uległ zmianie, jednakże przepis ten nie odnosi się wprost do stanu cywilnego, jedynie do faktu bycia „rozwódką”/”rozwodnikiem”. Ponowne zamążpójście, zmienia stan cywilny, jednakże nadal pozostawia fakt, iż dana osoba jest rozwódką/rozwodnikiem, fakt ten nie zostaje anulowany. Fakt rozwodu pozostaje nadal historyczną prawdą. Gdyby ustawodawca, chciał zawężać krąg odbiorców niniejszej ulgi podatkowej w niniejszym przepisie odwołałby się wprost do stanu cywilnego podatnika lub odesłałby do odrębnego przepisu normującego pojęcie. Skoro ustawodawca tego nie zrobił, należy uznać, iż status ten dotyczy osoby, która po raz wtóry wyszła za mąż i nadal samotnie wychowuje potomstwo.

Dodatkowo, należy zwrócić uwagę iż ustawa o PIT nie definiuje wprost pojęcia „rozwódka” na potrzeby niniejszej ustawy. W związku z tym, należy przyjąć znaczenie potoczne „kobieta rozwiedziona”, osoba, której małżeństwo zostało rozwiązane orzeczeniem sądu.

Fakt ten nie zostaje zatarty z chwilą nowego związku małżeńskiego, status ten jest niezbywalny.

Ponowne zamążpójście nie skutkuje brakiem możliwości skorzystania z preferencyjnego rozliczenia dla samotnej matki nie tylko w roku ponownego zamążpójścia, ale także w kolejnych latach, póki spełnione są warunki samotnego wychowania dziecka, o czym była mowa wyżej.

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:

1)stosuje przepisy:

a)art. 30c lub

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Pani osiąga tylko przychody z umowy o pracę, dziecko nie osiąga żadnych dochodów.

Podsumowując, nie zachodzą żadne przesłanki negatywne wyłączające możliwość skorzystania przez Panią z rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1)małoletnie,

2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie

podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.

Na podstawie art. 6 ust. 4d wskazanej ustawy:

W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

Stosownie do art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2019 r. poz. 2407 oraz z 2021 r. poz. 1162, 1981 i 2270).

W świetle art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:

1)stosuje przepisy:

a)art. 30c lub

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Z cytowanych przepisów wynika, że aby korzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów na zasadach w nich przewidzianych należy mieć ściśle określony stan cywilny oraz wychowywać samotnie dzieci.

Do skorzystania z tej preferencji, niewystarczające jest samo legitymowanie się określonym stanem cywilnym, gdyż nie przysługuje ona wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione, a wyłącznie tym, które samotnie wychowują dzieci. Równie istotne jest więc samotne troszczenie się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka bez udziału innej osoby, tj. w szczególności ojca lub matki dziecka.

W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. W sytuacji, gdy dziecko pozostaje pod stałą, codzienną opieką jednego rodzica, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (np. według uzgodnienia stron), status samotnego rodzica ma ten, który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.

Niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest, jak już wcześniej zaznaczono, aby osoba, która chce skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów w trakcie roku podatkowego - faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców wychowywała dzieci.

Z uwagi na to, że ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się do jego definicji słownikowych.

„Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

Wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do „jego utrzymania” czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim, lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju.

Co istotne, osobami samotnie wychowującymi dziecko są przede wszystkim ci rodzice (przysposabiający) lub opiekunowie, którzy pozostają w stanie wolnym. Dotyczy to zarówno osób, które nigdy nie zawierały związku małżeńskiego (panna, kawaler), osób, których związek małżeński ustał wskutek śmierci współmałżonka (wdowa, wdowiec) jak i osób, których związek małżeński został rozwiązany poprzez orzeczenie rozwodu (rozwódka, rozwodnik).

Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dzieci. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Mając na uwadze powyższe przepisy prawa i przedstawiony opis zdarzenia stwierdzić należy, skoro Pani samotnie wychowywała małoletnią córkę i ojciec dziecka nie wykonuje obowiązków, dzięki którym dziecko wychowywane było w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny, nie sprawuje pieczy nad dzieckiem i jego majątkiem, nie zajmuje się wychowaniem dziecka i od roku niemal nie utrzymuje kontaktu, to ma Pani prawo do skorzystania za 2022 r. z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko, o którym mowa w art. 6 ust. 4c i ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zawarcie w trakcie roku podatkowego związku małżeńskiego nie pozbawia Pani ww. prawa, gdyż aby móc skorzystać z omawianej preferencji podatkowej, osobą samotnie wychowującą dziecko, określoną w ww. przepisie art. 6 ust. 4c, nie musi Pani być przez cały rok podatkowy.

Odnosząc się z kolei do możliwości skorzystania z preferencyjnego opodatkowania jako osoba samotnie wychowująca dziecko za 2023 r. i lata następne, z uwagi na to że w maju 2022 r. wstąpiła Pani ponownie w związek małżeński, stwierdzić należy że od 1 stycznia 2023 r. nie jest Pani osobą, o której mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, nie przysługuje Pani prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych, według zasad określonych w art. 6 ust. 4d tej ustawy, za 2023 r. i lata następne.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).