Skutki podatkowe przekazania synowi przedsiębiorstwa w formie darowizny.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych - jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 listopada 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 10 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych darowizny przedsiębiorstwa. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Prowadzi Pan działalność gospodarczą pod firmą A. Działalność gospodarcza jest prowadzona od 1992 roku. Z uwagi na wiek i stan zdrowia zamierza Pan przekazać w formie darowizny całe przedsiębiorstwo swojemu synowi.

Po przekazaniu przedsiębiorstwa darowizną na syna, zamierza Pan zlikwidować działalność gospodarczą (wykreślić z CEIDG).

Na przedsiębiorstwo składają się maszyny i urządzenia służące do prowadzenia działalności gospodarczej oraz nakłady polegające na wzniesieniu budynków, w których działalność gospodarcza jest wykonywana. Umową darowizny przekazana zostanie również własność całej nieruchomości, na której zlokalizowane są budynki. Będzie to odrębna darowizna dokonana przez Pana i Pana żonę.

Przedmiotem planowanej darowizny będzie całość przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego, tj. składniki majątkowe i niemajątkowe stanowiące organizacyjną, finansową i funkcjonalną całość posiadającą zdolność samoistnego prowadzenia działalności gospodarczej.

Nabywca przedsiębiorstwa na bazie nabytych w drodze otrzymanej darowizny składników majątku, składających się na to przedsiębiorstwo będzie kontynuował działalność gospodarczą dotychczas prowadzoną przez Pana, w tym samym miejscu i pod tym samym adresem.

Nabywca przedsiębiorstwa również prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Wszystkie umowy zawarte z Pana dotychczasowymi kontrahentami zostaną przepisane na nowy podmiot, czyli firmę syna, a ten zobowiąże się do prowadzenia firmy w dotychczasowym zakresie.

Likwidacja (zamknięcie i wykreślenie z CEIDG) Pana działalności gospodarczej nastąpi po przekazaniu przedsiębiorstwa umową darowizny.

Pytanie

Czy darowizna całego przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego będzie podlegała u darczyńcy podatkowi dochodowemu od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

Planowana darowizna czyniona na rzecz syna nie będzie podlegać po Pana stronie podatkowi dochodowemu od osób fizycznych.

Przedmiotem planowanej darowizny jest ogół składników materialnych i niematerialnych tworzących całość w postaci przedsiębiorstwa o określonej wartości (tak księgowej jak i rynkowej).

Darowizna będzie nieodpłatna, w związku z czym darczyńca nie osiągnie żadnego przychodu.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisów tejże ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Darowizna całego przedsiębiorstwa w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie będzie opodatkowana tym podatkiem.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Powyższy przepis ustanawia generalną zasadę opodatkowania podatkiem dochodowym, zgodnie z którą opodatkowaniu tym podatkiem podlegają wszelkie uzyskane przez podatnika w danym roku korzyści majątkowe, z wyjątkiem tych, które na mocy ustawy wyłączone zostały z tego opodatkowania (np. przez wprowadzenie ustawowego zwolnienia z opodatkowania, czy też zaniechanie poboru podatku).

W myśl art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących:

a)środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,

b)składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 22g nie przekracza 1500 zł,

c)składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,

d)składnikami majątku stanowiącymi spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub udział w takim prawie, które zgodnie z art. 22n ust. 3 nie podlegają ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych

–wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.

Z powołanych powyżej uregulowań prawnych wynika, że do powstania przychodu, o którym mowa w art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodzi jedynie wskutek zbycia o charakterze odpłatnym.

Wskazujemy, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji pojęcia „darowizna”. Dlatego należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

I tak, zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Stosownie do art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego:

Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

W myśl art. 889 Kodeksu cywilnego:

Nie stanowią darowizny następujące bezpłatne przysporzenia:

1)gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu;

2)gdy kto zrzeka się prawa, którego jeszcze nie nabył albo które nabył w taki sposób, że w razie zrzeczenia się prawo jest uważane za nienabyte.

Zatem, dana czynność jest darowizną, jeżeli posiada cechy tego zobowiązania, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu, a ponadto czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego, pod warunkiem że czynność ta nie została wymieniona w treści cytowanego wyżej art. 889 Kodeksu cywilnego.

Z powyższego wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Darowizna należy bowiem do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny – jako czynności nieodpłatnej – jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego. Prowadzi ona do zmniejszenia majątku darczyńcy, a zarazem do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów po stronie majątku obdarowanego.

Z wniosku wynika, że od 1992 r. prowadzi Pan działalność gospodarczą. Z uwagi na wiek i stan zdrowia zamierza przekazać Pan w formie darowizny całe przedsiębiorstwo swojemu synowi. Przedmiotem planowanej darowizny będzie całość przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego, tj. składniki majątkowe i niemajątkowe stanowiące organizacyjną, finansową i funkcjonalną całość posiadającą zdolność samoistnego prowadzenia działalności gospodarczej. Po przekazaniu przedsiębiorstwa darowizną na syna, zamierza Pan zlikwidować działalność gospodarczą (wykreślić z CEIDG).

Jeśli w związku z tym przekazaniem, Pan (darczyńca) nie otrzyma żadnych wartości pieniężnych ani innego przysporzenia majątkowego, to przekazanie to nie mieści się w zakresie powołanych powyżej definicji dochodów/przychodów podatkowych. Po Pana stronie nie powstanie więc w związku z tą czynnością przychód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Dlatego powołany przez Pana art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma zastosowania w Pana sprawie. Zawarte w tym przepisie wyłączenie dotyczy bowiem czynności, które podlegają przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1774 ze zm.):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Dla Pana (darczyńcy) darowizna przedsiębiorstwa nie jest zatem czynnością, do której mają zastosowanie przepisy o podatku od spadków i darowizn, a brak opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych – po Pana stronie – wynika, jak wskazaliśmy, z tego, że darowizna jest czynnością nieodpłatną i nie powoduje powstania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując – darowizna całego przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego nie będzie podlegała u Pana, który jest darczyńcą, podatkowi dochodowemu od osób fizycznych.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

•   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a,

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług,

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA) albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).