Interpretacja indywidualna z dnia 30 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.784.2023.2.DJ
Temat interpretacji
Skutki podatkowe otrzymania odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
26 października 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 26 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 28 listopada 2023 r. (wpływ 28 listopada 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
W spadku po ojcu (…) stał się Pan w 1/3 współwłaścicielem nieruchomości niezabudowanej nr Kw (…). Pana ojciec zmarł w dniu (…) 2020 r. a nabycie nieruchomości przez Pana oraz pozostałych dwóch współwłaścicieli (matkę, oraz siostrę) zostało potwierdzone aktem poświadczenia dziedziczenia z dnia (…) 2020 r. Rep. A nr (…).
Przedmiotowa nieruchomość została w ok. 3/4 wywłaszczona w związku z decyzją Wojewody (…) nr (…) z dnia (…) 2022 r. zn. (…) – o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, pn.: „(…)”, której nadano rygor natychmiastowej wykonalności.
Następnie decyzją Wojewody (…) z dnia (…) 2023 r. zn. (…) ustalono wysokości przyznanego Państwu (Panu, Pana matce oraz Pana siostrze) odszkodowania z tyt. wywłaszczenia przedmiotowej nieruchomości. Decyzja ZRID uprawomocniła się w związku z wydaniem przez Ministra Rozwoju i Technologii w dn. (..) 2023 r. decyzji zn. (…), mocą której wprawdzie częściowo uchylono i zmieniono wcześniejszą decyzję Wojewody (…) o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, jednak nie zmieniono Państwa sytuacji w przedmiotowej sprawie, bowiem nie wprowadzono zmian w zakresie Państwa nieruchomości. W rezultacie GDDKiA, realizując decyzję Wojewody (…) ustalającą wysokość przyznanego Państwu odszkodowania, wypłaciła wszystkim współwłaścicielom w bieżącym roku kalendarzowym przyznane odszkodowanie: pierwszą część w formie zaliczki jeszcze przed uprawomocnieniem się ZRID, a po uprawomocnieniu się ZRID pozostałą część odszkodowania.
Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych tego typu przychody podlegają zwolnieniu od opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy, chyba że nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.
W piśmie, stanowiącym uzupełnienie wniosku doprecyzował Pan, że w Decyzji Ministra Rozwoju i Technologii z dn. (…) 2023 r. zn. (…) większość postanowień, które zawiera nie dotyczyło Państwa nieruchomości (nr Kw (…)), dlatego nie miało wpływu na Państwa sytuację.
Decyzja zawiera również stanowiska w sprawie odwołań właścicieli nieruchomości od decyzji Wojewody (…) z dnia (…) 2022 r., znak: (…), o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pn.: „(…)". Jednym z takich odwołań było Państwa odwołanie się w sprawie od przyjętego sposobu podziału nieruchomości pod wywłaszczenie. W odwołaniu wyrazili Państwo zarzut wywłaszczenia tylko części Państwa nieruchomości (ok. 3/4) uważając, że należało wywłaszczyć całość, czyli bez pozostawiania Państwu tzw. „resztówki”, z którą niewiele Państwo mogą zrobić. Niestety, Minister Rozwoju i Technologii jednym z postanowień niniejszej decyzji ten zarzut oddalił. Tak więc wyłącznie w tej kwestii decyzja Ministra Rozwoju i Technologii dotyczyła Państwa nieruchomości.
Decyzja zawierała również inne postanowienia dot. różnych punktów decyzji ZRID, częściowo je uchylające i zmieniające, ale one nie wprowadziły zmian w kwestii Państwa nieruchomości, bo jej nie dotyczyły.
Bardziej szczegółowe wyjaśnienie jakich kwestii dotyczą pozostałe postanowienia decyzji Ministra Rozwoju i Technologii z dn. (…) 2023 r. zn. (…) musiałoby się wiązać praktycznie z zacytowaniem obszernych fragmentów tej decyzji. Wszystkie istotne dla sprawy (nieruchomości, której jest Pan współwłaścicielem) informacje wynikające z treści tej decyzji opisał Pan powyżej.
Podstawą prawną przyznanego Państwu odszkodowania stanowi decyzja Wojewody (…) z dnia (…) 2023 r. zn. (…), wydana na podstawie art. 12 ust. 4a, 4f, 4g, 5, art. 18 ust. 1, 1e pkt 1, art. 22 oraz art. 23 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. - o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 176 ze zm.), art. 132 ust. 1a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. - o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 1899 ze zm.) oraz art. 104 i art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2000 ze zm.), którą to decyzją:
1)ustalono wysokość odszkodowania za nieruchomość położoną w gminie (…) oznaczoną jako działka nr (…), oraz działka nr (…) powstałe z podziału działki nr (…), zapisaną w księdze wieczystej nr (…);
2)powiększono odszkodowanie ustalone w pkt 1 o kwotę równą 5% wartości nieruchomości zgodnie z art. 18 ust. 1e pkt 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych;
3)odszkodowanie ustalone w pkt 1 i 2 powyżej przyznano na rzecz trzech współwłaścicieli tej nieruchomości;
4)zobowiązano Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad do wypłaty ustalonego ww. punktami odszkodowania.
Ww. decyzja Wojewody (…) z dnia (…) 2023 r. zn. (…) stała się ostateczna w związku z tym, że w ciągu 14 dni od jej doręczenia nie wnieśli Państwo (współwłaściciele nieruchomości) odwołania od niej do Ministra Rozwoju i Technologii. Decyzja została doręczona w dniu (…) 2023 r. do Państwa pełnomocnika.
Przyznane Państwu odszkodowanie zostało Państwu wypłacone w całości w roku 2023, w dwóch ratach – pierwszą część w formie zaliczki jeszcze przed uprawomocnieniem się ZRID, a po uprawomocnieniu się ZRID wypłacono Państwu pozostałą część odszkodowania.
Podstawą wypłacenia Państwu odszkodowania było:
1)w części zaliczkowej - opisane powyżej uprawomocnienie się decyzji Wojewody (…) z dnia (…) 2023 r. zn. (…),
2)w pozostałej części - uprawomocnienie się decyzji Wojewody (…) nr (…) z dnia (…) 2022 r. zn. (…) - o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, pn.: „(…)", której nadano rygor natychmiastowej wykonalności, które miało miejsce w rezultacie wydania decyzji przez Ministra Rozwoju i Technologii z dnia (…) 2023 r. zn. (…).
Decyzja Wojewody (…) z dnia (…) 2023 r. zn. (…) została wydana na podstawie art. 12 ust. 4a, 4f, 4g, 5, art. 18 ust. 1, 1e pkt 1, art. 22 oraz art. 23 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. - o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 176 ze zm.), art. 132 ust. 1a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. - o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 1899 ze zm.) oraz art. 104 i art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2000 ze zm.).
Pytanie
Czy zatem w prawidłowy sposób interpretuje Pan art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy, że wypłacone Panu odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia pod budowę drogi (…) spełnia warunki zwolnienia od opodatkowania przywołane w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i uzyskany przez Pana przychód z tytułu odszkodowania za wywłaszczenie jest zwolniony z opodatkowania?
Pana stanowisko w sprawie
Wprawdzie warunek pierwszy art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy dotyczący wyłączenia ze zwolnienia z opodatkowania został spełniony, ponieważ od śmierci Pana ojca (… 2020 r.) do momentu wywłaszczenia (… 2022 r.) upłynął krótszy okres czasu niż 2 lata, jednak drugi warunek nie został wypełniony. Nieruchomość została bowiem nabyta w formie spadku, czyli nieodpłatnie. Nie ma więc możliwości określenia ceny nabycia nieruchomości darowanej Panu w formie spadku, a także niewypełniony został warunek, który wymaga, aby cena nabycia była niższa o co najmniej 50% od wartości odszkodowania.
Tym samym uzyskany przez Pana przychód z tytułu odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości pod budowę drogi (…) spełnia warunki zwolnienia z opodatkowania wyszczególnione w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i jest zwolniony z opodatkowania.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia wydanego przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.
Na podstawie art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie w pkt 9 wymieniono inne źródła.
Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Oznacza to, że przychodem z innych źródeł będzie każde przysporzenie majątkowe, mające konkretny wymiar finansowy otrzymane jako świadczenie pieniężne, rzeczowe lub też jako świadczenie nieodpłatne, czy częściowo odpłatne.
Pana wątpliwości budzi kwestia, czy wypłacone Panu w 2023 roku w dwóch częściach odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia nieruchomości (tj. pierwsza część w formie zaliczki jeszcze przed uprawomocnieniem decyzji ZRID, a pozostała część po jej uprawomocnieniu) podlega zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W tym miejscu należy wskazać, że przepisy prawa nie regulują skutków prawnych otrzymania zaliczki. W szczególności nie można utożsamiać wzięcia zaliczki z otrzymaniem zadatku, który to jest zupełnie odrębną instytucją prawną, rodzącą całkowicie odmienne skutki. Różnica między nimi polega jednak na tym, że zaliczka jest częścią składową pełnej ceny, którą należy zapłacić za daną usługę lub towar i nie stanowi ona zabezpieczenia umowy. Zaliczka podlega zwrotowi gdy umowa nie zostanie zrealizowana bez względu na to, która strona transakcji przyczyniła się do niedotrzymania jej warunków. W sytuacji realizacji usługi bądź dostawy jest ona zaliczana na poczet pełnej ceny. Ponieważ, co do zasady, zaliczka nie ma definitywnego charakteru, to nie stanowi ona przychodu podatkowego w momencie jej otrzymania. Przychód ten powstaje dopiero w momencie wykonania usługi lub dostarczenia towaru i wówczas wpłacona wcześniej zaliczka jest rozliczana z ostateczną ceną sprzedaży.
W rozpatrywanej sprawie, w kwestii tej należy również odnieść się do przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 162, ze zm.; zwanej również „specustawą” drogową):
Zgodnie z art. 12 ust. 4a ww. ustawy:
Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej.
Stosownie do art. 12 ust. 5a tej ustawy:
Na wniosek osoby uprawnionej do otrzymania odszkodowania, za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wypłaca się zaliczkę w wysokości 70% odszkodowania ustalonego przez organ pierwszej instancji w decyzji ustalającej wysokość odszkodowania, o której mowa w ust. 4g. Wypłata zaliczki następuje jednorazowo w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku.
Przepis art. 12 ust. 5b tej ustawy wskazuje, że:
Osoba, której wypłacono zaliczkę, lub jej spadkobiercy są obowiązani do zwrotu zaliczki po jej waloryzacji na dzień zwrotu, jeżeli decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej została zmieniona, uchylona w całości lub w części dotyczącej tej osoby, lub stwierdzono jej nieważność.
Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że otrzymanie przez Pana zaliczki na poczet przyszłego odszkodowania z tytułu zajęcia części nieruchomości, której jest Pan współwłaścicielem pod realizację inwestycji drogowej w momencie jej otrzymania nie skutkowała powstaniem obowiązku podatkowego na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych. Kwota zaliczki, jako niemająca definitywnego charakteru ze względu na możliwość jej zwrotu przed datą uprawomocnienia się decyzji ustalającej wysokość odszkodowania, stanowi dla Pana przychód podatkowy w momencie, gdy powyższa decyzja stała się ostateczna.
Należy zauważyć, że każde odszkodowanie ma za zadanie wyrównanie szkody w majątku, utraconych korzyści lub szkody poczynionej na osobie (zadośćuczynienie). Odszkodowanie stanowi zawsze przychód, gdyż otrzymujący je powiększa w ten sposób swój majątek. Odszkodowanie w żadnym wypadku nie ma charakteru restytucyjnego, bowiem niczego nie przywraca a jedynie wynagradza stratę lub krzywdę. Warunkiem otrzymania każdego odszkodowania jest zdarzenie, w wyniku którego dana osoba doznała określonego uszczerbku. Nikt nie otrzyma odszkodowania, jeśli wcześniej nie zaszła przesłanka powodująca możliwość ubiegania się o nie.
Nie oznacza to jednak, że wszystkie świadczenia z ww. tytułów są opodatkowane. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, określonym w art. 21 ust. 1 cytowanej ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji. Wszelkie zwolnienia i ulgi podatkowe są wyjątkiem, istotnym odstępstwem od zasady sprawiedliwości podatkowej – powszechności i równości opodatkowania, a ich zastosowanie nie może odbywać się na podstawie wykładni rozszerzającej, tzn. muszą być interpretowane ściśle.
Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy:
Wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.
Treść zacytowanego przepisu wskazuje, że gdy spełniony zostanie tylko jeden z warunków albo niespełniony żaden z nich, uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.
Warunkiem niezbędnym do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia jest otrzymanie m.in. odszkodowania, które przyznane zostało stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.
W przypadku nabywania nieruchomości pod drogi, na zasadach określonych w ustawie o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, prawodawca zdecydował się na całkowite oddzielenie od siebie postępowań o wywłaszczenie i o odszkodowanie.
Z chwilą wejścia w życie ww. ustawy do katalogu zawartego w art. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 344 ze zm.) dodany został zapis w pkt 11, z którego wynika, że ustawa nie narusza innych ustaw w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami.
Przywołany art. 2 pkt 11 ustawy o gospodarce nieruchomościami zawiera ogólne wyłączenie stosowania jej przepisów, ale tylko w takim zakresie, w jakim nie narusza to zasad określonych w wymienionej ustawie. Ustawodawca przyznał zatem pierwszeństwo w stosowaniu regulacjom zawartym w ustawie wymienionej w tym przepisie, przed zasadami wynikającymi z ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Powyższy przepis ma charakter normy kolizyjnej co oznacza, że przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami mają charakter uzupełniający w stosunku do innych ustaw, w zakresie spraw nieuregulowanych w tych ustawach. Tym samym nabywanie nieruchomości pod drogi, na zasadach określonych w „specustawie” drogowej ma charakter szczególny wobec wywłaszczenia regulowanego przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami; przepisy ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych stanowią lex specialis w stosunku do przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami.
O takiej relacji wymienionych wyżej aktów prawnych świadczy również kompleksowość regulacji zawartej w „specustawie” drogowej oraz odesłanie zawarte w art. 23 tej ustawy, zgodnie z którym:
W sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale stosuje się przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Z zacytowanego przepisu wynika, że w zakresie nieuregulowanym w jej rozdziale 3 (nabywanie nieruchomości pod drogi) stosuje się przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami.
W odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich, stosownie do treści art. 11a ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:
1. Wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo wykonujący zadania zlecone z zakresu administracji rządowej starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych, wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.
2. W przypadku inwestycji drogowej realizowanej na obszarze dwóch lub więcej województw albo powiatów, decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi wydaje odpowiednio wojewoda albo starosta, na którego obszarze właściwości znajduje się największa część powierzchni przeznaczonej na realizację inwestycji drogowej.
2a. Wojewoda albo starosta wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej dla inwestycji objętej wnioskiem właściwego zarządcy drogi, w tym dla wszystkich elementów, o których mowa w art. 11f ust. 1.
3. Decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wydaje się w terminie 90 dni od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1.
4. Decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej może być wydana po uprzednim przeprowadzeniu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, jeżeli jest ona wymagane przepisami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. z 2022 r. poz. 1029, 1260, 1261, 1783, 1846 i 2185).
W myśl art. 11f ust. 1 pkt 6 ww. ustawy:
Decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.
Stosownie do treści art. 12 ust. 4 tej ustawy:
Nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:
1)własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych,
2)własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych
- z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.
Zgodnie z art. 12 ust. 4a ww. ustawy:
Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej.
W myśl art. 12 ust. 4f ww. ustawy:
Odszkodowanie za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe.
Zgodnie z art. 12 ust. 4g ww. ustawy
Jeżeli decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej nadany został rygor natychmiastowej wykonalności, decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje się w terminie 60 dni od dnia nadania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej rygoru natychmiastowej wykonalności.
Istotne znaczenie dla ustalenia skutków podatkowych otrzymania odszkodowania ma treść art. 12 ust. 5 ww. ustawy, który stanowi:
Do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18.
Z art. 18 ust. 1 tejże ustawy wynika, że:
Wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 4a, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania.
Na podstawie art. 128 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:
Wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.
Stosownie natomiast do art. 130 ust. 2 ww. ustawy:
Ustalenie wysokości odszkodowania następuje po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego, określającej wartość nieruchomości.
Przepis art. 132 ust. 1 ww. ustawy wskazuje, że:
Zapłata odszkodowania następuje jednorazowo, w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu podlega wykonaniu, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b.
W myśl art. 132 ust. 1a tej ustawy:
W sprawach, w których wydano odrębną decyzję o odszkodowaniu, zapłata odszkodowania następuje jednorazowo w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o odszkodowaniu stała się ostateczna.
Stosownie do art. 132 ust. 1b ustawy:
W przypadku wydania decyzji o niezwłocznym zajęciu nieruchomości na wniosek osoby wywłaszczanej wypłaca się zaliczkę w wysokości 70% odszkodowania ustalonego przez organ pierwszej instancji w decyzji o wywłaszczeniu. Zapłata zaliczki następuje jednorazowo w terminie 50 dni licząc od dnia złożenia wniosku o wypłatę zaliczki. Wysokość odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości pomniejsza się o kwotę wypłaconej zaliczki.
Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że otrzymane przez Pana odszkodowanie stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Ponieważ podstawą jego przyznania w świetle zacytowanych wyżej przepisów były przepisy o gospodarce nieruchomościami, to analizując możliwość zastosowania zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy mieć również na względzie, że ww. zwolnienie nie przysługuje, jeżeli łącznie spełnione zostają następujące warunki:
-nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem nieruchomości,
-cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia.
Zatem w przypadku, gdy spełniony zostanie tylko jeden z warunków albo żaden z nich, wówczas uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.
Z opisu sprawy będącej przedmiotem wniosku wynika, że nabył Pan udział 1/3 w prawie własności nieruchomości niezabudowanej w drodze spadku po ojcu, który zmarł w 2020 roku. Oznacza to, że ww. nabycie miało charakter nieodpłatny. Cena nie stanowiła elementu nabycia, tak więc nie został spełniony jeden z warunków wyłączających zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – nie zaistniała sytuacja, w której cena nabycia nieruchomości byłaby o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania. Skoro więc, w rozpatrywanej sprawie nie został spełniony jeden z warunków wykluczających możliwość zastosowania omawianego zwolnienia, zatem przysługuje Panu prawo do skorzystania ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z uzyskaniem przedmiotowego odszkodowania.
Reasumując, biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego oraz powołane regulacje prawne stwierdzić należy, że odszkodowanie za zajęcie części nieruchomości pod realizację inwestycji drogowej, którą nabył Pan w drodze spadku, stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten korzysta ze zwolnienia z opodatkowania określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji nie jest Pan z tego tytułu zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).