W zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości nabytej w wyniku rozszerzenia wspólności majątkowej małżeńskiej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 października 2023 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości nabytej w wyniku rozszerzenia wspólności majątkowej małżeńskiej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 23 października 2023 r. (wpływ 23 października 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pani żoną A. K., który będąc kawalerem, (…) 2018 r. otrzymał w darowiźnie lokal mieszkalny nr (…) w budynku nr (…) przy ulicy (…) w (…), wraz z przynależną komórką lokatorską nr (…) oraz udział wynoszący (…) część stanowiącego odrębną nieruchomość lokalu niemieszkalnego – garażu wielostanowiskowego usytuowanego na kondygnacji 0 (zero) w budynku przy ulicy (…) numer (…) w (…).

Następnie zawarli Państwo związek małżeński. Państwo – małżonkowie – zawarli (…) 2019 r. umowę majątkową małżeńską, na mocy której rozszerzyli wspólność ustawową na majątek nabyty przez każdego z małżonków z osobna, w tym na opisany powyżej lokal mieszkalny oraz lokal niemieszkalny – garaż wielostanowiskowy.

W wyniku zawarcia powyższej umowy majątkowej małżeńskiej lokal mieszkalny nr (…) w budynku nr (…) przy ulicy (…) w (…), wraz z przynależną komórką lokatorską nr (…) oraz udział wynoszący (…) część stanowiącego odrębną nieruchomość lokalu niemieszkalnego – garażu wielostanowiskowego usytuowanego na kondygnacji 0 (zero) w budynku przy ulicy (…) numer (…) w (…) weszły w skład majątku wspólnego A. K. i Pani – małżonków.

Obecnie Pani i A. K. planujecie dokonać w 2024 r. sprzedaży nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny nr (…) w budynku nr (…) przy ulicy (…) w (…), wraz z przynależną komórką lokatorską nr (…) oraz udziału wynoszącego (…) części stanowiącego odrębną nieruchomość lokalu niemieszkalnego – garażu wielostanowiskowego usytuowanego na kondygnacji 0 (zero) w budynku przy ulicy (…) numer (…) w (…).

Sprzedaż nie będzie dokonywana w ramach wykonywania działalności gospodarczej.

Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Czy w przypadku sprzedaży w 2024 r. przez Panią lokalu mieszkalnego nr (…) w budynku nr (…) przy ulicy (…) w (…), wraz z przynależną komórką lokatorską nr (…) oraz udziału wynoszącego (…) części stanowiącego odrębną nieruchomość lokalu niemieszkalnego – garażu wielostanowiskowego usytuowanego na kondygnacji 0 (zero) w budynku przy ulicy (…) numer (…) w (…) wystąpi obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych oraz składania odpowiednich deklaracji podatkowych?

Pana stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

W Pani ocenie, w przypadku sprzedaży w 2024 r. przez Panią lokalu mieszkalnego nr (…) w budynku nr (…) przy ulicy (…) w (…), wraz z przynależną komórką lokatorską nr (…) oraz udziału wynoszącego (…) części stanowiącego odrębną nieruchomość lokalu niemieszkalnego – garażu wielostanowiskowego usytuowanego na kondygnacji 0 (zero) w budynku przy ulicy (…) numer (…) w (…) nie wystąpi obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wykształcona już jednolita linia orzecznicza sądów administracyjnych prezentuje stanowisko wskazujące, że rozszerzenie wspólności majątkowej małżeńskiej poprzez włączenie do majątku wspólnego nieruchomości wchodzącej uprzednio w skład majątku osobistego jednego z małżonków, nie stanowi nabycia tej nieruchomości przez drugiego z małżonków w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem w przedmiotowej sprawie datą nabycia nieruchomości przez każdego z małżonków jest data nabycia przez tego małżonka, który nieruchomość włączył do majątku wspólnego.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 13 maja 2016 r., sygn. II FSK 1110/14 stwierdził, że małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa).

Umowa rozszerzająca wspólność majątkową małżeńską uregulowana została w art. 47 § 1 k.r.o. Jest to umowa, której celem jest ustanowienie ustroju majątkowego między małżonkami w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowy o rozszerzenie wspólności ustawowej w zakresie, w jakim ustanawiają zasadę kształtującą ustrój majątkowy, są stricte umowami majątkowymi małżeńskimi, działają na przyszłość i mają charakter organizacyjny (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 7 sierpnia 2015 r., sygn. akt I CA 185/15). Tak więc skoro z chwilą objęcia nieruchomości wspólnością majątkową nie następuje jakiekolwiek wydzielenie części nieruchomości, a żadnemu z małżonków (współwłaścicieli) nie przysługuje własność fizycznie wydzielonej części rzeczy, to nie można przyjąć, że z chwilą rozszerzenia wspólności majątkowej (wspólności ustawowej) strona takiej umowy wyzbyła się prawa do tej rzeczy.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 22 marca 2017 r., sygn. II FSK 456/15, wskazał, że włączenie do majątku wspólnego, na mocy umowy rozszerzającej ustawową wspólność małżeńską, nieruchomości należącej do majątku osobistego jednego z małżonków, nie stanowi nabycia tej nieruchomości przez drugiego z małżonków w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. oraz za datę nabycia takiej nieruchomości należy uznać datę jej nabycia do majątku osobistego pierwszego z małżonków. Podobnej oceny dokonał także Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 2 kwietnia 2019 r., sygn. akt II FSK 822/17, zgodnie z którym rozszerzenie wspólności małżeńskiej majątkowej ma charakter organizacyjny i nie stanowi nabycia w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Małżeńskiej umowy majątkowej nie można utożsamiać ze zbyciem ani z nabyciem poszczególnych składników majątku, ani z nabyciem udziałów w tym majątku.

Wydane zostały również interpretacje podatkowe potwierdzające powyższe stanowisko, przykładowo 0115-KDIT3.4011.160.2023.1.KP.

Z uwagi na powyższe, stwierdza Pani, że datą nabycia nieruchomości przez każdego z małżonków jest (…) 2018 r., tym samym pięcioletni termin określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych upływa 31 grudnia 2023 r.

Podsumowując, w opisanej sytuacji sprzedaży nieruchomości w 2024 r. przez Panią, nie będzie Pani zobowiązana do zapłacenia podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu oraz składania deklaracji podatkowych dot. opisanego zdarzenia.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Źródła przychodów

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy:

Powyższy przepis formułuje zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz wymienionych praw majątkowych przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie (dalej nazywany: 5-letnim okresem) wiąże się z koniecznością zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw majątkowych następuje po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem przychód uzyskany z takiego odpłatnego zbycia nie podlega opodatkowaniu.

Z informacji przedstawionych przez Panią wynika, że:

1.  Pani mąż będąc kawalerem otrzymał w 2018 r. w darowiźnie lokal mieszkalny wraz z komórką lokatorską oraz udziałem w garażu wielostanowiskowym;

2.  po zawarciu przez Państwa związku małżeńskiego w 2019 r. zostało dokonane rozszerzenie wspólności majątkowej małżeńskiej, które obejmowało również powyższy lokal mieszkalny.

Powzięła Pani wątpliwość, jaka będzie dla Pani data nabycia tego lokalu mieszkalnego, a co za tym idzie – jakie będą skutki podatkowe w przypadku sprzedaży tego lokalu w 2024 r.

Pojęcie nabycia nieruchomości

W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i wymienionych praw istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia nieruchomości.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje pojęcia „nabycie”, a także nie wskazuje, czy ma to być nabycie odpłatne czy nieodpłatne. Nie określa również, na podstawie jakiej czynności prawnej może nastąpić nabycie nieruchomości, ich części oraz udziału w nieruchomości lub praw majątkowych. Zatem pojęcie to należy rozumieć szeroko, co oznacza, że z nabyciem nieruchomości lub praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mamy do czynienia z chwilą uzyskania prawa własności do nieruchomości lub tych praw, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie której doszło do przysporzenia majątkowego w postaci własności rzeczy lub praw.

Zgodnie z art. 155 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t .j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Nabyciem w rozumieniu przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zatem każda czynność, na mocy której na osobę fizyczną – nabywcę, przechodzi własność nieruchomości, bez względu na to, czy nabycie następuje w sposób odpłatny czy nieodpłatny.

Umowa darowizny

Pani mąż nabył omawianą nieruchomość w 2018 r. w drodze darowizny.

Umowa darowizny uregulowana w art. 888-902 Kodeksu cywilnego jest umową jednostronnie zobowiązującą, konsensualną, nieodpłatną i kazualną (tzn. jest podstawą przysporzenia, która jest konieczna do przejścia własności rzeczy).

Jak wynika z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Zatem jeśli świadczenie będzie polegać na przekazaniu rzeczy (np. nieruchomości) dochodzi do przeniesienia prawa własności rzeczy z darczyńcy na obdarowanego. Z zacytowanego przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Umowa darowizny dochodzi do skutku z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny. Ten moment jest zatem datą nabycia dla obdarowanego.

Natomiast dla rozstrzygnięcia Pani sprawy istotne jest również ustalenie, czy włączenie lokalu mieszkalnego stanowiącego majątek osobisty Pani męża do majątku wspólnego małżonków w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową stanowi nabycie przez Panią tego lokalu.

Stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami

Należy zatem odnieść się do stosunków majątkowych między małżonkami, które zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.).

Według art. 31 § 1 wskazanej wyżej ustawy:

Jak wskazuje art. 33 pkt 1 i 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Na podstawie pierwszego zdania art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W doktrynie prawa rodzinnego podkreśla się, że w przypadku majątku osobistego, małżonek pozostaje w stosunku do niego podmiotem wyłącznie uprawnionym, co oznacza, że jego uprawnienia do dysponowania przedmiotami wchodzącymi w skład majątku osobistego nie podlegają co do zasady żadnym ograniczeniom, w tym wynikającym z przepisów prawa rodzinnego, takimi jak konieczność uzyskania zgody współmałżonka co do możliwości rozporządzania konkretnym składnikiem majątku osobistego. Możliwe jest więc swobodne dokonywanie pomiędzy małżonkami czynności rozporządzających prowadzących do przeniesienia określonego przedmiotu majątkowego z majątku osobistego do majątku wspólnego.

W powyższej kwestii wykształciła się jednolita linia orzecznicza sądów administracyjnych prezentująca stanowisko, że rozszerzenie wspólności majątkowej małżeńskiej poprzez włączenie do majątku wspólnego nieruchomości wchodzącej uprzednio w skład majątku osobistego jednego z małżonków nie stanowi nabycia tej nieruchomości przez drugiego z małżonków w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przykładowo, pogląd taki wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 13 maja 2016 r. sygn. akt II FSK 1110/14, stwierdzając, że:

Tym samym, włączenie do majątku małżonków w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową nieruchomości stanowiącej majątek odrębny jednego małżonka, nie jest nabyciem tej nieruchomości przez drugiego małżonka w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pani skutki podatkowe z tytułu sprzedaży omawianej nieruchomości

Mając na uwadze powyższe, pięcioletni termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy liczyć od daty nabycia nieruchomości przez Pani męża, a nie od daty notarialnego rozszerzenia wspólności majątkowej.

Skoro lokal mieszkalny został nabyty przez Pani męża w 2018 r., to pięcioletni termin, po którym nie wystąpi obowiązek zapłaty podatku z tytułu sprzedaży mija z końcem 2023 r.

Zatem jeśli zbycie przedmiotowej nieruchomości nie nastąpi w wykonaniu działalności gospodarczej, to dokonana w 2024 r. sprzedaż nie będzie stanowiła dla Pani źródła przychodu określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, nie będzie na Pani ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego z tego tytułu ani obowiązek złożenia deklaracji podatkowej dokumentującej tę sprzedaż.

Pani stanowisko należało więc uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Skoro stroną wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych jest Pani, to ta interpretacja nie wywołuje skutków podatkowych dla Pani męża.

Odnosząc się do powołanych przez Panią wyroków sądów i interpretacji indywidualnej stwierdzam, że rozstrzygnięcia te dotyczą tylko spraw konkretnych podatników i nie są wiążąca dla organu wydającego niniejszą interpretację.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).