Temat interpretacji
Powstanie obowiązku podatkowego w związku z otrzymaniem kwoty tytułem podziałem majątku wspólnego małżonków.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
18 sierpnia 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 18 sierpnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy powstania obowiązku podatkowego w związku z otrzymaniem kwoty tytułem podziałem majątku wspólnego małżonków. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 19 października 2023 r. (wpływ 19 października 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wyrokiem z 16 grudnia 2022 r. Sąd (…) orzekł o rozwiązaniu małżeństwa Pani i X. Wyrok uprawomocnił się 23 grudnia 2022 r.
26 maja 2023 r. aktem notarialnym (…) sporządzonym przez notariusza (…) została zawarta przez byłych małżonków, Panią i X, umowa sprzedaży prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego (…) (KW nr (…)) wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej wynoszącym 114/10.000 w nieruchomości gruntowej, dla której prowadzona jest KW nr (…) oraz prawa własności lokalu niemieszkalnego – garażu nr (…), dla którego urządzono KW nr (…).
Małżonkowie nabyli ww. prawa jako wspólność ustawowa majątkowa małżeńska. Przedmiotowe nieruchomości zostały nabyte w części na kredyt na podstawie umowy kredytowej podpisanej 24 listopada 2020 r. z (…). W dniu sprzedaży nieruchomości (26 maja 2023 r.) część ceny w kwocie łącznej 468.000 zł została przekazana bezpośrednio na wykazane przez (…) rachunki bankowe w celu całkowitej spłaty wspólnego zobowiązania kredytowego byłych małżonków wynikającego z umowy kredytu z 24 listopada 2020 r. Pozostała część ceny w kwocie 213.000 zł została przekazana na Pani rachunek bankowy.
8 maja 2023 r. Pani i X dokonali umownego podziału majątku wspólnego. Zgodnie z zwartą w formie zwykłej pisemnej umową o podział majątku wspólnego kwota 250.000 zł, tj. pozostała cena ze sprzedaży ww. nieruchomości małżonków przypadła w całości Pani. Potwierdza Pani otrzymanie kwoty 213.000 zł od nabywców ww. nieruchomości. Potwierdza Pani otrzymanie przed zwarciem umowy sprzedaży nieruchomości zadatku w kwocie 37.000 zł. Wskazana kwota stanowi cały majątek wspólny nabyty przez Panią i X w czasie trwania wspólności ustawowej małżeńskiej.
Pytanie
Czy otrzymana kwota 250.000 zł tytułem umownego podziału majątku wspólnego małżonków nabyta przez Panią na podstawie umowy o podział majątku wspólnego z 8 maja 2023 r. w okolicznościach opisanych we wniosku o interpretację powoduje dla Pani zobowiązanie podatkowe?
Pani stanowisko w sprawie
W Pani ocenie, zobowiązanie podatkowe z powodu otrzymania kwoty łącznej 250.000 zł tytułem umownego podziału majątku wspólnego małżonków, zgodnie z treścią umowy o podział majątku wspólnego z 8 maja 2023 r. w okolicznościach opisanych we wniosku nie istnieje.
Potwierdzeniem takiego stanowiska jest przepis art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten stanowi, że przepisów ustawy nie stosuje się m.in. do przychodów z tytułu podziału majątku wspólnego małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.
Dla Pani przychód w wysokości 213.000 zł uzyskany 25 maja 2023 r. jest właśnie przychodem z tytułu podziału wspólnego majątku byłych już małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej, na podstawie umowy o podział majątku wspólnego z 8 maja 2023 r. Wspólność majątkowa małżeńska ustała 23 grudnia 2022 r., czyli po uprawomocnieniu się wyroku w przedmiocie rozwiązania małżeństwa. Bez znaczenia jest, że spłata nastąpiła już po ustaniu wspólności ustawowej małżeńskiej, gdyż w treści umowy sprzedaży nieruchomości z 26 maja 2023 r. wprost wskazano, że nabycie wskazanych w niej lokalu mieszkalnego i lokalu niemieszkalnego (garażu) nastąpiło w czasie trwania małżeństwa sprzedających i nieruchomości stanowiły majątek wspólny Pani i X.
W Pani ocenie, nie ma także znaczenia fakt, że dokonany podział miał charakter nierówny. Po rozwodzie z X opiekuje się Pani wspólnym dzieckiem byłych małżonków i cena pozostała po sprzedaży lokali stanowiących majątek wspólny będzie przeznaczona w całości na zakup nieruchomości przeznaczonej do stałego zamieszkania dla Pani i wspólnego dziecka byłych małżonków. Uzasadnienie nierównego podziału majątku małżonków jest zatem konieczność nabycia przez Panią nieruchomości przeznaczonej dla zapewnienia małoletniemu dziecku byłych małżonków podstawowych warunków bytowych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Zgodnie jednak z treścią art. 2 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy:
Przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.
Z literalnego brzmienia powołanego przepisu wynika zatem, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej, jak również przychody z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.
Przychodem z podziału majątku wspólnego jest wartość otrzymanego przez każdego z małżonków majątku, a także wartość spłat (dopłat) otrzymywanych przez małżonków z tytułu podziału majątku. Wartość majątku oraz wartość spłat uzyskanych z tego tytułu przez małżonków nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.).
Na podstawie art. 31 § 1 tej ustawy:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Jest to ich majątek wspólny. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, że niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa) oraz żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego.
Opisany ustrój majątkowy trwa do ustania lub unieważnienia małżeństwa albo orzeczenia separacji, chyba, że w czasie trwania związku małżeńskiego:
-małżonkowie zawarli małżeńską umowę majątkową,
-z ważnych powodów na żądanie jednego z małżonków sąd orzekł zniesienie współwłasności,
-wspólność ustała z mocy prawa na skutek całkowitego lub częściowego ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków lub też ogłoszenia upadłości jednego z małżonków.
Stosownie do art. 43 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Ustanie wspólności ustawowej kreuje prawo małżonków do majątku wspólnego na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych.
Z reguły jest to stan przejściowy, który prowadzi do podziału majątku, choć – jak wynika z dyspozycji przepisu art. 211 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.) – podział ten nie jest obowiązkowy. Zgodnie bowiem z tym przepisem:
Każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.
W myśl natomiast art. 1037 Kodeksu cywilnego w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.
Zgodnie z orzecznictwem sądów, strony mogą dokonać umownego podziału majątku nie zachowując reguły równych udziałów, co może być wynikiem wzajemnego obrachunku obejmującego splot interesów osobistych, majątkowych, rodzinnych, biznesowych i innych wykraczających poza ramy majątku dorobkowego.
Mając na uwadze przywołane przepisy prawa i opisany stan faktyczny stwierdzić należy, że nie będzie ciążył na Pani obowiązek podatkowy w związku z otrzymaniem określonej kwoty tytułem umownego podziału majątku wspólnego, gdyż na mocy powołanego powyżej art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychody uzyskane w wyniku tej czynności nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Przy czym, bez znaczenia dla skutków podatkowych jest to, czy podział majątku wspólnego małżonków był ekwiwalentny czy nieekwiwalentny jak też, że podział majątku w ramach umowy nastąpił po uprawomocnieniu się wyroku rozwiązującego Pani małżeństwo.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie kwestia powstania zobowiązania podatkowego w związku z otrzymaniem określonej kwoty z tytułu umownego podziału majątku wspólnego małżonków. Interpretacja nie dotyczy natomiast rozliczenia ewentualnego dochodu uzyskanego ze sprzedaży lokalu mieszkalnego.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).