Temat interpretacji
Skutki podatkowe zawarcia dożywotniej umowy renty w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanych stanów faktycznych w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:
-prawidłowe – w części dotyczącej wysokości kosztów uzyskania przychodów,
-nieprawidłowe – w pozostałej części.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
W dniu 28 czerwca 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 27 czerwca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanów faktycznych
Stan zdarzenia jest znany z urzędu tutejszemu organowi ze złożonego przez Wnioskodawcę w dniu 29.12.2020 r. (data wpływu do tutejszego organu w dniu 31.12.2020 r.) wniosku o wydanie Interpretacji indywidualnej. W dniu 31.03.2021 r. Wnioskodawca uzyskał interpretację indywidualną z dnia 31 marca 2021 r. dotyczącą 2 zaistniałych stanów faktycznych w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia przez Wnioskodawcę jako podatnika prawa użytkowania wieczystego wraz z prawem własności budynków, wykorzystywanych przez Wnioskodawcę (podatnika) w pozarolniczej działalności gospodarczej, w drodze umowy o odpłatną rentę, gdzie na str. 8 zawarto następującą treść, Wnioskodawca cytuje:
… stanowi odpłatne zbycie … nie jest możliwe określenie podstawy opodatkowania … W przypadku Wnioskodawcy przychodami z działalności gospodarczej będą otrzymane miesięczne kwoty renty dożywotniej, podlegające opodatkowaniu zgodnie z wybraną formą opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej.
Stan zdarzeń dotyczących niniejszego wniosku nie uległ zmianie.
Dla przypomnienia Wnioskodawca wskazuje, że Wnioskodawca prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą rozliczaną na zasadach ogólnych, jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i w swojej działalności gospodarczej wykorzystywał n/w nieruchomości, prawa i środki trwałe.
Wnioskodawca pozostaje w związku małżeńskim z X, z którą na dzień zbycia posiadał i posiada nadal rozdzielność majątkową. X prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą rozliczaną na zasadach ogólnych i jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.
Aktem notarialnym Repertorium sporządzonym przez notariusza z Kancelarii Notarialnej w dniu 23.10.2020 r. Wnioskodawca zawarł z małżonką, z którą posiada rozdzielność majątkową, na podstawie art. 903 k.c. w zw. z art. 906 par. 1 k.c., umowa renty, zgodnie z którą Wnioskodawca przeniósł na żonę wskazanych w tym akcie notarialnym prawa użytkowania nieruchomości wraz z posadowionymi na nich budynkami stanowiącymi odrębny przedmiot własności Wnioskodawcy i zabezpieczone hipoteką wpisaną na rzecz banku, a X wyraża na to zgodę i nabywa ww. prawa i własności, pozostając w związku małżeńskim, w którym obowiązuje ustrój rozdzielności majątkowej w zamian za dożywotnią miesięczną rentę w wysokości (…) zł płatnej do 10-tego każdego miesiąca z góry, począwszy od dnia 10.11.2020 r.
Zgodnie z treścią tego aktu notarialnego czas trwania obowiązku świadczenia pieniężnego ustaje z chwilą śmierci Wnioskodawcy.
Kwota comiesięcznej renty jest płacona i będzie płacona w dacie jej wymagalności i w kwocie wymaganej do zapłaty do dnia śmierci zbywcy nieruchomości.
Wartość rynkowa praw użytkowania wieczystego wraz z prawem własności budynków zapisana w akcie notarialnym według stron tego aktu notarialnego wyniosła (…) zł. Wartość środków trwałych przekazanych w zamian za rentę dożywotnią na dzień zbycia (23.10.2020 r.) wynosi (…) zł. Chodzi o n/w środki trwałe własności Wnioskodawcy ujęte w ewidencji środków trwałych firmy Wnioskodawcy o n/w wartości początkowej, wartości aktualnej i dacie oddania do użytkowania:
Budynek warsztatowo-socjalny (… zł) (… zł) oddany do użytkowania 1986.01.01.
Budynek wielofunkcyjny – dobudowa kotłowni (… zł) (… zł) oddany do użytkowania 1991.01.01.
Budynek hali produkcyjnej (… zł) (… zł) oddany do użytkowania 1992.01.01.
Budynek hali produkcyjnej (… zł) (… zł) oddany do użytkowania 2014.31.12.
Budynek magazynowo składowy (… zł) (… zł) oddany do użytkowania 2014.31.12.
Budynek hali magazynowej (… zł) oddany do użytkowania 2014.31.12.
Budynek magazynowo składowy (… zł) (… zł) oddany do użytkowania 2014.31.12.
Wiata magazynowa (… zł) (… zł) oddana do użytkowania 2014.31.12.
Wiata magazynowa (… zł) (… zł) oddana do użytkowania 2014.31.12.
Budynek hali w budowie konto xxx wartość netto (…) zł.
Wiata magazynowa w budowie konto xxx wartość netto (…) zł.
Wszystkie ww. oddane do użytkowania środki trwałe nie były modernizowane (ulepszane) lub gdy były, to wartość ich modernizacji (ulepszenia) była mniejsza od 30% ich wartości początkowej.
Wartość niezamortyzowanych środków trwałych i środków trwałych w budowie zbytych w ww. sposób została ustalona na dzień omawianego zbycia.
Wnioskodawca prowadzi jedną działalność gospodarczą.
Pytania
1.Czy w związku z tym, że zgodnie z treścią otrzymanej przez Wnioskodawcę Interpretacji indywidualnej z dnia 31 marca 2021 r. nie jest możliwe określenie podstawy opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zbycia przez Wnioskodawcę prawa użytkowania wieczystego wraz z prawem własności budynków, wykorzystywanych przez Wnioskodawcę (podatnika) w pozarolniczej działalności gospodarczej, w drodze umowy stanowiącej odpłatne zbycie, to nie jest możliwe określenie podstawy opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej z tytułu otrzymanych przez Wnioskodawcę miesięcznych kwot renty dożywotniej zaliczanych i dlatego kwoty te nie podlegają opodatkowaniu?
2.Czy otrzymane przez Wnioskodawcę miesięczne kwoty renty dożywotniej podlegają opodatkowaniu w podatku dochodowym od osób fizycznych, czy też nie są opodatkowane?
3.Czy w związku z tym, że zgodnie z treścią otrzymanej przez Wnioskodawcę Interpretacji indywidualnej z dnia 31 marca 2021 r. nie jest możliwe określenie podstawy opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zbycia przez Wnioskodawcę prawa użytkowania wieczystego wraz z prawem własności budynków, wykorzystywanych przez Wnioskodawcę (podatnika) w pozarolniczej działalności gospodarczej, w drodze umowy stanowiącej odpłatne zbycie, i ustalono wartość niezamortyzowanych w pełni środków trwałych oraz wartość środków trwałych w budowie zbytych w ww. sposób, to Wnioskodawcy przysługuje prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów sumy wartości niezamortyzowanych w pełni środków trwałych oraz wartości środków trwałych w budowie?
Pana stanowisko w sprawie
W Pana ocenie – w związku z tym, że zgodnie z treścią otrzymanej przez Pana interpretacji indywidualnej z dnia 31 marca 2021 r. nie jest możliwe określenie podstawy opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zbycia przez Wnioskodawcę prawa użytkowania wieczystego wraz z prawem własności budynków, wykorzystywanych przez Wnioskodawcę (podatnika) w pozarolniczej działalności gospodarczej, w drodze umowy stanowiącej odpłatne zbycie, to w sposób analogiczny z tytułu otrzymanych przez Wnioskodawcę miesięcznych kwot renty dożywotniej z ww. tytułu nie jest możliwe określenie podstawy opodatkowania, otrzymanych kwot renty dożywotniej do przychodów opodatkowanych w podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub też otrzymanych kwot renty dożywotniej zaliczanych do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie można opodatkować w podatku dochodowym od osób fizycznych, a jeżeli faktycznie można określić podstawę lub można opodatkować, to wówczas w działalności gospodarczej Wnioskodawcy w dacie omawianego zbycia przysługuje Wnioskodawcy zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wartości niezamortyzowanych w pełni środków trwałych oraz wartości środków trwałych w budowie, gdyż w innym przypadku realnie doszłoby do podwójnego opodatkowania tej samej czynności, raz przez zaliczenie całości otrzymanych kwot rent do przychodów opodatkowanych z pozarolniczej działalności gospodarczej Wnioskodawcy z tytułu ww. zbycia i ich opodatkowanie z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej Wnioskodawcy i drugi raz z powodu braku prawa zaliczenia przez Wnioskodawcę do kosztów uzyskania przychodów działalności gospodarczej wartości zbytych w ten sposób nie w pełni zamortyzowanych środków trwałych oraz wartości środków trwałych będących w budowie.
Według Wnioskodawcy otrzymane miesięczne kwoty renty dożywotniej nie podlegają opodatkowaniu w podatku dochodowym od osób fizycznych lub też z tytułu tego zbycia Wnioskodawca w dacie zbycia uzyskał stratę na sprzedaży w kwocie równej sumie wartości niezamortyzowanej środków trwałych i wartości środków trwałych będących w budowie zbytych w ww. sposób tych środków trwałych.
Zgodnie z treścią przepisu art. 24 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych Dz. U. z 2020 r. poz. 1426 z dnia 2020.08.21, zwanej dalej w skrócie: u.p.d.o.f., Wnioskodawca cytuje:
Dochodem z odpłatnego zbycia składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, wykorzystywanych na potrzeby działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej, jest przychód z odpłatnego zbycia składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. b, a w pozostałych przypadkach dochodem lub stratą jest różnica między przychodem z odpłatnego zbycia a: 1) wartością początkową wykazaną w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem pkt 2, powiększona o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od tych środków i wartości.
Zgodnie z treścią przepisu art. 14 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.f.:
Przychodem z działalności gospodarczej są również: przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
– wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.
Zgodnie z art. 14 ust. 2 u.p.d.o.f. o treści:
Przychodem z działalności gospodarczej są również:
1) przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących:
a) środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Zgodnie z art. 19 ust. 1 u.p.d.o.f.:
Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia.
Zgodnie z art. 24 ust. 2 pkt 1 u.p.d.o.f. o treści:
U podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej i prowadzących księgi przychodów i rozchodów … dochodem lub stratą jest różnica między przychodem z odpłatnego zbycia a wartością początkową wykazaną w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem pkt 2, powiększona o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od tych środków i wartości lub.
Renta jest otrzymywana w zamian za przekazanie ww. praw wykorzystywanych w działalności gospodarczej prowadzonej przez ich zbywcę i dlatego kwota renty stanowi przychód z działalności gospodarczej zbywcy. Istotną okolicznością jest fakt, że na dzień dokonania zbycia nie jest możliwe ustalenie ostatecznej kwoty przychodu ze zbycia, gdyż ostateczna cena zbycia może ulegać zmianie w czasie, ponieważ jest równa sumie wymagalnych kwot rent. Na dzień zbycia zbywca nie uzyskał żadnej kwoty ceny zbycia, gdyż żadna kwota renty nie była wymagalna, ponieważ zgodnie z omawianym aktem notarialnym wypłata pierwszej miesięcznej renty jest należna w dniu 10 listopada 2020 r. Tym samym na dzień 10 listopada 2020 roku powstał u zbywcy przychód do opodatkowania z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w kwocie miesięcznej renty.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest:
-prawidłowe – w części dotyczącej wysokości kosztów uzyskania przychodów,
-nieprawidłowe – w pozostałej części.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłem przychodu jest pozarolnicza działalność gospodarcza.
Z kolei odrębnym źródłem przychodów jest – określone w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d) innych rzeczy,
– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c
– przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Ten przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa nastąpiło po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze zbycia nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa w ogóle nie podlega opodatkowaniu.
W myśl art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
Przepis 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi natomiast, że:
Przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących:
a) środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
b) składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 22g nie przekracza 1500 zł,
c) składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,
d) składnikami majątku stanowiącymi spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub udział w takim prawie, które zgodnie z art. 22n ust. 3 nie podlegają ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
– wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.
Stosownie do art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przepisów ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do odpłatnego zbycia składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, z zastrzeżeniem ust. 3, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat.
Na podstawie powyższego odpłatne zbycie nieruchomości i innych składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, może stanowić zatem źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 (odpłatne zbycie), lub w art. 10 ust. 1 pkt 3 (pozarolnicza działalność gospodarcza), w związku z art. 14 tej ustawy.
Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.
W myśl art. 19 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.
Umowa renty została zdefiniowana w art. 903 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.). Zgodnie z tą regulacją:
Przez umowę renty, jedna ze stron zobowiązuje się względem drugiej do określonych świadczeń okresowych w pieniądzu lub w rzeczach oznaczonych tylko co do gatunku.
W umowie renty nie można skutecznie zamieścić ani skutecznego zobowiązania się do innych (tj. innych niż pieniężne lub oznaczone co do gatunku) świadczeń, nawet o charakterze okresowym, ani też zobowiązania się do nieczynienia. Jednak osoba zobowiązująca się do świadczenia renty może zobowiązać się, w sposób wskazany powyżej, w zamian za nabycie prawa niemogącego być przedmiotem świadczenia renty, np. w zamian za przeniesienie własności nieruchomości i innych składników majątku. Renta może być ustanowiona w umowie zarówno na czas określony, jak i nieokreślony, w tym na czas życia osoby uprawnionej.
Jak wskazuje się w doktrynie, umowę o rentę zalicza się do kategorii umów nazwanych, stanowiących samoistne źródło zobowiązania (tytuł prawny do spełniania świadczeń). Ponadto omawiana umowa jest umową konsensualną, o charakterze losowym (korzyści stron nie są równe ani pewne), która może być ukształtowana jako umowa terminowa lub bezterminowa, odpłatna lub pod tytułem darmym.
Zgodnie z art. 906 Kodeksu cywilnego:
Do renty ustanowionej za wynagrodzeniem stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży, a do renty ustanowionej bez wynagrodzenia stosuje się przepisy o darowiźnie.
Odpowiednie stosowanie przepisów o sprzedaży lub darowiźnie nie oznacza, że renta jest tego rodzaju umową. Zachowuje ona swoją pełną odrębność prawną. Reguły stosowania renty są ustalane jedynie przy odpowiednim zastosowaniu przepisów dotyczących sprzedaży lub darowizny.
Cechą umów odpłatnych jest to, że świadczenie jednej strony umowy znajduje swój odpowiednik w świadczeniu drugiej strony. Jest to sytuacja, gdy każda ze stron umowy uzyskuje ekwiwalent (równoważnik) dla świadczenia własnego. Nie dochodzi więc w takim przypadku do sytuacji, gdy tylko jedna ze stron odnosi korzyść z dokonanego świadczenia, a świadczenie zbywcy nie odbywa się kosztem uszczuplenia własnego majątku; każda ze stron uzyskuje jakąś korzyść majątkową (niekoniecznie w postaci pieniężnej).
W przypadku renty za wynagrodzeniem wartość świadczenia tytułem wynagrodzenia za ustanowienie renty nie musi odpowiadać wartości świadczeń z renty (brak elementu ekwiwalentności renty).
Zgodnie z art. 487 § 2 Kodeksu cywilnego:
Umowa jest wzajemna, gdy obie strony zobowiązują się w taki sposób, że świadczenie jednej z nich ma być odpowiednikiem świadczenia drugiej.
Umowę wzajemną cechuje ekwiwalentność świadczeń stron, natomiast w umowie renty nie każde wynagrodzenie będzie jej nadawało cechy umowy wzajemnej; umowa renty może być umową odpłatną, lecz nie wzajemną. Każda ze stron odpłatnej umowy renty musi liczyć się z tym, że ogólna wartość świadczeń drugiej strony nie będzie obiektywnie odpowiadała wartości jej świadczenia. Nawet w razie uzgodnienia, że renta będzie zobowiązaniem w zamian za ustanowienie albo przeniesienie innego prawa, umowa renty nie może być traktowana jako wzajemna. Sam termin „wynagrodzenie” nie przesądza o ekwiwalentności świadczeń stron, stąd też jeżeli umowa renty ma charakter odpłatny, bez względu na to, czy świadczenia stron są ekwiwalentne, należy do niej odpowiednio stosować przepisy o sprzedaży. Przepisy o sprzedaży należy stosować do renty odpowiednio, co oznacza, że konieczne jest przede wszystkim uwzględnienie szczególnego charakteru tej ostatniej.
W przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak również w art. 14 ust. 2 pkt 1 tej ustawy ustawodawca posłużył się pojęciem „odpłatne zbycie”, nie zawężając katalogu odpłatnych czynności prawnych, w wyniku których dochodzi do przeniesienia własności nieruchomości i innych składników majątku wykorzystywanych w działalności gospodarczej jedynie do umowy sprzedaży, czy zamiany. Pod pojęciem odpłatnego zbycia ustawodawca rozumie zatem każdą czynność, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności z dotychczasowego właściciela na nowy podmiot, gdy przeniesienie to ma charakter odpłatny. Charakter odpłatny posiada zatem również zawarcie umowy o rentę w zamian za składniki majątku wykorzystywane w prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej, ponieważ również w tym przypadku dochodzi do zmiany podmiotu uprawnionego do władania tymi składnikami majątku.
Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że zawarł Pan z małżonką, z którą posiada rozdzielność majątkową, umowę renty dożywotniej, zgodnie z którą przeniósł Pan na żonę prawa do użytkowania nieruchomości wraz z posadowionymi na nich budynkami stanowiącymi odrębny przedmiot jego własności, a żona wyraziła na to zgodę i nabyła te prawa i własności w zamian za dożywotnią rentę. Renta ma być dożywotnio Panu wypłacana co miesiąc.
W tym miejscu podkreślam, że w przypadku umowy renty odpłatnej ustawodawca w żadnym razie nie wskazuje, że uprawnienia osoby otrzymującej rentę, będącą świadczeniem otrzymywanym od zobowiązanego z tej umowy, są ceną za przeniesienie praw własności. Ponadto czas trwania takiej umowy nie jest możliwy do określenia w chwili jej zawierania.
Te wyjaśnienia prowadzą do wniosku, że zbycie prawa użytkowania wieczystego wraz z prawem własności budynków i środków trwałych w budowie na podstawie umowy odpłatnej renty stanowi odpłatne zbycie.
W momencie podpisania przez Pana umowy o rentę dożywotnią prawo użytkowania nieruchomości wraz z posadowionymi na nich budynkami zostało przeniesione na Pana małżonkę i to ona nabyła prawa własności tych składników majątku. Zatem przychodem ze zbycia w opisanej przez Pana sytuacji powinna być wartość rynkowa zbywanego prawa użytkowania wieczystego wraz z prawem własności budynków i środków trwałych w budowie. Przychodem nie będą zatem otrzymywane przez Pana co miesiąc kwoty renty.
Reasumując – przeniesienie na żonę, na podstawie umowy o dożywotnią rentę, prawa do użytkowania nieruchomości wraz z posadowionymi na nich budynkami stanowiącymi Pana odrębny przedmiot własności, wykorzystywanych w prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej, stanowi odpłatne zbycie tych składników majątku. W Pana przypadku przychodem z działalności gospodarczej nie będą otrzymane miesięczne kwoty renty dożywotniej, a wartość rynkowa przenoszonych na żonę składników majątku.
W odniesieniu do kosztów uzyskania przychodów informuję, co następuje.
Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na:
a)nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów,
b)nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż wymienione w lit. a środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części,
c)ulepszenie środków trwałych, które zgodnie z art. 22g ust. 17 powiększają wartość środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych
– wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, są jednak kosztem uzyskania przychodów przy określaniu dochodu z odpłatnego zbycia rzeczy określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d, oraz gdy odpłatne zbycie rzeczy i praw jest przedmiotem działalności gospodarczej, a także w przypadku odpłatnego zbycia składników majątku związanych z działalnością gospodarczą, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, bez względu na czas ich poniesienia.
W myśl art. 24 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
U podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej i prowadzących księgi przychodów i rozchodów dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem w rozumieniu art. 14 a kosztami uzyskania powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadków, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego, lub pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego, jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa. Dochodem z odpłatnego zbycia składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, wykorzystywanych na potrzeby działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej, jest przychód z odpłatnego zbycia składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. b, a w pozostałych przypadkach dochodem lub stratą jest różnica między przychodem z odpłatnego zbycia a wartością początkową wykazaną w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem pkt 2, powiększona o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od tych środków i wartości.
Ten przepis (zdanie drugie), określając sposób ustalania dochodu z odpłatnego zbycia składników majątku będących środkami trwałymi oraz wartościami niematerialnymi i prawnymi podlegającymi ujęciu w stosownej ewidencji, nie posługuje się kategorią kosztów podatkowych, lecz wskazuje na konieczność uwzględnienia w tej mierze wyłącznie trzech wartości:
·przychodu z odpłatnego zbycia,
·wartości początkowej środka trwałego,
·sumy odpisów amortyzacyjnych.
Ustalając dochód ze sprzedaży wskazanych we wniosku prawa użytkowania wieczystego wraz z prawem własności budynków należy od kwoty przychodu uzyskanego ze sprzedaży odjąć wartość początkową tych środków trwałych, według jakiej wykazał Pan te składniki majątku w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej w Pana działalności gospodarczej, pomniejszoną o dokonane przez Pana odpisy amortyzacyjne. Tym samym, kosztem uzyskania przychodów będzie niezamortyzowana jeszcze wartość ewidencyjna tych środków trwałych. Natomiast w przypadku środków trwałych w budowie kosztem podatkowym będą wydatki poniesione przez Pana na ich budowę.
Reasumując – przysługuje Panu prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów sumy wartości niezamortyzowanych w pełni środków trwałych oraz wartości środków trwałych w budowie.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanów faktycznych, które Pan przedstawił, i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzeń.
Ponadto informuję, że zgodnie z art. 14e ustawy – Ordynacja podatkowa interpretacja indywidualna z 31 marca 2021 r. nr 0112-KDIL2-2.4011.951.2020.2.AA może zostać zmieniona.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanów faktycznych i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).