Możliwość rozliczenia dochodów w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 sierpnia 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 22 sierpnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 29 września 2023 r. (wpływ 29 września 2023 r.) oraz pismem z 10 października 2023 r. (wpływ 10 października 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

Zmieniła się Pani sytuacja rodzinna – od ponad 2 lat jest Pani po rozwodzie (…) i mieszka Pani sama z dwójką nieletnich dzieci w (...) pod wskazanym adresem. Od zawsze podatki rozliczała Pani w (...), a od roku 2010 robi to w Urzędzie Skarbowym (…).

Zwróciła się Pani w pierwszej kolejności do właściwego Urzędu Skarbowego o wyjaśnienie i interpretację przepisów, jednak została odesłana do Krajowej Informacji Skarbowej, aby otrzymać wiążącą odpowiedź.

Pani pytanie dotyczy rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych na preferencyjnych warunkach – doszukała się Pani takich informacji, że można z takiej formy rozliczania korzystać.

Pani były mąż (...) i zarazem ojciec dzieci, już przed rozwodem w czerwcu 2020 r. wyprowadził się i opuścił Pani mieszkanie, a w kwietniu 2021 r. zostało to zatwierdzone wyrokiem sądu o rozwodzie. Nie ma on odebranych ani ograniczonych praw rodzicielskich i oboje Państwo macie prawo do opieki nad dziećmi. Dzieci mieszkają z Panią i ich miejsce zamieszkania jest każdorazowo z Panią jako matką, a ojciec powinien w ściśle określony w wyroku sposób realizować opiekę, jednak w rzeczywistości, jak Pani wspomniała, nie mieszka z Panią i Pani dziećmi, nie mieszka w (...) lecz wyprowadził się do (...) i tam też jak Pani sądzi odprowadza podatki. Jego kontakt i opieka nad dziećmi siłą rzeczy jest bardzo ograniczona ze względu na odległość i w praktyce na co dzień to Pani samotnie sprawuje całkowitą opiekę i niejako jest Pani samotną matką (nie posiada Pani partnera i nie zamieszkuje z Panią i Pani dziećmi żadna osoba). Według informacji, które Pani uzyskała przysługuje Pani prawo do rozliczania podatku na preferencyjnych zasadach, jednak została Pani poinstruowana przez pracownika Urzędu Skarbowego (…), aby złożyć wniosek o indywidualną interpretację i dopiero wówczas złożyć korektę PIT za ubiegłe lata: 2020, 2021 i 2022 i rozliczać w ten sposób podatek w latach kolejnych.

W piśmie z 29 września 2023 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, udzieliła Pani następujących odpowiedzi na zawarte w wezwaniu pytania:

1.  Czy zgodnie z art. 3 ust. 1 oraz ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.), ma Pani nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce?

Odp. Tak.

2.   Rozliczenia za które lata podatkowe dotyczy Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej?

Odp. Za lata 2021 i 2022 oraz za lata kolejne (do momentu uzyskania pełnoletności przez dzieci).

3.   Kiedy uprawomocniło się orzeczenie sądu o Pani rozwodzie (prosimy wskazać dokładną datę)?

Odp. Wyrok sądu uprawomocniony (…) 2021 r.

4.   Czy dzieci, o których mowa we wniosku przez cały każdy rok w okresie będącym przedmiotem wniosku (wskazanym w odpowiedzi na pkt 2 wezwania) były/będą małoletnie (prosimy o podanie daty urodzenia dzieci)?

Odp. X – urodzony (…) 2016 r., Y – urodzony (…) 2018 r.

5.   Czyjest Pani matką lub opiekunem prawnym innych dzieci (niż wymienione w treści wniosku) i względem nich wykonywała/wykonuje w latach, których dotyczy wniosek władzę rodzicielską? Jeśli tak, należy podać ich daty urodzenia.

Odp. Nie.

6.   W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 5, należy wskazać czy wychowuje je Pani wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym (partnerem)?

Odp. Nie dotyczy.

7.  Czy w okresie, którego dotyczy wniosek, Pani dzieci uczyły się/będą uczyły się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświaty lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie?

Odp. Nie, dzieci uczęszczają do placówek na terenie Polski.

8.  Czy w okresie podatkowym będącym przedmiotem Pani zapytania Pani dzieci osiągnęły/osiągną dochody? Jeżeli tak, to prosimy o wskazanie które z nich, w jakiej wysokości i z jakiego tytułu?

Odp. Nie.

9.  Czy po rozwodzie Pani stan cywilny uległ/ulegnie zmianie?

Odp. Nie uległ zmianie – jest Pani rozwódką.

10. Prosimy wskazać, czy w okresie, którego dotyczy wniosek, była/będzie Pani stanu cywilnego, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. była/będzie Pani wdową, rozwódką, albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności?

Odp. Tak, jest Pani rozwódką.

11.Czy w okresie, którego dotyczy wniosek:

a)  dzieci były pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2019 r. poz. 2407 oraz z 2021 r. poz. 1162, 1981 i 2270)?

Odp. Nie.

b)  faktycznie i samotnie wychowywała Pani dzieci, o których mowa we wniosku, bez udziału drugiego rodzica – ojca dzieci – wykonywała Pani władzę rodzicielską: stale troszczyła się Pani o byt materialny i rozwój emocjonalny dzieci, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby?Jeśli tak, to prosimy wskazać przesłanki, które świadczą o tym, że Pani samotnie wychowywała dzieci, o których mowa we wniosku w okresie objętym wnioskiem?

Odp. Jeszcze przed rozwodem (w czerwcu 2020 r.) ojciec dzieci wyprowadził się i na stałe zamieszkał w (...). Stan ten trwa i nic nie wskazuje na to aby miał się zmienić. Od tego czasu mieszka Pani z dziećmi sama i na co dzień samodzielnie sprawuje opiekę nad dziećmi troszcząc się o ich byt materialny, rozwój intelektualny i emocjonalny, społeczny i duchowy.

Dba Pani o edukację i wychowanie synów i o organizację ich czasu wolnego. Sama sprawuje Pani opiekę kiedy chorują, dba o niezbędną opiekę medyczną u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, jak i u specjalistów wg potrzeb.

Ojciec dzieci płaci renty alimentacyjne na małoletnie dzieci zgodnie z orzeczeniem sądu.

Udział ojca jest głównie zdalny i współdecydujecie Państwo o sprawach najistotniejszych. Mimo bardzo szczegółowych ustaleń zawartych w orzeczeniu sądu dotyczących kontaktów dzieci z ojcem – nie wypełnia on tych postanowień ze względu na odległość swojego miejsca zamieszkania i tym samym widuje się z dziećmi sporadycznie, kiedy przyjedzie do (...) – wtedy odbiera dzieci czasem z placówek, zabiera na spacery. Nie zabiera dzieci na noc, ponieważ nie ma stałego miejsca zamieszkania w (...). Kilka razy w roku zabiera dzieci do (...), gdzie mieszka na stałe – jednak zawsze pojedynczo nigdy dwóch synów jednocześnie i są to 4-5 pobytów łącznie, każdy o długości kilku do kilkunastu dni. Są to wyjazdy rekreacyjne.

c)  czy w pozostałym okresie, w którym dzieci nie przebywały/nie przebywająz Panią, ojciec dzieci zajmował się ich wychowaniem i wykonywał władzę rodzicielską w stosunku do dzieci, tj. dbał o prawidłowy rozwój dzieci kształtując ich właściwe zachowania, rozwijał ich zainteresowania, wykonywa pieczę nad osobami i majątkami dzieci, ponosił koszty związane z utrzymaniem oraz potrzebami dzieci, wykazywał zainteresowanie ich wychowaniem, troszczył się o fizyczny i duchowy rozwój dzieci, brał czynny udział w sprawach dotyczących dzieci związanych z ich kształceniem, dodatkowymi zajęciami, leczeniem itp.?

Odp. j/w

– ojciec dzieci interesuje się sprawami dzieci ale nie sprawuje regularnej opieki bezpośredniej.

12.Czy ustaliła Pani z ojcem dzieci sposób podziału opieki nad dziećmi, kontaktów ojca z dziećmi, a jeżeli tak – to należy podać na czym polegały te ustalenia oraz czy były realizowane przez oboje rodziców? Czy też Sąd w wyroku rozwodowym w pełni uregulował kontakty dzieci z ojcem?

Odp. Kontakty są ustalone bardzo precyzyjnie i są w orzeczeniu sądu (wyrok rozwodowy), jednak Pani były mąż nie wypełnia tych postanowień ze względu na odległość zamieszkania, prawie 450 km od (...).

13. Jak często w okresie, którego dotyczy wniosek odbywały się regularne spotkania/kontakty ojca z dziećmi i w jakich czynnościach przejawiały się: wychowanie i opieka ojca nad dziećmi? Czy w latach podatkowych objętych wnioskiem ojciec dzieci utrzymywał z nimi częstsze kontakty niż ustalone w wyroku Sądu?

Odp. Kontakty odbywały się w sposób opisany w punkcie 11b). Było ich zdecydowanie mniej niż powinno być wg orzeczenia sądu.

14. Czy w okresie, którego dotyczy wniosek, uzyskiwała/uzyskuje/będzie uzyskiwała Pani dochody opodatkowane według skali podatkowej (np. z tytułu umowy o pracę, umowy zlecenia itp.)?

Odp. Tak.

15.Czy w okresie, którego dotyczy wniosek prowadziła Pani działalność gospodarczą? Jeśli tak, należy wskazać formę opodatkowania tej działalności.

Odp. Nie.

16.Czy w stosunku do Pani lub Pani dzieci, w okresie którego dotyczy wniosek, miały/mają/będą miały zastosowanie przepisy:

a)art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym),

Odp. Nie.

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego,

Odp. Nie.

c)ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo

Odp. Nie.

d)ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych?

Odp. Nie.

Pytanie

Czy jako rozwódce rzeczywiście przysługuje Pani prawo do rozliczania podatku na warunkach preferencyjnych, za które lata ma Pani prawo złożyć korektę PIT-37 i czy może Pani korzystać z tego prawa w latach kolejnych?

Pani stanowisko w sprawie

Zgodnie art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: Rozliczenie osoby samotnie wychowującej dzieci.

Osoba wychowująca dziecko sama będąca:

·    opiekunem prawnym dziecka lub

·    jednym z rodziców (biologicznym lub przysposabiającym) – który jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której sąd orzekł separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności,

ma możliwość rozliczenia się w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących.

W sytuacji gdy dziecko zamieszkując wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic jest zobowiązany jedynie do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (w określonych, ustalonych przez sąd przedziałach czasowych, np. niektóre święta, tydzień ferii, miesiąc wakacji, co drugi weekend każdego miesiąca oraz ściśle określone dni powszednie), status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Fakt utrzymywania kontaktów pomiędzy dzieckiem i drugim rodzicem, nie pozbawia pierwszego rodzica (przy którym dziecko mieszka) prawa do opodatkowania swoich dochodów na zasadach określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Informacje uzyskane ze strony kis.gov.pl.

Odnosząc swoją sytuację życiową do powyższych przepisów, w kontekście prawa podatkowego Pani zdaniem, ma Pani status samotnego rodzica i tym samym przysługuje Pani prawo do rozliczania podatku dochodowego na zasadach preferencyjnych, ponieważ spełnia Pani wszystkie niezbędne warunki, jak opisała Pani w punkcie G.

Ze względu na fakt, iż nie dopisała Pani przepisów prawa, na podstawie których uznała własne stanowisko za właściwe, pismem z 10 października 2023 r. uzupełniła Pani co następuje.

Swoje stanowisko oparła Pani o:

Ustawę z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – art. 6 ust. 4c, a także w interpretacji opublikowanej przez Krajową Informację Skarbową dostępną pod adresem: https://www.kis.gov.pl/documents/6609173/8494309/2_Rozliczenie_osob_samotnie_wychowujacych_dzieci.pdf, gdzie podane są przykłady analogiczne do Pani sytuacji w punkcie 10 części „INFORMACJE DODATKOWE ORAZ WYBRANE PRZYKŁADY”.

„10. W sytuacji gdy dziecko zamieszkując wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic jest zobowiązany jedynie do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (w określonych, ustalonych przez sąd przedziałach czasowych, np. niektóre święta, tydzień ferii, miesiąc wakacji, co drugi weekend każdego miesiąca oraz ściśle określone dni powszednie), status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.

Fakt utrzymywania kontaktów pomiędzy dzieckiem i drugim rodzicem, nie pozbawia pierwszego rodzica (przy którym dziecko mieszka) prawa do opodatkowania swoich dochodów na zasadach określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.), w brzmieniu stosowanym do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 sierpnia 2019 r. do 31 grudnia 2021 r.:

Ustawą o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, poprzez art. 1 pkt 2 został uchylony art. 6 ust. 4 odnoszący się do preferencyjnego rozliczania jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Natomiast według art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodanego przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1265 ze zm.), który to przepis stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.:

Na podstawie art. 6 ust. 4d cytowanej ustawy dodanego przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw:

Stosownie do art. 6 ust. 4f ww. ustawy dodanego przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, który to przepis stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.:

Stosownie do treści art. 6 ust. 8 powołanej ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Stosownie do art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105 ze zm.) i mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r. w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2022 r.:

Art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2022 r., stanowi, że:

Wyjaśnić przy tym należy, że na gruncie art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, dodanego przez art. 9 pkt 7 ustawy z dnia 9 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2427):

Natomiast art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw stanowi, że:

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

·    posiadania przez rodzica statusu osoby samotnie wychowującej dziecko (dzieci);

·    wychowywania przez rodzica samotnie w roku podatkowym dziecka (dzieci);

·    nieuzyskiwania przez rodzica i dziecko (dzieci) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

·    niepodlegania przez rodzica i dziecko (dzieci) opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Wskazać przy tym należy, że przepis art. 6 ust. 4 i art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych precyzuje pojęcie „osoby samotnie wychowującej dzieci” w taki sposób, aby nie budziło wątpliwości, iż prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów nie przysługuje wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione (o których mowa w tym przepisie), a wyłącznie jednemu z rodziców/opiekunów prawnych, tj. temu, który samotnie wychowuje dziecko/dzieci.

Do skorzystania z tej preferencji, niewystarczające jest samotne troszczenie się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka bez udziału innej osoby, tj. w szczególności ojca lub matki dziecka. Równie istotne jest legitymowanie się określonym stanem cywilnym (przepisy art. 6 ust. 4 i art. 6 ust. 4c ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci – panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik).

W sytuacji, gdy każdy z rodziców aktywnie oraz w porównywalnym stopniu uczestniczy w wychowywaniu dziecka – co przejawia się między innymi dzieleniem się wszelkimi obowiązkami związanymi z procesem wychowawczym dziecka, niezależnie od tego u kogo i pod czyją w danym momencie roku podatkowego opieką dziecko przebywa – nie można mówić o samotnym wychowywaniu dziecka przez któregokolwiek z rodziców.

Przy wychowywaniu dziecka należy wziąć pod uwagę całokształt działań i czynności wykonywanych przez każdego z rodziców, w tym także tych o charakterze niewymiernym jak kształtowanie osobowości, światopoglądu, systemu wartości, postaw emocjonalnych.

Przyjęcie odmiennej wykładni stałoby w sprzeczności z uzasadnieniem wprowadzenia tej ulgi, z którego jednoznacznie wynika, że ustawodawca kierował ją tylko do osób, które samotnie troszczą się o codzienne zaspokojenie potrzeb dzieci, posiadając ściśle określony status cywilny.

Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dzieci” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko.

W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był całkowicie wyeliminowany z opieki i wychowania dziecka. W sytuacji, gdy dziecko zamieszkując wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (w określonych, ustalonych przez sąd przedziałach czasowych, np. niektóre święta, tydzień ferii, miesiąc wakacji, co drugi weekend każdego miesiąca oraz ściśle określone dni powszednie), status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Rodzic, o którym mowa w art. 6 ust. 4 i art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który w pojedynkę troszczy się o zaspokojenie bieżących potrzeb dziecka, nie traci statusu osoby samotnie wychowującej dziecko z racji utrzymywania sporadycznych kontaktów z dzieckiem przez drugiego rodzica lub płacenia przez niego alimentów.

Podstawową kwestią jest ustalenie, który z rodziców faktycznie wychowuje dziecko, gdy rodzice nie pozostają w związku małżeńskim i żadnemu z rodziców sąd nie ograniczył władzy rodzicielskiej. Wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do łożenia na jego utrzymanie oraz do czasowego (doraźnego) z nim przebywania. Wychowywanie dziecka obejmuje bowiem ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej, emocjonalnej i psychicznej wraz z materialną podstawą rozwoju. Oznacza to, że wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na tym, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami małoletniego dziecka, czyli podejmuje trud wykonywania wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.

Jednocześnie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pani po rozwodzie i mieszka sama z dwójką nieletnich dzieci. Pani były mąż i zarazem ojciec dzieci, już przed rozwodem w czerwcu 2020 r. wyprowadził się i opuścił Pani mieszkanie, a w kwietniu 2021 r. zostało to zatwierdzone wyrokiem sądu o rozwodzie. Nie ma on odebranych ani ograniczonych praw rodzicielskich i oboje Państwo macie prawo do opieki nad dziećmi. Dzieci mieszkają z Panią i ich miejsce zamieszkania jest każdorazowo z Panią jako matką, a ojciec powinien w ściśle określony w wyroku sposób realizować opiekę, jednak w rzeczywistości jak Pani wspomniała nie mieszka z Panią i Pani dziećmi. Jego kontakt i opieka nad dziećmi jest bardzo ograniczony ze względu na odległość i w praktyce na co dzień to Pani samotnie sprawuje całkowitą opiekę (nie posiada Pani partnera i nie zamieszkuje z Panią i Pani dziećmi żadna osoba). Na co dzień samodzielnie sprawuje Pani opiekę nad dziećmi, troszcząc się o ich byt materialny, rozwój intelektualny i emocjonalny, społeczny i duchowy. Dba Pani o edukację i wychowanie synów i o organizację ich czasu wolnego. Sama sprawuje Pani opiekę kiedy chorują, dba o niezbędną opiekę medyczną u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, jak i u specjalistów według potrzeb. Ojciec dzieci płaci renty alimentacyjne na małoletnie dzieci zgodnie z orzeczeniem sądu. Udział ojca jest głównie zdalny i współdecydujecie Państwo o sprawach najistotniejszych. Mimo bardzo szczegółowych ustaleń zawartych w orzeczeniu sądu dotyczących kontaktów dzieci z ojcem – nie wypełnia on tych postanowień ze względu na odległość swojego miejsca zamieszkania i tym samym widuje się z dziećmi sporadycznie, kiedy przyjedzie do  – wtedy odbiera dzieci czasem z placówek, zabiera na spacery. Nie zabiera dzieci na noc, ponieważ nie ma stałego miejsca zamieszkania w (...). Kilka razy w roku zabiera dzieci do (...), gdzie mieszka na stałe – jednak zawsze pojedynczo nigdy dwóch synów jednocześnie i są to 4-5 pobytów łącznie, każdy o długości kilku do kilkunastu dni. Są to wyjazdy rekreacyjne. Ojciec dzieci interesuje się sprawami dzieci, ale nie sprawuje regularnej opieki bezpośredniej. Kontakty ojca z dziećmi są ustalone bardzo precyzyjnie i są w orzeczeniu sądu, jednak Pani były mąż nie wypełnia tych postanowień ze względu na odległość zamieszkania, prawie 450 km od (...). Było ich zdecydowanie mniej niż powinno być według orzeczenia sądu.

Ponadto jak wynika z uzupełnienia wniosku nie jest Pani matką lub opiekunem prawnym innych dzieci (niż wymienione w treści wniosku). W okresie, którego dotyczy wniosek dzieci nie były pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. W stosunku do Pani lub Pani dzieci, w okresie którego dotyczy wniosek, nie miały, nie mają i nie będą miały zastosowanie przepisy: art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym); ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego; ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym oraz ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Mając na uwadze przedstawiony opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i powołane przepisy prawa wskazać należy, że skoro od 2021 r. Pani jako rozwódka, samotnie i osobiście wychowywała dzieci, zapewniała im opiekę, troszcząc się o ich byt materialny, rozwój intelektualny i emocjonalny, społeczny i duchowy (dbała Pani o edukację i wychowanie synów i o organizację ich czasu wolnego, sama sprawowała Pani opiekę kiedy chorowały, dbała o niezbędną opiekę medyczną u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, jak i u specjalistów według potrzeb), a ojciec dzieci interesuje się sprawami dzieci, ale nie sprawuje regularnej opieki bezpośredniej, to spełnia Pani warunki określone w art. 6 ust. 4 i art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym przysługuje Pani prawo do preferencyjnego rozliczenia dochodów w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci za lata 2021-2022 oraz w latach przyszłych jeżeli nie zmieni się występujący stan faktyczny lub nie ulegną zmianie przepisy prawa podatkowego w tym zakresie.

Z art. 81 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.) wynika, że:

Przy czym, zgodnie z art. 3 pkt 5 Ordynacji podatkowej:

Natomiast stosownie do art. 81 § 2 Ordynacji podatkowej:

Korekta deklaracji może dotyczyć każdej jej pozycji, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Skorygowanie deklaracji polega na ponownym poprawnym wypełnieniu formularza z zaznaczeniem, że w tym przypadku mamy do czynienia z korektą uprzednio złożonej deklaracji.

Przepisy ustawy Ordynacja podatkowa nie określają szczególnych terminów, w których przysługuje powyższe uprawnienie. Należy więc powiązać tę możliwość z zobowiązaniem podatkowym, którego deklaracja (zeznanie) dotyczy. Prawo do korekty deklaracji (zeznania) istnieje tak długo, jak długo istnieje zobowiązanie podatkowe, czyli 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku (art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej).

Wobec powyższego, w świetle przepisów obowiązującego prawa może Pani złożyć korekty zeznań podatkowych za rok 2021 oraz 2022 w celu skorzystania z preferencyjnej formy rozliczenia dla osoby samotnie wychowującej dzieci.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

-stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia;

-zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Końcowo wskazać należy, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisu sprawy przedstawionego we wniosku, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Z uwagi na to, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych został złożony przez Panią – jednego z rodziców, zaznacza się, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla ojca dzieci.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).