Preferencyjne opodatkowanie dochodów generowanych przez prawo własności intelektualnej (tzw. IP Box)

Interpretacja indywidualna po wyroku sądu – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie:

1)  ponownie rozpatruję sprawę Pana wniosku z 14 marca 2022 r. (data wpływu 2 maja 2022 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej – uwzględniam przy tym wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z 19 kwietnia 2023 r., sygn. akt (…);

2)  stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

W dniu 2 maja 2022 r. wpłynął do Organu Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia, czy przedstawiona we wniosku działalność stanowi działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 5a pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 21 czerwca 2022 r. (data wpływu 23 czerwca 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w Polsce.

Wnioskodawca posiada nieograniczony obowiązek podatkowy w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2021.1128) - dalej „ustawa o PIT”.

Wnioskodawca do dochodów uzyskiwanych z opisanej niżej działalności gospodarczej przyjął opodatkowanie tzw. metodą liniową, o której mowa w art. 30c ustawy o PIT, z wyjątkiem 2022 r., w którym wybrał opodatkowanie zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U.2021.1993).

Działalność Wnioskodawcy polega na świadczeniu podmiotom trzecim usług programistycznych, polegających na tworzeniu oprogramowania w roli tzw. Analityka biznesowego IT, w zgodzie z powszechnie stosowanymi dobrymi praktykami programistycznymi oraz wymaganiami kontrahentów.

Usługi programistyczne świadczone przez Wnioskodawcę stanowią nieodzowny element procesu wytwarzania oprogramowania i są ściśle ukierunkowane na jego projektowanie.

W wyniku świadczenia tych usług powstają bowiem utwory w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U.2021.1062) - dalej „u.p.a.p.p”, wyrażające oprogramowanie w formie dokumentacji zawierającej szkic techniczny oprogramowania, w tym jego specyfikację funkcjonalną, która następnie jest bezpośrednio wykorzystywana do napisania kodu źródłowego oprogramowania przez innych specjalistów.

Przedmiotowy etap procesu tworzenia oprogramowania w zależności od potrzeb kontrahentów obejmuje następujące czynności:

1. ustalanie, zarządzanie i dokumentowanie wymagań kontrahenta, w tym analiza i dobór rozwiązań programistycznych dla danego projektu;
2. obsługa zagadnień technologicznych zgłaszanych przez osoby piszące kod źródłowy, rozumiane jako interpretacja, czy doprecyzowanie wymagań kontrahentów oraz wsparcie merytoryczne przy testowaniu wytwarzanego oprogramowania;
3. projektowanie makiet interfejsu oprogramowania.

Opisane usługi programistyczne realizowane są przez Wnioskodawcę w sposób charakterystyczny dla prac o tym charakterze. Metodyka sprowadza się do wyznaczenia celu, planowania sposobu jego osiągnięcia, doboru odpowiednich rozwiązań, narzędzi i technologii, a także szczegółowego zaplanowania harmonogramu. Wnioskodawca wówczas posługuje się i rozwija w drodze własnych doświadczeń lub testów, umiejętności oraz zasoby wiedzy dotyczące nauk podstawowych (matematyka, statystyka), jak i stosowanych (informatyka, ekonomika), w tym w zakresie narzędzi informatycznych, bądź oprogramowania. Przy czym, każdy proces tworzenia oprogramowania, w którym uczestniczy Wnioskodawca wymaga indywidualnego podejścia do potrzeb kontrahenta oraz podobnych okoliczności projektu, w szczególności właściwego doboru zasobów wiedzy, narzędzi czy technologii. Wnioskodawca świadczy przedmiotowe usługi na podstawie pisemnie zawieranych umów cywilnoprawnych, stosownie do których przenosi na kontrahentów autorskie prawa majątkowe na określonych polach eksploatacji

Z tytułu świadczenia usług, Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie obejmujące przekazanie autorskich praw majątkowych do programów komputerowych i innych utworów, na przyjętych przez strony zasadach rozliczenia. Przy czym, umowy nie precyzują jaka dokładnie wartość odpowiada honorarium prawnoautorskiemu.

W celu prowadzenia opisywanej działalności, Wnioskodawca ponosi następujące wydatki:

1. zakup sprzętu elektronicznego, czyli wydatki na: komputery i części do niego dedykowane;
2. opłaty za dostęp do narzędzi cyfrowych, czyli wydatki na chmury obliczeniowe, serwery, odrębne oprogramowanie;
3. opłaty za dostęp do usług telekomunikacyjnych, czyli wydatki na: abonament za dostęp do internetu i sieci komórkowej;
4. zakup źródeł wykorzystywanej wiedzy, czyli wydatki na: książki, szkolenia, poradniki.

Są to wydatki poniesione już przez Wnioskodawcę oraz takie, które w przyszłości zamierza on ponieść w celu realizacji usług objętych niniejszym wnioskiem. To czy dany wydatek zostanie faktycznie poniesiony zależy od okoliczności danego projektu. Wnioskodawca musi ponosić wydatki pod postacią zakupu sprzętu elektronicznego, który powinien być wymieniany cyklicznie, aby zapewniać najwydajniejszą i sprawną pracę nad realizowanymi projektami. Wnioskodawca ponosi również wydatki na narzędzia informatyczne niezbędne do tworzenia i przetwarzania oprogramowania. Przy czym, Wnioskodawca nie mógłby prowadzić tego rodzaju działalności bez dostępu do podstawowych usług telekomunikacyjnych, na które składa się dostęp do sieci internetowej i telefonicznej. Wnioskodawca często w celu wytwarzania i przechowywania utworów integralnie związanych ze swoim oprogramowaniem musi wykorzystywać artykuły biurowe. Ponadto, warunkiem sine qua non wytarzania oprogramowania jest posługiwanie się specjalistyczną wiedzą, którą Wnioskodawca pozyskuje z książek, szkoleń czy poradników.

Jednocześnie realizując opisaną działalność Wnioskodawca nie nabywa wyników prac badawczo-rozwojowych ani autorskich praw majątkowych do oprogramowania, które następnie przenosiłby na kontrahenta.

Od momentu poniesienia pierwszego z ww. kosztów na prowadzoną działalność, Wnioskodawca na bieżąco prowadzi dodatkową ewidencję rachunkową sporządzoną techniką komputerową w postaci arkusza kalkulacyjnego, obejmujące comiesięczne zastawienie dokumentów. Ewidencja ta zawiera przychody i poniesione wydatki w ramach poszczególnych projektów tworzenia oprogramowania na koniec danego miesięcznego okresu.

W przypadku, gdy w ramach działalności gospodarczej Wnioskodawca osiąga przychody, ze świadczenia usług innych niż opisane usługi programistyczne, koszty przyporządkowane są do przychodów, na które miały bezpośredni wpływ. Jeśli alokacja konkretnego kosztu nie jest możliwa, koszty te rozliczane są na wszystkie osiągnięcie przychody w danym miesiącu, poprzez zastosowanie proporcji przychodowej. Na podstawie tego, Wnioskodawca na koniec każdego miesięcznego okresu rozliczeniowego ustala dochód przypadający na każdy projekt tworzenia oprogramowania, a także iloczyn tego dochodu oraz wskaźnika obliczonego według wzoru zawartego w art. 30ca ust. 4 ustawy o PIT, w którym uwzględnia wartość wypunktowanych wyżej wydatków na działalność gospodarczą, co uznaje za „potencjalnie kwalifikowane dochody” ze świadczenia opisanych usług programistycznych.

W związku z tak przedstawionym opisem działalności, która będzie kontynuowana w stanie niezmiennym, Wnioskodawca zamierza w rocznych zeznaniach podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych składanych począwszy od 2019 roku przez lata kolejne (z wyjątkiem 2022 r.), na podstawie art. 30ca ust. 1 ustawy o PIT, korzystać z tzw. ulgi IP BOX, stosując 5% stawkę opodatkowania do „potencjalnie kwalifikowanych” dochodów uzyskiwanych ze świadczenia opisanych usług programistycznych.

Uzupełnienie wniosku

W wezwaniu poproszono, żeby doprecyzował Pan, czy oczekuje od tutejszego Organu kwalifikacji przedstawionej we wniosku działalności jako badań naukowych lub prac rozwojowych, o których mowa w art. 4 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce czy działalności badawczo-rozwojowej w rozumieniu art. 5a pkt 38 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm., dalej: „updof”)?

W odpowiedzi wskazano – Wnioskodawca oczekuje kwalifikacji przedstawionej we wniosku działalności jako działalności badawczo-rozwojowej w rozumieniu art. 5a pkt 38 ustawy o PIT, co z uwagi na definicję tej instytucji łączy się z kwalifikacją działalności jako prac rozwojowych lub badań naukowych w rozumieniu art. 5a pkt 39-40.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwalifikacji jego działalności jako działalności badawczo‑rozwojowej w rozumieniu art. 5a pkt 38 ustawy o PIT, do czego wprost odnosi się pytanie zawarte we wniosku i idące za tym stanowisko własne. Wnioskodawca przy tym podkreśla, że w zakresie niniejszego wniosku nie jest zainteresowany wydaniem interpretacji nt. możliwości opodatkowania dochodów jakąkolwiek stawką.

Kolejno wezwano, aby doprecyzował Pan treść pytania, tj. wyjaśnił, co należy rozumieć pod pojęciem „opisana we wniosku działalność”? W szczególności proszę wyjaśnić, czy chodzi o:

a)całość prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej,

b)wyodrębnione zadania realizowane w ramach prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej (jeśli tak, proszę wskazać jakie to konkretnie zadania),

c)całość działań realizowanych przez Pana w ramach poszczególnych umów z Kontrahentami (jeśli tak, proszę wskazać, o jakich konkretnych umowach mowa),

d)wyodrębnione zadania realizowane przez Pana w ramach poszczególnych umów z Kontrahentem (jeśli tak, jakie to konkretnie zadania, w ramach jakich konkretnych umów)?

W opisie sytuacji faktycznej wskazuje Pan na szereg różnych realizowanych działań i w różny sposób je Pan określa, w tym posługuje się pojęciami, które mają szerokie znaczenie lub mogą być rozumiane w różny sposób (we wniosku pojawiły się m.in. takie opisy Pana działań: „prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą”, „wytwarzanie oprogramowania”, „usługi programistyczne”, „ustalanie, zarządzanie, dokumentowanie wymagań kontrahenta”, „obsługa zagadnień technologicznych”, „projektowanie makiet interfejsu oprogramowania”). W efekcie nie wiadomo, do których z opisanych działań/ działalności odnosi się Pana pierwsze pytanie.

W odpowiedzi Wnioskodawca doprecyzował – przedstawiona we wniosku działalność, w tym opisane zadania realizowane w ramach zawieranych ogólnie umów, to całokształt działalności Wnioskodawcy. W związku z tym, przedmiot wniosku dotyczy całości prowadzonej działalności gospodarczej.

Następnie Organ wskazał, że jeśli oczekuje Pan oceny, czy „przedstawiona we wniosku działalność” mieści się w kategorii działalności badawczo-rozwojowej, o której mowa w art. 5a pkt 38 updof – proszę doprecyzować opis sytuacji faktycznej, tj. wskazać:

a)czy w ramach tej działalności samodzielnie prowadził Pan albo prowadzi Pan badania naukowe, o których mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 lub 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce? Jeśli tak, proszę wskazać:

-jakie to badania? Co było/jest ich przedmiotem i celem? W jakich okresach je Pan prowadził lub od kiedy je Pan prowadzi?

-jakie metody badawcze Pan stosował/stosuje?

-czy badania przyniosły określone efekty (jakie)?

b)czy w ramach tej działalności samodzielnie prowadził Pan albo prowadzi Pan prace rozwojowe, o których mowa w art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce? Jeśli tak, proszę wskazać:

-    w jakich okresach je Pan prowadził lub od kiedy je Pan prowadzi?

-    czego dotyczyły/dotyczą te prace rozwojowe? Co było/jest ich celem lub celami? Jakie czynności obejmowały/obejmują te prace?

-    czy Pana prace rozwojowe zostały/zostaną zakończone pozytywnym wynikiem? Jeśli tak, co jest/będzie tym wynikiem lub wynikami? Czy wynik/wyniki prac rozwojowych mają/będą miały jakąś ustaloną formę (jaką)? W jaki sposób ten wynik/te wyniki będą wykorzystane lub są wykorzystywane na potrzeby Pana działalności?

-    czy w wyniku prac rozwojowych zaprojektował Pan i stworzył nowy, zmieniony lub ulepszony: produkt, proces albo usługę (jeśli tak, proszę wskazać jaki konkretny produkt, proces bądź jaką usługę)? Czy oferuje Pan lub będzie Pan oferował produkty, procesy, usługi, które są wynikiem prac rozwojowych, w swojej działalności gospodarczej?

-    czy w stosunku do Pana dotychczasowej działalności te produkty, procesy lub usługi mają nowy, bardziej innowacyjny, ulepszony charakter? Jeśli tak, czy nowy, ulepszony charakter produktów, procesów lub usług nie jest wynikiem działalności obejmującej wprowadzanie rutynowych i okresowych zmian do tych produktów, procesów lub usług?

c)czy podejmowana bezpośrednio przez Pana działalność objęta zakresem pytania, w okresie którego dotyczy wniosek, w jakimś zakresie (jakim dokładnie?) jest/była i będzie działalnością twórczą podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań? – proszę udzielić jednoznacznej odpowiedzi.

Wnioskodawca odpowiedział – zauważyć należy, że ustawodawca konstruując w art. 5a pkt 38 ustawy o PIT definicję działalności badawczo-rozwojowej w zakresie pojęć „badania naukowe” i „prace rozwojowe” odsyła do definicji obu tych wyrażeń zawartych w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, zatem definiując powyższe pojęcia ustawodawca zastosował zabieg legislacyjny polegający na odesłaniu do treści przepisu innej ustawy. Niemniej jednak, mógł równie dobrze powtórzyć w całości w ustawie o PIT treść omawianych definicji funkcjonujących na gruncie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Byłoby to jednak działanie nieracjonalne. W miejsce tego, ustawodawca odwołał się do ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, co nie zmienia faktu, iż w tym ujęciu definicje te stanowią w istocie część regulacji ustawy o PIT. Bez dokonania wykładni omawianych definicji do określonych stanów faktycznych, nie można bowiem zastosować wskazanego wyżej przepisu art. 5a pkt 38 ustawy o PIT, a w konsekwencji udzielić odpowiedzi, czy podejmowane przez podatników czynności objęte są dyspozycją art. 30ca ust. 1 ustawy o PIT. Tym samym, definicje te warunkują prawidłowe zastosowanie powyższej normy i jako takie stanowią przepisy prawa podatkowego w rozumieniu art. 3 pkt 1-2 O.p., gdyż regulują prawa i obowiązki podatników, a dokładnie zasady stosowania ulg podatkowych.

W związku z powyższym, stosownie do art. 14b § 1 O.p., kwalifikacja danej aktywności jako badań naukowych lub prac rozwojowych spoczywa na organie. Inaczej istota instytucji indywidualnej interpretacji podatkowej staje się wypaczona.

Zagadnienie to było wielokrotnie przedmiotem rozpoznania sądów administracyjnych, w tym Naczelnego Sądu Administracyjnego. Bogate orzecznictwo na bazie tożsamych stanów faktycznych sformułowało argumentację mówiącą, że w kontekście pytania czy dana działalność stanowi działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 5a pkt 38 ustawy o PIT organ nie ma prawa swojego obowiązku udzielenia pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego zawężać wyłącznie do ustaw zawierających w tytule pojęcie prawa podatkowego, ponieważ nie tylko w tych ustawach uregulowano elementy, od których zależy opodatkowanie i jego wysokość (…).

Wnioskodawca zatem wnosi o wydanie interpretacji w pełnym zakresie definicji działalności badawczo-rozwojowej zawartej w art. 5a pkt 38 ustawy o PIT, czyli z uwzględnieniem trwale z nią związanych przepisów.

Wezwano także o dopracowanie – co – w kontekście przedstawionego opisu sytuacji faktycznej – należy rozumieć pod pojęciem „oprogramowanie”? Jakie konkretnie „oprogramowanie” Pan wytworzył lub wytwarza?

W opisie używa Pan różnych pojęć, które określają efekty Pana pracy. Sposób, w jaki ich Pan używa nie pozwala na stwierdzenie, czy różne pojęcia określają różne efekty Pana prac, czy pojęcia te są używane zamiennie, żeby określić te same efekty Pana prac. W opisie pojawiają się m.in. takie określenia: „oprogramowanie”, „dokumentacja zawierająca szkic techniczny oprogramowania”, „program komputerowy”, „utwory”.

W odpowiedzi Wnioskodawca wskazał – zgodnie z definicją zawartą w art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych „utwór” stanowi przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.

Pod pojęciem „oprogramowanie” należy rozumieć byt logiczny, na który składa się ogół informacji w postaci zestawu instrukcji, zaimplementowanych interfejsów i zintegrowanych danych przeznaczonych dla komputera do realizacji wyznaczonych celów i podlega ochronie prawnoautorskiej, jak utwór literacki z art. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

„Dokumentacja zawierająca szkic techniczny oprogramowania” to artefakty danego oprogramowania. Artefakty reprezentują różne rodzaje informacji tworzonej, produkowanej, zmienianej lub używanej podczas cyklu życia oprogramowania, przez co również podlegają ochronie prawnoautorskiej na podstawie art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że efekty pracy, które nazywa „oprogramowaniem”, zawsze są utworami w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, tj.:

-zawsze odznaczają się rzeczywiście oryginalnym, twórczym charakterem, zawsze są kreacją nowej, nieistniejącej wcześniej wartości niematerialnej;

-nie są efektem pracy, która wymaga do osiągnięcia rezultatu jedynie określonych umiejętności programistycznych i której rezultaty da się z góry określić i przewidzieć, jako mające charakter powtarzalny;

-nie są jedynie „techniczną”, a „twórczą” realizacją szczegółowych projektów zlecanych przez kontrahentów.

Efekty pracy Wnioskodawcy, które nazywa odpowiednio „oprogramowaniem”, zawsze były/są/będą odrębnymi programami komputerowymi, które podlegają ochronie na podstawie art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wnioskodawcy przysługują osobiste i majątkowe prawa autorskie do tych programów komputerowych.

W odpowiedzi na pytanie – czy w każdym przypadku tworzenie przez Pana „oprogramowania” wiąże się z samodzielnym podejmowaniem przez Pana badań naukowych lub prac rozwojowych w rozumieniu ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce? Czy prowadził Pan albo prowadzi Pan odrębne badania naukowe lub prace rozwojowe dla celów wytworzenia każdego poszczególnego „oprogramowania”, który jest efektem Pana pracy?

Wnioskodawca wskazał – w każdym przypadku tworzenie przez Wnioskodawcę oprogramowania wiąże się z samodzielnym podejmowaniem zespołu opisanych czynności. Wnioskodawca nie prowadzi odrębnych działalności dla poszczególnych efektów i są one wynikiem ogólnie prowadzonej działalności.

Kolejno Organ wezwał o doprecyzowanie – czy „oprogramowania” zawsze są efektem Pana prac rozwojowych lub Pana badań naukowych w rozumieniu przepisów Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce?

W odpowiedzi doprecyzowano, że – oprogramowanie zawsze jest efektem opisanej aktywności Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie potrafi zakwalifikować tej działalności.

Następnie poproszono o wskazanie – czy ponosi Pan odpowiedzialność za efekty swojej pracy w stosunku do osób trzecich (innych niż Kontrahent)?

Wnioskodawca wskazał, że – nie ponosi odpowiedzialności cywilnej za efekty swoich usług wobec osób innych niż kontrahenci.

W odpowiedzi na pytanie – w jaki sposób umowy z kontrahentami regulują kwestię Pana wynagrodzenia? Czy otrzymuje Pan wynagrodzenie:

-wyłącznie z tytułu przenoszenia na kontrahenta praw do „oprogramowania” (jeśli tak, proszę wskazać jakie to prawa);

-także z tytułu innych czynności (jeśli tak, proszę wskazać jakich)?

Wnioskodawca doprecyzował, że – otrzymuje wynagrodzenie za wykonywanie usługi, w ramach której dochodzi do przeniesienia autorskich praw majątkowych do utworów, będących celem i skutkiem wykonywanych usług.

Kolejno Organ wezwał – czy w ramach prowadzonej działalności będącej przedmiotem wniosku wytwarzał/wytwarza Pan kwalifikowane prawa własności intelektualnej, o których mowa w art. 30ca ust. 2 pkt 8 ustawy o PIT, a które to przenosił Pan na rzecz kontrahentów?

W odpowiedzi Wnioskodawca doprecyzował – Wnioskodawca wytwarza oprogramowanie. Wnioskodawca nie wie czy autorskie prawo majątkowe do programu komputerowego może zostać uznane za kwalifikowane IP, ponieważ zgodnie z art. 30ca ust. 2 pkt 8 ustawy o PIT, aby dane prawo własności intelektualnej mogło zostać tak zakwalifikowane, musi być efektem działalności badawczo-rozwojowej.

Na pytanie – czy dochodem z wytworzonego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej są dochody osiągnięte przez Pana:

-    z tytułu przenoszenia na kontrahenta praw majątkowych do „utworów, w tym programów komputerowych” (jeśli tak, proszę wskazać, jakie to prawa);

-    z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi, co oznacza, że kwalifikowane prawo własności intelektualnej jest wykorzystywane przez Pana w produkcji produktów lub w świadczeniu usług, nie dotyczy to natomiast świadczenia usług, w wyniku których powstaje kwalifikowane prawo własności intelektualnej, którego prawa własności są następnie przenoszone na rzecz kontrahenta;

-    także z tytułu innych czynności (jeśli tak, proszę wskazać jakich)?

Wskazano – Wnioskodawca nie ma pewności czy własność intelektualną, których przedmiot jest efektem opisanej działalności, można uznać za kwalifikowane IP. Wnioskodawca osiąga dochody z tytułu świadczenia usług ukierunkowanych na tworzenie oprogramowania, do którego następnie zbywa prawa autorskie”

Następnie Organ poprosił o wskazanie – jakie „okresy rozliczeniowe” przewidują poszczególne umowy z Kontrahentami? Czy:

-   były/są/będą to stałe okresy czasowe (np. okresy miesięczne), czy

-   zakończenie okresu rozliczeniowego miało/ma miejsce po spełnieniu określonych warunków przewidzianych w umowie (np. po zakończeniu przez Pana określonych prac albo etapu prac). Jeśli tak, proszę wskazać spełnienie jakich warunków lub zaistnienie jakich okoliczności wyznacza koniec okresu rozliczeniowego?

Wnioskodawca odpowiedział, że – były/są/będą to stałe okresy czasowe.

Dodatkowo Wnioskodawca wskazał, że sposób „przeniesienia” każdego z majątkowych praw autorskich do programu komputerowego następował/następuje zgodnie z wymogami przewidzianymi w przepisach ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w szczególności z zachowaniem art. 41 oraz art. 53 ww. ustawy.

W odpowiedzi na pytanie – jak na gruncie poszczególnych umów z Kontrahentami wygląda relacja pomiędzy przeniesieniem przez Pana na kontrahenta praw do konkretnego efektu Pana pracy a: upływem okresu rozliczeniowego, momentem wypłaty wynagrodzenia oraz wartością tego wynagrodzenia?

Wnioskodawca doprecyzował – płatność wynagrodzenia nie musi być bezpośrednio powiązana z zakończeniem konkretnego etapu prac. W praktyce jest to jednak wynagrodzenie za przeniesienie praw autorskich do ww. utworów, gdyż jest to finalny efekt usług. Jednocześnie, Wnioskodawca podejmując określone zlecenie, jest pewien, że dane oprogramowanie powstanie, kwestią otwartą jest natomiast ilość czasu, która jest potrzebna na stworzenie go, stąd określony sposób wynagradzania, który jest standardem w branży programistycznej.

Następnie Organ poprosił o wskazanie – czy wystawiał/wystawia Pan faktury na rzecz Kontrahentów i czy faktury te wyodrębniają wynagrodzenia z tytułu przeniesienia majątkowych praw autorskich do poszczególnych efektów Pana prac na kontrahentów? Jeśli nie, proszę wskazać dlaczego.

W odpowiedzi Wnioskodawca doprecyzował, że – na fakturze nie następuje wyodrębnienie wynagrodzenia za przeniesienie praw autorskich od wynagrodzenia za usługi, gdyż w praktyce jedyną usługą Wnioskodawcy jest tworzenie oprogramowania. Całość wynagrodzenia jest więc wynagrodzeniem za przeniesienie praw autorskich.

W odpowiedzi na pytanie – w jaki sposób poszczególne umowy z kontrahentami regulują kwestię sposobu (trybu, zasad) przenoszenia przez Pana na kontrahenta praw do konkretnego stworzonego przez Pana „oprogramowania”? W jaki sposób odbywa się wyodrębnienie konkretnego „oprogramowania” i przeniesienie praw do tego efektu Pana pracy na kontrahenta (jakie czynności realizujecie odpowiednio Pan i kontrahent)? Co potwierdza przeniesienie tych praw?

Wnioskodawca wskazał, że – jeżeli w wyniku wykonywania usługi Wnioskodawca stworzy utwór, to autorskie prawa majątkowe z nim związane, na mocy umowy przechodzą na kontrahentów. Wyodrębnienie konkretnego ww. utworu i przeniesienie praw do tego efektu pracy następuje z chwilą jego wytworzenia przez Wnioskodawcę, bez konieczności podejmowania przez strony dodatkowych czynności potwierdzających.

Kolejno Wnioskodawca wskazał – jeżeli wynagrodzenie za przeniesienie praw autorskich nie wynika ani z umowy ani z faktury, to Wnioskodawca prowadzi ewidencję pozwalającą na wyszczególnienie realizowanych prac i zadań w ramach tworzenia i rozwijania programów komputerowych poprzez comiesięczne wskazanie informacji na temat wykonanych zadań w danym miesiącu. Prowadzona ewidencja czasu i wykonanych prac pozwala na wskazanie kwoty wynagrodzenia otrzymanego z tytułu zbycia praw własności intelektualnej.

Dodatkowo doprecyzował, że stworzona przez Wnioskodawcę dokumentacja – stanowi utwór podlegający ochronie na podstawie przepisu art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

 W odpowiedzi na pytanie – czy:

-    dokumentacja wytwarzana przez Pana w ramach prowadzonej bezpośrednio działalności gospodarczej jest każdorazowo nierozerwalnie związana z wytworzonym kodem źródłowym i jako całość, tj. program komputerowy (oprogramowanie) stanowi autorskie prawo do programu komputerowego (tj. oprogramowania) podlegające ochronie w myśl art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, oraz czy ww. kwalifikowane prawo własności intelektualnej, czyli program komputerowy (oprogramowanie) jest przenoszony łącznie przez Pana i pozostałe osoby współtworzące na rzecz Kontrahenta,

jeżeli nie to, czy

-    przenoszone są przez Pana na rzecz Kontrahenta wyłącznie utwory, tj. dokumentacja?

Wnioskodawca wskazał, że – dokumentacja wytwarzana przez Wnioskodawcę stanowi artefakt oprogramowania opracowanego przez Wnioskodawcę, dzięki czemu podlega ochronie prawnoautorskiej na podstawie art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wnioskodawca jest jedynym twórcą ww. oprogramowania i artefaktów, w związku z czym przysługują mu niezależne prawa autorskie. Nie ma przeszkód, aby oprogramowanie jako komponent zostało połączone z innym oprogramowaniem, co może doprowadzić do powstania nowego utworu, jednakże nastąpić to może jedynie w zakresie kontrahentów. Wnioskodawca przenosi na rzecz kontrahenta autorskie prawa majątkowe do wszelkich utworów wytworzonych w wyniku świadczenia usług. Z racji, że są to usługi ukierunkowane na tworzenie oprogramowania, przeniesienie to zawsze obejmuje oprogramowanie i artefakty oprogramowania, a więc utwory podlegające ochronie prawnoautorskiej z art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Następnie Organ wezwał – czy w ramach Pana pracy powstają instrukcje komend adresowanych do komputera, czy też zbiór zleceń dla informatyków realizujących kolejne etapy projektu?

W odpowiedzi Wnioskodawca wskazał, że – w ramach wykonywania usług powstają instrukcje komend adresowanych do komputera oraz ściśle z tym związany zbiór zleceń dla specjalistów realizujących kolejne etapy projektu.

Kolejno wezwano – czy efektem Pana pracy jest kod źródłowy wraz z powiązaną dokumentacją?

Wnioskodawca doprecyzował, że – efektem pracy Wnioskodawcy nie jest kod źródłowy wraz z powiązaną dokumentacją, ponieważ oprogramowanie nie zawsze przyjmuje postać kodu źródłowego.

Dodatkowo Wnioskodawca wskazał, że prowadził/prowadzi odrębną od podatkowej księgi przychodów i rozchodów ewidencję. Ww. ewidencja jest prowadzona na bieżąco od początku realizacji opisanej działalności. Wnioskodawca wyodrębnia w niej każde oprogramowanie oraz jej prowadzenie pozwala na ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty) przypadających na każde poszczególne oprogramowanie. Ewidencja ta jest prowadzona od 1 stycznia 2019 r.

Pytanie

Czy przedstawiona we wniosku działalność stanowi działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 5a pkt 38 ustawy o PIT?

Pana stanowisko w sprawie

Opisana we wniosku działalność stanowi działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 5a pkt 38 w zw. z pkt 40 ustawy o PIT.

Na wstępie dostrzec należy, że przepisy art. 4 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U.2022.574) - dalej „p.s.w.n.”, w odniesieniu do definicji zawartych w przepisach art. 5a pkt 38-40 ustawy o PIT stanowią przepisy prawa podatkowego w rozumieniu art. 3 pkt 2 w zw. z pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U.2021.1540) - dalej „O.p.”, gdyż w tym ujęciu regulują prawa i obowiązki podatników, a dokładnie zasady ulgi podatkowej. W związku z tym, stosownie do art. 14b § 1 O.p., kwalifikacja danej aktywności jako badań naukowych lub prac rozwojowych spoczywa na Dyrektorze Krajowej Informacji Skarbowej. W przeciwnym razie istota instytucji indywidualnej interpretacji podatkowej staje się wypaczona, gdyż Wnioskodawca sam dokona kwalifikacji prawnej, co pozbawi interpretację funkcji ochronnej, o której mowa w art. 14k O.p.

Nadto, zgodnie z aktualną linią orzeczniczą sądów administracyjnych - w szczególności Naczelnego Sądu Administracyjnego - w kontekście pytania czy dana działalność stanowi działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 5a pkt 38 ustawy o PIT, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie ma prawa swojego obowiązku udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego zawężać wyłącznie do ustaw zawierających w tytule pojęcie prawa podatkowego, ponieważ nie tylko w tych ustawach uregulowano elementy, od których zależy opodatkowanie i jego wysokość (…).

Jeżeli Organ podziela wyrażone wyżej stanowisko, dodatkowo odzwierciedlone w linii orzeczniczej, Wnioskodawca wnosi o interpretację stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego w pełnym zakresie definicji działalności B+R zawartej w art. 5a pkt 38 w zw. z pkt 39-40 ustawy o PIT, czyli z uwzględnieniem trwale z nią związanych przepisów ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

Z treści przepisu art. 5a pkt 38 ustawy o PIT wynika, że działalność badawczo-rozwojowa - dalej „działalność B+R”, rozumiana jest jako działalność twórcza obejmująca badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowana w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

Jak wskazano, w odniesieniu do definicji pojęć „prac naukowych” oraz „prac rozwojowych”, stosownie do art. 5a pkt 39 i 40 ustawy o PIT, ustawodawca odsyła do definicji zawartych w p.s.w.n.

W myśl art. 4 ust. 2 p.s.w.n., badania naukowe są działalnością obejmującą:

1)badania podstawowe rozumiane jako prace empiryczne lub teoretyczne mające przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów, bez nastawienia na bezpośrednio zastosowanie komercyjne;

2)badania aplikacyjne rozumiane jako mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń.

Z kolei zgodnie z art. 4 ust. 3 p.s.w.n., prace rozwojowe są działalnością obejmującą nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystanie dostępnej aktualnej wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.

Należy podkreślić, że dla spełnienia definicji działalności B+R nie jest konieczne, aby dana działalność spełniała jednocześnie przesłanki badań naukowych i prac rozwojowych.

Z instytucją działalności B+R mamy do czynienia wówczas, gdy podatnik wykorzystuje dostępną wiedzę z dziedziny nauki, technologii i działalności gospodarczej oraz innej wiedzy i umiejętności do tworzenia nowych lub ulepszania istniejących produktów, usług bądź procesów i technologii produkcji.

W celu stwierdzenia, czy w kontekście opisanej działalności Wnioskodawca realizuje działalność B+R, konieczna jest analiza nakierowana na identyfikację działań, które spełniają definicję wskazaną w art. 5a pkt 38 ustawy o PIT.

Po pierwsze, z definicji legalnej wynika, że działalność B+R musi mieć charakter twórczy.

Jak wskazuje słownik języka polskiego PWN, działalność twórcza to zespół działań podejmowanych w kierunku tworzenia (działalność - zespół działań podejmowanych w jakimś celu), powstania czegoś (twórczy - mający na celu tworzenie, tworzyć - powodować powstanie czegoś). W doktrynie prawa autorskiego podkreśla się, że cecha twórczości związana jest przede wszystkim z rezultatem działalności człowieka o charakterze kreacyjnym i jest spełniona wówczas, gdy istnieje nowy wytwór intelektu. Działalność twórcza oznacza, że „ustawodawca za przedmiot prawa autorskiego uznaje tylko rezultat (przejaw) takiego działania, który choćby w minimalnym stopniu odróżnia się od innych rezultatów takiego samego działania, a zatem, że posiada cechę nowości, której stopień nie ma znaczenia”. Twórczość działalności B+R może przejawiać się opracowywaniem nowych koncepcji, narzędzi, rozwiązań niewystępujących dotychczas w praktyce gospodarczej podatnika lub na tyle innowacyjnych, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już funkcjonujących u podatnika.

Kolejnym kryterium działalności B+R jest podejmowanie działań w sposób systematyczny. Zgodnie ze słownikiem języka polskiego PWN. słowo systematyczny oznacza:

(i)       robiący coś regularnie i starannie,

(ii)      o procesach: zachodzący stale od dłuższego czasu,

(iii)o działaniach: prowadzony w sposób uporządkowany, według pewnego systemu; też: o efektach takich działań; planowy, metodyczny.

W związku z tym, że w definicji działalności badawczo-rozwojowej słowo „systematyczny” występuje w sformułowaniu „podejmowaną (działalność) w sposób systematyczny”, a więc odnosi się do „działalności”, czyli zespołu działań podejmowanych w jakimś celu, najbardziej właściwą definicją systematyczności w omawianym zakresie jest definicja obejmująca prowadzenie działalności w sposób uporządkowany, według pewnego systemu. Zatem słowo systematycznie odnosi się również do działalności prowadzonej w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany. To oznacza, że działalność badawczo-rozwojowa jest prowadzona systematycznie niezależnie od tego, czy podatnik stale prowadzi prace badawczo-rozwojowe, czy tylko od czasu do czasu, a nawet incydentalnie, co wynika z charakteru prowadzonej przez niego działalności oraz potrzeb rynku, klientów, sytuacji mikro i makroekonomicznej.

Z powyższego wynika, że spełnienie kryterium „systematyczności” danej działalności nie jest uzależnione od ciągłości tej działalności, w tym od określonego czasu przez jaki działalność taka ma być prowadzona ani też od istnienia planu co do prowadzenia przez podatnika podobnej działalności w przyszłości. Wystarczające jest, aby podatnik zaplanował i przeprowadził chociażby jeden projekt badawczo-rozwojowy, przyjmując dla niego określone cele do osiągnięcia, harmonogram i zasoby. Taka działalność może być uznana za działalność systematyczną, tj. prowadzoną w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany.

Omówione kryteria działalności B+R dotyczą charakteru i organizacji prowadzenia tej działalności, podczas gdy ostatnie, trzecie kryterium odnosi się do jej rezultatu, tj. zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. W konsekwencji, głównym zadaniem podmiotu prowadzącym działalność B+R jest zlokalizowanie i zidentyfikowanie zasobów wiedzy przed rozpoczęciem działań projektowych; zasobów w ujęciu funkcjonalnym i celowościowym, czyli podlegającym zwiększeniu oraz możliwym i właściwym do wykorzystania zwiększonej wiedzy do nowych zastosowań. Lokalizacja i identyfikacja wiedzy obejmuje szereg działań, w tym określenie stanu wiedzy, miejsca, sposobu jej wykorzystania oraz selekcji pod względem przydatności do realizacji celu projektu. Prowadząc działalność B+R, podatnik rozwija specjalistyczną wiedzę oraz umiejętności, które może wykorzystać w ramach bieżących albo przyszłych działań.

Jak wskazano, Wnioskodawca w ramach swojej działalności świadczy usługi programistyczne, których celem jest stworzenie modelu oprogramowania. Mając na uwadze przedstawiony opis działalności, należy dostrzec, że jego usługi ukierunkowane są jedynie na tworzenie oprogramowania, gdyż wytwarza on oprogramowanie zarówno sensu stricto jako osoba odpowiedzialna za projekt oprogramowania stworzony na podstawie zdobytych informacji od klienta, jak i sensu largo obsługując zagadnienia technologiczne zgłaszane przez specjalistów przygotowujących kod źródłowy. Z racji na charakter opisanych usług, Wnioskodawca zawsze posługuje się i rozwija w drodze własnych doświadczeń lub testów, umiejętności oraz zasobowy wiedzy dotyczące nauk podstawowych (matematyka, statystyka), jak i stosowanych (informatyka, ekonomika) w szczególności w zakresie narzędzi informatycznych i oprogramowania zamiarem planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych procesów lub usług.

Jednocześnie działalność Wnioskodawcy jest działalnością twórczą o indywidualnym charakterze prowadzoną w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania wiedzy do tworzenia nowych zastosowań, prowadzoną w sposób systematyczny (tj. sposób uporządkowany, zaplanowany, metodyczny, zgodnie z obranym systemem pracy, na podstawie przygotowanego harmonogramu) określonych celów do osiągnięcia, gdyż jak wskazano Wnioskodawca wykonuje swoje usługi każdorazowo wyznaczając cel, ustalając sposób jego osiągnięcia, dobierając odpowiednie rozwiązania, narzędzia i technologie, uwzględniając harmonogram i indywidualne potrzeby kontrahenta oraz podobne okoliczności projektu.

Ze względu więc na istotę każdego projektu tworzenia oprogramowania, związane z nim działania Wnioskodawcy koncentrują się wokół zwiększenia zasobów posiadanej wiedzy oraz jej wykorzystania w praktyce do tworzenia nowych zastosowań i funkcjonalności dostarczanych rozwiązań w oparciu o wkład autorski. W związku z tym, charakteryzują się wysoką niepowtarzalnością, indywidualnością oraz oryginalnością, nie stanowiąc zmian dokonywanych okresowo funkcjonującym już systemie.

Przedstawiona działalność Wnioskodawcy jest zatem działalnością B+R, gdyż zawsze jest wykonywana w sposób systematyczny, ma charakter twórczy, obejmuje prace rozwojowe i jest podejmowana w celu zwiększenia zasobów lub wiedzy wykorzystania tych zasobów do tworzenia nowych zastosowań.

Postanowienie

Rozpatrzyłem Pana wniosek – 10 sierpnia 2022 r. wydałem postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania, znak: (…).

Postanowienie doręczono 17 sierpnia 2022 r.

Na ww. postanowienie pismem z 24 sierpnia 2022 r. wniósł Pan zażalenie. W wyniku jego rozpatrzenia, postanowieniem z 21 października 2022 r., znak: (…) utrzymano w mocy zaskarżone postanowienie.

Postanowienie to doręczono 5 listopada 2022 r.

Skarga na postanowienie

Pismem z 5 grudnia 2022 r. wniósł Pan skargę na ww. postanowienie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Skarga wpłynęła do mnie 5 grudnia 2022 r.

Wniósł Pan o uchylenie postanowienia organu II instancji z 21 października 2022 r. oraz poprzedzającego go postanowienia organu I instancji z 10 sierpnia 2022 r.

Postępowanie przed sądem administracyjnym

Wojewódzki Sąd Administracyjny wyrokiem z 19 kwietnia 2023 r., sygn. (…) uchylił zaskarżone postanowienia.

Prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wpłynął do organu 31 lipca 2023 r.

Ponowne rozpatrzenie wniosku – wykonanie wyroku

Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.):

Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.:

•uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w ww. wyroku;

•ponownie rozpatruję Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej – stwierdzam, że stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm., dalej: „updof”):

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 updof:

Zgodnie z art. 30ca ust. 1 updof:

W myśl art. 30ca ust. 2 updof:

Ustawodawca wprowadził definicję działalności badawczo-rozwojowej w art. 5a pkt 38 updof:

W myśl art. 5a pkt 39 updof:

Z kolei, w definicji prac rozwojowych zawartej w art. 5a pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazano:

Na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy z 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 574 ze zm.):

Stosownie do art. 4 ust. 3 ww. ustawy:

Z pracami badawczo-rozwojowymi mamy do czynienia wówczas, gdy wykorzystuje się dostępną wiedzę z dziedziny nauki, technologii i działalności gospodarczej oraz innej wiedzy i umiejętności do tworzenia nowych lub ulepszania istniejących produktów/usług oraz procesów i technologii produkcji. Wobec powyższego ocena, czy prowadzone przez Pana prace programistyczne stanowią działalność badawczo-rozwojową dokonana zostanie w kontekście wskazanych przez Pana efektów tych prac.

W celu stwierdzenia, czy prowadzi Pan działalność badawczo-rozwojową, należy przeprowadzić analizę nakierowaną na zidentyfikowanie przejawów Pana działalności gospodarczej, które mogą zostać uznane za działalność badawczo-rozwojową (tj. tych Pana aktywności, które spełniają definicje wskazane w art. 5a pkt 38-40 ww. ustawy).

Z ustawowej definicji zawartej w regulacjach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że działalność badawczo-rozwojowa musi mieć charakter twórczy. Działalność twórcza oznacza, że „ustawodawca za przedmiot prawa autorskiego uznaje tylko rezultat (przejaw) takiego działania, który choćby w minimalnym stopniu odróżnia się od innych rezultatów takiego samego działania, a zatem, że posiada cechę nowości, której stopień nie ma znaczenia”. Zatem twórczość działalności badawczo-rozwojowej może przejawiać się opracowywaniem nowych koncepcji, narzędzi, rozwiązań niewystępujących dotychczas w praktyce gospodarczej podatnika lub na tyle innowacyjnych, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już funkcjonujących u podatnika.

W opisie sprawy wskazał Pan, że świadczy Pan na rzecz podmiotów trzecich usługi programistyczne polegające na tworzeniu oprogramowania w roli tzw. Analityka biznesowego IT, w zgodzie z powszechnie stosowanymi dobrymi praktykami programistycznymi oraz wymaganiami kontrahentów.

Usługi programistyczne świadczone przez Wnioskodawcę stanowią nieodzowny element procesu wytwarzania oprogramowania i są ściśle ukierunkowane na jego projektowanie.

Przedmiotowy etap procesu tworzenia oprogramowania w zależności od potrzeb kontrahentów obejmuje następujące czynności:

-    ustalaniu, zarządzaniu i dokumentowaniu wymagań kontrahenta, w tym analizie i doborze rozwiązań programistycznych dla danego projektu;

-    obsłudze zagadnień technologicznych zgłaszanych przez osoby piszące kod źródłowy, rozumianych jako interpretacja czy doprecyzowanie wymagań kontrahentów oraz wsparcie merytoryczne przy testowaniu wytwarzanego oprogramowania;

-    projektowaniu makiet interfejsu oprogramowania.

Na podstawie tak przedstawionego opisu Pana zadań Organ nie jest w stanie ocenić, czy Pana działalność ma charakter twórczy, czy podejmowane czynności są innowacyjne w Pana działalności gospodarczej. 

Zatem w wezwaniu poproszono o doprecyzowanie „czy podejmowana bezpośrednio przez Pana działalność objęta zakresem pytania pierwszego, w okresie którego dotyczy wniosek, w jakimś zakresie (jakim dokładnie?) jest/była i będzie działalnością twórczą (…)? Proszę udzielić jednoznacznej odpowiedzi.” Odpowiadając na pytanie wskazał Pan jedynie, że kwalifikacja danej aktywności jako badań naukowych lub prac rozwojowych spoczywa na organie. Tut. Organ zadając ww. pytanie oczekiwał, że precyzyjnie przedstawi Pan, w czym przejawia się twórczy charakter Pana działalności będącej przedmiotem wniosku.

Należy w tym miejscu podkreślić, że przedstawiony opis realizowanych prac nie wskazuje na czym polega oryginalność ocenianych wyników Pana prac oraz czy tworzy Pan nowe koncepcje, narzędzia, rozwiązania niewystępujących dotychczas w Pana praktyce gospodarczej lub na tyle innowacyjne, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już funkcjonujących u Pana.

Rozstrzygając, czy w istocie Pana działalność ma twórczy charakter, na podstawie tak przedstawionych informacji nie można ocenić, co w efekcie tych prac jest nowego, innowacyjnego oraz czym efekty Pana prac różniły się od dotychczasowych. We wniosku nie wskazał Pan czego konkretnie dotyczyły prowadzone prace, czym wyróżniały się ich efekty.

Zatem przedstawiona przez Pana działalność nie ma twórczego charakteru.

Kolejnym kryterium działalności badawczo-rozwojowej jest prowadzenie tej działalności w sposób systematyczny. Spełnienie kryterium „systematyczności” danej działalności nie jest uzależnione od ciągłości tej działalności, w tym od określonego czasu, przez jaki działalność taka ma być prowadzona, ani też od istnienia planu co do prowadzenia przez podatnika podobnej działalności w przyszłości. Wystarczające jest, aby podatnik zaplanował i przeprowadził chociażby jeden projekt badawczo-rozwojowy, przyjmując dla niego określone cele do osiągnięcia, harmonogram i zasoby. Taka działalność może być uznana za działalność systematyczną, tj. prowadzoną w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany.

We wniosku wskazał Pan, że opisane „usługi programistyczne realizowane są przez Wnioskodawcę w sposób charakterystycznym dla prac o tym charakterze. Metodyka sprowadza się do wyznaczenia celu, planowania sposobu jego osiągnięcia, doboru odpowiednich rozwiązań, narzędzi i technologii, a także szczegółowego zaplanowania harmonogramu.”

Wyżej zacytowany opis jest bardzo ogólny i odnosi się do szeroko pojętej działalności w zakresie usług informatycznych. Z Pana odpowiedzi nie wynika, jaki został założony cel w trakcie realizacji Pana działalności oraz czy został on osiągnięty. Brak także wskazania, jakie zastosował Pan rozwiązania oraz technologie. Z opisu sprawy nie wynika również, że podejmowane przez Pana działania były prowadzone w sposób uporządkowany, zaplanowany, metodyczny, według pewnego systemu. Nie odniósł się Pan także do kwestii harmonogramu – czy został jakiś opracowany? Czy został on faktycznie zrealizowany w kontekście założonego celu Pana prac?

Zatem w wezwaniu poproszono o doprecyzowanie „czy podejmowana bezpośrednio przez Pana działalność objęta zakresem pytania, w okresie którego dotyczy wniosek, w jakimś zakresie (jakim dokładnie?) jest/była i będzie działalnością (…) podejmowaną w sposób systematyczny (…)? Proszę udzielić jednoznacznej odpowiedzi.” Odpowiadając na pytanie wskazał Pan jedynie, że kwalifikacja danej aktywności jako badań naukowych lub prac rozwojowych spoczywa na organie. Tut. Organ zadając ww. pytanie oczekiwał, że wykaże Pan, w jaki sposób realizował Pan zadania, na czym polegała systematyczność wykonywanych przez Pana prac.

Zatem kolejne kryterium definicji działalności badawczo-rozwojowej, tj. prowadzenie działalności w sposób systematyczny, w odniesieniu do przedstawionej przez Pana działalności nie jest spełnione.

Powyżej omówione dwa kryteria działalności badawczo-rozwojowej dotyczą charakteru i organizacji prowadzenia tej działalności, podczas gdy ostatnie, trzecie kryterium, dotyczy rezultatu prowadzenia tej działalności, tj. zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. W konsekwencji - głównym zadaniem dla zarządzającego projektem badawczo-rozwojowym jest zlokalizowanie i zidentyfikowanie zasobów wiedzy przed rozpoczęciem działań projektowych; zasobów w ujęciu funkcjonalnym i celowościowym, czyli podlegającym zwiększeniu oraz możliwym i właściwym do wykorzystania zwiększonej wiedzy do nowych zastosowań. Lokalizacja i identyfikacja wiedzy obejmuje szereg działań, w tym określenie stanu wiedzy, miejsca, sposobu jej wykorzystania oraz selekcji pod względem przydatności do realizacji celu projektu.

W świetle konstrukcji definicji badawczo-rozwojowej należy uznać, że „zwiększenie zasobów wiedzy” odnosi się przede wszystkim do prowadzenia badań naukowych, natomiast „wykorzystanie już istniejącej lub zwiększonej wiedzy do tworzenia nowych zastosowań” dotyczy przede wszystkim prac rozwojowych. Innymi słowy, działalność badawczo rozwojowa to zespół działań podejmowanych w kierunku tworzenia, w tym badań naukowych (nakierowanych na nową wiedzę i umiejętności) oraz prac rozwojowych (nakierowanych na wykorzystanie dostępnej wiedzy i umiejętności) w celu zwiększenia zasobów wiedzy do tworzenia nowych, zmienionych lub usprawnionych produktów, procesów lub usług (również w formie nowych technologii).

W opisie sprawy wskazał Pan jedynie, że posługuje się i rozwija w drodze własnych doświadczeń lub testów, umiejętnościami oraz zasobami wiedzy dotyczącymi nauk podstawowych (matematyka, statystyka), jak i stosowanych (informatyka, ekonomika), w tym w zakresie narzędzi informatycznych, bądź oprogramowania. Przy czym, każdy proces tworzenia oprogramowania, w którym Pan uczestniczy wymaga indywidualnego podejścia do potrzeb kontrahenta, w szczególności właściwego doboru zasobów wiedzy, narzędzi czy technologii. Nie opisał Pan jednak z jakich konkretnie zasobów Pan korzysta, na jakich rozwiązaniach teoretycznych, technicznych, technologicznych czy programistycznych oparte są efekty Pana pracy. Nie wskazał Pan także jakimi zasobami wiedzy dysponował Pan przed rozpoczęciem opisanej działalności.

W wezwaniu zatem poproszono o doprecyzowanie „czy podejmowana bezpośrednio przez Pana działalność objęta zakresem pytania, w okresie którego dotyczy wniosek, w jakimś zakresie (jakim dokładnie?) jest/była i będzie działalnością (…) podejmowaną (…) w celu zwiększania zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań? Proszę udzielić jednoznacznej odpowiedzi.” Odpowiadając na pytanie wskazał Pan jedynie, że kwalifikacja danej aktywności jako badań naukowych lub prac rozwojowych spoczywa na organie. Tut. Organ zadając ww. pytanie oczekiwał, że opisze Pan, jak w efekcie podejmowanych przez Pana prac powstała „nowa wiedza”, którą zastosował Pan przy tworzeniu programów komputerowych oraz jak posiadana przez Pana wiedza została wykorzystana do stworzenia nowego zastosowania.

Zatem powyższe nie pozwala uznać, że wykorzystuje Pan istniejące zasoby wiedzy w celu tworzenia nowych zastosowań.

Co istotne, aby uznać prowadzoną przez Pana działalność za działalność badawczo‑rozwojową w rozumieniu art. 5a pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, aktywność ta musi spełniać następujące cechy:

-być działalnością twórczą,

-obejmować badania naukowe lub prace rozwojowe,

-być podejmowaną w sposób systematyczny, w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania takich zasobów do tworzenia nowych zastosowań.

Dopiero łączne spełnienie wszystkich tych elementów pozwala na stwierdzenie, że prowadzona przez podatnika działalność spełnia definicję działalności badawczo‑rozwojowej zawartą w ustawie o podatku  dochodowym od osób fizycznych.

Przy czym, kluczowe jest zawarte w definicji działalności badawczo-rozwojowej rozróżnienie, które wskazuje, że taka działalność obejmuje dwa rodzaje aktywności, tj.: (i) badania podstawowe i badania aplikacyjne zdefiniowane w art. 4 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz (ii) prace rozwojowe, o których mowa w art. 4 ust. 3 tej ustawy.

Należy zwrócić uwagę na wyłączenie zawarte w art. 4 ust. 3 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, mogące odnosić się do wielu przejawów aktywności podatnika. Zastrzeżenie zostało wprowadzone w celu wyeliminowania z zakresu ulgi na działalność badawczo-rozwojową tych przejawów aktywności podatnika, które mimo ulepszenia istniejących procesów lub usług, z uwagi na swoją cykliczność (okresowość) oraz brak innowacyjnego charakteru (rutynowość), nie mogą stanowić prac rozwojowych.

Z Podręcznika Frascati wynika, że „Pojęcia prac rozwojowych nie należy mylić z pojęciem „rozwoju produktu” (product development) oznaczającego cały proces – od formułowania pomysłów i koncepcji aż do komercjalizacji, którego celem jest wprowadzenie nowego produktu (wyrobu lub usługi) na rynek. Prace rozwojowe są tylko jednym z możliwych etapów procesu rozwoju produktu – etapem, na którym wiedzę ogólną testuje się pod kątem konkretnych zastosowań niezbędnych do pomyślnego zakończenia tego procesu. W fazie prac rozwojowych powstaje nowa wiedza i etap ten kończy się, gdy przestają mieć zastosowanie kryteria działalności B+R (nowatorska, twórcza, nieprzewidywalna, metodyczna oraz możliwa do przeniesienia/odtworzenia). Na przykład, w procesie mającym na celu opracowanie nowego samochodu można wziąć pod uwagę i przetestować możliwość zastosowania określonych technologii w opracowywanym samochodzie: jest to etap, na którym prowadzone są prace rozwojowe. Doprowadzą one do nowych wyników dzięki koncentracji na nowych zastosowaniach wiedzy ogólnej. Powstanie niepewność, ponieważ testy mogą przynieść negatywne wyniki. Niezbędny będzie pierwiastek twórczy, ponieważ działalność skupi się wokół dostosowania określonej technologii do nowego zastosowania. Proces ten będzie metodyczny, ponieważ będzie wymagał zaangażowania wyspecjalizowanej siły roboczej. I wreszcie, będzie wymagał kodyfikacji, aby wyniki testów mogły zostać przełożone na zalecenia techniczne na dalszych etapach procesu rozwoju produktu. W literaturze ekonomicznej, zwłaszcza w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw, omawiane bywają jednak przypadki rozwoju produktów bez udziału komponentu B+R”.

Wskazać należy, że w tak zaprezentowanym opisie sprawy nie możemy potwierdzić, że faktycznie prowadzi Pan działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 5a pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jak już wyżej wskazano, działalność badawczo-rozwojowa to działalność twórcza obejmująca badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowana w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

Na gruncie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce:

-nie każde przeprowadzone doświadczenie jest badaniem empirycznym;

-nie każde rozważania oparte na wiedzy są analizą naukową;

-nie każde tworzenie nowego produktu, czy nowego rozwiązania w oparciu o wiedzę jest pracami rozwojowymi.

Jeśli dodatkowo przeniesiemy tę definicję na grunt konkretnej działalności konkretnego podmiotu, to aby ocenić, czy podmiot prowadzi działalność badawczo-rozwojową, musimy mieć pełen obraz jego sytuacji, tj. musimy wiedzieć:

-    skąd podatnik „zaczynał” – jakie produkty, usługi, procesy oferował dotychczas w swojej działalności; na jakich rozwiązaniach wiedzowych, technicznych, technologicznych, czy programistycznych oparte były te produkty, usługi, procesy;

-    co zaplanował; jakie cele postawił;

-    w jaki sposób realizował zaplanowane przedsięwzięcie;

-    co jest efektem działań; jaka jest relacja efektów działań do wcześniej oferowanych produktów, usług, procesów.

W ocenie Organu, na podstawie przedstawionego opisu sprawy obejmującego wyłącznie ogólne stwierdzenia, nie poparte rzeczywistymi wynikami prac, nie można przypisać prowadzonej przez Pana działalności cech: prac rozwojowych i/lub badań naukowych, systematyczności, twórczości i zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania jej do tworzenia nowych zastosowań. Nie wskazał Pan, jakie cele badawczo-rozwojowe zostały wyznaczone poszczególnymi projektami prowadzonymi przez Pana oraz przy pomocy jakich zasobów zostały osiągnięte. Nie wskazał Pan jakie określone cele zostały osiągnięte na przestrzeni lat, ani też jakie harmonogramy i zasoby zostały w tym celu wykorzystane. Ponadto nie wyjaśnił Pan, co w efekcie realizowanych prac, czyli tworzonych dokumentacji i specyfikacji powstaje nowego, innowacyjnego, czym te efekty Pana prac różnią się od dotychczasowych.

W świetle powyższego, nie sposób uznać, że prowadzona przez Pana działalność obejmuje nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń. A tym samym stanowią prace rozwojowe. Nie sposób uznać ich także za badania naukowe. Nie wyjaśnił Pan bowiem, w jaki sposób posiadana przez Pana wiedza i umiejętności w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, wykorzystywana jest do planowania produkcji oraz projektowania zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług.

Wobec pobieżnych stwierdzeń, które zawarł Pan w opisie sprawy, nie popierając ich rzeczywistymi wynikami pracy nie możemy ocenić, że Pana działalność w istocie spełnia kryteria twórczości, systematyczności i zwiększania zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

Reasumując - podejmowana przez Pana działalność dotycząca świadczenia na rzecz podmiotów trzecich usług prowadzenia prac programistycznych w roli tzw. Analityka biznesowego IT, polegających na czynnym udziale w procesie wytwarzania oprogramowania, nie stanowi działalności badawczo-rozwojowej w rozumieniu art. 5a pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym, Pana stanowisko uznano za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

-  zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia,

-  zdarzenia przyszłego przedstawionych przez Pana i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu wniesienia wniosku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego oraz zastosuje się Pan do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

-   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-  w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-  w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).