Skutki podatkowe otrzymania odszkodowania w kwocie brutto z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 sierpnia 2023 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia. Uzupełniła go Pani – na wezwanie organu – pismem z 21 września 2023 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W związku z rozwiązaniem umowy o pracę przez pracodawcę/płatnika X, zostało Pani wypłacone w dniu 31 marca 2023 r. odszkodowanie z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia w kwocie brutto 16 222,40 zł. Wysokość została określona w piśmie pracodawcy z dnia 31 marca 2023 r., tj. dwukrotność miesięcznego wynagrodzenia brutto.

2 kwietnia wysłała Pani do Płatnika wezwanie do złożenia wyjaśnień m.in. dotyczących niepotrącenia zaliczki na podatek dochodowy od wypłaconego odszkodowania.

3 kwietnia 2023 r. otrzymała Pani wiadomość e-mail od głównego księgowego Płatnika, w którym poinformowano Panią, iż Płatnik nie potracił zaliczki na podatek dochodowy oraz wyjaśnienia dotyczące tego faktu (pracodawca twierdził, iż uznał, że 

odszkodowanie to podlegało przedmiotowemu zwolnieniu zgodnie z art. 21 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a ponadto kierował się dobrem pracownika) oraz że w związku z tym wystąpił o wydanie interpretacji indywidualnej.

W dniu 17 kwietnia Płatnik wystosował do Pani pismo w sprawie zwrotu wypłaconego wraz z odszkodowaniem należnego podatku dochodowego, jednak z uwagi na chaos w działaniach dotyczących rozliczania wynagrodzeń i brak konsekwencji działań Płatnika, korzystając z posiadanej wiedzy, a także konsultacji z pracownikiem Urzędu Skarbowego oraz doradcy podatkowego, uważa Pani, iż podatek winien być przez Panią zapłacony w rozliczeniu rocznym za 2023 r. po otrzymaniu od Płatnika prawidłowo wystawionego PIT–11.

W dalszej korespondencji oraz we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Płatnik podaje już, iż zaliczka na podatek od odszkodowania została potrącona i zapłacona (co nie jest prawdą), w związku z czym Płatnik wystosował do Pani pismo w sprawie zwrotu nadpłaconej zaliczki na podatek dochodowy w kwocie 1 947 zł.

Z uwagi na nieprawdziwe informacje podane przez Płatnika we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, uważa Pani, iż płatnik niesłusznie żąda od Pani zapłaty wskazanej wyżej kwoty, a z uwagi na to, iż Płatnik faktycznie nie wykonał obowiązku poboru zaliczki na podatek, podatek ten powinna Pani zapłacić poprzez tzw. samoobliczenie w rozliczeniu rocznym za 2023 r.

Skrócenie okresu wypowiedzenia nastąpiło na mocy art. 36¹ § 1 ustawy Kodeks pracy i na podstawie tego przepisu zostało wypłacone Pani odszkodowanie.

Pytania

1.Czy prawidłowe jest Pani stanowisko dotyczące obliczenia i zapłaty podatku dochodowego w rozliczeniu rocznym za rok 2023?

2.Czy w związku z tym, że Płatnik nie obliczył i nie pobrał należnej zaliczki na podatek dochodowy ma Pani rozliczyć ten podatek w rozliczeniu rocznym za 2023 r.?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, podatek winien być przez Panią zapłacony i rozliczony w rozliczeniu rocznym za 2023 r. po otrzymaniu od Płatnika prawidłowo wystawionego PIT–11.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ogólne określenie pojęcia „przychodów” zawiera art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stanowi on, że:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jak wynika z powołanych przepisów, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje zasadę powszechności opodatkowania. Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał przy tym na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów.

Źródła przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 1-9 komentowanej ustawy. Katalog zawarty w tym przepisie ma charakter rozłączny. To oznacza, że dany przychód osoby fizycznej jest przypisywany tylko i wyłącznie do jednego określonego źródła przychodów. Aby prawidłowo zakwalifikować przychód do konkretnego źródła przychodów należy uwzględnić wszystkie okoliczności związane z jego powstaniem (uzyskaniem).

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłami przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

W myśl art. 12 ust. 1 cytowanej ustawy:

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Pojęcie przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy ma szerokie znaczenie. Obejmuje ono zarówno świadczenia pieniężne, jak i wartość świadczeń niepieniężnych, w tym świadczeń nieodpłatnych.

Ustawodawca nie ogranicza omawianego pojęcia do wynagrodzenia za pracę, a wskazany przez niego katalog rodzajów przychodów ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych jest jedynie przykładowym wyliczeniem (świadczy o tym użyte sformułowanie „w szczególności”).

O tym, czy świadczenie jest przychodem ze stosunku pracy decyduje okoliczność, czy może je otrzymać wyłącznie pracownik, czy także inna osoba, niezwiązana z pracodawcą.

Przy czym, definicja pracownika została określona w art. 12 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zgodnie z którym:

Za pracownika w rozumieniu ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy.

Istotne jest także to, czy istnieje związek prawny lub faktyczny danego świadczenia z istniejącym stosunkiem pracy.

Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika (pracownika) powstaniem przysporzenia majątkowego, uzyskane od pracodawcy i mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje dwa „tryby” zapłaty/poboru podatku:

–tzw. samoobliczenie (samowymiar) i zapłatę podatku przez podatnika;

–obliczenie i pobór podatku przez płatnika.

Zasadą jest, że obowiązek prawidłowego ustalenia podstawy opodatkowania, obliczenia i zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych ciąży na podatnikach. Obowiązek poboru podatku przez płatnika dotyczy natomiast wyłącznie przypadków określonych w ustawie.

Ustawodawca ustanowił obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych poprzez:

–określenie rodzaju podmiotu, który dokonuje wypłaty (realizacji) świadczeń na rzecz podatników – przy czym ustawodawca określa rodzaj podmiotu poprzez wskazanie jego formy organizacyjnej, jego statusu bądź roli, jaką podmiot ten pełni w relacji z podatnikiem oraz

–określenie kategorii przychodów (dochodów) w odniesieniu do których na ww. podmiotach ciążą obowiązki płatnika podatku.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych:

Zakłady pracy będące osobami fizycznymi, osobami prawnymi oraz jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, z pracy nakładczej lub ze spółdzielczego stosunku pracy, z zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakłady pracy lub z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej wypłacanej w spółdzielniach pracy.

Powołany wyżej przepis dotyczy sytuacji uzyskiwania określonych rodzajów przychodów od zakładów pracy lub wypłacania określonych rodzajów przychodów przez zakłady pracy.

Przy czym „zakładem pracy” danego podatnika jest osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, z którą łączy podatnika jeden ze stosunków prawnych wskazanych w omawianym przepisie (m.in. stosunek pracy).

Z treści wniosku wynika, że w związku z rozwiązaniem umowy o pracę przez pracodawcę/płatnika X, zostało Pani wypłacone w dniu 31 marca 2023 r. odszkodowanie z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia w kwocie brutto 16 222,40 zł. Wysokość została określona w piśmie pracodawcy z 31 marca 2023 r., tj. dwukrotność miesięcznego wynagrodzenia brutto.

2 kwietnia wysłała Pani do Płatnika wezwanie do złożenia wyjaśnień m.in. dotyczących niepotrącenia zaliczki na podatek dochodowy od wypłaconego odszkodowania.

3 kwietnia 2023 r. otrzymała Pani wiadomość e-mail od głównego księgowego Płatnika, w którym poinformowano Panią, iż Płatnik nie potracił zaliczki na podatek dochodowy oraz wyjaśnienia dotyczące tego faktu (pracodawca twierdził, iż uznał, że odszkodowanie to podlegało przedmiotowemu zwolnieniu zgodnie z art. 21 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a ponadto kierował się dobrem pracownika).

Skrócenie okresu wypowiedzenia nastąpiło na mocy art. 36¹ § 1 ustawy Kodeks pracy i na podstawie tego przepisu zostało wypłacone Pani odszkodowanie.

Mając na uwadze opisane zdarzenie stwierdzić należy, że wypłata odszkodowania z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia, stanowi przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż źródłem otrzymania wypłaconej kwoty był stosunek pracy.

Wyjaśnienia przy tym wymaga, że nie wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2022 r. poz. 1510, 1700 i 2140), z wyjątkiem:

a)określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b)odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c)odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d)odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g)odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych objęte są odszkodowania lub zadośćuczynienia, w sytuacji gdy ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów lub też jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, z wyjątkiem wymienionych w lit. a-g tego przepisu.

W pkt 3, art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pod lit. a ustawodawca wprost, jako niekorzystające ze zwolnienia z opodatkowania, wskazał odszkodowania określone w prawie pracy z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę. Świadczeniem takim jest odszkodowanie, o którym mowa w art. 36¹ § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465). Zgodnie z tym przepisem:

Jeżeli wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub umowy o pracę zawartej na czas określony następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników, pracodawca może, w celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę, skrócić okres trzymiesięcznego wypowiedzenia, najwyżej jednak do 1 miesiąca. W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia.

Przenosząc zatem powyższe uregulowania prawne na grunt przedstawionego we wniosku stanu faktycznego stwierdzić należy, że odszkodowanie wypłacane z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę – o jakim mowa w art. 36¹ § 1 zd. 2 Kodeksu pracy – podlega opodatkowaniu, gdyż na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie korzysta ono z przedmiotowego zwolnienia.

Zatem w sytuacji, gdy płatnik wypłacił Pani ww. odszkodowanie w kwocie brutto, tzn. nie pobrał od ww. odszkodowania zaliczki na podatek dochodowy, nie wypełniając tym samym obowiązków płatnika wynikających z art. 32 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to – zgodnie z zasadą samoopodatkowania – w zeznaniu podatkowym za 2023 r. powinna Pani wykazać otrzymane odszkodowanie i opodatkować je wraz z pozostałymi dochodami uzyskanymi w tym samym roku podatkowym. Natomiast nie powinna Pani w zeznaniu tym wykazywać zaliczki na podatek dochodowy od tego odszkodowania (nawet gdy takowa zostanie wykazana przez płatnika w informacji PIT-11) jeżeli zaliczka od ww. świadczenia nie została pobrana z Pani środków.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).