Temat interpretacji
Prawo do wyłącznego dokonania odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej przez jednego rodzica faktycznie sprawującego władzę rodzicielską.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
7 lipca 2023 r. złożył Pan wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 7 sierpnia 2023 r. (data wpływu 10 sierpnia 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
Jest Pan ojcem trójki małoletnich dzieci. Pozostawał Pan w związku małżeńskim z (…), który został rozwiązany wyrokiem (…) z dnia (…) 2020 r. wydanym w sprawie o sygn. akt (…). W wyroku tym sąd rozwodowy powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi obojgu rodzicom, ustalając miejsce zamieszkania dzieci w każdorazowym miejscu Pana zamieszkania, a także szeroko uregulował kontakty matki małoletnich z dziećmi. Wyrok ten uległ zmianie na skutek rozpoznania przez sąd odwoławczy apelacji. Wyrokiem z dnia (…) 2021 r. (…) wydanym w sprawie o sygn. akt (…) zmienił orzeczenie sądu I instancji w ten sposób, że kontakty pozwanej z małoletnimi odbywają się w co drugi weekend miesiąca od piątku od godziny 17:00 do poniedziałku do rozpoczynających się zajęć edukacyjnych, a także przez połowę wakacji letnich. Matka małoletnich (…) pozostawała we wspólnym gospodarstwie domowym z Panem oraz małoletnimi dziećmi do września 2020 r. Od września 2020 r. w Pana gospodarstwie domowym pozostają wyłącznie małoletnie dzieci Pana i (…).
Po uprawomocnieniu się orzeczenia w sferze faktycznej to Pan przejął wszelkie obowiązki związane z wykonywaniem władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi. Zamieszkuje Pan wspólnie z małoletnimi i sprawuje nad nimi bieżącą pieczę. Pozostaje Pan w stałym kontakcie z placówkami edukacyjnymi, do których uczęszczają małoletni, chodzi Pan na wywiadówki i wnosi niezbędne opłaty związane z uczęszczaniem do placówek edukacyjnych. Matka małoletnich (…) nie kontaktuje się ze szkołą.
(…) 2021 r. (…), na zobowiązanie (…), sygn. akt (…) wskazał, że w sprawach dydaktycznych i wychowawczych (…) ze szkołą kontaktuje się Pan, a wychowawczyni nie miała - do czasu złożenia wskazanego pisma do sądu - kontaktu z matką małoletnich. To Pan również dba o stan zdrowia małoletnich, uczęszczając z nimi na wizyty lekarskie czy szczepienia ochronne. Matka małoletnich w zasadzie nie wykonuje władzy rodzicielskiej wobec dzieci i nie przejawia zamiaru jej wykonywania, pomimo że ma taką możliwość. Cały ciężar związany z utrzymaniem dzieci, bezpośrednią pieczą nad nimi oraz ich wychowaniem spoczywa na Panu. To z Panem małoletnie dzieci spędzają większość swojego czasu. Pan czyni osobiste starania o utrzymanie i wychowanie dzieci, jest ich pierwszoplanowym opiekunem i wspólnie z dziećmi zamieszkuje. To do Pana małoletnie dzieci zwracają się ze swoimi problemami i sprawami. Pan reprezentuje także małoletnie dzieci (m.in. w sprawach alimentacyjnych przeciwko ich matce (…)) i jest gwarantem ich bezpieczeństwa i stabilizacji.
Nie toczy się obecnie żadne postępowanie mające na celu przejęcie pieczy nad małoletnimi przez ich matkę (…) - od chwili zakończenia postępowania rozwodowego nie podejmowała (…) prób odwrócenia pieczy nad małoletnimi dziećmi.
W piśmie z 7 sierpnia 2023 r. stanowiącym uzupełnienie wniosku wskazał Pan, że:
1) w okresie będącym przedmiotem wniosku uzyskiwał Pan dochody z działalności gospodarczej, forma opodatkowania to zasady ogólne. Nie uzyskiwał Pan ani nie uzyskuje dochodu z innego źródła;
2) między Panem a matką dzieci nie doszło do porozumienia, co do sposobu podziału ulgi prorodzinnej;
3) dzieci nie uzyskiwały, nie uzyskują ani nie będą uzyskiwać dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (skala podatkowa) ani dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30b (dochody ze zbycia papierów wartościowych, udziałów (akcji) lub pochodnych instrumentów finansowych);
4) Pana dzieci nie otrzymywały, nie otrzymują i nie będą otrzymywać zasiłku (dodatku) pielęgnacyjnego ani renty socjalnej;
5) w latach podatkowych będących przedmiotem zapytania dzieci mieszkały i będą mieszkały nieprzerwanie z Panem;
6) daty urodzenia dzieci: (…);
7) żadne z dzieci nie zostało umieszczone na podstawie orzeczenia sądu (ani na żadnej innej podstawie) w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;
8) do Pana oraz Pana dzieci nie miały/nie mają/nie będą miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń, ustawy o podatku tonażowym albo ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Pytanie
1. Czy przysługuje Panu prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej (tj. ulgi przysługującej na podstawie przepisu art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) w całości za lata 2021 i 2022?
2. Czy w przedstawionym stanie faktycznym będzie przysługiwać Panu prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej (tj. ulgi przysługującej na podstawie przepisu art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) w przyszłości?
Pana stanowisko w sprawie
Pana stanowisko jest zasadniczo tożsame co do obu pytań. Wyodrębnił Pan pytania, ponieważ jedno z nich dotyczy zdarzeń, które miały już miejsce, natomiast drugie dotyczy zdarzeń przyszłych.
Pozostaje Pan na stanowisku, że w obu przypadkach powinien Pan mieć prawo do ulgi prorodzinnej w całości.
Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 27 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.f. od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym wykonywał władzę rodzicielską. Wykładnia pojęcia wykonywania władzy rodzicielskiej na gruncie wskazanego wyżej przepisu była niejednokrotnie przedmiotem orzeczeń sądów administracyjnych. W Pana przekonaniu wykonywanie władzy rodzicielskiej należy rozumieć jako wykonywanie faktycznej pieczy nad osobą dziecka, zarząd jego majątkiem, reprezentowanie go, kierowanie jego rozwojem i wychowywanie małoletniego. Zgodnie z założeniem ustawodawcy ulga prorodzinna została wprowadzona w celu wspierania rodziny przez system podatkowy. W przypadku rodziców żyjących w rozłączeniu w projekcie ustawy wskazano natomiast, że „W przypadku rodziców, którzy rozwiedli się lub gdy orzeczona została separacja, odliczenie przysługuje wyłącznie temu rodzicowi, u którego dziecko faktycznie przebywa...” (Sejm RP V kadencji. Nr druku 732, dostępny w Systemie Informacji Prawnej LEX).
W związku z tym w celu nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej rodzic musi nie tylko posiadać władzę rodzicielską, ale również faktycznie ją wykonywać w danym roku podatkowym.
W realiach przedstawionej sprawy matka małoletnich (…) nie wykonywała i nie wykonuje bieżącej pieczy nad małoletnimi dziećmi (nie przejawia woli jej wykonywania), utrzymuje z dziećmi ograniczony kontakt, nie wykazuje większego zainteresowania rozwojem duchowym, edukacją dzieci i nie uczestniczy w podejmowaniu istotnych dla nich decyzji. Tymi kwestiami na bieżąco zajmuje się Pan - ojciec małoletnich. Partycypacja w kosztach utrzymania dzieci przez ich matkę (…) sprowadza się natomiast do przekazywania skonkretyzowanej orzeczeniem sądowym kwoty alimentów (...).
Na poparcie przedstawionego stanowiska wskazuje Pan na orzecznictwo sądów administracyjnych, które rozstrzygają wskazaną kwestię w sposób tożsamy do Pana.
W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 13 października 2015 r., sygn. akt I SA/ Wr 1108/15 wskazano, że „Sąd rozstrzygający niniejszą sprawę podziela pogląd wyrażony w przywołanym orzecznictwie, zgodnie z którym, w celu nabycia przez podatnika (rodzica) prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej konieczne jest zarówno posiadanie przez niego władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Należy przy tym odróżnić treść władzy rodzicielskiej od jej wykonywania, gdyż samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie oznacza jej wykonywania. [...] Kompleksowa wykładnia art. 27f ust. 1 pkt 1 PDOFizU czyli wykładnia językowa uzupełniona celowościową i systemową zewnętrzną, uzasadnia bowiem wniosek, że dla nabycia prawa do odliczenia ulgi, konieczne jest w szczególności wychowywanie przez podatnika swego dziecka (wykonywanie pieczy nad osobą dziecka, zarząd jego majątkiem oraz reprezentowanie dziecka). Podatnik, który skorzystał z ulgi podatkowej, obowiązany jest zatem wykazać, że w danym roku podatkowym nie tylko posiadał, ale także wykonywał władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem.”
Podobne stanowisko zawarto w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 12 marca 2014 r., sygn. akt I SA/Po 829/13, w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 9 października 2014 r., sygn. akt I SA/Po 367/14 oraz w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 21 listopada 2014 r., sygn. akt I SA/Kr 1049/14.
Biorąc pod uwagę powyższe stoi Pan na stanowisku, że ma prawo do odliczenia ulgi w całości zarówno za lata 2021 i 2022, jak również na przyszłość (zakładając oczywiście, że sytuacja faktyczna nie ulegnie zmianie). To na Panu spoczywają bowiem kluczowe dla rozwoju małoletnich dzieci obowiązki rodzicielskie, to Pan czyni osobiste starania o utrzymanie i wychowanie dzieci i rzeczywiście wykonuje władzę rodzicielską i dba o sprawy małoletnich. Stąd też wsparcie Państwa w postaci ulgi prorodzinnej powinno zostać w tej sprawie skierowane do Pana.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:
Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:
1)wykonywał władzę rodzicielską;
2)pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3)sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
W myśl natomiast art. 27f ust. 1 ww. ustawy – w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.:
Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27 podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:
1)wykonywał władzę rodzicielską;
2)pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3)sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
Zatem zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikom przysługuje ulga na dzieci małoletnie, jeżeli wykonują władzę rodzicielską.
Stosownie do art. 27f ust. 2 cytowanej ustawy – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:
Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:
1) jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
a) pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
b) niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
2) dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3) trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:
a) 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
b) 166,67 zł na trzecie dziecko,
c) 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.
Stosownie do art. 27f ust. 2 ww. ustawy – w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2022 r., który stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:
Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:
1) jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
a) pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
b) niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4c i 4g, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
2) dwojga małoletnich dzieci – kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3) trojga i więcej małoletnich dzieci – kwota:
a) 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
b) 166,67 zł na trzecie dziecko,
c) 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.
Na podstawie art. 27f ust. 2a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:
Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.
Zgodnie zaś z tym przepisem, w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2022 r., który stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:
Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a oraz art. 30c ust. 2 pkt 2.
Przy czym, ulga prorodzinna nie ma zastosowania w sytuacji, gdy do dziecka podatnika mają zastosowanie przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, - w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń, lub dziecko podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych, co wynika z art. 27f ust. 7 w zw. z art. 6 ust. 8 cyt. ustawy.
Stosownie art. 27f ust. 2b ww. ustawy:
Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka.
Zgodnie z art. 27f ust. 2c ww. ustawy:
Odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:
- na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;
- wstąpiło w związek małżeński.
Zgodnie z art. 27f ust. 4 ww. ustawy – w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., który ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.:
Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę podatnicy mogą odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku braku porozumienia między podatnikami, którzy zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim – kwotę tę podatnicy odliczają w częściach równych. W pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.
Na podstawie art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:
1) odpis aktu urodzenia dziecka;
2) zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3) odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4) zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.
Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, warunkiem zastosowania przez rodzica ulgi na małoletnie dziecko jest wykonywanie w stosunku do tego dziecka władzy rodzicielskiej.
Zgodnie z art. 92 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.):
Dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską.
Zgodnie z art. 93 § 1 ww. ustawy:
Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom.
Stosownie do art. 95 § 1 ww. ustawy:
Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.
W myśl art. 97 § 1 tej ustawy:
Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.
Zgodnie z art. 106 ww. ustawy:
Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy może zmienić orzeczenie o władzy rodzicielskiej i sposobie jej wykonywania zawarte w wyroku orzekającym rozwód, separację bądź unieważnienie małżeństwa, albo ustalającym pochodzenie dziecka.
Zgodnie z treścią art. 107 ww. Kodeksu:
§ 1. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.
§ 2. W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.
Należy podkreślić, że separacja bądź rozwód rodziców nie są równoznaczne z utratą przez rodzica prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej. Sąd rodzinny, ogłaszając separację bądź rozwiązując związek małżeński określa także prawa rodzicielskie. Jeżeli zatem nie pozbawia tego prawa jednego z rodziców, to uznaje, że rodzice są zdolni do porozumienia w sprawach dotyczących dziecka. Jednakże, z uwagi na dobro dziecka, Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do dziecka.
Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”.
Przystępując do oceny możliwości zastosowania ulgi prorodzinnej - wskazać należy, że wysokość odliczenia kwoty z tytułu ulgi na dzieci, o której mowa w art. 27f ustawy, została określona na dziecko, przy czym rodzicom dziecka ustawodawca przyznał jeden wspólny limit.
Jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, to w określonych przypadkach każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującej kwoty ulgi. Powyższe oznacza, że suma miesięcznych odliczeń dokonanych przez oboje rodziców względem tego samego dziecka nie może przekroczyć kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy.
Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest jednak wymagane w przypadku, gdy tylko jeden rodzic spełnia warunki określone w art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Stosownie do brzmienia art. 27 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kwotę ulgi prorodzinnej rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku:
a) w dowolnej proporcji przez nich ustalonej,
b) w równych częściach w przypadku braku porozumienia między rodzicami, którzy:
- zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub
- gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim.
Natomiast w przypadkach innych niż wyżej wymienione odliczenie w wysokości 100% stosuje ten z rodziców, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.
Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że jest Pan ojcem trzech małoletnich dzieci: (…). Pan przejął wszelkie obowiązki związane z wykonywaniem władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi. Na Panu spoczywa cały ciężar związany z utrzymaniem dzieci, bezpośrednią pieczą nad nimi oraz ich wychowaniem. To z Panem małoletnie dzieci spędzają większość swojego czasu. Pan czyni osobiste starania o utrzymanie i wychowanie dzieci, jest ich pierwszoplanowym opiekunem i wspólnie z dziećmi zamieszkuje. To Pan pozostaje w stałym kontakcie z placówkami edukacyjnymi, do których uczęszczają małoletnie dzieci, chodzi Pan na wywiadówki i wnosi niezbędne opłaty związane z uczęszczaniem do placówek edukacyjnych. Pan dba o stan zdrowia małoletnich dzieci, uczęszczając z nimi na wizyty lekarskie czy szczepienia ochronne. To do Pana małoletnie dzieci zwracają się ze swoimi problemami i sprawami. Pan reprezentuje także małoletnie dzieci w sprawach alimentacyjnych i jest gwarantem ich bezpieczeństwa i stabilizacji.
Matka małoletnich dzieci w zasadzie nie wykonuje władzy rodzicielskiej wobec dzieci i nie przejawia zamiaru jej wykonywania, pomimo że ma taką możliwość.
W świetle zacytowanych wyżej przepisów - na tle przedstawionego stanu faktycznego - uznać należy, że w związku z tym, że to Pan wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do małoletnich dzieci, tzn. sprawuje nad nimi samodzielnie pieczę, czyni osobiste starania o utrzymanie i wychowanie dzieci (edukacja, leczenie) oraz dzieci mieszkają z Panem, to wyłącznie Panu przysługuje prawo do dokonania odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej, wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Tym samym przysługuje Panu prawo do dokonania odliczenia 100% kwoty ulgi prorodzinnej za 2021 i 2022 rok oraz lata kolejne na zasadach określonych w art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pod warunkiem, że nie zmieni się stan faktyczny lub nie ulegną zmianie przepisy prawa podatkowego będące podstawą tego rozstrzygnięcia.
Końcowo, odnosząc się do powołanych przez Pana wyroków należy wskazać, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie wiążą w sprawach innych podatników, co jest zrozumiałe zważywszy na różnorodność i odmienność okoliczności faktycznych występujących w każdej z indywidualnych spraw podlegających rozstrzygnięciu.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy:
- stanu faktycznego, który Pan przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia;
- zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Końcowo wskazać należy, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.), składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny/zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisu sprawy przedstawionego we wniosku, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego oraz zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm. dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).