Temat interpretacji
Skutki podatkowe sprzedaży nieruchomości.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
6 czerwca 2023 r. złożyła Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwania – pismami złożonymi 10 i 11 sierpnia 2023 r.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
W 1994 r. otrzymała Pani wraz z mężem na podstawie umowy darowizny od Pani rodziców nieruchomość niezabudowaną (działkę). W 2014 r. mąż zmarł i w wyniku nabycia spadku po zmarłym mężu nabyła Pani w 1/2 części oraz jego matka w 1/4 i rodzeństwo po 1/12 części zgodnie z postanowieniem Sądu w … z 2015 r., gdyż nie mieliście Państwo dzieci.
W trakcie toczącego się postępowania o dział spadku, na podstawie zebranych dowodów Sąd w 2017 r. wydał postanowienie, w którym orzekł, że Pani udział w majątku wspólnym wynosi 2/3, a zmarłego męża 1/3, z ustanowieniem spłaty na rzecz pozostałych spadkobierców. Z Pani strony nastąpiło jeszcze odwołanie się do Sądu Apelacyjnego w …, gdzie nastąpiła zmiana udziału w majątku wspólnym na Pani korzyść, tj. 3/4 Pani udział i 1/4 udział zmarłego męża. Postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 6 lipca 2018 r.
Przedmiotowa nieruchomość była wyceniona przez biegłego sądowego na kwotę 98 000 zł. Nieruchomość sprzedała Pani w grudniu 2022 r. za kwotę 147 000 zł. Zgodnie z Pani udziałem 3/4 w majątku wspólnym i 1/4 zmarłego męża wyceniona nieruchomość w kwocie 98 000 zł, z czego kwota objęta działem spadku to 24 500 zł (1/4) – 1/2 tej kwoty, tj. 12 250 zł – jest Pani nabyciem w dziale spadku i taką kwotą spłaciła Pani pozostałych spadkobierców. Podobnie jest z kwotą uzyskaną ze sprzedaży tej nieruchomości 36 750 zł (1/4) – 1/2 tej kwoty, tj. 18 375 zł.
Składając PIT-39 za 2022 r. wpisała Pani po stronie przychodów uzyskanych ze zbycia nieruchomości kwotę 18 375 zł, po stronie kosztów uzyskania przychodów wpisała Pani kwotę 12 548 zł, gdyż ujęła Pani jeszcze zapłacony podatek od spadków i darowizn od przedmiotowej nieruchomości w kwocie 298 zł. Zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do kosztów uzyskania przychodów zalicza się spłaty dokonane na rzecz spadkobierców i zapłacony podatek od spadków i darowizn. Dochód w kwocie 5 827 zł zadeklarowała Pani jako wolny od podatku, gdyż zamierza w ciągu 3 kolejnych lat wydać tę kwotę na swoje wydatki mieszkaniowe, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy.
W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że:
-Działka położona jest w miejscowości …. Prawo własności – ….
-Data zawarcia związku małżeńskiego między Panią a zmarłym mężem – 31 sierpnia 1991 r. Między Państwem (tzn. małżonkami) nie była zawarta żadna umowa małżeńska, w tym dotycząca ww. działki.
-Nabycie działki w 1994 r. w formie aktu darowizny nastąpiło do wspólnego majątku małżonków. W akcie notarialnym zostało wskazane, że Pani rodzice darowują ww. działkę do wspólności majątkowej małżeńskiej.
-W skład spadku po Pani zmarłym mężu wchodziły następujące nieruchomości i ruchomości:
·prawo własności nieruchomości położonej w … stanowiącej działkę nr …, o powierzchni 0,2714 ha, o wartości 98 000 zł,
·roszczenie o zwrot nakładów poczynionych z majątku wspólnego na nieruchomość stanowiącą Pani majątek osobisty, składającą się z działek, a w szczególności w postaci wzniesienia na przedmiotowej nieruchomości budynku mieszkalnego, o łącznej wartości 527 000 zł,
·prawo własności motoroweru marki … o wartości 500 zł,
·prawo własności samochodu osobowego marki … o wartości 4 000 zł,
·prawo własności ciągnika … o wartości 1 500 zł,
·kwota 3 089,29 zł środków na rachunku bankowym.
-Data działu spadku – postępowanie sądowe z dnia 7 listopada 2017 r. – Sąd Rejonowy w … ustalił, że udział w majątku wspólnym wynosi: 2/3 dla … i 1/3 dla spadkodawcy – … (zmarły mąż). W wyniku odwołania – postępowanie sądowe z dnia 6 lipca 2018 r. – Sąd Apelacyjny w … ustalił, że udział w majątku wspólnym wynosi: 3/4 dla … i 1/4 dla spadkodawcy – … (zmarły mąż). W dziale spadku uczestniczyli jeszcze: matka męża, brat męża i dwie siostry męża, nabywając ustawowo należne im części, ale w wyniku toczącego się postępowania wszystkie składniki majątkowe zostały przyznane Pani z obowiązkiem spłaty pozostałych uczestników spadku. Spłata została dokonana po trzech miesiącach od uprawomocnienia się postępowania.
-Wszystkie składniki majątku miały podaną wartość rynkową obowiązującą w tym okresie. Działka niezabudowana oraz budynek mieszkalny, który stanowił wyłącznie Pani majątek osobisty zostały wycenione przez biegłego sądowego. W wyniku przeprowadzenia działu spadku nie nastąpiło przysporzenie majątkowe ponad wartość rynkową nabytego spadku. Przedmiotową działkę otrzymała Pani już w akcie darowizny od swoich rodziców, czyli nie uzyskała Pani przysporzenia. Chcąc dokonać spłaty pozostałych uczestników była Pani zmuszona do zaciągnięcia kredytu bankowego, który musiała Pani spłacać przez 4 lata i jeszcze do zapłaty podatku PCC do urzędu skarbowego od kwoty spłaty. Również zapłaciła Pani podatek od spadków i darowizn.
-Sprzedaż ww. działki nie nastąpiła w wykonywaniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
-Uzyskany przychód zostanie wydatkowany na własne cele mieszkaniowe w okresie 3 lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło zbycie. Wydatki: wymiana okien i drzwi wejściowych, remont łazienki (łącznie z materiałami, tj. płytki, armatura), remont klatki schodowej plus materiały, zakup kuchenki elektrycznej z płytą indukcyjną do kuchni, zakup zmywarki oraz remont kuchni.
Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)
Czy w związku z przedstawioną sytuacją (sprawą) sprzedaż ww. nieruchomości (działki) podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
Pani stanowisko w sprawie (ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku)
W Pani przekonaniu, powinna Pani nie podlegać opodatkowaniu przy sprzedaży ww. działki, gdyż już raz ją Pani nabyła w formie darowizny od rodziców w 1994 r. (pierwsze nabycie).
Takie stanowisko zajął też Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi (por. wyrok WSA w Łodzi z dnia 29 lipca 2015r., sygn. I SA/Łd 569/15): „Wspólność małżeńska polega na tym, iż każdy z małżonków ma prawo do całej rzeczy nabytej do majątku wspólnego. Nie można uznać że po śmierci męża żona powtórnie ją nabywa”.
Podobnie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, stwierdzając: „wdowa nie nabywa powtórnie nieruchomości, którą kupiła wraz z mężem do wspólności majątkowej” (por. wyrok WSA w Gdańsku z dnia 9 września 2014 r., sygn. I SA/Gd 716/14).
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d)innych rzeczy,
– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Przytoczony przepis formułuje generalną zasadę, zgodnie z którą nienastępujące w wykonaniu działalności gospodarczej odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu i rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Zatem, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, co do zasady decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment i sposób ich nabycia.
Zgodnie z art. 10 ust. 6 ww. ustawy:
W przypadku odpłatnego zbycia po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, nabytych do majątku wspólnego małżonków lub wybudowanych w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej nieruchomości lub nabytych do majątku wspólnego małżonków praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie do majątku wspólnego małżonków lub ich wybudowanie w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej.
Z kolei jak stanowi art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):
Spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych.
W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego:
Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.
Zgodnie z art. 925 Kodeksu cywilnego:
Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.
Stosownie do art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego:
Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.
Art. 1035 Kodeksu cywilnego stanowi, że:
Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.
Stosownie do art. 1037 § 1 i § 2 ww. ustawy:
Dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział spadku powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.
Zgodnie z art. 210 Kodeksu cywilnego:
Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.
Stosownie zaś do art. 211 Kodeksu cywilnego:
Każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.
W myśl art. 212 Kodeksu cywilnego:
§ 1. Jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Przy podziale gruntu sąd może obciążyć poszczególne części potrzebnymi służebnościami gruntowymi.
§ 2. Rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego.
§ 3. Jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia. W razie rozłożenia dopłat i spłat na raty terminy ich uiszczenia nie mogą łącznie przekraczać lat dziesięciu. W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie sąd na wniosek dłużnika może odroczyć termin zapłaty rat już wymagalnych.
Stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359).
Przepis art. 31 § 1 Kodeksu stanowi, że:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa), która obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Przedmiotami majątkowymi w rozumieniu tego przepisu są wszelkie prawa majątkowe zarówno bezwzględne (prawo własności rzeczy oraz inne prawa rzeczowe), jak i względne (np. przysługujące małżonkom wierzytelności). Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Z ww. przepisu wynika, że wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego. Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością ustawową, definitywne nabycie w czasie jej trwania nieruchomości oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale.
Odnosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy, z uwagi na fakt, że przedmiotowa nieruchomość (działka) została nabyta przez Panią i Pani męża w 1994 r. do majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską, nie można wyodrębnić udziałów, które Pani oraz Pani mężowi przysługiwały w chwili nabycia tej nieruchomości (działki). Z tego względu nie mogła Pani ponownie nabyć udziału w ww. nieruchomości (działce) ani w drodze dziedziczenia, ani w wyniku podziału majątku wspólnego oraz działu spadku.
W związku z powyższym, nabycie przez Panią ww. nieruchomości (działki), stosownie do art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nastąpiło w momencie nabycia do majątku wspólnego małżonków (jak wskazano we wniosku w 1994 r.).
W konsekwencji, nienastępująca w wykonaniu działalności gospodarczej sprzedaż przez Panią w grudniu 2022 r. nieruchomości (działki), nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na upływ pięcioletniego terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).