Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z jego treścią:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Źródła przychodów ustawodawca sklasyfikował w art. 10 ust. 1 ww. ustawy, zaliczając do nich (m.in.):

(...)

7)kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;

(...)

9)inne źródła.

 W myśl przepisu art. 17 ust. 1 pkt. 6 cytowanej ustawy:

Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych.

Z opisu stanu faktycznego wynika, iż zobowiązaną do wypłaty Panu kwoty stanowiącej równowartość 50% wartości odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości jest spółka, której nieruchomość została wywłaszczona a nie nabywca Pana udziałów w tej spółce. Kwoty tej nie można więc uznać za przychód ze źródła, z którego opodatkowaniu podlega przychód ze zbycia udziałów.

Wskazane przysporzenie należy zakwalifikować – co nie jest sporne w niniejszej sprawie - do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. art. 20 ust. 1 ww. ustawy, który stanowi, że :

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje bowiem, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty w związku z czym do tej kategorii zaliczyć należy również przychody inne niż wymienione wprost w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego (korzyść), tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna. Innymi słowy, pod pojęciem tym należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

W kontekście Pana sprawy należy wskazać, że istotnie (jak Pan podnosi) zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Treść zacytowanego przepisu wskazuje, że podstawowym warunkiem uprawniającym do zwolnienia danego przychodu z opodatkowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy, jest uzyskanie przychodu z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające wywłaszczenie. Zwolnienie nie przysługuje jednak jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

•nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem oraz

•cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia.

Zatem, zwolnienie nie będzie przysługiwać, gdy powyższe warunki dotyczące okresu sprzedaży oraz ceny nabycia, będą spełnione łącznie. W przypadku, gdy spełniony będzie tylko jeden z nich (albo nie będzie spełniony żaden z nich), wówczas zwolnienie będzie podatnikowi przysługiwać.

Jednak warunkiem podstawowym, niezbędnym do skorzystania z ww. zwolnienia jest otrzymanie odszkodowania, które przyznane zostało stosownie do przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2023 r. poz. 344 ze zm.) lub kwoty ceny przy odpłatnym zbyciu nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie.

Zasady dotyczące ograniczenia lub pozbawienia praw do nieruchomości oraz związanych z tym odszkodowań, reguluje ww. ustawa o gospodarce nieruchomościami.

W myśl art. 6 pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Celami publicznymi w rozumieniu ustawy jest wydzielanie gruntów pod drogi publiczne, drogi rowerowe i drogi wodne, budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie robót budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, a także łączności publicznej i sygnalizacji.

Stosownie do art. 112 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do nieruchomości położonych, z zastrzeżeniem art. 122a, art. 124 ust. 1b, art. 124b, art. 125 i art. 126, na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne albo do nieruchomości, dla których wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Zgodnie z art. 128 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika natomiast, że był Pan udziałowcem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która to spółka była właścicielem nieruchomości gruntowej. Na ww. nieruchomości dokonano wywłaszczenia. Decyzją z kwietnia 2023 r. Wojewoda przyznał spółce – jako właścicielowi nieruchomości odszkodowanie na podstawie art. 104 Kodeksu postępowania administracyjnego oraz art. 12 ust. 4, 4a, 5 art. 18 ust. 1 i art. 23 ustawy z 10 kwietnia 2003 r. ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, art. 132 ust. 1a, 2 i 3 i art. 134 ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami.

Pan natomiast 17 grudnia 2020 r. – na podstawie umowy sprzedaży – odpłatnie zbył udziały w spółce będącej właścicielem ww. nieruchomości. Jednakże zgodnie z zapisami umowy strony ustaliły, że Kupujący zapewni, że w przypadku wszczęcia i prowadzenia postępowania wywłaszczającego wobec ww. nieruchomości gruntowej zakończonego wypłatą na rzecz spółki odszkodowania od Skarbu Państwa, spółka wypłaci Panu kwotę stanowiącą równowartość 50% wartości odszkodowania w terminie 14 dni od dnia otrzymania odszkodowania przez Spółkę.

Mając na uwadze powołane uprzednio przepisy prawa oraz opis zdarzenia, wskazać ponownie należy, że warunkiem niezbędnym do skorzystania ze zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest m.in. otrzymanie odszkodowania, które przyznane zostało stosownie do przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W niniejszej sprawie warunek ten nie został jednak spełniony, ponieważ – jak wskazał Pan we wniosku – odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia nieruchomości przyznane zostało na podstawie decyzji administracyjnej z 17 kwietnia 2023 r. spółce - jako właścicielowi nieruchomości. Pana świadczenie pieniężne pochodzi natomiast od tej spółki („kwota stanowiąca równowartość 50% wartości odszkodowania”). W konsekwencji nie znajdzie zastosowania zwolnienie wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (zdarzeniem przyszłym) podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.