Skutki podatkowe sprzedaży udziału w lokalu mieszkalnym nabytym w drodze działu spadku

Interpretacja indywidualna

 – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

31 maja 2023 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych sprzedaży udziału w lokalu mieszkalnym nabytym w drodze działu spadku. Uzupełniła Pani wniosek – na wezwanie organu – 26 lipca 2023 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawczyni wraz z bratem na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia z sierpnia 2020 r. oraz protokołu dziedziczenia z sierpnia 2020 r. nabyli udziały spadkowe w wysokości 1/3 części spadku po zamrłej matce. (akt poświadczenia dziedziczenia nr (...) oraz akt notarialny nr (...)) oraz udziały w wysokości 1/2 po zmarłym ojcu (akt poświadczenia dziedziczenia nr (...) oraz akt notarialny nr (...)).

W sierpniu 2020 r. spadkobiercy dokonali działu spadku w ten sposób, że Wnioskodawczyni nabyła prawo własności lokalu mieszkalnego nr 24, położonego w S. przy ulicy S. 27, bez spłat i dopłat na rzecz brata (Wnioskodawczyni nabyła bezpłatnie udziały brata w powyższej nieruchomości w udziale 1/2).

W listopadzie 2022 r. Wnioskodawczyni sprzedała lokal mieszkalny położony przy ulicy S. nr 24 w S. za kwotę (...) zł (akt notarialny nr (...) z listopada 2022 r.).

Od dnia nabycia udziałów brata w nieruchomości do dnia sprzedaży nieruchomości nie minęło 5 lat.

Wyrokiem z dnia 27 kwietnia 2022 r., sygn. akt (...) Sąd Rejonowy I Wydział Cywilny uznał za bezskuteczną w stosunku do powódki – Gminy S. – Ośrodka Pomocy Społecznej umowę o dział spadku z sierpnia 2020 r. (akt notarialny nr (...)).

28 listopada 2022 r. Wnioskodawczyni w świetle powyższego wyroku dokonała spłaty zobowiązań dłużnych brata w stosunku do Gminy S. – Ośrodka Pomocy Społecznej w S. przez pośrednika, Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w wysokości przekraczającej wartość nabytego wcześniej udziału, tj. w wysokości (...) zł (pokwitowanie seria nr (...) oraz nr (...)).

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

Matka Wnioskodawczyni zmarła w marcu 2020 r. Spadkobiercami po zmarłej matce byli: mąż, syn i córka. Składniki majątkowe wchodzące w skład spadku po zmarłej matce to tylko lokal mieszkalny nr 24 o powierzchni (...) m² o wartości (...) zł.

Ojciec Wnioskodawczyni zmarł w kwietniu 2020 r. Spadkobiercami po zmarłym ojcu byli: syn i córka. Składnikiem majątkowym wchodzącym w skład spadku po zmarłym ojcu jest tylko lokal mieszkalny nr 24 o powierzchni (...) m² o wartości (...) zł.

Przedmiotem działu spadku był tylko lokal mieszkalny nr 24 o powierzchni (...) m² o wartości (...) zł. Wartość składników majątkowych otrzymanych przez Wnioskodawczynię w drodze działu spadku: 1/2 udziału nieodpłatnie [bez spłat i dopłat], wartość składników otrzymanych w drodze spadku: 1/2 udziału.

Rodzice Wnioskodawczyni nabyli lokal mieszkalny nr 24 w marcu 1995 r. Nabycie tego lokalu nastąpiło w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej.

Odpłatne zbycie nieruchomości przez Wnioskodawczynię nie nastąpiło w wykonaniu działalności gospodarczej.

Pytania

1.Czy spłata zobowiązań dłużnych brata na podstawie wyroku Sądu Rejonowego, sygn. (...), stanowi koszt uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

2.Czy w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Wnioskodawczyni jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od wartości 1/2 udziału nabytego na podstawie umowy o dział spadku z sierpnia 2020 r.?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawczyni, w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych spłata zobowiązań dłużnych brata w wielkości przekraczającej wartość nabytego wcześniej udziału w wysokości 1/2 wobec powódki – Gminy S. – Ośrodka Pomocy Społecznej za pośrednictwem Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym, tj. w odniesieniu do wyroku Sądu Rejonowego z kwietnia 2022 r., stanowi koszt uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czego skutkiem jest niewystąpienie wartości podatku, gdyż wielkość kosztów uzyskania przychodu jest wyższa niż wartość nabytego udziału w wysokości 1/2 od brata w drodze umowy o dział spadku z sierpnia 2020 r. (strata podatkowa w PIT-39).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,

–jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Zatem w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, co do zasady decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment i sposób ich nabycia.

Zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Zgodnie z art. 10 ust. 7 ww. ustawy:

Nie stanowi nabycia lub odpłatnego zbycia, o którym mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.

Z treści wniosku wynika, że Pani rodzice nabyli lokal mieszkalny, który wchodził w skład spadku w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej w 1995 r. W związku z tym termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, warunkujący powstanie źródła przychodu z odpłatnego zbycia przez Panią w 2022 r. lokalu mieszkalnego, w części dotyczącej udziału 1/2 nabytym przez Panią w drodze spadku, upłynął 31 grudnia 2000 r., gdyż przy obliczaniu pięcioletniego okresu należy uwzględnić moment nabycia nieruchomości przez spadkodawcę.

Natomiast w celu ustalenia czy odpłatne zbycie przez Panią udziału 1/2 w lokalu mieszkalnym, nabytym w drodze działu spadku od Pani brata, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych należy odnieść się do regulacji zawartych w art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przepisów Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 1037 § 1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny:

Dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.

Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. Jeżeli zatem wartość nieruchomości lub prawa (udziałów w nieruchomości lub prawie) nabytych w wyniku działu spadku jest zgodna z udziałem posiadanym przed działem spadku – nie następuje nabycie, ponieważ w ten sposób nie ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad nieruchomością lub prawem, jak i stan jej majątku osobistego. Dział spadku, w wyniku którego udział w nieruchomości lub prawie nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności.

Jednakże nabycie nieruchomości lub prawa w drodze działu spadku (nawet jeżeli działu spadku dokonano bez spłat lub dopłat) w części przekraczającej udział spadkowy stanowi w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabycie nieruchomości lub prawa w tym udziale, który przekracza udział nabyty w spadku. Wszelkie przypadki, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu traktowane być muszą w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad nieruchomością lub prawem. Bezsprzeczne jest, że udziały, jakie otrzymuje spadkobierca powyżej swojego udziału (jeżeli nabywa majątek w dziale spadku o wartości większej od swojego udziału w spadku) przysługiwały pozostałym spadkobiercom. Spadkobierca nie miał do nich żadnych praw aż do momentu działu spadku. Przy czym mówiąc o powiększeniu udziału należy mieć na uwadze wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy, a nie wielkość czy ilość rzeczy jakie przypadną danej osobie w wyniku działu spadku.

Ze złożonego wniosku wynika, że w wyniku działu spadku w 2020 r. nabyła Pani (poza udziałem w wysokości 1/2 w lokalu mieszkalnym przysługującym Pani w spadku) również nieodpłatnie udział 1/2 w lokalu mieszkalnym od swojego brata. Oznacza to, że w wyniku działu spadku nabyła Pani udział w lokalu przekraczający wartość udziału, jaki przysługiwał Jej przed tym działem. Nabycie to spełnia przesłanki, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) w związku z art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, odpłatne zbycie przez Panią lokalu mieszkalnego, w części odpowiadającej udziałowi 1/2 nabytemu od brata, skutkowało powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i złożeniem zeznania podatkowego z tego tytułu.

Zgodnie z art. 30e ust. 1 cytowanej ustawy:

Od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku. Podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw (art. 30e ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Stosownie do art. 22 ust. 6d ww. ustawy:

Za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku zalicza się również udokumentowane koszty nabycia lub wytworzenia poniesione przez spadkodawcę oraz przypadające na podatnika ciężary spadkowe, w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub zbywanego prawa odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez podatnika. Przez ciężary spadkowe, o których mowa w zdaniu drugim, rozumie się spłacone przez podatnika długi spadkowe, zaspokojone roszczenia o zachowek oraz wykonane zapisy zwykłe i polecenia, również w przypadku, gdy podatnik spłacił długi spadkowe, zaspokoił roszczenia o zachowek lub wykonał zapisy zwykłe i polecenia po dokonaniu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c.

Jak wynika z powyższych regulacji, nie może Pani zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu ze sprzedaży udziału 1/2 w lokalu mieszkalnym nabytym nieodpłatnie od brata w wyniku dokonannego działu spadku, spłaty zadłużenia Pani brata wobec Gminy S. – Ośrodka Pomocy Społecznej w S., ponieważ nie mieści się ona w kategorii kosztów, o których mowa w ww. art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W szczególności nie jest to ciężar spadkowy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).