Temat interpretacji

Skutki podatkowe umorzenia nienależnie pobranych dodatków mieszkaniowych wraz z odsetkami.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 17 września 2019 r. (data wpływu 18 września 2019 r.), uzupełnionym w dniu 23 października 2019 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia nienależnie pobranych dodatków mieszkaniowych wraz z odsetkami - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 września 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek, uzupełniony w dniu 23 października 2019 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia nienależnie pobranych dodatków mieszkaniowych wraz z odsetkami.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest jednostką budżetową nieposiadającą osobowości prawnej (jednostka organizacyjna jednostki samorządu terytorialnego, która pokrywa swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadza bezpośrednio na rachunek jednostki samorządu terytorialnego). Wnioskodawca realizuje m.in. zadania gminy z zakresu wypłat dodatków mieszkaniowych na podstawie ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych. Kierownik jednostki posiada upoważnienia Prezydenta Miasta do wydawania decyzji przyznających jak i umarzających dodatki mieszkaniowe. Zgodnie z art. 7 ust. 9 tejże ustawy świadczeniobiorcy, którzy nienależnie pobrali świadczenia zobowiązani są do ich zwrotu. Zwrot następuje w podwojonej kwocie ustalonego świadczenia, które zostało nienależnie pobrane wraz z ustawowymi odsetkami. Za świadczenia nienależne uznaje się dodatki mieszkaniowe przyznane na podstawie nieprawdziwych danych zawartych w deklaracji lub wniosku. Zgodnie z zapisami art. 64 ust. 1 lub art. 67 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych organ, który wydał decyzję w sprawie zwrotu należności, może umorzyć kwotę nienależnie pobranych świadczeń w całości lub w części, jeśli zachodzą uzasadnione okoliczności dotyczące sytuacji świadczeniobiorcy. Zobowiązania z tytułu nienależnie pobranych świadczeń w zakresie dodatków mieszkaniowych oraz odsetek umarza z urzędu kierownik jednostki w tym przypadku dyrektor Wnioskodawcy. Nienależnie pobrane dodatki mieszkaniowe stanowią nieopodatkowane należności budżetowe o charakterze publicznoprawnym.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy kwoty z tytułu umorzonych nienależnie pobranych dodatków mieszkaniowych (podwójna kwota ustalonego świadczenia, które zostało pobrane łącznie z ustawowymi odsetkami) stanowią dla świadczeniobiorców przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji obligują Wnioskodawcę do sporządzenia informacji PIT-8C dla osób, wobec których zastosowano umorzenie?

Zdaniem Wnioskodawcy, zastosowanie ulgi w spłacie zobowiązania (umorzenie nienależnie pobranego dodatku mieszkaniowego) nie jest świadczeniem przewidzianym przez ustawę o dodatkach mieszkaniowych, a organ właściwy (w tym przypadku Wnioskodawca) umarzając to świadczenie, które było świadczeniobiorcy nienależne, rezygnuje z jego dochodzenia i w związku z tym po stronie świadczeniobiorcy występuje przysporzenie. W związku z tym, świadczeniobiorca, któremu umorzono nienależnie pobrany dodatek mieszkaniowy, osiąga przychód w rozumieniu art. 11 oraz art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który nie jest wolny od podatku. Należności zostały umorzone w 2019 r. przez kierownika jednostki z urzędu z uwagi na przeprowadzony wywiad i trudną sytuacje materialną świadczeniobiorcy, który nie jest w stanie spłacić świadczeń nienależnie pobranych. W związku z powyższym w opinii Wnioskodawcy, kwoty z tytułu umorzonych nienależnie pobranych dodatków mieszkaniowych stanowią dla świadczeniobiorców przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji obligują Wnioskodawcę do sporządzenia informacji PIT-8C dla osób, wobec których zastosowano umorzenie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu - przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy. Innymi słowy, pod pojęciem tym należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy źródłem przychodów są inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użyte w ww. przepisie sformułowanie w szczególności, świadczy o tym, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii należy zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku gdy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca jest jednostką budżetową nieposiadającą osobowości prawnej (jednostka organizacyjna jednostki samorządu terytorialnego, która pokrywa swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadza bezpośrednio na rachunek jednostki samorządu terytorialnego). Wnioskodawca realizuje m.in. zadania gminy z zakresu wypłat dodatków mieszkaniowych na podstawie ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych. Kierownik jednostki posiada upoważnienia Prezydenta Miasta do wydawania decyzji przyznających jak i umarzających dodatki mieszkaniowe. Zgodnie z art. 7 ust. 9 tejże ustawy świadczeniobiorcy, którzy nienależnie pobrali świadczenia zobowiązani są do ich zwrotu. Zwrot następuje w podwojonej kwocie ustalonego świadczenia, które zostało nienależnie pobrane wraz z ustawowymi odsetkami. Za świadczenia nienależne uznaje się dodatki mieszkaniowe przyznane na podstawie nieprawdziwych danych zawartych w deklaracji lub wniosku. Zgodnie z zapisami art. 64 ust. 1 lub art. 67 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych organ, który wydał decyzję w sprawie zwrotu należności, może umorzyć kwotę nienależnie pobranych świadczeń w całości lub w części, jeśli zachodzą uzasadnione okoliczności dotyczące sytuacji świadczeniobiorcy. Zobowiązania z tytułu nienależnie pobranych świadczeń w zakresie dodatków mieszkaniowych oraz odsetek umarza z urzędu kierownik jednostki w tym przypadku dyrektor Wnioskodawcy. Nienależnie pobrane dodatki mieszkaniowe stanowią nieopodatkowane należności budżetowe o charakterze publicznoprawnym.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, iż dokonując umorzenia nienależnie pobranych dodatków mieszkaniowych wraz z odsetkami Wnioskodawca spowodował zlikwidowanie zobowiązań pieniężnych istniejących po stronie dłużników. Umorzenie wymagalnych należności ciążących na tych osobach, tzn. takich należności, których zapłaty Wnioskodawca mógł się domagać kosztem majątku dłużników, jest przysporzeniem skutkującym powstaniem dochodu podlegającego opodatkowaniu. Rezygnacja z tych świadczeń przez Wnioskodawcę (wierzyciela) stanowi w istocie zwolnienie dłużnika z długu i oznacza uzyskanie po jego stronie podlegającego opodatkowaniu nieodpłatnego świadczenia, wyrażającego się zmniejszeniem określonych ciężarów majątkowych. Gdyby nie fakt umorzenia tych należności świadczeniobiorcy byliby bowiem zobowiązani do zwrotu nienależnie pobranych dodatków mieszkaniowych wraz z odsetkami, co spowodowałoby uszczuplenie ich majątku.

Skoro zatem świadczeniobiorcy osiągnęli korzyść majątkową to należy u nich rozpoznać przychód w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponieważ przychód z tego tytułu nie mieści się w katalogu zwolnień wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlega on opodatkowaniu jako przychód z innych źródeł. Tym samym, na Wnioskodawcy ciąży obowiązek sporządzenia dla osób, wobec których zastosowano umorzenie informacji PIT-11 (a nie PIT-8C).

Stosownie bowiem do art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego , za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej