Temat interpretacji

skutki podatkowe wypłaty odszkodowania

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 15 kwietnia 2019 r. (data wpływu 18 kwietnia 2019 r.), uzupełnionym pismem z dnia 31 maja 2019 r. (data wpływu 3 czerwca 2019 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 kwietnia 2019 r. wpłynął do tutejszego Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od towarów i usług.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900), w związku z powyższym pismem z dnia 27 maja 2019 r., nr 0113-KDIPT2-3.4011.261.2019.1.RR, 0115-KDIT1-1.4012.263.2019.3.KM Organ podatkowy na podstawie art. 13 § 2a, art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, wezwał Wnioskodawcę do usunięcia braków wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłano w dniu 27 maja 2019 r. (skutecznie doręczono w dniu 29 maja 2019 r.), zaś w dniu 3 czerwca 2019 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku (nadane w dniu 31 maja 2019 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca prowadzący działalność pod nazwą: () z siedzibą w () prowadzi samodzielną działalność gospodarczą w zakresie wykonywania tynków w budynkach mieszkalnych oraz niemieszkalnych. Wnioskodawca jest podatnikiem czynnym VAT w zakresie podatku od towarów i usług zobowiązanym do składania deklaracji miesięcznych. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych Wnioskodawca jako przedsiębiorca jest zobowiązany w roku podatkowym 2019 do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Wnioskodawca przewiduje, że dla ww. działalności będzie prowadzić także podatkową księgę przychodów i rozchodów w następnych latach podatkowych. Od uzyskanego dochodu z tytułu prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej opłaca podatek dochodowy od osób fizycznych wg stawki podatkowej w wysokości 19%. Zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych opłaca, kwartalnie.

Wnioskodawca w 2012 r. wykonał usługi budowlane na rzecz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, prowadzącej działalność pod firmą: () sp. z o.o. z siedzibą w (), (zwaną dalej: Spółką), która to firma w dniu 19 kwietnia 2013 r. została przekształcona w spółkę komandytową prowadzącą działalność jako firma:() spółka komandytowa z siedzibą w (), NIP (), (zwaną dalej w skrócie: dłużnik lub spółka komandytowa), na kwotę brutto ogółem 101 091 zł 78 gr.

Z uwagi na fakt, że następca Spółki, tj. ww. spółka komandytowa uchylała się od zapłaty długu, Wnioskodawca złożył do Sądu Rejonowego w () wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika, który to wniosek został oddalony postanowieniem Sądu Rejonowego w () z dnia (), na podstawie art. 13 Prawa upadłościowego z uwagi na fakt stwierdzenia braku majątku niezbędnego na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego. Wnioskodawca z uwagi na oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości na wartość netto wykonanych usług pod datą 31 grudnia 2014 r. utworzył odpis aktualizujący w kwocie 90 785 zł 48 gr zaliczony do kosztów uzyskania przychodu roku podatkowego 2014 na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z udokumentowaniem wierzytelności o której mowa w ust. 2 pkt lit. a ww. ustawy.

Wnioskodawca mając za podstawę art. 89a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług w 2012 r. i w 2013 r., z uwagi na fakt nieopłacenia przez Spółkę należności za wykonane usługi budowlane dokonał korekty podatku należnego wynikającego z faktur doręczonych Spółce, o czym zawiadomił organ podatkowy właściwy dla dłużnika oraz organ podatkowy właściwy dla Wnioskodawcy. Dłużnik z dniem 1 września 2016 r. zawiesił prowadzenie działalności gospodarczej. Wnioskodawca z dniem 31 grudnia 2018 r. rozwiązał odpis aktualizujący zaliczony uprzednio w 2014 r. do kosztów uzyskania przychodu i kwotę w wysokości 90 785 zł 48 gr zaliczył w 2018 r. do przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Sąd Okręgowy w () prawomocnym wyrokiem z dnia () orzekł wobec byłego prezesa zarządu Spółki () i wobec byłego prokurenta Spółki () na podstawie art. 46 § 1 Kodeksu karnego środek karny w postaci obowiązku częściowego naprawienia szkody z tytułu niezapłacenia przez Spółkę należności na rzecz Wnioskodawcy za wykonane w 2012 r. usługi budowlane, poprzez zapłatę przez nich solidarnie na Jego rzecz odszkodowania w kwocie 60 987 zł 05 gr (sześćdziesiąt tysięcy dziewięćset osiemdziesiąt siedem złotych pięć groszy). Na wniosek złożony do Sądu Okręgowego w (), Wnioskodawca w dniu 14 marca 2019 r. uzyskał tytuł wykonawczy oraz złożył do komornika sądowego w dniu 22 marca 2019 r. wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w sprawie odszkodowania wobec powyżej wymienionych.

W piśmie z dnia 31 maja 2019 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawca wskazał, że udokumentował nieściągalność wierzytelności opisanej we wniosku postanowieniem sądu, oddalającym Jego wniosek o ogłoszenie niewypłacalności dłużnika, z którego to postanowienia wynikało, że majątek niewypłacalnego dłużnika opisanego we wniosku nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego.

Wnioskodawca kwotę należności od Spółki, o której mowa we wniosku z tytułu wykonania na jej rzecz usług budowlanych zaliczył wcześniej, tj. przed dniem utworzenia odpisu aktualizującego do przychodów należnych podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że () była prezesem zarządu Spółki i będzie prezesem, a () był prokurentem Spółki i będzie nadal prokurentem.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania

(po uzupełnieniu wniosku):

1. Czy w przyszłości, w przypadku uzyskania odszkodowania w ramach postępowania egzekucyjnego od członka zarządu bądź prokurenta, zasądzonego wyrokiem sądu karnego, będzie spoczywać na Wnioskodawcy obowiązek zwiększenia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług oraz ustalenia podatku należnego od kwoty uzyskanego odszkodowania?
2. Czy w przyszłości w przypadku uzyskania w ramach postępowania egzekucyjnego części lub całości odszkodowania od () lub () będzie spoczywał na Wnioskodawcy obowiązek zaewidencjonowania ww. odszkodowania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów oraz uznania przez Niego uzyskanej kwoty odszkodowania za przychód z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Przedmiotem interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytanie oznaczone we wniosku nr 2 w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. W odniesieniu do pytania nr 1 w zakresie podatku od towarów i usług w zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy, z art. 14 ust. 1- 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wynika, aby uzyskane odszkodowanie za poniesione szkody z tytułu nieopłacenia należności przez Spółkę za wykonane na jej rzecz usługi budowlane w roku podatkowym 2012, należy uznać za przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Dlatego też reasumując powyższe, należy uznać, że w przyszłości w przypadku uzyskania w ramach postępowania egzekucyjnego części lub całości odszkodowania od () lub () nie będzie spoczywał na Wnioskodawcy obowiązek zaewidencjonowania ww. odszkodowania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów oraz uznania przez Niego uzyskanej kwoty odszkodowania za przychód z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednym ze źródeł przychodów, zdefiniowanym w cyt. ustawie, jest pozarolnicza działalność gospodarcza (art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy).

Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Zatem, co do zasady przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej są wszelkie przysporzenia majątkowe, uzyskane w związku z tą działalnością, o ile ustawa nie wyłącza ich z tej kategorii. Oznacza to, że do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej należy również zaliczyć odszkodowania, jeżeli zostały otrzymane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Aby określić moment powstania przychodu w związku z tym, że mamy do czynienia ze świadczeniem odszkodowawczym, a zatem nie z wydaniem rzeczy, zbyciem prawa majątkowego, wykonaniem usługi, lub dostawą energii elektrycznej, cieplnej oraz gazu przewodowego, (o czym stanowi art. 14 ust. 1c i 1h ww. ustawy) konieczne jest sięgnięcie po normę z art. 14 ust. 1i ww. ustawy. Zgodnie z brzmieniem powołanego przepisu, w przypadku otrzymania przychodu z działalności gospodarczej, do którego nie stosuje się ust. 1c, 1e i 1h, za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.

Ustawodawca w przypadku określenia daty powstania przychodu z art. 14 ust. 1i ww. ustawy uznał zatem, że momentem powstania przychodu podatkowego jest otrzymanie zapłaty.

Konsekwencją uznania, że otrzymane odszkodowanie stanowi dla podatnika przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, jest obowiązek jego zaewidencjonowania w prowadzonej ewidencji dla potrzeb podatku dochodowego.

I tak, w przypadku podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów przychody podlegają w niej ujęciu na zasadach określonych rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2017 r., poz. 728, późn. zm.).

Zgodnie bowiem z Objaśnieniami do podatkowej księgi przychodów i rozchodów zawartymi w Załączniku nr 1 do ww. rozporządzenia, kolumna 8 jest przeznaczona do wpisywania pozostałych przychodów, np. przychodów z odpłatnego zbycia składników majątku, otrzymanych kar umownych, wynagrodzenia płatnika.

W myśl § 25 ww. rozporządzenia, zapisy w księdze dotyczące pozostałych przychodów muszą być dokonywane na podstawie dowodów potwierdzających te przychody.

Z kolei stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Z przedstawionego we wniosku oraz jego uzupełnienia opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca w 2012 r. wykonał usługi budowlane na rzecz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, prowadzącej działalność pod firmą: () sp. z o.o. z siedzibą w (), (zwaną dalej: Spółka), która to firma w dniu 19 kwietnia 2013 r. została przekształcona w spółkę komandytową prowadzącą działalność jako firma: () spółka komandytowa z siedzibą w (), NIP (), (zwaną dalej w skrócie: dłużnik lub spółka komandytowa), na kwotę brutto ogółem 101 091 zł 78 gr. Z uwagi na fakt, że następca Spółki ww. spółka komandytowa uchylała się od zapłaty długu, Wnioskodawca złożył do Sądu Rejonowego w () wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika, który to wniosek został oddalony postanowieniem Sądu Rejonowego w () z dnia (), na podstawie art. 13 Prawa upadłościowego z uwagi na fakt stwierdzenia braku majątku niezbędnego na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego. Wnioskodawca z uwagi na oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości na wartość netto wykonanych usług pod datą 31 grudnia 2014 r. utworzył odpis aktualizujący w kwocie 90 785 zł 48 gr zaliczony do kosztów uzyskania przychodu roku podatkowego 2014 na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z udokumentowaniem wierzytelności o której mowa w ust. 2 pkt lit. a ww. ustawy. Dłużnik z dniem 1 września 2016 r. zawiesił prowadzenie działalności gospodarczej. Wnioskodawca z dniem 31 grudnia 2018 r. rozwiązał odpis aktualizujący zaliczony uprzednio w 2014 r. do kosztów uzyskania przychodu i kwotę w wysokości 90 785 zł 48 gr zaliczył w 2018 r. do przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Sąd Okręgowy w () prawomocnym wyrokiem z dnia () orzekł wobec byłego prezesa zarządu Spółki () i wobec byłego prokurenta Spółki () na podstawie art. 46 § 1 Kodeksu karnego środek karny w postaci obowiązku częściowego naprawienia szkody z tytułu niezapłacenia przez Spółkę należności na rzecz Wnioskodawcy za wykonane w 2012 r. usługi budowlane, poprzez zapłatę przez nich solidarnie na Jego rzecz odszkodowania w kwocie 60 987 zł 05 gr (sześćdziesiąt tysięcy dziewięćset osiemdziesiąt siedem złotych pięć groszy). Na wniosek złożony do Sądu Okręgowego w (), Wnioskodawca w dniu 14 marca 2019 r. uzyskał tytuł wykonawczy oraz złożył do komornika sądowego w dniu 22 marca 2019 r. wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w sprawie odszkodowania wobec powyżej wymienionych. Wnioskodawca kwotę należności od Spółki, o której mowa we wniosku z tytułu wykonania na jej rzecz usług budowlanych zaliczył wcześniej, tj. przed dniem utworzenia odpisu aktualizującego do przychodów należnych podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych Wnioskodawca jako przedsiębiorca jest zobowiązany w roku podatkowym 2019 do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku oraz jego uzupełnieniu opis zdarzenia przyszłego, a także powołane przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, że jeżeli Wnioskodawcy zostanie wypłacone odszkodowanie w ramach postępowania egzekucyjnego, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, to w momencie jego wypłaty będzie ono stanowić przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym zgodnie z art. 14 ust. 1 w zw. z art. 14 ust. 1i ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i niekorzystający ze zwolnienia przedmiotowego stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a ww. ustawy. Przychód ten należy ująć w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w kolumnie 8 jako pozostałe przychody na podstawie dowodu potwierdzającego otrzymanie tego odszkodowania.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji indywidualnej.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (opis zdarzenia przyszłego) będzie zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późń. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (), za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej