Temat interpretacji

Ulga prorodzinna możliwość odliczenia w pełnej wysokości.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 19 marca 2019 r. (data wpływu 27 marca 2019 r.), uzupełnionym pismem z dnia 29 marca 2019 r. (data wpływu 2 kwietnia 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 marca 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej.

We wniosku przedstawiono następujące: stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni rozliczała całą ulgę prorodzinną i rozlicza nadal ją w całości.

Wnioskodawczyni jest po rozwodzie i z byłym mężem nie może dojść do porozumienia odnośnie ulgi na dzieci, wynikającej z ustawy art. 27f, który mówi, że prawo do ulgi mają rodzice faktycznie wykonujący władzę rodzicielską. Zdaniem Wnioskodawczyni, były mąż nie wykonuje jej należycie, tzn.:

• nie pokrywa kosztów utrzymania dzieci w kwocie, jaką sąd zasądził,
• dzieci widywał raz w miesiącu, dopiero po wielokrotnych prośbach Wnioskodawczyni zaczął je zabierać 2 razy w m-cu, czyli nie sprawuje nad nimi opieki,
• ma ograniczone prawa, rozwód małżonkowie mają z orzeczeniem o winie męża, mąż zostawił Wnioskodawczynię z dwójką dzieci malutkich bez dochodu, płacił jak chciał (raz więcej, raz mniej lub wcale) dopóki sama Wnioskodawczyni nie zawalczyła o to,
• ponieważ dobrowolnie mąż nie łożył na utrzymanie dzieci Wnioskodawczyni skierowała sprawę do komornika.

Dzieci mieszkają z Wnioskodawczynią, to głównie Zainteresowana pokrywa koszty ich utrzymania. Kupiła mieszkanie, czyli zabezpieczyła je jakimś majątkiem na przyszłość, a ich ojciec mieszka z matką, nie ma nic nawet by płacić na ich utrzymanie, ile sąd zasądził. Koszty utrzymania rosną, a mimo to Wnioskodawczyni nie wnosi o podwyższenie alimentów, bo wie, że go nie stać.

W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku Zainteresowana doprecyzowała, że stan faktyczny dotyczy rozliczenia za 2018 rok, a w odniesieniu do zdarzenia przyszłego prosi o interpretację do momentu uzyskania przez dzieci pełnoletniości, gdyż dzieci mają obecnie 8 i 12 lat.

W myśl art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnik ma prawo odliczyć ulgę na małoletnie dziecko w stosunku do którego w roku podatkowym wykonywał władzę rodzicielską. Były mąż Wnioskodawczyni jej nie wykonuje. Nie dokłada się w pełni do utrzymania dzieci. Płaci część alimentów zasądzonych przez sąd i nie robi tego dobrowolnie. Teraz alimenty Wnioskodawczyni otrzymuje za pośrednictwem komornika, wcześniej ojciec dzieci płacił niesystematycznie bądź niewielkie kwoty. Dzieci widuje jak sąd zasądził w ostatni weekend miesiąca. Przed sprawą rozwodową nie widział dzieci przez rok czasu. Od roku, po prośbach Wnioskodawczyni (widząc, że dzieci potrzebują więcej czasu spędzać z ojcem) udało się Wnioskodawczyni nakłonić byłego męża, by zabierał dzieci dwa razy w ciągu miesiąca na weekend. Sam nigdy nie zabiegał, by spędzać z dziećmi więcej czasu.

Dzieci rosną, ich potrzeby też. Wnioskodawczyni nie wnosi sprawy o podwyższenie alimentów, bo już tych zasądzonych ojciec dzieci nie płaci. Wnioskodawczyni pokrywa koszty leczenia syna u ortodonty. Córka jest alergikiem, przyrasta jej trzeci migdał przez co słuch się jej pogarsza. Wnioskodawczyni poszła prywatnie i zapłaciła za zabieg usunięcia migdałka z drenami, bo długie są kolejki na NFZ. Były mąż nic się nie dołożył, a prawdopodobnie wkrótce znów Zainteresowana będzie musiała poddać córkę temu zabiegowi. Wnioskodawczyni płaci za dodatkowe lekcje tańca córki, wozi ją na dodatkowe lekcje gry na ukulele. Ojciec raz ją zawiózł, bo pracuje i mu nie pasuje. Wnioskodawczyni też chodzi do pracy na zmiany, musi pogodzić pracę z obowiązkami i wychowaniem dzieci, często bierze urlopy lub zwalnia się wcześniej z pracy, by pojechać na zebranie, odebrać dzieci z wycieczki (które też sama Zainteresowana opłaca) albo ze szkoły, gdy dzwoni nauczycielka, że dziecko źle się czuje.

Gdy syn przygotowywał się do Komunii, Wnioskodawczyni prosiła byłego męża, by uczestniczył z nią w spotkaniach dla rodziców dzieci komunijnych odmówił, mówiąc że to nie jego problem, bo ma ograniczone prawa. Był tylko gościem, nie poprowadził z nią syna do kościoła w dniu Komunii, ani też nie dołożył się do pokrycia kosztów z nią związanych. Na zebrania ojciec dzieci do szkoły nie chodzi, do lekarzy z dziećmi nie jeździ. Jego spotkania z dziećmi ograniczają się do 5-6 dni w miesiącu, co trudno nazwać opieką nad nimi czy tym bardziej wychowywaniem dzieci. W czasie letnich wakacji zabiera dzieci na tydzień do siebie.

Były mąż Wnioskodawczyni nie wykonuje władzy rodzicielskiej. Nie wywiązuje się ze swoich obowiązków ojca, nie opiekuje się dziećmi, nie łoży na ich utrzymanie, nie interesuje się nimi w należyty sposób. To Wnioskodawczyni wykonuje władzę rodzicielską w 100%.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie

(przeformułowane w uzupełnieniu wniosku).

Czy Wnioskodawczyni jako matce wykonującej w pełni władzę rodzicielską przysługuje prawo do odliczenia całej ulgi na dzieci?

Zdaniem Wnioskodawczyni, rozliczała się ona z całości ulgi w sumie z powodu swojej niewiedzy, ponieważ sądziła, że ulga należy się rodzicowi, z którym małoletnie dzieci zamieszkują.

Zainteresowana uważa, że ulga nie należy się byłemu mężowi, ponieważ odwiedzanie dzieci i spędzanie z nimi 4 dni w miesiącu zdaniem Wnioskodawczyni nie jest opieką i wychowaniem dzieci. Płacenie alimentów w pewnej części też nie pokrywa połowy kosztów utrzymania dzieci.

Wnioskodawczyni musi jednak przyznać, że zainteresowanie byłego męża dziećmi w ostatnim czasie wzrosło. Jeśli były mąż zgodziłby się płacić całość alimentów i po trochu spłacać w niewielkich choćby kwotach zaległości, Wnioskodawczyni nie miałaby nic przeciwko, żeby ojciec dzieci odliczył sobie połowę tej ulgi.

Wnioskodawczyni rozumie, że ulga ta została przyznana rodzicom, by mogli odzyskać część poniesionych kosztów utrzymania dzieci i dlatego sądzi, że ulga ta należy się Wnioskodawczyni, bo to ona w największym stopniu dba o potrzeby dzieci i ponosi koszty ich utrzymania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionych: stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509 z późn. zm.), od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Natomiast w myśl art. 27f ust. 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1. jednego małoletniego dziecka kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
   1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
   2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
2. dwojga małoletnich dzieci kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3. trojga i więcej małoletnich dzieci kwota:
   1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
   2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
   3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Treść art. 27f ust. 6 w powiązaniu z art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 wskazuje, że odliczenie kwoty określonej w ust. 2 przysługuje również podatnikowi, który utrzymywał dzieci pełnoletnie:

• bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
• do ukończenia 25. roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej;,
• w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Jak wynika z art. 27f ust. 7 cyt. ustawy, przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Z ww. przepisów wynika, że ulga prorodzinna nie ma zastosowania w sytuacji, gdy do podatnika lub jego dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych (art. 6 ust. 8 cyt. ustawy).

Zasada ta nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych (art. 6 ust. 9 cyt. ustawy).

Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a (art. 27f ust. 2a cyt. ustawy).

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b).

W świetle art. 27f ust. 2c ustawy odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1. na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;
2. wstąpiło w związek małżeński.

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3).

Stosownie do art. 27f ust. 4 analizowanej ustawy, odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Na podstawie art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Władza rodzicielska zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682 z późn. zm.) przysługuje obojgu rodzicom, a stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. W rozumieniu przepisów prawa rodzinnego władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowywania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw (art. 95 § 1 k.r.o.).

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest jednak wymagane w przypadku, gdy tylko jeden rodzic spełnia warunki określone w art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podkreślić należy, że o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka, a więc zapewnienie/zabezpieczenie wszystkich potrzeb dziecka od bytowych po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

Odmienne zasady dotyczą pełnoletnich dzieci, gdzie wystarczającą przesłanką jest utrzymywanie pełnoletniego dziecka, w związku z wykonywaniem obowiązku alimentacyjnego. Zgodnie bowiem z zacytowanymi wyżej przepisami ulga prorodzinna, przy spełnieniu określonych wymogów, przysługuje również podatnikowi utrzymującemu pełnoletnie dziecko/dzieci w związku z wykonywaniem ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego.

Obowiązek alimentacyjny względem dzieci pełnoletnich, o których mowa w art. 27f ust. 6 i art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynika wprost z przepisów ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy art. 128 i następne. Zgodnie z definicją zawartą w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, obowiązek alimentacyjny to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. Istotą tak określonego obowiązku jest to, że jedna strona ma prawo żądać dostarczenia tak wskazanych środków, a druga osoba ma obowiązek je dostarczyć.

Dostarczanie środków utrzymania to zaspokajanie normalnych, bieżących potrzeb uprawnionego w postaci: pożywienia, ubrania, mieszkania, opału, niezbędnych przedmiotów umożliwiających przebywanie w środowisku i w rodzinie, leków itp. Dostarczanie środków wychowania obejmuje natomiast powinność starań o zdrowie uprawnionego, o jego rozwój fizyczny i umysłowy, stworzenie możliwości zdobycia wykształcenia, zapewnienie dostępu do dóbr kultury itp.

W sytuacji, gdy w stosunku do pełnoletniego dziecka, zarówno ojciec dziecka jak i jego matka wypełniają obowiązek alimentacyjny oboje są uprawnieni do skorzystania za dany rok z ulgi wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Co do zasady odliczenia należy dokonać przy spełnieniu pozostałych warunków określonych w ustawie w proporcji ustalonej przez oboje rodziców dziecka, z tym, że łączna kwota odliczenia, dokonana przez oboje rodziców nie może przekroczyć kwoty odliczenia przysługującego względem danego dziecka. Natomiast w sytuacji braku porozumienia pomiędzy rodzicami dziecka każdemu z rodziców przysługuje odliczenie w wysokości 50% kwoty ulgi.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni jest po rozwodzie i z byłym mężem nie może dojść do porozumienia odnośnie ulgi na dzieci, które obecnie mają 8 i 12 lat. Dzieci mieszkają z Wnioskodawczynią, to głównie Zainteresowana pokrywa koszty ich utrzymania. Były mąż nie dokłada się w pełni do utrzymania dzieci. Dzieci widuje jak sąd zasądził w ostatni weekend miesiąca. Przed sprawą rozwodową nie widział dzieci przez rok czasu. Od roku, po prośbach Wnioskodawczyni (widząc, że dzieci potrzebują więcej czasu spędzać z ojcem) udało się Wnioskodawczyni nakłonić byłego męża, by zabierał dzieci dwa razy w ciągu miesiąca na weekend. Sam nigdy nie zabiegał, by spędzać z dziećmi więcej czasu. Płaci część alimentów zasądzonych przez sąd i nie robi tego dobrowolnie. Teraz alimenty Wnioskodawczyni otrzymuje za pośrednictwem komornika, wcześniej ojciec dzieci płacił niesystematycznie bądź niewielkie kwoty. Wnioskodawczyni nie zakłada sprawy o podwyższenie alimentów, bo już tych zasądzonych były mąż nie płaci. Wnioskodawczyni pokrywa koszty leczenia syna i córki, płaci za dodatkowe lekcje tańca córki, wozi ją na dodatkowe lekcje gry na ukulele, często bierze urlopy lub zwalnia się wcześniej z pracy, by pojechać na zebranie, odebrać dzieci z wycieczki (które też sama Zainteresowana opłaca) albo ze szkoły, gdy dzwoni nauczycielka, że dziecko źle się czuje. Ojciec dzieci na zebrania do szkoły nie chodzi, do lekarzy z dziećmi nie jeździ. Jego spotkania z dziećmi ograniczają się do 5-6 dni w miesiącu. W czasie letnich wakacji zabiera je na tydzień do siebie. Były mąż jak wskazała Wnioskodawczyni w opisie stanu faktycznego wniosku nie wykonuje w stosunku do dzieci władzy rodzicielskiej. Nie wywiązuje się ze swoich obowiązków ojca, nie opiekuje się dziećmi, nie łoży na ich utrzymanie, nie interesuje się nimi w należyty sposób. To Wnioskodawczyni wykonuje władzę rodzicielską w 100%.

Na tle powyższego Wnioskodawczyni powzięła m. in. wątpliwość co do sposobu rozliczenia ulgi prorodzinnej za 2018 rok, tj. czy ww. ulgę na dzieci będzie mogła odliczyć w pełnej wysokości.

Ulga prorodzinna przy spełnieniu warunków określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych przysługuje obojgu rodzicom wykonującym władzę rodzicielską w częściach równych, tj. po 50% lub w dowolnie przez nich ustalonej proporcji. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Podkreślić jednak należy, że jak już wyżej wskazano zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, prawo do ulgi przysługuje rodzicowi, który w roku podatkowym wykonywał władzę rodzicielską w stosunku do małoletnich dzieci. Dla nabycia praw do przedmiotowej ulgi nie wystarczy więc posiadanie władzy rodzicielskiej. Prawo takie daje dopiero wykonywanie takiej władzy. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem (małoletnimi dziećmi) w sposób zapewniający jego (ich) prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka (dzieci). Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka (dzieci). Co istotne, samo tylko uiszczanie alimentów na rzecz dziecka (dzieci), czy też sporadyczne spotkania z dzieckiem (dziećmi) nie wypełniają tak rozumianego określenia wykonywanie władzy rodzicielskiej. Obowiązek alimentacyjny jest bowiem niezależny od władzy rodzicielskiej, a co za tym idzie spoczywa także na rodzicach, którzy zostali pozbawieni tej władzy.

Zatem samo posiadanie władzy rodzicielskiej (bez jej faktycznego wykonywania), podobnie jak utrzymywanie sporadycznych kontaktów z dzieckiem czy alimentacja nie wystarcza do zastosowania przedmiotowego odliczenia. W sytuacji, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do małoletniego dziecka, nie ma zastosowania zasada, zgodnie z którą przysługującą rodzicom kwotę ulgi na dziecko rodzice dziecka mogą odliczyć w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Sposób podziału ulgi pomiędzy rodziców dziecka jest bowiem zagadnieniem wtórnym (następczym) wobec samego prawa do ulgi. W konsekwencji, przysługiwanie odliczenia obojgu rodzicom w kwotach równych lub dowolnej proporcji przez nich ustalonej może mieć miejsce tylko wówczas, gdy oboje rodzice wykonują władzę rodzicielską.

Powyższy pogląd znalazł odzwierciedlenie w orzecznictwie sądowym, np. w wyroku NSA z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 2360/15 Sąd wskazał, że: Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka. Samo tylko uiszczanie alimentów na rzecz niepełnoletniego dziecka (nierzadko wymuszonych orzeczeniem sądowym) czy też sporadyczne spotkania z dzieckiem nie wypełniają tak rozumianego określenia wykonywanie władzy rodzicielskiej.

Wykonywać pieczę (zgodnie z def. Wielkiego Słownika Języka Polskiego oraz słownika synonimów) to m.in. sprawować nad kimś lub czymś bezpośrednią, osobistą opiekę, troszczyć się, baczyć, czuwać, nadzorować.

Jednocześnie jak wynika z uchwały Sądu Najwyższego 7 sędziów z dnia 5 czerwca 2012 r. sygn. akt III CZP 72/11: W orzecznictwie Sądu Najwyższego ukształtowało się jednolite stanowisko, wywodzone z wykładni językowej art. 113 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, że prawo do utrzymywania przez rodziców kontaktów z dzieckiem nie należy do sfery sprawowania władzy rodzicielskiej. Wskazane zostało, że jest to uprawnienie odrębne od władzy rodzicielskiej, wynikające z najbliższego pokrewieństwa, ale ściśle z tą władzą związane i służy dobru dziecka.

Biorąc zatem pod uwagę okoliczności przedstawione we wniosku, a w szczególności fakt, że jak wynika z treści wniosku dzieci mieszkają z Wnioskodawczynią i to Wnioskodawczyni sprawuje faktyczną władzę rodzicielską nad dziećmi, tzn. podejmuje wszelkie decyzje dotyczące dzieci, wykonuje nad nimi samodzielną pieczę, ponosi koszty ich utrzymania, bowiem wszystkie koszty związane z organizowaniem wyjazdów wakacyjnych, dotyczących uroczystości rodzinnych, leczenia, szkoły spoczywają na Wnioskodawczyni. W konsekwencji, skoro ojciec dzieci nie wykazuje zainteresowania ich wychowaniem i nie ponosi żadnych kosztów ich utrzymania poza zasądzonymi alimentami (które również płacił nieregularnie), zatem nie sposób uznać za wystarczające dla przyjęcia, że ojciec wykonywał władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Samo płacenie alimentów na małoletnie dzieci nie jest bowiem wystarczające dla przyjęcia, że również ojciec taką władzę wykonywał.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz przywołane wyżej przepisy prawa podatkowego uznać należy, że skoro w stosunku do małoletnich dzieci tylko Wnioskodawczyni wykonywała władzę rodzicielską bez udziału drugiego rodzica, to Zainteresowanej przysługuje wyłączne prawo do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej wnikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w rozliczeniu za 2018 rok, tj. 100% kwoty ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wskazać również należy, że Wnioskodawczyni będzie uprawniona do skorzystania z ulgi prorodzinnej w stosunku do dwójki dzieci w 100% także za następne lata podatkowe do miesiąca w roku, w którym starsze dziecko uzyska pełnoletniość (włącznie z tym miesiącem), przy niezmienionych okolicznościach sprawy tzn. wyłącznie Wnioskodawczyni wykonywać będzie władzę rodzicielską nad dziećmi.

Dodatkowo, wyjaśnić należy, że Wnioskodawczyni będzie miała prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości w stosunku do małoletniego młodszego dziecka począwszy od miesiąca następującego po miesiącu w roku, w którym starsze dziecko uzyska pełnoletniość do końca tego roku podatkowego przy niezmienionych okolicznościach sprawy dotyczących małoletniego młodszego dziecka tzn. nadal tylko Wnioskodawczyni wykonywać będzie władzę rodzicielską nad małoletnim młodszym dzieckiem.

Ponadto, wyłączne prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej przysługiwać będzie Wnioskodawczyni w pełnej wysokości względem małoletniego młodszego dziecka począwszy od roku następującego po roku, w którym starsze dziecko uzyska pełnoletniość przez kolejne lata aż do miesiąca w roku, w którym młodsze dziecko uzyska pełnoletniość (włącznie z tym miesiącem) przy niezmienionych okolicznościach sprawy w stosunku do małoletniego młodszego dziecka i po spełnieniu wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania (wskazanych powyżej w niniejszej interpretacji).

Końcowo, nadmienić należy, że w toku postępowania w sprawie wydania interpretacji upoważniony organ nie przeprowadza jakiegokolwiek postępowania dowodowego, a informacje niezbędne do wydania interpretacji czerpie wyłącznie z przedstawionego przez stronę opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny/zdarzenie przyszłe będzie się różnił od stanu występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Należy też zauważyć, że na podatniku spoczywa obowiązek udowodnienia w toku ewentualnego postępowania podatkowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. W rezultacie w wydanej interpretacji upoważniony organ nie rozstrzyga, który z rodziców i w jakim zakresie wykonuje władzę rodzicielską. Poczynienie pełnych ustaleń faktycznych na okoliczność, czy rodzic małoletnich dzieci faktycznie wykonywał w stosunku do dzieci władzę rodzicielską i ewentualnie w jakim okresie, jest możliwe wyłącznie w postępowaniu podatkowym.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy:

• zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia,
• zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej