Temat interpretacji

Czy świadczenie ubezpieczeniowe otrzymane przez Wnioskodawcę (Uposażonego) będzie objęte zwolnieniem z podatku dochodowego od osób fizycznych?

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 31 sierpnia 2017 r. (data wpływu 6 września 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie wypłaty odszkodowania z polisy na życie po córce jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 września 2017 r. do tutejszego Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest beneficjentem polisy na życie sporządzonej przez córkę w Irlandii (mieszkała tam), w firmie ubezpieczeniowej mającej siedzibę w Irlandii. W wyniku przedwczesnej jej śmierci na konto Wnioskodawcy została przelana (w EUR) kwota na jaką opiewał udział Wnioskodawcy w sumie ubezpieczeniowej polisy.

Wnioskodawca zwraca uwagę na fakt, że jest to polisa na życie w czystej formie czyli ze wskazaniem ryczałtowej sumy ubezpieczenia (..), w odróżnieniu od występujących na rynku produktów powiązanych z inwestowaniem (gdzie zamiast sumy ubezpieczenia, wskazywana jest ilość posiadanych jednostek i wartość jednostki).

Ponadto Wnioskodawca zaznacza, że w 2017 r. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) zgodnie z art. 3 ust. 1a pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032). Na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej przebywa bowiem najbliższa rodzina Wnioskodawcy, ma tu dom rodzinny.

W 2017 r. Wnioskodawca przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym zgodnie z art. 3 ust. 1a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy świadczenie ubezpieczeniowe otrzymane przez Wnioskodawcę (Uposażonego) będzie objęte zwolnieniem z podatku dochodowego od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymane świadczenie ubezpieczeniowe będzie objęte zwolnieniem z podatku dochodowego od osób fizycznych na postawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie bowiem z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do art. 3 ust. 1a ww. ustawy - za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Natomiast zgodnie z art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na to, że otrzymane przez Niego odszkodowanie z tytułu śmierci córki zostało wypłacone w Irlandii, zastosowanie w niniejszej sprawie znajduje Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Irlandii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, sporządzona w Madrycie dnia 13 listopada 1995 r. (Dz. U. z 1996 r., Nr 29, poz. 129 i z 2000 r., Nr 53, poz. 650). Ww. umowa nie zawiera przepisu odnoszącego się wprost do odszkodowań, a zatem w myśl tej umowy odszkodowanie należy zakwalifikować jako tzw. inny dochód. Zgodnie z art. 22 ust. 1 umowy, części dochodu osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się Państwie, bez względu na to, skąd są one osiągane, a które nie zostały objęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej umowy, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie.

Zatem, zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowanie pochodzące z Irlandii, wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w Polsce, podlega opodatkowaniu wyłącznie w Polsce. Do opodatkowania ww. odszkodowania w Polsce stosuje się przepisy polskiego prawa podatkowego. Zgodnie z art. 9 ust. 1 wyżej cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Natomiast w świetle art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

1. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
2. dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, kwota świadczenia wypłacona przez irlandzkiego ubezpieczyciela podlega opodatkowaniu tylko w Polsce. Jednakże na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kwota otrzymana przez Wnioskodawcę z polisy ubezpieczeniowej w związku ze śmiercią córki korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego w Polsce.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Na podstawie art. 3 ust. 1a ww. ustawy, za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ww. ustawy).

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest beneficjentem polisy na życie, sporządzonej przez córkę w Irlandii (mieszkała tam), w firmie ubezpieczeniowej mającej siedzibę w Irlandii. W wyniku przedwczesnej jej śmierci na konto Wnioskodawcy została przelana (w EUR) kwota na jaką opiewał udział Wnioskodawcy w sumie ubezpieczeniowej polisy. Wnioskodawca zwraca uwagę na fakt, że jest to polisa na życie w czystej formie, czyli ze wskazaniem ryczałtowej sumy ubezpieczenia (Policy Amount), w odróżnieniu od występujących na rynku produktów powiązanych z inwestowaniem (gdzie zamiast sumy ubezpieczenia, wskazywana jest ilość posiadanych jednostek i wartość jednostki). Wnioskodawca zaznacza, że w 2017 r. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych), zgodnie z art. 3 ust. 1a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej przebywa bowiem najbliższa rodzina Wnioskodawcy, ma tu dom rodzinny. W 2017 r. Wnioskodawca przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym zgodnie z art. 3 ust. 1a pkt 1 ww. ustawy.

W przedmiotowej sprawie zastosowanie znajduje Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Irlandii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, sporządzona w Madrycie w dniu 13 listopada 1995 r. (Dz. U. z 1996 r., Nr 29, poz. 129, z późn. zm.).

Wskazać należy, że ww. Umowa polsko-irlandzka nie zawiera odrębnego artykułu dotyczącego opodatkowania świadczeń ubezpieczeniowych. Oznacza to, że analizowane ww. świadczenie będzie podlegało opodatkowaniu w myśl art. 22 ww. Umowy, jako inny dochód.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ww. Umowy, części dochodu osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, bez względu na to, skąd są one osiągane, a które nie zostały objęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej umowy, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie.

Zatem zgodnie z treścią przywołanej Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Irlandii wypłata świadczenia ubezpieczeniowego jest opodatkowana tylko w Polsce, jeżeli odbiorca tych świadczeń ma w Polsce stałe miejsce zamieszkania lub siedzibę.

Zgodnie z generalną zasadą opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

1. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
2. dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.

Zgodnie z art. 24 ust. 15 ww. ustawy, dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.

Natomiast na podstawie art. 24 ust. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie, zawartą na podstawie odrębnych przepisów, w której świadczenie zakładu ubezpieczeń z tytułu dożycia jest:

1. ustalane na podstawie określonych indeksów lub innych wartości bazowych albo
2. równe składce ubezpieczeniowej powiększonej o określony w umowie ubezpieczenia wskaźnik

jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a składką wpłaconą do zakładu ubezpieczeń.

Z powyższego przepisu wynika, że dotyczy on dochodów uzyskanych w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz. U. z 2017 r., poz. 1170, z późn. zm.).

Stosownie do art. 829 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.) ubezpieczenie osobowe może w szczególności dotyczyć:

1. przy ubezpieczeniu na życie śmierci osoby ubezpieczonej lub dożycia przez nią oznaczonego wieku,
2. przy ubezpieczeniu następstw nieszczęśliwych wypadków uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia lub śmierci wskutek nieszczęśliwego wypadku.

W myśl art. 831 § 1 Kodeksu cywilnego ubezpieczający może wskazać jedną lub więcej osób uprawnionych do otrzymania sumy ubezpieczenia w razie śmierci osoby ubezpieczonej; może również zawrzeć umowę ubezpieczenia na okaziciela. Ubezpieczający może każde z tych zastrzeżeń zmienić lub odwołać w każdym czasie.

W świetle art. 832 § 2 Kodeksu cywilnego, jeżeli w chwili śmierci ubezpieczonego nie ma osoby uprawnionej do otrzymania sumy ubezpieczenia, suma ta przypada najbliższej rodzinie ubezpieczonego w kolejności ustalonej w ogólnych warunkach ubezpieczenia, chyba że umówiono się inaczej.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony stan faktyczny należy stwierdzić, że otrzymane przez Wnioskodawcę (Uposażonego) świadczenie ubezpieczeniowe z polisy na życie po zmarłej córce stanowi dla Niego przychód z innych źródeł o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednakże przychód ten korzysta ze zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy.

Zatem, na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek wykazywania ww. dochodu w zeznaniu podatkowym o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) za rok podatkowy, w którym otrzymał On ww. świadczenie.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Końcowo, mając na uwadze treść przepisu art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), zauważyć należy, że w przedmiotowej sprawie organ podatkowy wydając interpretację indywidualną przepisów prawa opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę. Do postępowania w sprawie wydania interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego nie mają bowiem zastosowania przepisy o postępowaniu podatkowym, a postępowanie dowodowe jest częścią postępowania podatkowego.

Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego .., w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej