Temat interpretacji

Zakup udziału w nieruchomości od małżonka jako wydatek na własne cele mieszkaniowe.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 25 października 2018 r. (data wpływu 5 listopada 2018 r.) uzupełnionym pismem z dnia 6 grudnia 2018 r. (data wpływu 10 grudnia 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 listopada 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 6 grudnia 2018 r. (data wpływu 10 grudnia 2018 r.).

W ww. wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 6 lutego 2013 roku Wnioskodawczyni nabyła w drodze spadku po zmarłym ojcu spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Przedmiotowe prawo do lokalu Wnioskodawczyni sprzedała w dniu 4 listopada 2016 roku, to jest przed upływem 5 lat liczonych od końca roku kalendarzowego, w którym prawo to nabyła.

W 2017 roku w urzędzie skarbowym Wnioskodawczyni złożyła - PIT-39 - zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym 2016, w którym zadeklarowała, ze cały przychód ze sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego przeznaczy w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym zbyła to prawo na własne cele mieszkaniowe.

Do końca 2018 roku Wnioskodawczyni ma zamiar kupić od Jej męża 1/3 prawa własności nieruchomości (budynku mieszkalnego), w którym razem z Nim mieszka, a która stanowi Jego majątek osobisty, który nabył w drodze spadku po zmarłym ojcu. Na zakup przedmiotowego udziału w nieruchomości Wnioskodawczyni przeznaczy cały przychód osiągnięty ze sprzedaży Jej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz dodatkowo inne środki pieniężne będące wyłącznie Jej majątkiem osobistym.

W małżeństwie Wnioskodawczyni obowiązuje ustawowy ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej.

W uzupełnieniu Wnioskodawczyni wskazała, że:

1. Jej ojciec zmarł dnia 6 lutego 2013 r.;
2. dokonywała wcześniej odpłatnego nabycia i zbycia nieruchomości:
   
   
   
   1. dnia 19 września 2007 r. wspólnie z mężem wykupiła (nabyła) mieszkanie zakładowe na podstawie aktu notarialnego ustanowienia odrębnej własności lokalu i umowy sprzedaży lokalu mieszkalnego,
   2. dnia 27 października 2016 r. zbyła wspólnie z mężem mieszkanie nabyte w powyżej opisany sposób,
   3. 4 listopada 2016 r. zbyła mieszkanie nabyte w spadku po zmarłym ojcu;
      
      
      
3. nie planuje dokonywać kolejnych transakcji odpłatnego nabycia i zbycia nieruchomości;
4. zakup udziału w budynku mieszkalnym od małżonka nastąpi z zamiarem realizacji przez Nią własnych potrzeb mieszkaniowych jako faktyczne zamieszkiwanie, tj. zajmowanie go jako miejsca swojego stałego pobytu. Wnioskodawczyni nabywa udział aby móc w domu spokojnie mieszkać, nawet w sytuacji rozstania z mężem, aby np. po rozwodzie nie kazał się Jej wyprowadzić ze swojej nieruchomości, po nabyciu przez Nią udziału będzie to ich wspólna nieruchomość;
5. sprzedaż nabytej w drodze spadku nieruchomości nie została dokonana w ramach działalności gospodarczej, Wnioskodawczyni nie prowadziła i nie prowadzi działalności gospodarczej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy nabycie przez Wnioskodawczynię do swojego majątku osobistego od Jej męża 1/3 prawa własności nieruchomości (domu mieszkalnego) stanowiącej Jego majątek osobisty jest wydatkiem na własne cele mieszkaniowe, a tym samym czy stanowi przesłankę do skorzystania ze zwolnienia o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, nabycie przez Nią do majątku osobistego udziału w prawie własności nieruchomości (budynku mieszkalnego) od Jej męża, stanowiącej Jego majątek osobisty jest wydatkowaniem na Jej własne cele mieszkaniowe.

Zgodnie z art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za wydatki na cele mieszkaniowe uważa się m.in. wydatki poniesione na nabycie części lub udziału w budynku mieszkalnym.

Zdaniem Wnioskodawczyni nie ma znaczenia fakt, że jest Ona w związku małżeńskim, w którym obowiązuje ustawowy ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. Mąż Wnioskodawczyni z majątku osobistego sprzedaje udział w prawie własności do nieruchomości, a Wnioskodawczyni ten udział nabywa do swojego majątku osobistego, zabezpieczając własne cele mieszkaniowe. Wnioskodawczyni wskazuje, że w razie rozstania z mężem, rozwodu nikt wówczas nie będzie mógł wyrzucić Jej z własnego domu, którego jest współwłaścicielem. Jej mąż traci wówczas pełną swobodę w dysponowaniu nieruchomością, musi brać pod uwagę również zdanie Wnioskodawczyni jako współwłaściciela, traci możliwość swobodnego rozporządzania domem. Mąż Wnioskodawczyni może sprzedać, podarować lub zapisać w testamencie tylko swój udział w nieruchomości, Wnioskodawczyni dalej będzie właścicielem swojej części i będzie mogła spokojnie w nim mieszkać. Taki jest cel działania Wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni uważa, że w ten sposób zabezpiecza własne cele mieszkaniowe, ponieważ do tej pory mieszka z mężem w Jego nieruchomości, a po zakupie przez Nią części nieruchomości od męża będzie mieszkać w ich wspólnym domu. Nie będzie Wnioskodawczyni mieszkać już u męża, ale w domu który jest też w części Jej. Wnioskodawczyni wskazuje, że zupełnie zmienią się relacje z mężem odnośnie miejsca w którym mieszkają.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Jednak w myśl art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy, wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Zgodnie z art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

1. nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
2. nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
3. nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
4. budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
5. rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

• położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Podstawową okolicznością decydującą o zastosowaniu zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy w stosunku do dochodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości, jest fakt wydatkowania środków (począwszy od dnia sprzedaży i nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiła sprzedaż) wyłącznie na enumeratywnie wskazane w ustawie cele mieszkaniowe. Zawarty w art. 21 ust. 25 ustawy katalog wydatków uprawniających do zwolnienia ma charakter zamknięty i w związku z tym tylko wydatkowanie środków na realizację celów w nim wskazanych pozwala na skorzystanie ze zwolnienia z opodatkowania.

Z istoty zwolnienia, o którym stanowi przywołany powyżej przepis w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wypływa daleko idąca konsekwencja zawarta w stwierdzeniu własne cele mieszkaniowe. U podstaw omawianego zwolnienia legło bowiem założenie, że nie powinny być opodatkowane środki wydane na realizację własnego celu mieszkaniowego zbywającego. Przy czym własne cele mieszkaniowe w takim przypadku należy rozumieć jednoznacznie zgodnie w wykładnią literalną. Realizacja własnych celów mieszkaniowych powinna polegać na tym, że w przypadku nabycia nieruchomości, to w niej podatnik faktycznie powinien takie cele realizować, a więc mieszkać.

W orzecznictwie przyjmuje się, że cel mieszkaniowy wiąże się z zaspokojeniem potrzeb mieszkaniowych, przy czym chodzi tu o potrzeby mieszkaniowe w sensie obiektywnym, a zatem potrzeby przeciętnego podatnika, który o ulgę się ubiega. Zawsze bowiem centrum życiowe koncentruje się w konkretnym budynku (lokalu) mieszkalnym i ten właśnie budynek (lokal) służy zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych. Jest to cel nadrzędny, przez pryzmat którego należy interpretować ww. przepis. Intencją ustawodawcy tworzącego to zwolnienie było zachęcenie podatników do nabywania w miejsce zbywanych nieruchomości czy praw majątkowych, innych nieruchomości lub praw majątkowych przeznaczonych do zaspakajania ich indywidualnych potrzeb mieszkaniowych. Świadczy o tym poprzedzenie wyrażenia cele mieszkaniowe przymiotnikiem własne.

Zwolnieniem tym nie są zatem objęte przychody ze sprzedaży nieruchomości i praw przeznaczone na zakup innych nieruchomości lub praw w sytuacji, gdy czynności te wskazują np. na działanie o charakterze zarobkowym, spekulacyjnym, inwestycyjnym lub innym nie wskazującym na działanie ukierunkowane na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych.

Wydatkowanie przychodu na własne cele mieszkaniowe oznacza, że celem podatnika jest realizacja potrzeby zapewnienia sobie tzw. dachu nad głową, dążenie, aby w tym nowym miejscu realizować własne cele mieszkaniowe, tj. mieszkać. Wyraz mieszkaniowe w wyrażeniu własne cele mieszkaniowe należy odnosić do zamiaru zamieszkiwania związanego z różnymi sposobami wydatkowania przychodu, a nie do wydatkowania przychodu na nabycie w znaczeniu przedmiotowym. Powyższe wynika wprost z brzmienia przepisu normującego powyższe zwolnienie.

Wątpliwości Wnioskodawczyni budzi fakt, czy środki uzyskane ze zbycia nieruchomości przeznaczone na nabycie udziału w budynku mieszkalnym, który należy obecnie do Jej małżonka (wchodzi do Jego majątku odrębnego) będą mogły być zakwalifikowane jako wydatek na własne cele mieszkaniowe.

Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r., poz. 2082 z późn. zm.) z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Jak wynika z art. 33 pkt 1 i 2 Kodeksu do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej oraz nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił. Należy podkreślić, że przedmioty, o których mowa w art. 33 Kodeksu, tj. należące do majątku osobistego danego małżonka, pomimo istnienia wspólnoty majątkowej między małżonkami nie stanowią ich majątku wspólnego. Przedmioty takie stanowią majątek odrębny danego małżonka. Innymi słowy sam fakt, że między małżonkami istnieje wspólność ustawowa nie czyni małżonków współwłaścicielami majątku osobistego jednego z nich.

Zatem zgodnie z przepisami prawa rodzinnego o zaliczeniu przedmiotów majątkowych do wspólnego czy też odrębnego majątku decyduje przede wszystkim moment oraz sposób ich nabycia. Nieruchomości nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej czy też w drodze m.in. spadku zgodnie z art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowią wyłączną własność małżonka, którą może on swobodnie rozporządzać bez zgody drugiego z nich.

Zatem jeżeli Wnioskodawczyni przeznaczy przychód ze sprzedaży otrzymanej w drodze darowizny nieruchomości w ciągu dwóch lat liczonych od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło zbycie na cele wskazane w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych realizowanych poprzez zakup od małżonka z Jego majątku odrębnego udziału w budynku mieszkalnym oraz zamieszkiwanie w tym budynku to korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego w myśl art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu złożenia wniosku o interpretację.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej