Temat interpretacji

Który z rodziców może skorzystać z ulgi, tj. czy ojciec dziecka który posiada władzę rodzicielską ale faktycznie jej nie sprawuje, czy też Wnioskodawczyni - jako samotna matka która faktycznie sprawuje władzę rodzicielską, dba o dziecko pod względem emocjonalnym, dbając również o jego wykształcenie?

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 28 kwietnia 2017 r. (data wpływu 8 maja 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 maja 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Dnia 21 marca 2017 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w X wysłał do Wnioskodawczyni wezwanie do dostarczenia następujących dokumentów: aktu urodzenia, dokumentu potwierdzającego możliwość rozliczenia się jako matka samotnie wychowująca dziecko, potwierdzenie zapłaty składek społecznych i zdrowotnych za 2015 r. Wezwanie dotyczyło prowadzonych czynności sprawdzających w zakresie zeznania podatku dochodowego od osób fizycznych PIT-36 za 2015 r. Powyższe dokumenty Wnioskodawczyni dostarczała w wyznaczonym terminie do ww. Urzędu. Jednocześnie Wnioskodawczyni została poinformowana, że ulga z tytułu wychowywania jednego dziecka przysługuje obojgu rodzicom w łącznej kwocie 1.112,04 zł. Z ulgi na niepełnoletnie dziecko Wnioskodawczyni skorzystała w pełnej kwocie. Wnioskodawczyni nie żyje razem z ojcem dziecka i samotnie wychowuje dziecko. Ojciec z uwagi na swoją agresję widywał dziecko sporadycznie, unikał płacenia alimentów i do dnia dzisiejszego ma zaległości u komornika. Ojciec dziecka od około dwóch lat przebywa za granicą, a władza rodzicielska nad dzieckiem była sprawowana jedynie przez Wnioskodawczynię. W tym roku sąd orzekł ograniczenie praw rodzicielskich ojcu dziecka.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Który z rodziców może skorzystać z ulgi, tj. czy ojciec dziecka który posiada władzę rodzicielską ale faktycznie jej nie sprawuje, czy też Wnioskodawczyni - jako samotna matka która faktycznie sprawuje władzę rodzicielską, dba o dziecko pod względem emocjonalnym, dbając również o jego wykształcenie?

Zdaniem Wnioskodawczyni, ze względu na stan faktyczny z ulgi prorodzinnej powinna skorzystać tylko ona, gdyż samotnie wychowuje dziecko, zaś ojciec dziecka ma ograniczoną władzę rodzicielską i przebywa za granicą.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

W myśl art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032 ze zm.), od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia

sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1. jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:


1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;


2. dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3. trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:


1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Stosownie do art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b ww. ustawy).

W przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 ustawy).

Jednocześnie jak stanowi art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Według art. 27f ust. 5 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym przed 1 marca 2017 r. - odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Jak wynika z art. 27f ust. 7 cyt. ustawy podatkowej, przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Jeżeli kwota przysługującego odliczenia na podstawie ust. 2, 3 i 4 jest wyższa od kwoty odliczonej z tytułu, o którym mowa w ust. 1, w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podatnikowi przysługuje kwota stanowiąca różnicę między kwotą przysługującego podatnikowi odliczenia a kwotą odliczoną w zeznaniu podatkowym (art. 27f ust. 8 ustawy).

W art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych została zatem zawarta ogólna zasada z której wynika, że podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Władza rodzicielska zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682) - przysługuje obojgu rodzicom, a stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

W rozumieniu przepisów prawa rodzinnego władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowywania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw (art. 95 § 1 k.r.o.).

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest jednak wymagane w przypadku, gdy tylko jeden rodzic spełnia warunki określone w art. 27f ust. 1 ustawy.

Podkreślić należy, że o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

Wykonywać pieczę (zgodnie z def. Wielkiego Słownika Języka Polskiego oraz słownika synonimów) - to m.in. sprawować nad kimś lub czymś bezpośrednią, osobistą opiekę, troszczyć się, baczyć, czuwać, nadzorować).

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że dnia 21 marca 2017 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w X wysłał do Wnioskodawczyni wezwanie do dostarczenia następujących dokumentów: aktu urodzenia, dokumentu potwierdzającego możliwość rozliczenia się jako matka samotnie wychowująca dziecko, potwierdzenie zapłaty składek społecznych i zdrowotnych za 2015 r. Wezwanie dotyczyło prowadzonych czynności sprawdzających w zakresie zeznania podatku dochodowego od osób fizycznych PIT-36 za 2015 r. Powyższe dokumenty Wnioskodawczyni dostarczała w wyznaczonym terminie do ww. Urzędu. Jednocześnie Wnioskodawczyni została poinformowana, że ulga z tytułu wychowywania jednego dziecka przysługuje obojgu rodzicom w łącznej kwocie 1.112,04 zł. Z ulgi na niepełnoletnie dziecko Wnioskodawczyni skorzystała w pełnej kwocie. Wnioskodawczyni stwierdziła, że nie żyje razem z ojcem dziecka i samotnie wychowuje dziecko. Ojciec jak wskazała Wnioskodawczyni - z uwagi na swoją agresję widywał dziecko sporadycznie, unikał płacenia alimentów i do dnia dzisiejszego ma zaległości u komornika. Ojciec dziecka od około dwóch lat przebywa za granicą, a władza rodzicielska nad dzieckiem była sprawowana - według oświadczenia Wnioskodawczyni - jedynie przez Nią. W tym roku sąd orzekł ograniczenie praw rodzicielskich ojcu dziecka.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że w przypadku gdy władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic.

Samo dysponowanie prawem wykonywania władzy rodzicielskiej nie jest bowiem wystarczające do skorzystania z ulgi na dzieci.

Jeżeli rodzic dziecka pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dzieckiem, a jego kontakty z dzieckiem są sporadyczne należy uznać, iż nie wykonuje władzy rodzicielskiej i w związku z tym nie ma prawa do ulgi.

Biorąc zatem pod uwagę okoliczności przedstawione przez Wnioskodawczynię we wniosku, a w szczególności, że dziecko mieszka tylko z Nią, a ojciec dziecka widuje się z nim tylko sporadycznie nie sposób uznać ich za wystarczające dla przyjęcia, że ojciec dziecka wykonywał władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów na tle przedstawionego stanu faktycznego uznać zatem należy, że skoro w stosunku do małoletniego dziecka tylko Wnioskodawczyni wykonywała władzę rodzicielską, to przysługuje jej wyłączne prawo (po spełnieniu wszystkich przesłanek wynikających z art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej.

W rezultacie Wnioskodawczyni mogła w zeznaniu podatkowym odliczyć od podatku ulgę prorodzinną w pełnej wysokości, tj. 100% kwoty ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej