Temat interpretacji

Skutki podatkowe odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego i lokalu niemieszkalnego-podział majątku.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 17 września 2018 r. (data wpływu 25 września 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 września 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W roku 2008 Wnioskodawczyni nabyła (wraz z mężem), na podstawie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu, z przeznaczeniem na wspólne potrzeby mieszkaniowe, lokal mieszkalny o powierzchni użytkowej 83,67 ², znajdujący się w K. Transakcja ta została zawarta w czasie trwania związku małżeńskiego, tym samym nabyte mieszkanie powiększyło zasoby majątku objętego małżeńską wspólnością majątkową.

W roku 2010 Wnioskodawczyni nabyła (wraz z mężem), na podstawie umowy sprzedaży sporządzonej przed notariuszem, do majątku objętego małżeńską wspólnością majątkową, udział wynoszący 2/47 części w lokalu niemieszkalnym (usytuowanym w tym samym budynku co lokal mieszkalny) z wyłącznym prawem do korzystania z miejsca postojowego i komórki lokatorskiej o powierzchni 6,91 ².

W roku 2014 Wnioskodawczyni zawarła z mężem umowę majątkową małżeńską, sporządzoną przed notariuszem, polegającą na ustanowieniu rozdzielności majątkowej. W ramach powyższej umowy, dokonali podziału majątku wspólnego obejmującego nieruchomość lokalową (mieszkanie), udział w lokalu niemieszkalnym oraz ruchomości: dwa samochody osobowe i motocykl, a także zobowiązania finansowe.

W wyniku podziału majątku wspólnego, Wnioskodawczyni stała się jedyną właścicielką lokalu mieszkalnego, udziału w lokalu niemieszkalnym oraz jednego z samochodów. W roku 2018 rozwiodła się z mężem (prawomocne orzeczenie rozwodowe). Obecnie Wnioskodawczyni planuje sprzedać ww. lokal mieszkalny oraz udział w lokalu niemieszkalnym, a uzyskane środki przeznaczyć również na cele mieszkaniowe.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy planowana przed upływem 2019 roku sprzedaż lokalu mieszkalnego oraz udziału w lokalu niemieszkalnym, które przeszły do majątku osobistego Wnioskodawczyni w wyniku zawarcia umowy majątkowej małżeńskiej (intercyzy), będzie skutkować powstaniem przychodu podatkowego na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, przychód podatkowy, na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie powstanie, gdyż upłynął już 5-letni okres, określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy, od daty nabycia lokalu mieszkalnego i udziału w lokalu niemieszkalnym, do majątku objętego małżeńską wspólnością ustawową, co miało miejsce odpowiednio w roku 2008 i w roku 2010. Późniejsze przesunięcie lokalu mieszkalnego oraz udziału w lokalu niemieszkalnym (w wyniku zawarcia intercyzy) z majątku objętego wspólnością ustawową do majątku osobistego jednego z małżonków, nie modyfikuje pierwotnej daty nabycia nieruchomości na potrzeby stosowania przywołanego przepisu ustawy.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) i c) ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie: nieruchomości lub ich części, udziału w nieruchomości, prawa wieczystego użytkowania gruntów, -jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Z przepisów ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy wynika, że z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami wspólność majątkowa (wspólność ustawowa), obejmująca wszelkie składniki majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Wspólność małżeńska jest zatem wspólnością łączną, charakteryzującą się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową.

W konsekwencji - nabycie prawa własności nieruchomości w czasie trwania wspólności majątkowej, oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale. Analogicznie zatem, w przypadku sprzedaży tego prawa, każdy z małżonków zbywa je w całości, a nie w określonym udziale. Powyższe stanowisko oparte jest na podjętej przez NSA Uchwale w składzie siedmiu sędziów z dnia 15 maja 2017 r. (sygn. akt II FPS 2/17), w której Sąd wypowiedział się następująco: Dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176, ze zm.) nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków.

Sądy podzielają argumenty zawarte w przywołanej uchwale także w sytuacji, gdy do nabycia udziału w nieruchomości dojdzie po ustaniu małżeńskiej wspólności ustawowej w wyniku innego zdarzenia niż śmierć jednego z małżonków, np. w wyniku ustania małżeństwa przez rozwód i podziału majątku wspólnego - WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 15 listopada 2017 roku (sygn. akt I SA/GI 869/17), NSA w wyroku z dnia 24 sierpnia 2017 roku (sygn. akt II FSK 2012/15).

Także Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, w interpretacji indywidualnej z dnia 14 marca 2018 r. (sygn. 0112-KDIL3-2.4011.129.2018.1.DJ), zajął stanowisko, że sposób ustania ustawowej wspólności małżeńskiej nie ma prawnopodatkowego znaczenia dla ustalenia daty nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego.

Tym samym, dla rozpatrzenia skutków podatkowych wynikających z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy, należy przyjąć pierwotną datę nabycia nieruchomości (do majątku wspólnego małżonków).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z ogólną zasadą sformułowaną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy zapis ustawy formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości lub ww. praw przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nie stanowi źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w konsekwencji przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości lub praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Zatem dla określenia skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości i ww. praw majątkowych istotne jest ustalenie daty nabycia.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że w 2008 r. Wnioskodawczyni nabyła (wraz z mężem), na podstawie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu, z przeznaczeniem na wspólne potrzeby mieszkaniowe, lokal mieszkalny. Transakcja ta została zawarta w czasie trwania związku małżeńskiego, tym samym nabyte mieszkanie powiększyło zasoby majątku objętego małżeńską wspólnością majątkową. W 2010 r. Wnioskodawczyni nabyła (wraz z mężem), na podstawie umowy sprzedaży sporządzonej przed notariuszem, do majątku objętego małżeńską wspólnością majątkową, udział wynoszący 2/47 części w lokalu niemieszkalnym (usytuowanym w tym samym budynku co lokal mieszkalny) z wyłącznym prawem do korzystania z miejsca postojowego i komórki lokatorskiej. W 2014 r. Wnioskodawczyni zawarła z mężem umowę majątkową małżeńską, sporządzoną przed notariuszem, polegającą na ustanowieniu rozdzielności majątkowej. W ramach powyższej umowy, dokonali podziału majątku wspólnego obejmującego nieruchomość lokalową (mieszkanie), udział w lokalu niemieszkalnym oraz ruchomości: dwa samochody osobowe i motocykl, a także zobowiązania finansowe. W wyniku podziału majątku wspólnego, Wnioskodawczyni stała się jedyną właścicielką lokalu mieszkalnego, udziału w lokalu niemieszkalnym oraz jednego z samochodów. W 2018 r. rozwiodła się z mężem. Obecnie Wnioskodawczyni planuje sprzedać ww. lokal mieszkalny oraz udział w lokalu niemieszkalnym, a uzyskane środki przeznaczyć również na cele mieszkaniowe.

Wskazać należy, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Przedmiotami majątkowymi w rozumieniu tego przepisu są wszelkie prawa majątkowe zarówno bezwzględne (prawo własności rzeczy oraz inne prawa rzeczowe), jak i względne (np. przysługujące małżonkom wierzytelności). Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Z ww. przepisu wynika, że wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego. Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością ustawową, definitywne nabycie w czasie jej trwania nieruchomości oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale. Konsekwentnie, w przypadku sprzedaży tego prawa, każdy z małżonków zbywałby je w całości, a nie w określonym udziale.

Zaprezentowane stanowisko znajduje odzwierciedlenie w podjętej przez NSA uchwale w składzie siedmiu sędziów z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, w której sąd stwierdził, że dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14 poz. 176 ze zm.) nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków.

W uzasadnieniu uchwały Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że w przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Wspólność małżeńska (łączna) to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Nie mogą także rozporządzać udziałem w jakimkolwiek przedmiocie należącym do tego majątku.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku. Dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku - w momencie jego poniesienia - nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości.

Argumenty zawarte w uchwale II FPS 2/17 są aktualne także w sytuacji, gdy do nabycia udziału w lokalu dojdzie np. po ustanowieniu rozdzielności i podziale majątku wspólnego. Zarówno w wyniku podziału majątku dorobkowego jak i w wyniku ustania wspólności ustawowej wobec śmierci jednego z małżonków następuje nabycie nieruchomości lub prawa majątkowego do ustawowej wspólności małżeńskiej i za datę nabycia w świetle uchwały należy uznać tą datę. Późniejsze/następcze zdarzenia prawne (sposób ustania ustawowej wspólności małżeńskiej) nie mają zatem, w tym aspekcie, prawnopodatkowego znaczenia dla ustalenia daty nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego.

Mając na uwadze wyżej powołane przepisy prawa, przedstawiony opis zdarzenia przyszłego oraz uchwałę NSA należy stwierdzić, że za datę nabycia przez Wnioskodawczynię udziałów w lokalu mieszkalnym, nabytych w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej, jak i udziałów nabytych w drodze podziału majątku wspólnego należy uznać 2008 r., kiedy to ww. lokal mieszkalny został nabyty do majątku wspólnego małżonków.

Natomiast za datę nabycia przez Wnioskodawczynię udziałów w lokalu niemieszkalnym, nabytych w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej, jak i udziałów nabytych w drodze podziału majątku wspólnego należy uznać 2010 r., kiedy to ww. lokal niemieszkalny został nabyty do majątku wspólnego małżonków.

Zatem planowana sprzedaż lokalu mieszkalnego oraz udziału w lokalu niemieszkalnym dokonana w 2018 r. nie stanowi dla Wnioskodawczyni źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż zbycie to nastąpi po upływie 5 lat licząc od końca 2008 r., w którym nastąpiło nabycie lokalu mieszkalnego i od końca 2010 r. w którym nastąpiło nabycie lokalu niemieszkalnego. W związku z powyższym, nie powstanie u Wnioskodawczyni obowiązek zapłaty podatku dochodowego od przychodu z tej sprzedaży.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni jest prawidłowe.

Końcowo, odnosząc się do powołanej interpretacji indywidualnej, wskazać należy, że nie są one wiążące dla tutejszego Organu. Interpretacje organu podatkowego dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw, w określonym stanie faktycznym i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące, zatem nie mogą przesądzać o niniejszym rozstrzygnięciu. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 24, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej