Temat interpretacji

Konsekwencje podatkowe otrzymania nieoprocentowanej pożyczki.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 14 marca 2017 r. (data wpływu 15 marca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie konsekwencji podatkowych otrzymania nieoprocentowanej pożyczki jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 marca 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie konsekwencji podatkowych otrzymania nieoprocentowanej pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca zamierza wziąć nieoprocentowaną pożyczkę w łącznej wysokości 280.000 zł. Pożyczkodawcy dwie osoby fizyczne (małżeństwo) są spokrewnione z Wnioskodawcą (stryj II grupa pokrewieństwa, stryjeńka III grupa pokrewieństwa). Pożyczka zawarta będzie na czas nieokreślony z dziewięćdziesięciodniowym okresem wypowiedzenia. Wyżej wymieniona pożyczka nie ma żadnego związku z prowadzoną działalnością gospodarczą przez żadną ze stron i może być wykorzystana na dowolny cel. Umowa pożyczki zostanie zgłoszona właściwemu urzędowi skarbowemu w celu uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) w wysokości 2% wartości pożyczki. Kwota pożyczki zostanie przekazana Wnioskodawcy przelewem na rachunek bankowy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy nieoprocentowana pożyczka zawarta między osobami fizycznymi, o których mowa powyżej spowoduje powstanie nieodpłatnego świadczenia i będzie wymagała od Wnioskodawcy zapłaty podatku dochodowego od przychodu z tytułu niezapłaconych pożyczkodawcy odsetek?

Zdaniem Wnioskodawcy w odniesieniu do pytania nr 1 opisane zdarzenie przyszłe w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych jest obojętne podatkowo. Należy jedynie opłacić podatek od czynności cywilnoprawnych zgłaszając pożyczkę we właściwym urzędzie skarbowym. Na gruncie Kodeksu cywilnego umowa pożyczki może być umową nieodpłatną i dlatego też w ocenie Wnioskodawcy korzystanie z nieoprocentowanego kapitału nie powinno zostać potraktowane jako przychód z nieodpłatnego świadczenia.

Według Wnioskodawcy, przez umowę pożyczki w świetle art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa pożyczki może być udzielona nieodpłatnie lub odpłatnie, tj. za oznaczonym wynagrodzeniem w formie odsetek.

Jeśli strony w umowie pożyczki zastrzegły brak odpłatności w postaci odsetek, to fakt ten nie rodzi skutków podatkowych w postaci uzyskania przez pożyczkobiorcę nieodpłatnego świadczenia. Wnioskodawca uważa, iż na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, otrzymanie pożyczki jest obojętne podatkowo. Zdaniem Wnioskodawcy, zbliżony pogląd prezentują również organy podatkowe:

• interpretacja indywidualna z 15 stycznia 2015 r. nr IPTPB2/415-565/14-4/Akr;
• interpretacja indywidualna z 27 listopada 2012 r. nr ITPB2/415-824a/12/RS.

Odnośnie pytań nr 2 i 3 Wnioskodawca wskazuje, że wobec fakty, że nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, to odpowiedź na te pytania jest bezprzedmiotowa.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 2032 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 11 ust. 2 cytowanej ustawy wskazuje, że wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Natomiast art. 11 ust. 2a ww. ustawy stanowi, że wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1. jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu;
3. jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
4. w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Równocześnie, w myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają definicji pojęcia nieodpłatnego świadczenia. Dokonując zatem wykładni gramatycznej, za nieodpłatne świadczenie uznać należy świadczenia nie wymagające opłaty, takie, za które się nie płaci, bezpłatne (Nowy Słownik Języka Polskiego, PWN 2003 r.). Zatem należy przyjąć, że nieodpłatnym świadczeniem jest takie zdarzenie, którego skutkiem (następstwem) jest nieodpłatne przysporzenie majątku jednej osobie kosztem majątku innej osoby, innego podmiotu. Nieodpłatne świadczenie w znaczeniu prawa podatkowego obejmuje nie tylko świadczenie w rozumieniu prawa cywilnego (działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony), ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne oraz gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku mające konkretny wymiar finansowy.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza zawrzeć nieoprocentowaną pożyczkę w łącznej wysokości 280.000 zł. Pożyczka nie ma żadnego związku z prowadzoną działalnością gospodarczą przez żadną ze stron i może być wykorzystana na dowolny cel. Pożyczka zawarta będzie na czas nieokreślony z dziewięćdziesięciodniowym okresem wypowiedzenia. Kwota pożyczki zostanie przekazana Wnioskodawcy przelewem na rachunek bankowy.

Umowa pożyczki uregulowana została w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 459). W myśl art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Biorąc pod uwagę cytowany przepis należy stwierdzić, że na gruncie Kodeksu cywilnego umowa pożyczki jest umową nieodpłatną. Niemniej jednak umowa ta może mieć charakter odpłatny. Odpłatność można ustalić w różny sposób, np. w postaci oprocentowania wyrażonego w pieniądzu, przeniesienia własności rzeczy oznaczonych co do tożsamości, zezwolenia na korzystanie z rzeczy, udziału w zysku osiągniętym przez pożyczkobiorcę.

Należy podkreślić, że jeżeli strony w umowie pożyczki zastrzegły brak odpłatności w postaci odsetek, to fakt ten nie rodzi skutków podatkowych w postaci uzyskania przez pożyczkobiorcę nieodpłatnego świadczenia. W konsekwencji, na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, otrzymanie nieoprocentowanej pożyczki jest obojętne podatkowo.

Biorąc pod uwagę kontekst prawny i faktyczny sprawy należy stwierdzić, że jeżeli strony umowy pożyczki ustaliły, że pożyczka zostanie udzielona bez jakiegokolwiek wynagrodzenia dla pożyczkodawców za udostępnienie pożyczkobiorcy kapitału, to oznacza, że udzielona pożyczka ma charakter nieodpłatny. Skoro tak to nieoprocentowana pożyczka, którą Wnioskodawca zaciągnie u ww. osób fizycznych nie spowoduje powstania po jego stronie przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia.

Z ww. względów odpowiedź na pytania nr 2 i 3 jest bezprzedmiotowa.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej