Temat interpretacji

1. Czy dokumentowanie transakcji kupna wyrobów ze złota i srebra od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej za pomocą umowy kupna-sprzedaży jest prawidłowe? 2. Czy istnieje inny sposób dokumentowania tego typu transakcji w przypadku prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, np. przy pomocy dowodu wewnętrznego?

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201 z późn. zm.) w zw. z 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 19 grudnia 2016 r. (data wpływu 2 stycznia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

• ewidencjonowania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów wydatków poniesionych na zakup złota i srebra na podstawie umowy kupna-sprzedaży jest prawidłowe,
• ewidencjonowania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów wydatków poniesionych na zakup złota i srebra na podstawie dowodu wewnętrznego jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 stycznia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ewidencjonowania poniesionych wydatków na zakup złota i srebra w podatkowej księdze przychodów i rozchodów.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w formie jednoosobowej w zakresie skupu i sprzedaży wyrobów ze złota i srebra. Z działalności gospodarczej rozlicza się na zasadach ogólnych według stawki 19% (podatek liniowy). Zdarzenia gospodarcze ewidencjonuje za pomocą podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Kontrahentami Wnioskodawczyni są osoby fizyczne nieprowadzące pozarolniczej działalności gospodarczej. Przy zawieraniu transakcji kupna sporządzane są umowy kupna-sprzedaży, zawierające: imię, nazwisko oraz adres zamieszkania sprzedającego i kupującego (tj. Wnioskodawczyni). Przy zawieraniu umowy kupna-sprzedaży osoba sprzedająca przedkłada dowód osobisty. Dowód osobisty, zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami, nie zawiera adresu zamieszkania ani zameldowania osoby dokonującej transakcji. Wnioskodawczyni, jako strona transakcji sporządzająca ww. umowę nie jest w stanie zweryfikować wiarygodności danych adresowych sprzedającego i jest zmuszona przyjąć informację przez niego podaną.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania

(oznaczone we wniosku nr 1 i 2).

1. Czy dokumentowanie transakcji kupna wyrobów ze złota i srebra od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej za pomocą umowy kupna-sprzedaży jest prawidłowe?
2. Czy istnieje inny sposób dokumentowania tego typu transakcji w przypadku prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, np. przy pomocy dowodu wewnętrznego?

Zdaniem Wnioskodawczyni, udokumentowanie transakcji kupna wyrobów ze złota i srebra od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej umową kupna-sprzedaży jest prawidłowe. Wnioskodawczyni uważa, że prawidłowe jest również udokumentowanie tego typu transakcji poprzez sporządzenie dowodu wewnętrznego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie:

• ewidencjonowania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów wydatków poniesionych na zakup złota i srebra na podstawie umowy kupna-sprzedaży jest prawidłowe,
• ewidencjonowania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów wydatków poniesionych na zakup złota i srebra na podstawie dowodu wewnętrznego jest nieprawidłowe.

W myśl art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Zatem aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

• musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów,
• musi być należycie udokumentowany.

Generalnie należy przyjąć, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.

Podkreślenia wymaga jednak, że obowiązkiem podatników, jako odnoszących ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków do kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie w oparciu o zgromadzone dowody, faktu poniesienia kosztu oraz jego celowości (związku z przychodem).

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie określa sposobu dokumentowania poniesionych wydatków, odsyłając w tym zakresie do odrębnych przepisów.

W myśl art. 24a ust. 1 ww. ustawy osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej księgą, z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o.

Podstawą zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów mogą być wyłącznie dowody księgowe spełniające warunki określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2014 r., poz. 1037 ze zm.).

Zgodnie z § 11 pkt 1 ww. rozporządzenia podatnik jest obowiązany prowadzić księgę rzetelnie i w sposób niewadliwy.

Za niewadliwą uważa się księgę prowadzoną zgodnie z przepisami rozporządzenia i objaśnieniami do wzoru księgi (§ 11 pkt 2).

Stosownie do treści § 12 ust. 1 ww. rozporządzenia zapisy w księdze dokonywane są w języku polskim i w walucie polskiej w sposób staranny, czytelny i trwały, na podstawie prawidłowych i rzetelnych dowodów.

Podstawą zapisów w księdze są dowody księgowe, którymi są faktury, faktury VAT RR, rachunki oraz dokumenty celne, zwane dalej fakturami, wystawione zgodnie z odrębnymi przepisami (§ 12 ust. 3 pkt 1).

Ponadto zgodnie z § 12 ust. 3 pkt 2 omawianego rozporządzenia podstawą zapisów w księdze są inne dowody, wymienione w § 13 i 14, stwierdzające fakt dokonania operacji gospodarczej zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem i zawierające co najmniej:

1. wiarygodne określenie wystawcy lub wskazanie stron (nazwę i adresy) uczestniczących w operacji gospodarczej, której dowód dotyczy,
2. datę wystawienia dowodu oraz datę lub okres dokonania operacji gospodarczej, której dowód dotyczy, z tym że jeżeli data dokonania operacji gospodarczej odpowiada dacie wystawienia dowodu, wystarcza podanie jednej daty,
3. przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość oraz ilościowe określenie, jeżeli przedmiot operacji jest wymierny w jednostkach naturalnych,
4. podpisy osób uprawnionych do prawidłowego udokumentowania operacji gospodarczych

oznaczone numerem lub w inny sposób umożliwiający powiązanie dowodu z zapisami księgowymi dokonanymi na jego podstawie.

Stosownie do treści § 12 ust. 4 rozporządzenia dowód księgowy powinien być sporządzony w języku polskim. Treść dowodu musi być pełna i zrozumiała; dopuszczalne jest stosowanie skrótów ogólnie przyjętych. Jeżeli w dowodzie podane jest wartościowe określenie operacji gospodarczej tylko w walucie obcej, podatnik posiadający ten dowód jest obowiązany przeliczyć walutę obcą na złote, po obowiązującym w dniu dokonania operacji kursie, zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o podatku dochodowym. Wynik przeliczenia należy zamieścić w wolnych polach dowodu lub w załączniku do dowodu sporządzonego w walucie obcej.

W myśl § 13 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów za dowody księgowe uważa się również:

1. dzienne zestawienia dowodów (faktur dotyczących sprzedaży) sporządzone do zaksięgowania ich zbiorczym zapisem;
2. noty księgowe, sporządzone w celu skorygowania zapisu dotyczącego operacji gospodarczej, wynikającej z dowodu obcego lub własnego, otrzymane od kontrahenta podatnika lub przekazane kontrahentowi;
3. dowody przesunięć;
4. dowody opłat pocztowych i bankowych;
5. inne dowody opłat, w tym dokonywanych na podstawie książeczek opłat, oraz dokumenty zawierające dane, o których mowa w § 12 ust. 3 pkt 2.

Ponadto zgodnie z treścią § 14 ust. 1 rozporządzenia na udokumentowanie zapisów w księdze, dotyczących niektórych kosztów (wydatków), mogą być sporządzone dokumenty zaopatrzone w datę i podpisy osób, które bezpośrednio dokonały wydatków (dowody wewnętrzne), określające: przy zakupie - nazwę towaru oraz ilość, cenę jednostkową i wartość, a w innych przypadkach - przedmiot operacji gospodarczych i wysokość kosztu (wydatku) .

Jednakże zgodnie z § 14 ust. 2 ww. rozporządzenia dowody, o których mowa w ust. 1, mogą dotyczyć wyłącznie:

1. zakupu, bezpośrednio od krajowego producenta lub hodowcy, produktów roślinnych i zwierzęcych, nieprzerobionych sposobem przemysłowym lub przerobionych sposobem przemysłowym, jeżeli przerób polega na kiszeniu produktów roślinnych lub przetwórstwie mleka albo na uboju zwierząt rzeźnych i obróbce poubojowej tych zwierząt;
2. zakupu od ludności, sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU), surowców roślin zielarskich i ziół dziko rosnących leśnych, jagód, owoców leśnych i grzybów leśnych (PKWiU ex 02.30.40.0);
3. wartości produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy lub hodowli prowadzonej przez podatnika;
4. zakupu w jednostkach handlu detalicznego materiałów pomocniczych;
5. kosztów diet i innych należności za czas podróży służbowej pracowników oraz wartości diet z tytułu podróży służbowych osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących;
6. zakupu od ludności odpadów poużytkowych, stanowiących surowce wtórne, z wyłączeniem zakupu (skupu) metali nieżelaznych oraz przeznaczonych na złom samochodów i ich części składowych;
7. wydatków związanych z opłatami za czynsz, energię elektryczną, telefon, wodę, gaz i centralne ogrzewanie, w części przypadającej na działalność gospodarczą; podstawą do sporządzenia tego dowodu jest dokument obejmujący całość opłat na te cele;
8. opłat sądowych i notarialnych;
   8a opłaty skarbowej uiszczanej znakami tej opłaty do dnia 31 grudnia 2008 r.;
9. wydatków związanych z parkowaniem samochodu w sytuacji, gdy są one poparte dokumentami niezawierającymi danych, o których mowa w § 12 ust. 3 pkt 2; podstawą wystawienia dowodu wewnętrznego jest bilet z parkometru, kupon, bilet jednorazowy załączony do sporządzonego dowodu.

Cytowane powyżej przepisy rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów zawierają zamknięty katalog dokumentów stanowiących podstawę do ujęcia wydatków w podatkowej księdze przychodów i rozchodów.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie skupu i sprzedaży wyrobów ze złota i srebra. Kontrahentami Wnioskodawczyni są osoby fizyczne nieprowadzące pozarolniczej działalności gospodarczej. Przy zawieraniu transakcji kupna sporządzane są umowy kupna-sprzedaży, zawierające: imię, nazwisko oraz adres zamieszkania sprzedającego i kupującego. Przy zawieraniu umowy kupna-sprzedaży osoba sprzedająca przedkłada dowód osobisty. Dowód osobisty, zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami, nie zawiera adresu zamieszkania ani zameldowania osoby dokonującej transakcji. Wnioskodawczyni, jako strona transakcji sporządzająca ww. umowę nie jest w stanie zweryfikować wiarygodności danych adresowych sprzedającego i jest zmuszona przyjąć informację przez niego podaną.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego oraz obowiązujące uregulowania prawne stwierdzić należy, że dokumentem będącym podstawą do ujęcia operacji gospodarczych w podatkowej księdze przychodów i rozchodów powinna być, co do zasady, faktura, bądź rachunek, o których mowa w § 12 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Jeżeli jednak osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą dokonuje zakupów na potrzeby działalności gospodarczej od osób fizycznych, które działalności gospodarczej nie prowadzą, to dokumentami stanowiącymi podstawę wpisu do podatkowej księgi przychodów i rozchodów mogą być umowy cywilnoprawne (umowy kupna-sprzedaży), a więc dokumenty, o których mowa w § 13 pkt 5 ww. rozporządzenia zawierające dane wymienione w § 12 ust. 3 pkt 2 tego rozporządzenia. Wobec tego Wnioskodawczyni będzie mogła zaewidencjonować w podatkowej księdze przychodów i rozchodów oraz zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, na podstawie cytowanego uprzednio art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wydatki na zakup złota i srebra od osób fizycznych nieprowadzących pozarolniczej działalności gospodarczej udokumentowane umową cywilnoprawną (umową kupna-sprzedaży), o ile umowy te będą zawierały wszelkie dane wymienione w § 12 ust. 3 pkt 2 ww. rozporządzenia.

Odnosząc się natomiast do kwestii dokumentowania przez Wnioskodawczynię dla celów prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej zakupu złota i srebra od osób fizycznych nieprowadzących pozarolniczej działalności gospodarczej na podstawie dowodu wewnętrznego wskazać należy, że w cytowanym uprzednio § 14 ust. 2 pkt 6 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów ustawodawca wskazał wprost, że dowody wewnętrzne nie mogą dotyczyć zakupu (skupu) od ludności metali nieżelaznych. Zatem Wnioskodawczyni nie będzie mogła zaewidencjonować w podatkowej księdze przychodów i rozchodów oraz zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatków na zakup (skup) złota i srebra od osób fizycznych nieprowadzących pozarolniczej działalności gospodarczej udokumentowanych sporządzonymi przez nią dowodami wewnętrznymi.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

w części prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej