Temat interpretacji

Opodatkowanie otrzymanej od brata spłaty, stanowiącej równowartość przeniesionych na niego praw własności lokalu mieszkalnego nabytego w spadku.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 22 czerwca 2018 r. (data wpływu 27 czerwca 2018 r.), uzupełnionym pismem z dnia 9 lipca 2018 r. (data wpływu 11 lipca 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanej spłaty jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 czerwca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanej spłaty.

Z uwagi na fakt, że ww. wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14f § 1 i 14b § 3 Ordynacji podatkowej, pismem z dnia 3 lipca 2018 r. nr 0112-KDIL3-2.4011.272.2018.1.AK Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Zainteresowaną, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawczynię nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 3 lipca 2018 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 6 lipca 2018 r.), zaś w dniu 11 lipca 2018 r. (data nadania 10 lipca 2018 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 8 kwietnia 2014 r. zmarła matka Wnioskodawczyni. W skład spadku wchodziło mieszkanie własnościowe i działka rekreacyjna. Nabycie spadku wolne było od podatku od spadków i darowizn. W dniu 29 czerwca 2015 r. sporządzony został akt notarialny dotyczący mieszkania. Spadek ten nabył brat Wnioskodawczyni, stając się właścicielem tego mieszkania i dokonują spłaty na rzecz Zainteresowanej w kwocie 30 000,00 zł.

W dniu 16 listopada 2015 r. w kancelarii notarialnej sporządzono akt sprzedaży działki, w wyniku czego Wnioskodawczyni przypadła kwota 20 000,00 zł.

Od ww. kwot Wnioskodawczyni zapłaciła 19% podatek dochodowy, tj. spłata 5 700,00 zł, sprzedaż 3 800,00 zł, razem 9 500,00 zł.

Urząd Skarbowy wezwał Zainteresowaną w celu rozliczenia się w całości, co też Wnioskodawczyni uczyniła w czerwcu 2016 r.

Wnioskodawczyni nie zgadza się z decyzją urzędu skarbowego (częściowo), spadek został podzielony przed upływem 5 lat. Co do działki wszystko jest zgodne, sprzedaż przed upływem ww. czasu osobom trzecim i zapłacenie podatku 19% - 3 800,00 zł.

W dalszej części wniosku Zainteresowana prezentuje swoją trudną sytuację życiową i materialną oraz przywołuje wyrok WSA w Łodzi z dnia 9 listopada 2011 r. sygn. akt I SA/Łd 1173/11.

W uzupełnieniu wniosku Zainteresowana wskazała, że otrzymana kwota 30 000,00 zł tytułem spłaty stanowi równowartość przeniesionych praw własności w odniesieniu do udziału w lokalu mieszkalnym, stanowiącym część masy spadkowej.

Ponadto Wnioskodawczyni podała, że przedmiotowe mieszkanie matka Zainteresowanej otrzymała 38 lat temu. Jest to stare budownictwo, więc wartość lokalu nie była wysoka. Od matki za jej życia Wnioskodawczyni nie otrzymała żadnych pieniędzy, dotyczących przyszłościowej spłaty jej części mieszkania. Po jej śmierci również brat, który przejął mieszkanie matki, nie przekazał Wnioskodawczyni żadnych pieniędzy.

W obecności notariusza w dniu 30 czerwca 2015 r. wypłacił Zainteresowanej 30 000,00 zł, tytułem spłaty za przejęty przez niego lokal.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawczyni powinna płacić podatek 19% od spłaty (od brata) przy podziale masy spadkowej?

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie powinien być pobierany podatek 19% od spłaty częściowej, tak jak od sprzedaży. Spłata to nie to samo co sprzedaż, a jeżeli podatek musi być pobrany, to w znacznie niższym, bądź znikomym oprocentowaniu.

Ponadto w części dotyczącej zaistniałego stanu faktycznego Wnioskodawczyni wskazała, że kwoty 5 700,00 zł nie powinna zapłacić, ponieważ jest to spłata.

Dodatkowo Zainteresowana podała, że urząd skarbowy właściwy wg miejsca zamieszkania Wnioskodawczyni nakazał zapłatę ww. kwoty, co też Zainteresowana uczyniła.

Jednak zdaniem Wnioskodawczyni obowiązek zapłaty podatku nie dotyczy spłaty udziałów spadkowych w nieruchomości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji Podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

&− jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz wymienionych praw majątkowych przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw majątkowych następuje po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości i praw majątkowych w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Przy czym pod pojęciem odpłatnego zbycia należy rozumieć nie tylko sprzedaż, czy zamianę, ale każdą czynność prawną, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości, jej części lub udziału w niej oraz praw majątkowych za odpłatnością, a więc co do zasady również dział spadku i odpłatne zniesienie współwłasności.

Z analizy wniosku wynika, że pierwotnie nieruchomości będące przedmiotem spadku, tj. lokal mieszkalny i działka rekreacyjna były własnością matki Wnioskodawczyni, która zmarła w kwietniu 2014 roku. W wyniku dziedziczenia nieruchomości wchodzące w skład spadku nabyła Zainteresowana i jej brat. W dniu 29 czerwca 2015 r. na podstawie aktu notarialnego brat Wnioskodawczyni stał się jedynym właścicielem ww. lokalu mieszkalnego. W związku z powyższym w dniu 30 czerwca 2015 r. Zainteresowana otrzymała od brata spłatę w kwocie 30 000,00 zł. Kwota ta stanowiła równowartość przeniesionych praw własności w odniesieniu do udziału jaki przysługiwał Wnioskodawczyni ww. lokalu mieszkalnym.

Przedmiotem rozstrzygnięcia analizowanej sprawy jest kwestia, czy otrzymana przez Zainteresowaną od brata spłata w kwocie 30 000,00 zł w zamian za przeniesienie przysługujących jej praw własności do lokalu mieszkalnego, podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W celu ustalenia, czy w rozpatrywanej sprawie otrzymana przez Wnioskodawczynię spłata podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, należy odnieść się do regulacji zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U z 2018 r., poz. 1025, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 922 ww. ustawy, spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów kodeksu.

Stosownie do art. 924 i art. 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia, potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy praw wchodzących w skład spadku.

Stosownie do art. 1037 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Celem postępowania o zniesienie współwłasności w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności. Zgodnie z art. 195 ustawy Kodeks cywilny, współwłasność polega na tym, że własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom.

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej (art. 196 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego). Natomiast w myśl art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

Przez zniesienie współwłasności rozumie się likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego, która następuje w drodze umowy lub orzeczenia sądu. W myśl art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Mając powyższe na względzie wyjaśnić należy, że zniesienie współwłasności, którego przedmiotem jest lokal mieszkalny następujący ze spłatą na rzecz Wnioskodawczyni powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia ww. prawa. Jeżeli suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym w sytuacji, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w nieruchomości, podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością zniesienia współwłasności żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku zniesienia współwłasności przez podatnika.

W konsekwencji, należy stwierdzić, że skoro spłata otrzymana przez Wnioskodawczynię, stanowi równowartość przeniesionych na rzecz brata praw własności do lokalu mieszkalnego, to w opisanej sytuacji w odniesieniu do Zainteresowanej nie doszło do powstania przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i na Wnioskodawczyni nie ciąży obowiązek zapłaty 19% podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z otrzymaną kwotą.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej