Temat interpretacji

Opodatkowanie otrzymanego odszkodowania.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 22 kwietnia 2018 r. (data wpływu 22 kwietnia 2018 r.), uzupełnionym w dniu 15 czerwca 2018 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 kwietnia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14f § 1, art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 11 czerwca 2018 r. znak 0112-KDIL3-1.4011.202.2018.1.AMN na podstawie art. 169 § 1 i § 2 tej ustawy wezwano Wnioskodawczynię do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 11 czerwca 2018 r., a w dniu 15 czerwca 2018 r. wniosek uzupełniono.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni pracowała w Wielkiej Brytanii. Następnie wróciła do Polski w listopadzie 2013 r. i od tego czasu do chwili obecnej ma miejsce zamieszkania na terytorium Polski (przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym) oraz ma centrum interesów osobistych w Polsce. W 2016 r. Wnioskodawczyni złożyła pozew do Trybunału Pracy w Wielkiej Brytanii. W pozwie wskazała, że występuje o odszkodowanie w związku z dyskryminacją Jej osoby w miejscu pracy. Z związku z tym w pozwie wskazała na: bezpodstawne zwolnienie, dyskryminację ze względu na pochodzenie, dyskryminację ze względu na ciążę i macierzyństwo oraz uszczerbek na zdrowiu z uwagi na sytuację w pracy. Sprawa została skierowana przez Trybunał na drogę postępowania pojednawczego za pośrednictwem organizacji XXX (The XXX). Przystępując do tego postępowania Wnioskodawczyni wskazała roszczenia z następujących tytułów (przy każdym z nich wskazała żądaną kwotę):

• odszkodowanie za bezpodstawne zwolnienie; jest to suma wyliczana na podstawie wieku oraz stażu pracy w danej firmie (zasady naliczania tego odszkodowania wynikają z przepisów prawa brytyjskiego);
• odszkodowanie za zranienie uczuć w wyniku dyskryminacji oraz uszczerbek na zdrowiu w wyniku dyskryminacji;
• rekompensata za utratę praw pracownika; (pracownik nabywa pewne prawa, np. do bezpodstawnego zwolnienia po roku pracy);
• rekompensata za czas, w którym Wnioskodawczyni była zatrudniona, jednak nie świadczyła pracy z uwagi na dyskryminację i nie otrzymywała wynagrodzenia;
• rekompensata za okres do momentu, w którym Wnioskodawczyni rozpocznie nową pracę.

W wyniku tego postępowania pojednawczego Wnioskodawczyni zawarła z byłym pracodawcą brytyjskim ugodę, która nosi nazwę Xxx (zwana dalej Ugodą). Suma ustalona w Ugodzie była nieznacznie niższa od żądanej przez Wnioskodawczynię, gdy przystępowała do postępowania pojednawczego (o około 12%). W Ugodzie określono wysokość należności w jednej kwocie oraz wskazano, że została zawarta bez uznania odpowiedzialności. Ugoda została zaakceptowana przez sąd i pozew został cofnięty. Wnioskodawczyni w listopadzie 2017 r. otrzymała odszkodowanie na podstawie tej Ugody.

W uzupełnieniu wniosku Zainteresowana wskazała, że kwotę, o której mowa we wniosku, otrzymała na podstawie ugody (zwanej dalej Ugodą) zawartej po skierowaniu przez Sąd, do którego został złożony pozew, sprawy na drogę postepowania pojednawczego prowadzonego przez XXX (niezależnej organizacji finansowanej ze środków publicznych), która działała na zlecenie Sądu. Ponadto ugoda została zatwierdzona przez Sąd. W ocenie Wnioskodawczyni ta ugoda jest ugodą sądową, ponieważ została zawarta w toku postępowania sądowego i została zatwierdzona przez Sąd (podobnie w Polsce ugoda zawarta w ramach postępowania sądowego przed mediatorem zatwierdzona przez sąd jest ugodą sądową taki pogląd przedstawił m.in. NSA w wyroku z dnia 9 czerwca 2017 r., sygn. II FSK 1302/15).

Kwota należności określona w ugodzie stanowi odszkodowanie z kilku tytułów. Jak wskazano we wniosku o wydanie interpretacji, Wnioskodawczyni przystępując do postępowania pojednawczego wskazała roszczenia z następujących tytułów (przy każdym z nich wskazała kwotę):

• odszkodowanie za bezpodstawne zwolnienie; jest to kwota wyliczana na podstawie wieku oraz stażu pracy w danej firmie;
• odszkodowanie za zranienie uczuć w wyniku dyskryminacji,
• odszkodowanie za utratę praw pracownika (np. do bezpodstawnego zwolnienia po roku pracy);
• odszkodowanie za czas, w którym Wnioskodawczyni była zatrudniona, jednak nie świadczyła pracy z uwagi na dyskryminację i nie otrzymywał wynagrodzenia;
• odszkodowanie za okres do momentu, w którym Wnioskodawczyni rozpocznie nową pracę.

W wyniku tego postępowania pojednawczego Wnioskodawczyni zawarła z byłym pracodawcą brytyjskim ugodę, w której określono kwotę odszkodowania w jednej kwocie, a suma ustalona w ugodzie była nieznacznie niższa od żądanej przez Wnioskodawczynię, gdy przystępowała do postepowania pojednawczego (o około 12%).

Zasady ustalania wszystkich tytułów odszkodowań w ocenie Wnioskodawczyni wynikają wprost z obowiązujących w Wielkiej Brytanii przepisów ustawy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy otrzymane odszkodowanie w całości korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni:

Ad. 1.

Art. 3 ust. 1 ustawy o PIT stanowi, że osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Zgodnie z ust. la, za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Zatem Wnioskodawczyni podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów.

Stosownie do art. 4a ww. ustawy przepisy art. 3 ust. 1, la. 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

W myśl art. 21 ust. 1 Konwencji z dnia 20 lipca 2006 r. między Rzecząpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych (Dz. U. z 2006 r., Nr 250, poz. 1840), części dochodu, inne niż dochód wypłacany przez trust lub z majątku spadkowego w wyniku zarządzania tym majątkiem, bez względu na to gdzie powstają, osiągane przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, które nie zostały objęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej Konwencji, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie.

Zatem otrzymane w 2017 roku odszkodowanie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na terytorium Polski.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy o PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666, 2138 i 2255 oraz z 2017 r., poz. 60 i 962), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Na podstawie prawa polskiego podstawą roszczeń o odszkodowanie za dyskryminację i mobbing są odpowiednio art. 183d i art. 943 Kodeksu pracy. Art. 183d k.p. stanowi, że: Osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów. Natomiast art. 943 3 k.p. stanowi: Pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Uprawnione organy wydały korzystne interpretacje w zakresie zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych odszkodowań z tytułu dyskryminacji (np. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 21.07.2009 r. nr ILPB2/415-445/09-5/JK, Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 23.02.2012 r. nr IPPB4/415-901/11-4/JK3, Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 17.02.2014 r. nr ITPB2/415-1080/13/IB, Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 25.02.2016 r. nr IPTPB2/4511-807/15-2/IL) i mobbingu (zob. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 20 sierpnia 2014 r., nr ITPB2/415-467/14/MU).

Reasumując, w ocenie Wnioskodawczyni całość otrzymanego odszkodowania jest zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Ad. 2.

Z ostrożności, mimo wyrażenia we własnym stanowisku w zakresie pytania pierwszego, że otrzymane odszkodowanie w całości jest zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych, gdyby jednak Organ nie zgodził się z tym stanowiskiem, zawarto we wniosku również pytanie nr 2, w ocenie Wnioskodawczyni, jeżeli przyjąć, że nie wszystkie rodzaje odszkodowań korzystają ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych, to wartość tych składników, które korzystają ze zwolnienia z całkowitej kwoty odszkodowania ustalonego w Ugodzie, należy obliczyć w proporcji żądanego odszkodowania w tym zakresie w postępowaniu ugodowym do sumy żądanych wówczas kwot i zastosowania tej proporcji do sumy ustalonej przez strony w Ugodzie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.), osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do art. 3 ust. 1a ww. ustawy, za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Natomiast zgodnie z art. 4a tej ustawy, przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Ze stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni pracowała w Wielkiej Brytanii, następnie wróciła do Polski i obecnie ma miejsce zamieszkania w Polsce. Na podstawie ugody sądowej otrzymała od brytyjskiego pracodawcy odszkodowanie za bezpodstawne zwolnienie, zranienie uczuć w wyniku dyskryminacji, utratę praw pracownika, za czas zatrudnienia i nieświadczenia pracy z uwagi na dyskryminację i brak wynagrodzenia oraz za okres do momentu rozpoczęcia nowej pracy.

Z uwagi na to, że Wnioskodawczyni ma miejsce zamieszkania w Polsce, a ww. odszkodowanie otrzymała od brytyjskiego pracodawcy, zastosowanie w niniejszej sprawie ma Konwencja między Rzecząpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych, podpisana w Londynie dnia 20 lipca 2006 r. (Dz. U. z 2006 r., Nr 250, poz. 1840).

Zgodnie z art. 21 ust. 1 ww. Konwencji, części dochodu, inne niż dochód wypłacany przez trust lub z majątku spadkowego w wyniku zarządzania tym majątkiem, bez względu na to gdzie powstają, osiągane przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, które nie zostały objęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej Konwencji, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie.

W związku z powyższym, dochód Wnioskodawczyni mającej miejsce zamieszkania w Polsce z tytułu ww. odszkodowania otrzymanego od brytyjskiego pracodawcy, podlega opodatkowaniu w Polsce.

Do opodatkowania ww. odszkodowania w Polsce stosuje się przepisy polskiego prawa podatkowego.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666, 2138 i 2255 oraz z 2017 r. poz. 60 i 962), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Należy zauważyć, iż zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Na podstawie art. 87 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.), źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.

Przepis art. 3 pkt 2 ww. Ordynacji podatkowej stanowi, iż ilekroć w ustawie jest mowa o przepisach prawa podatkowego rozumie się przez to przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych.

Przepisy wewnętrzne prawa brytyjskiego nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej, zatem Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie jest upoważniony do interpretowania tychże przepisów, a tym samym do rozstrzygnięcia, czy wysokość lub zasady ustalania ww. odszkodowania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, obowiązujących w wewnętrznym ustawodawstwie brytyjskim. W tej kwestii jest związany opisem stanu faktycznego zawartego we wniosku.

Należy zauważyć, że treść cytowanego art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odwołując się do treści przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, nie wyklucza przepisów prawa wewnętrznego innych państw (Wielkiej Brytanii).

Zatem, skoro Wnioskodawczyni otrzymała przedmiotowe odszkodowanie na podstawie ugody sądowej i zasady ustalania tego odszkodowania wynikają wprost z obowiązujących w Wielkiej Brytanii przepisów ustawy, to otrzymane odszkodowanie w całości korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z uwagi na rozstrzygnięcie dokonane niniejszą interpretacją, według którego w przedmiotowej sprawie otrzymane odszkodowanie w całości korzysta ze zwolnienia z opodatkowania, odstąpiono od udzielenia odpowiedzi na pytanie dotyczące wyliczenia kwoty korzystającej ze zwolnienia w przypadku częściowego zwolnienia z opodatkowania ww. odszkodowania.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej