Temat interpretacji

Czy w ramach dokonania podziału wspólnego majątku w sposób opisany po stronie Wnioskodawcy powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego?

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 20 kwietnia 2018 r. (data wpływu 9 maja 2018 r.), uzupełnionym pismem z dnia 19 czerwca 2018 r. (data wpływu 26 czerwca 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych rozliczeń związanych z podziałem majątku wspólnego małżonków jest:

• prawidłowe w części, w jakiej dotyczy przekazania nieruchomości z majątku wspólnego,
• nieprawidłowe w części, w jakiej dotyczy przekazania nieruchomości z majątku odrębnego Wnioskodawcy na rzecz byłej żony tytułem realizacji spłaty z tytułu podziału wspólnego majątku.

UZASADNIENIE

W dniu 9 maja 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego małżonków, uzupełniony następnie pismem z dnia 19 czerwca 2018 r. (data wpływu 26 czerwca 2018 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 30 września 2016 r. Wnioskodawca wraz z M. D. przed Sądem Okręgowym w K. rozwiązał swój związek małżeński poprzez rozwód. W trakcie trwania małżeństwa Wnioskodawca wraz z żoną posiadali wspólność majątkową małżeńską. W skład majątku byłych małżonków wchodzą następujące składniki:

1. nieruchomość gruntowa położona w miejscowości S., dla której prowadzona jest księga wieczysta przez Sąd Rejonowy w S. - numer księgi wieczystej , zakupiona w dniu 26 października 2011 roku;
2. współwłasność w nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości S., dla której prowadzona jest księga wieczysta przez Sąd Rejonowy w S. - numer księgi wieczystej ., zakupiona w dniu 26 października 2011 roku,
3. współwłasność w nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości C., dla której prowadzona jest księga wieczysta przez Sąd Rejonowy w K. - numer księgi wieczystej , zakupiona w dniu 31 lipca 2014 roku,
4. współwłasność w nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości C., dla której jest prowadzona księga wieczysta przez Sąd Rejonowy w K. - numer księgi wieczystej , zakupiona w dniu 31 lipca 2014 roku,
5. nieruchomość gruntowa położona w miejscowości C., dla której prowadzona jest księga wieczysta przez Sąd Rejonowy w K. - numer księgi wieczystej , zakupiona w dniu 31 lipca 2014 roku,
6. nieruchomość położona w miejscowości N., dla której prowadzona jest księga wieczysta przez Sąd Rejonowy w K. - numer księgi wieczystej ..., zakupiona w dniu 29 maja 2007 r.

Obecnie wszystkie nieruchomości za wyjątkiem nieruchomości opisanej w punkcie 6 są wolne od jakichkolwiek obciążeń. Wartość powyższych nieruchomości Wnioskodawca z byłą żoną szacują na kwotę 800.000 zł.

Po rozwiązaniu małżeństwa do dnia dzisiejszego Wnioskodawca z byłą małżonką nie dokonali podziału majątku.

W dniu 17 października 2017 r. już po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej Wnioskodawca z majątku osobistego za gotówkę dokonał zakupu nieruchomości, stanowiącej lokal mieszkalny położony w K. przy ulicy Z. Wartość lokalu to 400.000 zł. W przedmiotowym lokalu zamieszkuje M. D. wraz ze wspólnymi z Wnioskodawcą małoletnimi dziećmi.

W najbliższym czasie Wnioskodawca wraz z M. D. planują sporządzić umowę przed notariuszem, w której chcą dokonać podziału wspólnego majątku. W ramach podziału Wnioskodawca wraz z byłą małżonką planują, aby nieruchomości opisane w punkcie 1, 2, 3, 4, 5 i 6 w całości przypadły Wnioskodawcy, natomiast w ramach spłaty udziałów byłej małżonki Wnioskodawca chciałby przekazać na jej rzecz opisany powyżej lokal mieszkalny, który należy do jego majątku osobistego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w ramach dokonania podziału wspólnego majątku w sposób opisany powyżej po stronie Wnioskodawcy powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego?

Zdaniem Wnioskodawcy, opisany powyżej podział majątku wspólnego, polegający na przekazaniu nieruchomości należących do majątku wspólnego na jego wyłączną własność oraz przekazaniu nieruchomości, należącej do jego majątku osobistego tytułem spłaty na rzecz byłej małżonki nie tworzy wobec niego obowiązku zapłaty podatku dochodowego, ponieważ zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stosuje się przepisów tejże ustawy wobec przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Z powołanego wyżej przepisu wynika zatem, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej. Przychodem z podziału majątku wspólnego jest wartość otrzymanego przez każdego z małżonków majątku, a także wartość spłat (dopłat) otrzymywanych przez jednego z małżonków z tytułu podziału majątku. Wartość majątku oraz wartość spłat uzyskanych z tego tytułu przez małżonków nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Podkreślić należy, że przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy.

W świetle art. 19 ust. 1 ww. ustawy, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena określona w umowie, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.

Zgodnie natomiast z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stosuje się przepisów tej ustawy wobec przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Z przywołanego przepisu wynika, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają m.in. przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej. Przychodem z podziału majątku wspólnego jest dla każdego z małżonków wartość otrzymanego przez niego majątku, a także wartość spłat (dopłat) otrzymywanych z tytułu podziału majątku. Wartość majątku oraz wartość spłat uzyskanych z tego tytułu przez małżonków nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Z przestawionego we wniosku zdarzenia wynika, iż Wnioskodawca wraz z byłą małżonką planują dokonać podziału majątku wspólnego w ten sposób, że nieruchomości, których wartość szacują na 800.000 zł przypadną w całości Wnioskodawcy, natomiast była żona otrzyma od Wnioskodawcy spłatę pozostałości przypadającego na nią majątku wspólnego. Wnioskodawca tytułem spłaty przekaże byłej żonie nieruchomość należącą do jego majątku osobistego, której wartość wynosi 400.000 zł.

Wobec powyższego, otrzymany przez Wnioskodawcę przychód z tytułu nabycia wyłącznej własności nieruchomości, należących wcześniej do majątku wspólnego małżonków jako bezpośrednio wynikający z podziału wspólnego majątku - nie będzie podlegał przepisom o podatku dochodowym od osób fizycznych z uwagi na wyłączenie, o którym mowa w omawianym powyżej art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast przekazanie przez Wnioskodawcę na rzecz byłej żony nieruchomości z majątku odrębnego Wnioskodawcy w celu spłaty przypadającej na nią wartości majątku wspólnego nie ma charakteru czynności generującej po stronie Wnioskodawcy przychodów z tytułu podziału majątku wspólnego. Nie jest więc objęte zakresem zastosowania art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Mieści się natomiast w zakresie zastosowania art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy.

Stosownie bowiem do treści ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 , stanowi źródło przychodów w rozumieniu tego przepisu, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie, tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej. Jednocześnie wyjaśnić należy, że ustawodawca w art. 10 ust. 1 pkt 8 posłużył się pojęciem odpłatne zbycie, nie zawężając czynności prawnych, w wyniku których dochodzi do przeniesienia własności nieruchomości, jedynie do umowy sprzedaży, czy zamiany. Zatem uznać należy, iż pod pojęciem odpłatnego zbycia rozumie się każdą czynność, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności z dotychczasowego właściciela na nowy podmiot w zamian za korzyść majątkową.

W przypadku Wnioskodawcy dojdzie do przeniesienia przez niego własności nieruchomości na rzecz byłej żony. Korzyścią uzyskaną przez Wnioskodawcę w wyniku tej czynności będzie wygaśnięcie zobowiązania z tytułu spłaty udziału byłej żony w nieruchomościach wspólnych. W związku z powyższym, wykonanie ciążącego na Wnioskodawcy zobowiązania do spłaty byłej żony w ten sposób, że przeniesie on na nią własność lokalu mieszkalnego, który obecnie wchodzi w skład jego majątku odrębnego stanowić będzie na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odpłatne zbycie tej nieruchomości.

Co istotne, Wnioskodawca nabył mieszkanie w dniu 17 października 2017 r. W związku z powyższym, w przypadku gdy zbycie ww. nieruchomości nastąpi przed upływem pięcioletniego terminu, liczonego od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie stanowić będzie źródło przychodu określone w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

W myśl art. 30e ust. 2 ustawy, podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Stosownie natomiast do treści art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

A zatem wbrew przekonaniu Wnioskodawcy wykonanie ciążącego na nim wobec byłej żony zobowiązania spłaty jej udziałów, będącego wynikiem planowanego podziału majątku wspólnego w sposób przedstawiony we wniosku (przeniesienie na nią własności nieruchomości stanowiącej jego majątek odrębny) rodzić będzie po jego stronie skutek podatkowy w postaci obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Wnioskodawca błędnie interpretuje treść art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z literalnego brzmienia tego przepisu wynika bowiem, iż wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej. Wskazane wyłączenie odnosi się jednak tylko do tych przychodów, które pochodzą z dokonywanego podziału majątku wspólnego, objętego zakresem wspólności majątkowej małżeńskiej. Zatem w przypadku Wnioskodawcy wskazanym wyłączeniem objęte będą te przychody, które stanowić będą uzyskane przez niego na wyłączną własność nieruchomości, należące wcześniej do majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską. Z tego tytułu Wnioskodawca nie uzyska przychodu skutkującego obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.

Należy jednak od powyższego odróżnić sytuację, w której Wnioskodawca już w celu samego wykonania zobowiązania do spłaty udziałów byłej żony w nieruchomościach wspólnych - planuje dokonać na jej rzecz przeniesienia własności należącej do jego majątku odrębnego nieruchomości przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie. Taka forma realizacji ciążącego na nim zobowiązania rodzić będzie obowiązek podatkowy z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, gdyż przeniesienie własności nieruchomości - nawet celem spłaty udziałów byłego małżonka w majątku wspólnym - nie mieści się w dyspozycji ww. art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jak już wskazano, przeniesienie własności rzeczy w zamian za zwolnienie długu, jest odpłatnym zbyciem tych rzeczy a przepis ten nie ma zastosowania do zbycia składników majątku odrębnego w wyniku podziału majątku dorobkowego małżonków.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że przeniesienie własności lokalu mieszkalnego, wchodzącego w skład majątku odrębnego Wnioskodawcy przed upływem pięcioletniego terminu określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, którego Wnioskodawca planuje dokonać w wyniku podziału majątku wspólnego po rozwodzie, w celu spłaty udziałów byłej żony w posiadanych wspólnie nieruchomościach, stanowić będzie źródło przychodu określone w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy, podlegające opodatkowaniu 19 % zryczałtowanym podatkiem dochodowym zgodnie z art. 30a ust. 1 ustawy, dla którego istnieje obowiązek złożenia zeznania podatkowego o wysokości osiągniętego dochodu w myśl art. 45 ust. 1a pkt 3. Podstawą obliczenia podatku z tytułu zbycia przedmiotowej nieruchomości (lokalu mieszkalnego) będzie dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości (co do zasady wartością wyrażoną w cenie określonej w umowie), a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc faktycznie poniesionymi, udokumentowanymi i policzalnymi do czasu zbycia tego lokalu.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w , w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

w części prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej