Temat interpretacji
Czy składka opłacana przez wnioskodawcę za lata 2007 i 2008 na ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej stanowiła będzie przychód dla ubezpieczonych osób?
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 26 marca 2009r. (data wpływu do tut. Biura 10 kwietnia 2009r.), uzupełnionym w dniach 10 i 16 czerwca 2009r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zaliczenia do przychodu członkom zarządu opłacanej przez wnioskodawcę składki na ubezpieczenie z tytułu odpowiedzialności cywilnej za 2009r. - jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 10 kwietnia 2009r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zaliczenia do przychodu członkom zarządu opłacanej przez wnioskodawcę składki na ubezpieczenie z tytułu odpowiedzialności cywilnej za 2009r.
W związku z brakami formalnymi, pismem z dnia 04 czerwca 2009r. Znak IBPB II/1/415-327/09/BD wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniach 10 i 16 czerwca 2009r.
W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:
Wnioskodawca zawarł z ubezpieczycielem Spółką akcyjną umowę generalną ubezpieczenia:
- OC z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej oraz
- OC członków władz wnioskodawcy.
Do zawarcia umowy między wnioskodawcą a ubezpieczycielem doszło w kolejnych latach 2007-2008 w wyniku podpisywania deklaracji przystąpienia do ubezpieczenia, w których wnioskodawca wskazał liczbę członków zarządu (2 zgodnie ze statutem wnioskodawcy) oraz dane finansowe z ostatnich 3 lat dotyczące płynności finansowej, zysku/straty i obrotu w roku poprzedzającym zawarcie ubezpieczenia. Składka z tytułu OC członków zarządu wynosiła w każdym roku iloczyn zryczałtowanej kwoty 500 zł i statutowej liczby członków zarządu (2x500 zł =1000 zł) Składka była płacona przez wnioskodawcę. Ubezpieczenie członków zarządu ma charakter bezimienny, a w przypadku zmian osobowych w składzie tego organu podczas okresu ubezpieczenia, wnioskodawca nie ma obowiązku zawiadamiać o tej zmianie ubezpieczyciela. Suma gwarancyjna ustalona jest jako jedna kwota dla wszystkich ubezpieczonych członków zarządu. Suma gwarancyjna ustalana jest dla jednego i dla wszystkich wypadków w okresie rocznym, bez względu na liczbę osób odpowiedzialnych za szkodę. Suma gwarancyjna ulega redukcji o kwotę wypłaconego odszkodowania, więc w razie jej wyczerpania przez jednego z członków zarządu, umowa ubezpieczenia rozwiąże się, chyba że ubezpieczyciel wyrazi zgodę na uzupełnienie sumy przez opłacenie dodatkowej składki. W latach 2007 i 2008 przypisano każdemu członkowi zarządu, sprawującemu tę funkcję w dacie zawarcia umowy ubezpieczeniowej, przychód w kwocie 500 zł i opodatkowano go. W przypadku zmian w składzie zarządu w czasie danego okresu ubezpieczeniowego (2008) nowym członkom przychodu z tytułu ubezpieczenia nie przypisano. Wszyscy członkowie zarządu zatrudnieni są przez wnioskodawcę na podstawie umowy o pracę.
W związku z powyższym zadano następujące pytania:
Czy w 2009r. w związku z kolejną umową ubezpieczenia zawieraną na takich samych zasadach, jak w minionych 2 latach, zawarcie ubezpieczenia z tytułu OC na rzecz członków zarządu, spowoduje powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a jeżeli tak, to w jakim momencie i w jakiej wysokości...
Zdaniem wnioskodawcy, zawarcie umowy z tytułu OC zarządu nie spowoduje w 2009r. powstania przychodu po stronie członków zarządu, gdyż krąg osób ubezpieczonych jest otwarty. Podlegać on może zmianom osobowym w trakcie trwania ubezpieczenia bez wpływu na wysokość składki finansowej przez wnioskodawcę, indywidualizacja ubezpieczonych nastąpi dopiero w razie skierowania przeciw nim roszczenia objętego ochroną, do tego momentu krąg osób jest anonimowy i otwarty, określany jedynie przez wskazanie funkcji w organie zarządu oraz liczby członków organu, zgodnie ze Statutem. Brak jest podstaw do przypisania składek tym członkom zarządu, którzy pełnią swe funkcje w dacie zawarcia umowy ubezpieczeniowej, gdyż skład zarządu może ulegać zmianom w późniejszym czasie danego okresu ubezpieczenia. Również wysokość wypłaconych świadczeń nie jest możliwa do zidentyfikowania w dacie zawarcia umowy, gdyż zgodnie z ogólnymi warunkami umowy po wyczerpaniu sumy ubezpieczenia przez jedną osobę, druga osoba choć ubezpieczona, może żadnych świadczeń nie uzyskać.
Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:
Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 tejże ustawy (w brzmieniu obowiązującym od 01 stycznia 2009r.), z którego treści wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
W praktyce, w pojęciu przychodu mieści się każda realna korzyść, jaką uzyskał bądź uzyska podatnik. Do tych korzyści zaliczyć należy również kwoty składek na ubezpieczenie pokrywanych przez wnioskodawcę swoim członkom zarządu. Wobec braku przepisów zwalniających je z opodatkowania stanowią one, co do zasady, przychód podlegający opodatkowaniu.
Zgodnie z art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę, natomiast stosownie do zapisu art. 822 tejże ustawy przez umowę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których, odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz zostaje zawarta umowa ubezpieczenia.
Z treści tego przepisu wynika, że umowa ubezpieczenia nie musi koniecznie dotyczyć osoby ubezpieczającej. Osoba ta może zawrzeć umowę, której przedmiotem ubezpieczenia będzie odpowiedzialność za szkody spowodowane przez inną osobę (np. członka zarządu). Sytuacja, w której składka opłacana jest przez inną osobę niż ta, w której interesie majątkowym zawierana jest umowa powoduje powstanie przychodu u osoby, na rzecz której zawierana jest umowa. Jest ona bowiem odstępstwem od ogólnej zasady pokrywania kosztów ubezpieczenia przez podmiot, którego interesów umowa dotyczy.
Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna.
Świadczenia pieniężne ponoszone za określone osoby należą do nieodpłatnych świadczeń. Ich pojęcia nie definiuje jednak ustawa o podatku dochodowym. Termin świadczenie pojawia się na gruncie Kodeksu cywilnego i zgodnie z art. 353 k.c. oznacza przedmiot stosunku zobowiązaniowego, który wyraża się obowiązkiem określonego zachowania przez podmiot zobowiązany. Dla celów podatkowych pojęcie nieodpłatnego świadczenia ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono nie tylko działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony, ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie kosztem majątku innego podmiotu, mające konkretny wymiar finansowy.
Przychody członków zarządu wnioskodawcy będą zatem kwalifikowane do źródeł, których rodzaj określany jest w zależności od sposobu, w jaki powierzono członkom zarządu, wykonywanie obowiązków. Stosownie do powyższego, w przypadku gdy składki na ubezpieczenie opłacał będzie wnioskodawca, z którym łączą te osoby umowy o pracę, przychody będą osiągane ze źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli w tym wypadku ze stosunku pracy (pkt 1).
Mając na uwadze powyższe, w przypadku gdy składka opłacana jest na rzecz członków zarządu, sprawujących swoje funkcje na podstawie umowy o pracę zawartej z wnioskodawcą opłacającym składki na ubezpieczenie, korzyść w postaci opłaconych przez wnioskodawcę składek na ubezpieczenie stanowić będzie nieodpłatne świadczenie, które należy zakwalifikować do przychodów określonych w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Za nieprawidłową należy zatem uznać argumentację wnioskodawcy, iż sam fakt zawarcia umowy ubezpieczenia osób pełniących określone funkcje bez określenia tych osób z imienia i nazwiska, w sytuacji kiedy te osoby nie pełnią swoich funkcji dożywotnio, a wręcz przeciwnie w każdej chwili mogą zostać odwołane, a w ich miejsce powołane nowe osoby, a ponadto kiedy liczba członków zarządu wnioskodawcy może ulec zmianie powoduje, że przyporządkowanie wartości przychodu poszczególnym osobom jest w analizowanym przypadku niemożliwe, zwłaszcza w sytuacji, kiedy składka wynosi w każdym roku iloczyn zryczałtowanej kwoty 500 zł i statutowej liczby członków zarządu.
Argument wnioskodawcy, iż składka ubezpieczeniowa jest bezimienna i nie jest przypisana do konkretnej osoby, w tym przypadku nie znajduje uzasadnienia, gdyż w każdym okresie objętym ubezpieczeniem, za jaki płacona jest składka znany jest skład osobowy zarządu wnioskodawcy. Możliwość ustalenia, jakim osobom przysługują przysporzenia majątkowe z tytułu opłacanej składki, nie budzi wątpliwości. Należy powtórzyć utrwalone w orzecznictwie sądowym stanowisko, iż ewentualne trudności towarzyszące indywidualizacji świadczeń na rzecz poszczególnych osób mają charakter drugorzędny i nie mogą wpływać na byt i zakres obowiązku podatkowego. Tak więc nie ma podstaw, aby umowę ubezpieczenia obejmującą członków zarządu wnioskodawcy, traktować jako zdarzenie niepowodujące przysporzenia po stronie ww. osób tylko dlatego, że jest to umowa anonimowa i otwarta.
Przychód dla osoby objętej ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej powstanie zatem w chwili opłacenia przez wnioskodawcę składki na ww. ubezpieczenie. Jeżeli wysokość składki jest skalkulowana jedną kwotą, to należy uznać, że kwota składki rozkłada się solidarnie (po równo) na wszystkich członków zarządu objętych przedmiotowym ubezpieczeniem. Składka w częściach odpowiadających poszczególnym członkom zarządu stanowić będzie dla nich przychód ze stosunku pracy.
Reasumując, koszty składki ubezpieczeniowej płaconej za 2009r. przez wnioskodawcę za członków zarządu, którzy wykonują swoje obowiązki będą zaliczane do ich przychodu w postaci otrzymanego nieodpłatnego świadczenia i na ten fakt nie ma wpływu niewskazanie imiennie tych osób w polisie ubezpieczeniowej. Fakt, iż w momencie opłacenia składki nie jest znana wysokość świadczenia wypłacanego z ubezpieczenia w przyszłości pozostaje bez wpływu na powstanie obowiązku podatkowego. Przychodem członka zarządu nie jest bowiem wypłacona suma ubezpieczenia, ale wartość składki, którą za jego ubezpieczenie opłaca pracodawca.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku Białej ul. Traugutta 2a, 43-330 Bielsko Biała.
Wniosek ORD-IN
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach