Zdaniem Wnioskodawczyni odszkodowanie za zniszczone środki trwałe i towary handlowe z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenie umowy najmu lokalu, w którym jako wspólnicy spółki prowadzili działalność gospodarczą, podlega opodatkowaniu. Odszkodowanie za utracone korzyści (zyski) z powodu jak wyżej również podlega opodatkowaniu ponieważ, gdyby Wnioskodawczyni szkody nie wyrządzono to osiągnęłaby spodziewany zysk, który podlegałby opodatkowaniu. Wobec tego Wnioskodawczyni uważa, iż uzyskane odszkodowanie powinno podlegać opodatkowaniu według tych samych zasad, jak zysk którego nie osiągnęła. W przeciwnym wypadku byłaby w uprzywilejowanej sytuacji w porównaniu z podatnikiem, który osiąga zysk z działalności gospodarczej. Zatem należy uznać iż przychód z tytułu otrzymanego odszkodowania (za zniszczenie środków trwałych, za zniszczenie towarów handlowych, za utracone zyski z powodu wymuszonej likwidacji firmy) należy rozpoznać i rozliczyć w ramach źródła przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 5b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w pismach z dnia 9 kwietnia 2008 r. o numerze ITPB1/415-14/08/MZ oraz z dnia 28 maja 2009 r. o numerze ITPB1/415-215/09/WM.

Uzyskane odszkodowanie powinno być opodatkowane w miesiącu jego otrzymania. Zdaniem Wnioskodawczyni jeżeli otrzyma je w roku 2009, będzie opodatkowane według zasad ogólnych. Jeżeli natomiast otrzyma odszkodowanie w roku 2010 będzie mogła je opodatkować zgodnie z zasadami podatku dochodowego zryczałtowanego (Wnioskodawczyni zamierza zmienić formę opodatkowania od 2010 r.).

Wnioskodawczyni uważa, iż uzyskane odszkodowanie powinna opodatkować według stawki:

• 8,5 % - za zniszczone środki trwałe, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. i ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
• 3% - od pozostałej kwoty odszkodowania (za zniszczony towar handlowy, za utracone zyski z prowadzonej a zlikwidowanej działalności gospodarczej) - zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. b ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Stawka ta jaka jest przypisana do działalności handlowej, a przyznane odszkodowanie pozostaje w związku z zaprzestaniem prowadzenia tej właśnie działalności. Zdaniem Wnioskodawczyni powinna ona podlegać opodatkowaniu według tych samych zasad, jakie by obowiązywały gdybym ten przychód osiągnęła prowadząc tę działalność gospodarczą.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania (inne niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów ustaw i aktów wykonawczych) lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Powołane wyżej przepisy wskazują jednoznacznie, iż nie wszystkie odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia korzystają bowiem jedynie te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie bądź też wyroków czy ugód sądowych, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy. Zakres wynikający z bezpośredniego brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a) i b) ww. ustawy wyłącza ze zwolnienia odszkodowania otrzymane w związku z prowadzoną działalności gospodarczą oraz dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Jak wynika z przedstawionego zdarzenia przyszłego wyrokiem sądu okręgowego zostało zasądzone od pozwanego - Skarbu Państwa na rzecz wspólników spółki odszkodowanie, które pokrywa poniesioną szkodę w majątku wspólników zlikwidowanej spółki. Odszkodowanie obejmuje: zwrot za uszkodzoną witrynę chłodniczą (środek trwały), zwrot za zniszczone przeterminowane artykuły spożywcze oraz zwrot za utracone zyski (lucrum cessans) z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy najmu.

W konsekwencji otrzymane odszkodowanie nie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż przepis ten wyłącza możliwość zwolnienia z opodatkowania odszkodowań otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (co ma miejsce w rozpatrywanej sprawie).

Stosowanie do art. 14 ust. 2 pkt 12 ww. ustawy, przychodem z działalności gospodarczej są również otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej.

Tego rodzaju odszkodowanie pozostaje w bezpośrednim związku z działalnością gospodarczą. Przychód z tytułu otrzymanego odszkodowania należy rozliczyć zatem w ramach źródła przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej i wykazać go w odpowiedniej ewidencji prowadzonej dla tej działalności oraz opodatkować łącznie z pozostałymi przychodami z tej działalności.

Mając na uwadze powyższe uznać należy, iż przedmiotowe odszkodowanie pozostaje w bezpośrednim związku z działalnością gospodarczą. Przychód z tytułu otrzymanego odszkodowania stanowi przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Odnosząc się do kwestii dotyczącej podatkowego momentu rozpoznania przychodu z tytułu zasądzonego odszkodowania oraz jego opodatkowania wskazać należy, iż stosownie do unormowań art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 (przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej) uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont ().

Moment powstania przychodu związanego z działalnością gospodarczą regulują przepisy art. 14 ust. 1c-1i ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie art. 14 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 1, uważa się, zastrzeżeniem ust. 1e, 1h i 1i, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1. wystawienia faktury albo
2. uregulowania należności.

Jeżeli strony ustalą, iż usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku (art.14 ust.1e).

Przepis ust. 1e stosuje się odpowiednio do dostawy energii elektrycznej, cieplnej oraz gazu przewodowego (art. 14 ust. 1h).

Na podstawie art. 14 ust. 1i ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku otrzymania przychodu z działalności gospodarczej, do którego nie stosuje się ust. 1c, 1e i 1h, za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.

W przedstawionej sytuacji, z uwagi na fakt, że przedmiotowe odszkodowanie związane jest z działalnością gospodarczą i nie mają do niego zastosowania przepisy art. 14 ust. 1c, 1e, 1h, przychód z tego tytułu należy wykazać zgodnie z art. 14 ust. 1i ustawy, tj. w momencie faktycznego otrzymania odszkodowania. W chwili otrzymania odszkodowania powstanie u Wnioskodawczyni przychód ze źródła przychodów działalność gospodarcza, w postaci kwoty otrzymanego odszkodowania, który będzie podlegał opodatkowaniu.

Z opisu przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż po zlikwidowaniu działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki (do której odnosi się zasądzone odszkodowanie) Wnioskodawczyni w 2009 r. prowadzi działalności gospodarczą i rozlicza się na zasadach ogólnych. W roku 2010 zamierza jednak zmienić zasady rozliczania z prowadzonej działalności i opodatkować swoje dochody ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Do dnia złożenia wniosku o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w przedmiotowej sprawie, zasądzone odszkodowanie nie zostało jeszcze Wnioskodawczyni wypłacone.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 roku o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 ze zm.), osoby fizyczne osiągające przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej mogą opłacać zryczałtowany podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych na podstawie art. 6 ust. 1 ww. ustawy podlegają przychody osób fizycznych z pozarolniczej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 14 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. z 2000 r. Dz. U. Nr 14, poz. 176 ze zm.), w tym również, gdy działalność ta jest prowadzona w formie spółki cywilnej osób fizycznych lub spółki jawnej osób fizycznych.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy prawa podatkowego oraz opisane zdarzenie przyszłe stwierdzić należy, że w sytuacji gdy kwota wynikająca z zasądzonego wyroku sądu zostanie przez Wnioskodawczynię otrzymana w 2009 r. wówczas uzyskany przychód będzie podlegał opodatkowaniu na zasadach ogólnych jako przychód z działalności gospodarczej.

Natomiast w sytuacji, gdy Wnioskodawczyni po spełnieniu warunków określonych w ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, wybierze w 2010 r. sposób opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych a kwota odszkodowania zostanie faktyczne otrzymana po 31 grudnia 2009 r. wówczas uzyskane odszkodowanie będzie podlegać opodatkowaniu jako przychód z działalności gospodarczej na zasadach określonych w tej ustawie tj. w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

W myśl postanowień art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. i ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne ryczałt od przychodów ewidencjonowanych dla przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 11 i 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynosi - 8,5%.

Oznacza to, iż stawka ryczałtu od przychodu uzyskanego z tytułu odszkodowania jest niezależna od stawek podatku stosowanych do opodatkowania przychodów z prowadzonej działalności i wynosi zgodnie z powołanym powyżej przepisem 8,5%. Przychód ten należy uwzględnić w ewidencji przychodów i doliczyć do przychodów z działalności gospodarczej opodatkowanych wg stawki 8,5%.

W związku z powyższym, skoro ustawodawca przewidział zdarzenie podatkowe, wskazane w art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. i ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne odpowiadające przychodowi, który będzie osiągnięty przez Wnioskodawczynię, nie można przyjąć, że świadczenie to należy do kategorii wskazanej w art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. b powoływanej ustawy. W konsekwencji w przypadku odszkodowania za utracone korzyści wątpliwe jest przyjęcie stawki podatku podanej przez Wnioskodawczynię.

Reasumując, mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, iż całość odszkodowania będzie podlegać opodatkowaniu stawką 8,5 % na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. i ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w związku z art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (przy założeniu, iż w 2010 r. Wnioskodawczyni wybierze opodatkowanie przychodów z działalności gospodarczej w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych).

Odnosząc się do powoływanych przez Wnioskodawczynię we wniosku interpretacji organów podatkowych stwierdzić należy, że zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego interpretację.

Jeżeli przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe różni się od zdarzenia przyszłego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art.54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie