Temat interpretacji

Czy w związku z planowanym odpłatnym zbyciem w 2016 r. nieruchomości Wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 9 listopada 2015 r. (data wpływu 10 listopada 2015 r.) uzupełnionym pismem z dnia 31 grudnia 2015 r. (data wpływu 7 stycznia 2016 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 listopada 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 31 grudnia 2015 r. (data wpływu 7 stycznia 2016 r.).

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca w dniu 9 maja 2010 r. umową ustanowienia odrębnej własności lokalu i umową sprzedaży nabył wraz z ówczesną małżonką do majątku wspólnego nieruchomość mieszkalną wraz z udziałem 1/107 w lokalu niemieszkalnym - hali garażowej. Następnie w dniu 16 lipca 2012 r. umową majątkową małżeńską zawartą z małżonką ustanowiono ustrój umownej rozdzielności majątkowej oraz dokonano umową o podział majątku wspólnego podziału majątku w ten sposób, że ww. nieruchomość nabył w całości do majątku osobistego Wnioskodawca. W grudniu 2012 r. Sąd Okręgowy orzekł rozwód pomiędzy Wnioskodawcą a jego małżonką. Wnioskodawca w 2016 r. planuje zbyć przedmiotową nieruchomość.

Ponadto w uzupełnieniu wniosku wskazano, że zniesienie współwłasności, o którym mowa we wniosku nie było ekwiwalentne w naturze. W efekcie podziału Wnioskodawca nabył całość nieruchomości oraz całość udziału w lokalu niemieszkalnym, składających się na majątek dorobkowy. Nieruchomości nabyte zostały na kredyt, który Wnioskodawca również przejął w całości, w ten sposób zwalniając byłą małżonkę ze zobowiązania jego spłat w całości (spłata kredytu miała trwać jeszcze przez ok. 27 lat). W związku z czym ewentualna ekwiwalentność polegała na całkowitym zwolnieniu byłej małżonki ze zobowiązania spłaty kredytu obciążającego obu małżonków w części równej. Zniesieniu współwłasności nie towarzyszyły żadne dopłaty i spłaty.

Wartość otrzymanego w efekcie podziału majątku nie mieściła się w udziale jaki przysługiwał Wnioskodawcy w majątku dorobkowym małżeńskim. W efekcie podziału majątku dorobkowego Wnioskodawca nabył całość tego majątku, jednocześnie zobowiązując się do dalszej samodzielnej spłaty całości zobowiązania kredytowego obciążającego obu małżonków z tytułu nabycia ww. majątku, tj. nieruchomości. Wysokość kredytu (kwoty kapitału do spłaty) w dniu zawarcia umowy o podział majątku wspólnego małżonków, o której mowa we wniosku porównywalna była z wartością nabytych w efekcie podziału majątku nieruchomości.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z planowanym odpłatnym zbyciem w 2016 r. nieruchomości Wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego...

Zdaniem Wnioskodawcy nabycie nieruchomości nastąpiło 9 kwietnia 2010 r., w związku z czym pięcioletni termin, od dnia nabycia całości nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych upłynie 31 grudnia 2015 r. Mając bowiem na względzie charakter współwłasności ustawowej małżeńskiej, istotna będzie data nabycia nieruchomości do majątku wspólnego małżonków, tj. data 9 kwietnia 2010 r., a nie data zawarcia umowy o podziale majątku wspólnego z dnia 16 lipca 2012 r. Data podziału majątku nie jest datą nabycia nieruchomości (tak np. WSA we Wrocławiu w wyroku z dnia 3 listopada 2011 r., I SA/Wr 1215/11).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl zaś art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r., poz. 2082).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Natomiast w myśl art. 35 ww. ustawy w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku. Z kolei art. 43 § 1 przytoczonej ustawy stanowi, że oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

W świetle powyższego wskazać należy, że wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, iż niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa) oraz żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego.

Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że zasada równych udziałów małżonków w majątku wspólnym, o której mowa w art. 43 § 1 Kodeksu, obowiązuje bez względu na stopień, w którym każde z małżonków przyczyniło się do powstania majątku wspólnego, i niezależnie od przyczyny ustania wspólności. Wspomniana równość udziałów jest bowiem wyrazem równego traktowania małżonków i ich równouprawnienia w stosunkach majątkowych po ustaniu wspólności majątkowej.

Opisany ustrój majątkowy trwa do ustania lub unieważnienia małżeństwa albo orzeczenia separacji, chyba że w czasie trwania związku małżeńskiego: 1) małżonkowie zawarli małżeńską umowę majątkową, 2) z ważnych powodów na żądanie jednego z małżonków sąd orzekł zniesienie wspólności, 3) wspólność ustała z mocy prawa na skutek ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków.

Zniesienie wspólności ustawowej kreuje prawo małżonków do majątku wspólnego na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych, które z reguły jest stanem przejściowym i prowadzi do podziału majątku.

Zgodnie natomiast z art. 1037 Kodeksu cywilnego w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.

Stosownie zaś do teorii prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego, działu spadku, zniesienia współwłasności jest nabyciem tych rzeczy. Mając na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, ale tylko wówczas jeśli:

• podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub
• jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki byłemu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

Zatem, za datę nabycia nieruchomości (prawa), która przypadła danej osobie w wyniku podziału majątku wspólnego, należy przyjąć datę jej nabycia w czasie trwania ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej pod warunkiem, że wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości (prawa) w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki tej osobie przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim. Jeżeli natomiast wartość otrzymanej przez małżonka nieruchomości (prawa) przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tej części nieruchomości (prawa), która przekracza udział małżonka w majątku dorobkowym małżeńskim, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego małżeńskiego.

Biorąc pod uwagę przedstawione zdarzenie oraz przywołane przepisy, dokonany przez małżonków podział majątku wspólnego nie był ekwiwalentny. Wobec tego podział taki powinien być traktowany w kategorii nabycia. To zaś oznacza, że dla części lokalu mieszkalnego nabytej w drodze ww. podziału za datę nabycia uznać należy dzień dokonania podziału majątku wspólnego.

Dokonując oceny skutków prawnych przedstawionego w sprawie zdarzenia przyszłego należy wskazać, że ewentualny przychód z tytułu sprzedaży lokalu mieszkalnego, w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w 2010 r. w ramach wspólności małżeńskiej nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym, ponieważ zbycie przez Wnioskodawcę tego udziału nastąpi po upływie 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie.

Natomiast do przychodu z odpłatnego zbycia ww. lokalu, w części odpowiadającej udziałowi, który Wnioskodawca nabył w 2012 r. w wyniku podziału majątku mają zastosowanie przepisy obowiązujące od dnia 1 stycznia 2009 r.

W myśl art. 30e ust. 1 podatek od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Podstawą obliczenia podatku jest, co wynika z treści art. 30e ust. 2 ww. ustawy, dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Stosownie zaś do art. 45 ust. 1a pkt 3 ustawy w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym podatnik powinien złożyć we właściwym urzędzie skarbowym odrębne zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30e.

W zeznaniu tym, zgodnie z art. 30e ust. 4 ustawy, jest obowiązany wykazać:

• dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
• dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.

W myśl powołanego wyżej art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Ponadto zgodnie z art. 30e ust. 5 przytoczonej ustawy dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.

Biorąc pod uwagę przywołane przepisy prawa podatkowego oraz opis zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że:

• sprzedaż przedmiotowej nieruchomości w części nabytej w 2010 r. w ramach wspólności majątkowej nie będzie stanowić źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, bowiem odpłatne zbycie w tej części zostanie dokonane po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, natomiast
• dochód uzyskany przez Wnioskodawcę z odpłatnego zbycia przedmiotowej nieruchomości w części nabytej w 2012 r. w wyniku podziału majątku będzie podlegał opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym na zasadach określonych w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dochód ten będzie zwolniony z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli uzyskany przychód w okresie od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpi odpłatne zbycie, wydatkowany zostanie na własne cele mieszkaniowe Wnioskodawcy.

Końcowo, odnosząc się do powołanego wyroku wskazać należy, że dotyczy on konkretnej, indywidualnej sprawy w określonym stanie faktycznym i jest wiążący tylko w tej sprawie. Stosownie bowiem do art. 87 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.), wyroki nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie mogą być wiążące dla Organu wydającego interpretację indywidualną.

Jednocześnie tut. organ pragnie podkreślić, że stanowisko przedstawione przez organ również znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych, przykładowo w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 lipca 2015 r. sygn. akt II FSK 932/13.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012, poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy