Temat interpretacji

Czy w świetle art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych otrzymany udokumentowany zwrot wydatków dotyczący zaplanowanego wypoczynku wskutek przesunięcia planu urlopu przez pracodawcę będzie stanowił przychód pracownika podlegający opodatkowaniu?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 28 kwietnia 2010 r. sygn. akt I SA/Go 56/10 stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, reprezentowanej przez pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 1 lipca 2009 r. (data wpływu 7 lipca 2009 r.), uzupełnionym w dniach 8 i 13 lipca 2009 r. oraz 18 i 23 września 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie określenia źródła przychodu jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 lipca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie określenia źródła przychodu oraz podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów Spółki poniesionych wydatków przez pracowników w sytuacji przesunięcia terminu urlopu pracowników wynikającego ze szczególnych potrzeb Spółki.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca zwany dalej "Pracodawcą" zamierza zwrócić koszty poniesione przez pracowników związane z zaplanowanym wypoczynkiem. Sytuacja ta wynika z przesunięcia planu urlopów. Jest to następstwo niespodziewanego otrzymania przez Pracodawcę zwiększonej ilości zamówień. W chwili sporządzania planu urlopów Pracodawca nie znał tych okoliczności. Są to zamówienia pilne i niemożliwe do przejęcia bez mających iść na urlop pracowników o potrzebnych kwalifikacjach. Zainteresowany podaje, iż powyższe dotyczy zwrotu wydatków w wysokości faktycznie poniesionych przez pracownika i udokumentowanych.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy w świetle art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych otrzymany udokumentowany zwrot wydatków dotyczący zaplanowanego wypoczynku wskutek przesunięcia planu urlopu przez pracodawcę będzie stanowił przychód pracownika podlegający opodatkowaniu...

Tutejszy Organ informuje, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie pierwsze w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych dnia 30 września 2009 r. wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie nr ILPB3/423-502/09-6/KS.

Zdaniem Wnioskodawcy w odniesieniu do pytania pierwszego w przypadku przesunięcia terminu urlopu z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, pracownikowi przysługuje zwrot kosztów poniesionych w związku z zaplanowanym wypoczynkiem. Zainteresowany wskazuje, że Kodeks pracy wyraźnie nie przewiduje obowiązku zrekompensowania pracownikowi tego rodzaju kosztów. Należy jednak przyjąć istnienie obowiązku ich pokrycia przez pracodawcę na podstawie analogii do art. 167 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. W opinii Wnioskodawcy, jest to również zgodne z art. 8 Kodeksu pracy, ponieważ pracownik nie powinien ponosić ujemnych skutków decyzji pracodawcy w sytuacjach przez siebie niezawinionych. Powyższe dotyczy zwrotu wydatków faktycznie poniesionych przez pracownika i udokumentowanych.

Zainteresowany formułuje tezę, zgodnie z którą w tym stanie prawnym, jeżeli pracownik poniesie koszty związane z zaplanowanym urlopem, który następnie zostanie zmieniony przez pracodawcę, a wspomniane koszty zostaną mu zwrócone przez pracodawcę, to tego rodzaju przychody pieniężne nie mogą być uznane za przychody ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie powodują przysporzenia majątkowego po stronie pracownika oraz innych nieodpłatnych świadczeń, o których mowa w art. 12 ustawy.

Mając powyższe na uwadze, Wnioskodawca wyraził pogląd, iż otrzymany przez pracownika zwrot kosztów wypoczynku w wysokości faktycznie poniesionej i udokumentowanej, spowodowany przesunięciem planu urlopu wypoczynkowego przez pracodawcę, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Dnia 30 września 2009 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wydał interpretację indywidualną nr ILPB2/415-704/09-6/WM stwierdzając, iż stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 7 lipca 2009 r. jest nieprawidłowe.

W dniu 19 października 2009 r. (data nadania w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego 16 października 2009 r.) Wnioskodawca wystosował wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, w związku z wydaniem ww. interpretacji indywidualnej.

Odpowiedź na ww. wezwanie została udzielona pismem z dnia 17 listopada 2009 r. znak ILPB2/415W-86/09-2/AM. W dniu 23 grudnia 2009 r. wpłynęła do tut. Organu skarga na ww. interpretację, w której wniesiono o jej uchylenie.

Wyrokiem z dnia 28 kwietnia 2010 r. sygn. akt I SA/Go 56/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim uchylił zaskarżoną interpretację.

Dnia 24 września 2010 r. do tutejszego Organu wpłynęło pismo Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 21 września 2010 r. sygn. akt I SA/Go 56/10 w sprawie doręczenia prawomocnego orzeczenia i zwrotu akt.

W uzasadnieniu wyroku uchylającego przedmiotową interpretację Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim stwierdził, że spór postępowania sądowo-administracyjnego sprowadza się do przesądzenia, czy słusznym jest stanowisko skarżącej Spółki, iż zwrot przez pracodawcę pracownikowi poniesionych przez niego kosztów związanych z zaplanowanym urlopem w wysokości faktycznie poniesionej i udokumentowanej, nie może być traktowany za przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, albowiem nie powoduje on przysporzenia majątkowego po stronie pracownika oraz innych nieodpłatnych świadczeń, o których mowa w art. 12 ustawy.

Czy też należy uznać za prawidłowe stanowisko organu, zgodnie z którym, w przypadku zwrotu tego rodzaju kosztów dochodzi po stronie pracowników do uzyskania przychodu ze stosunku pracy - w myśl art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, albowiem zwrot tych wydatków dotyczy przesunięcia planu urlopowego, a nie odwołania z urlopu już rozpoczętego, o którym mowa w art. 167 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. z dnia 23 grudnia 1997 r., Dz. U. z 1998 Nr 21, poz. 94).

Ponadto, Sąd wskazał, iż kluczowym dla rozstrzygnięcia kwestii będącej przedmiotem interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych jest właściwe odkodowanie normy wskazanej w przepisie art. 167 § 2 Kodeksu pracy.

W uzasadnieniu orzeczenia Sąd przytoczył kolejno brzmienie przepisów art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 164 § 2, a także art. 167 § 2 Kodeksu pracy. Skład orzekający w sprawie, opierając się poglądach doktryny i literaturze tematu, stwierdził, iż ww. przepis Kodeksu pracy ma zastosowanie per analogiam do zwrotu kosztów poniesionych przez pracownika, które pozostają w bezpośrednim związku z nieudzielaniem pracownikowi urlopu w zaplanowanym terminie (por. Kodeks pracy Komentarz, pod redakcją prof. dra hab. Wojciecha Musialskiego. Wydawnictwo C. H. Beck Warszawa 2009 r.; Kodeks pracy Komentarz; prof. dra hab. Andrzeja Mariana Światkowskiego. Wydawnictwo C. H. Beck Warszawa 2006r.; Jaśkowski Kazimierz, Maniewska Eliza komentarz LEX/el. 2010 Komentarz bieżący do art. 164 Kodeksu pracy (Dz.U.98.21.94). Stan prawny: 2010.03.31, i inne).

Zdaniem Sądu, koniecznym jest podkreślenie, iż przesunięcie terminu urlopu powoduje zmianę planów urlopowych pracowników. Jeżeli pracownicy podjęli już konkretne wydatki dotyczące organizacji urlopu, tj. dokonali przedpłat, lub ponieśli inne koszty bezpośrednio związane z zaplanowanym wypoczynkiem, zaś przesunięcie urlopu nastąpiło z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, to pracodawca jest obowiązany do zwrotu pracownikowi poczynionych wydatków. Jeżeli odszkodowanie jest przewidziane w sytuacji odwołania z urlopu, to tym bardziej dotyczy zaplanowanego urlopu i poniesionych w związku z tym konkretnych wydatków.

Zdaniem składu orzekającego w sprawie, powyższe zobowiązanie pracodawcy do zwrotu przedmiotowych kosztów należy również wywieść z zasady sformułowanej w treści art. 117 § 2 Kodeksu pracy, zgodnie z którą, pracownik nie może ponosić ryzyka związanego z działalnością pracodawcy.

W wyroku z dnia 28 kwietnia 2010 r. zwrócono uwagę, iż inną podstawą prawną, w oparciu o którą pracownik, któremu pracodawca przesunął termin rozpoczęcia urlopu wypoczynkowego może dochodzić zwrotu poniesionych wydatków jest art. 471 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu pracy. Plan urlopów wypoczynkowych jest traktowany w prawie pracy jako źródło zobowiązania pracodawcy. Niedopełnienie powyższego zobowiązania rodzi roszczenie odszkodowawcze, które z powodu braku regulacji prawnej w art. 164 Kodeksu pracy znajduje oparcie w przepisach Kodeksu cywilnego o skutkach niewykonania zobowiązań.

W związku z powyższym, Sąd podzielił pogląd, iż zwrot wydatków, o których mowa we wniosku, nie stanowi przysporzenia majątkowego po stronie pracownika oraz innych nieodpłatnych świadczeń, o których mowa w art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zważyć bowiem należy, że w stanie faktycznym opisanym we wniosku mowa jest o sytuacji, w której pracodawca zwraca, tj. pokrywa konkretne koszty, które pracownik już poniósł w związku z zaplanowanym urlopem, przy czym pokrywa je do wysokości faktycznie poniesionej, udokumentowanej przez pracownika.

Znamiennym dla omawianej sytuacji jest, że pracownik ponosi przedmiotowe wydatki ze środków wcześniej wypłaconych mu przez pracodawcę, a wiec z opodatkowanego już wynagrodzenia. Wobec tego, przychylenie się do stanowiska organu, sprowadzałoby się do zaakceptowania podwójnego opodatkowania tych kwot poprzez ponowne uznanie ich za przychód ze stosunku pracy wypłacony dopiero po potrąceniu podatku. To z kolei w opinii Sądu oznaczałoby dla pracownika nieznajdującą umocowania w przepisach prawa stratę, przejawiającą się w wypłaceniu mu przez pracodawcę kwot w wysokości niższej niż w istocie wynosiła faktyczna wielkość poniesionych przez niego wydatków.

W świetle obowiązującego stanu prawnego biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 28 kwietnia 2010 r. sygn. akt I SA/Go 56/10 stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie określenia źródła przychodu uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Natomiast, w myśl przepisu art. 164 § 1 Kodeksu pracy przesunięcie terminu urlopu może nastąpić na wniosek pracownika umotywowany ważnymi przyczynami.

Przesunięcie terminu urlopu jest także dopuszczalne z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, jeżeli nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy (art. 164 § 2 tego Kodeksu).

Zgodnie z art. 167 § 1 ww. Kodeksu, pracodawca może odwołać pracownika z urlopu tylko wówczas, gdy jego obecności w zakładzie wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu. Odwołanie to skutkuje koniecznością podjęcia pracy w terminie wskazanym przez pracodawcę.

Ponadto, pracodawca jest obowiązany pokryć koszty poniesione przez pracownika w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu (§ 2 ww. artykułu 167 Kodeksu pracy).

Powyższe dotyczy zwrotu wydatków w wysokości faktycznie poniesionej przez pracownika i udokumentowanej.

Mając na uwadze wyżej przedstawione rozważania, wskazać należy, iż zwrot wydatków dotyczący zaplanowanego wypoczynku wskutek przesunięcia planu urlopu przez pracodawcę ma de facto charakter odszkodowawczy. Przesunięcie terminu urlopu powoduje zmianę planów urlopowych pracowników. Jeżeli pracownicy podjęli już konkretne wydatki dotyczące organizacji urlopu, tj. dokonali przedpłat, lub ponieśli inne koszty bezpośrednio związane z zaplanowanym wypoczynkiem, zaś przesunięcie urlopu nastąpiło z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, to pracodawca jest obowiązany do zwrotu pracownikowi poczynionych wydatków. Podnieść przy tym należy, że jeżeli odszkodowanie jest przewidziane w sytuacji odwołania z urlopu, to tym bardziej dotyczy zaplanowanego urlopu i poniesionych w związku z tym konkretnych wydatków. Zatem, wypłata (pokrycie) przez pracodawcę wydatków faktycznie poniesionych i dla celów dowodowych udokumentowanych, nie mieści się w otwartym katalogu przychodów, o których mowa w ww. art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, iż otrzymany, udokumentowany, zwrot wydatków dotyczący zaplanowanego wypoczynku wskutek przesunięcia planu urlopu przez pracodawcę nie będzie stanowił przychodu pracownika podlegającego opodatkowaniu w świetle art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania uchylonej interpretacji z dnia 30 września 2009 r. nr ILPB2/415-704/09-6/WM.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

ILPB3/423-502/09-6/KS, interpretacja indywidualna

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu