Temat interpretacji

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 03.05.2008 r. (data wpływu 09.06.2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zakwalifikowania do źródła przychodu umorzonych przez bank odsetek od kredytu jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 09.06.2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zakwalifikowania do źródła przychodu umorzonych przez bank odsetek od kredytu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 09.06.2008 r. Wnioskodawca spłacił zadłużenie z tytułu umowy kredytu zawartej dnia 10.10.1997 r. odsetki zostały umorzone w ramach ugody program X.

Pismem z dnia 07 sierpnia 2008 r. Nr IPPB2/415-949/08-2/SP wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez sprecyzowanie stanu faktycznego.

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie, wskazując, iż w ramach programu X Bank umorzył odsetki karne naliczane zgodnie z zapisem umowy kredytowej oraz wypowiedzenia umowy kredytu. Zapis ten informuje, iż po upływie okresu wypowiedzenia od całej kwoty kredytu naliczane będą odsetki według stopy procentowej, określonej w uchwałach Zarządu S.A. dla kredytów przeterminowanych i kredytów postawionych po okresie wypowiedzenia w stan natychmiastowej wymagalności, która w dniu 13 czerwca 2000 r. wynosiła 37% w stosunku rocznym.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Zdaniem Wnioskodawcy:

Według zapewnień pracownika banku, podpisane w oświadczeniu warunki spłaty zadłużenia nie stanowiły dla Wnioskodawcy obciążenia, ponieważ dla osób objętych programem X w województwie łódzkim nikt nie zapłacił podatku od umorzonych nieskapitalizowanych odsetek. Zdaniem Wnioskodawcy trudno zrozumieć, ażeby odsetki stanowiły przychód. Tym bardziej, iż był to kredyt w windykacji, a odsetki takie są o wiele większe niż przy normalnym kredycie. Cały kapitał kredytu został spłacony z dochodu Wnioskodawcy, który był już opodatkowany.

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w podobnym przypadku stwierdził: umorzenie przez bank odsetek od kredytu w wyniku zawarcia umowy ugody, stanowi tylko zmianę warunków umowy o kredyt. Wobec tego, zawarcie umowy ugody, a w wyniku, której dochodzi do umorzenia (bądź obniżenia) odsetek nie generuje przychodu do opodatkowania u podatnika jako osoby spłacającej kredyt. W związku z powyższym wartość umorzonych odsetek od kredytu wynikająca z wystawionej przez bank informacji PIT-8C nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Podkreślić należy, iż otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód).

Odmiennie należy traktować odsetki od kredytu, które są opłatą za korzystanie ze środków finansowych kredytodawcy. Wysokość odsetek (w sposób niebudzący wątpliwości, co do wysokości), jak i zasady oraz terminy spłaty kredytu wraz z odsetkami określone są w umowie kredytowej. Zmiana umowy kredytowej poprzez zmianę wysokości odsetek od kredytów w stosunku do pierwotnej umowy kredytowej mieści się w zasadzie swobody kształtowania umów kredytowych i nie wywołuje skutków podatkowych. Dotyczy to zarówno odsetek od kredytu za okres przypadający po zmianie warunków naliczania odsetek, jak również za okres przed zmianą warunków umowy, ale takich, których w dniu zmiany wysokości odsetek termin płatności jeszcze nie nastąpił (odsetek należnych, ale niewymagalnych).

Natomiast umorzenie kwot niezapłaconych odsetek od kredytu zaciągniętego przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, których termin płatności upłynął jest przysporzeniem, skutkującym powstaniem dochodu podlegającego opodatkowaniu. Dotyczy to zarówno odsetek skapitalizowanych (które faktycznie po skapitalizowaniu stają się kwotą długu), jak i odsetek wymagalnych, czyli takich, których w myśl postanowień umowy kredytowej termin płatności upłynął.

W przypadku odsetek karnych, naliczanych od nieterminowo regulowanych zobowiązań wynikających z umowy podatkowe skutki umorzenia należy rozpatrywać w zależności od treści umowy i szczegółowego określenia sposobu ich naliczania. Jeżeli umowa kredytowa jednoznacznie określa zasady naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat rat kredytu i wiąże nimi strony umowy, wówczas odsetki te należy traktować w sposób analogiczny jak odsetki wymagalne. Natomiast, jeżeli umowa kredytowa daje wierzycielowi jednostronne prawo, z którego może skorzystać lub nie, do naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat kredytów - wówczas odstąpienie przez wierzyciela od naliczania takich odsetek nie stanowi przysporzenia dla kredytobiorcy.

W związku z powyższym umorzenie przez bank odsetek karnych, stanowić będzie dla Wnioskodawcy świadczenie nieodpłatne, gdyż na skutek jego otrzymania nie został uszczuplony majątek Wnioskodawcy. Do uszczuplenia takiego doszłoby, gdyby nie umorzenie tych należności. W tej sytuacji przychodem będzie kwota naliczonych i umorzonych odsetek karnych. Momentem uzyskania przychodu, zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest moment dokonania umorzenia.

Równocześnie przepis art. 20 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie w szczególności dowodzi, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i zasadnym jest aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego (korzyść) tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna.

Biorąc pod uwagę opisany we wniosku stan faktyczny oraz przedstawiony stan prawny, należy stwierdzić, iż zawarta przez Wnioskodawcę ugoda z bankiem nie ma charakteru zmiany umowy pierwotnej regulującej zmianę wysokości odsetek od kredytu, bowiem ugoda ta obejmuje jedynie umorzenie wymagalnych odsetek w zamian za spłatę kapitału. Zgodnie z zawartą z bankiem ugodą, w zamian za jednorazową spłatę kapitału kredytu zaciągniętego przez Wnioskodawcę bank zobowiązał się do redukcji odsetek karnych. Należy zaznaczyć, że w przedmiotowej sytuacji bank skorzystał z przysługującego mu prawa i naliczył odsetki według stopy procentowej określonej w uchwałach Zarządu S. A. dla kredytów przeterminowanych i kredytów postawionych w stan natychmiastowej wymagalności, zatem nie nastąpiło odstąpienie od naliczenia powyższych odsetek. Odsetki te były zatem wymagalne. Brak tym samym podstaw do traktowania umorzenia przez bank tychże odsetek jako zmianę umowy kredytu.

Reasumując, należy stwierdzić, iż w przypadku umorzenia odsetek karnych powstaje przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten zalicza się do przychodów z innych źródeł, należy go wykazać, zgodnie z treścią art. 45 ust. 1 cytowanej ustawy w zeznaniu, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym.

Końcowo należy dodać, iż dokumenty dołączone przez Pana do wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydanej interpretacji. Tym samym, jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.